Armando Requeixo: “Díaz Castro é unha voz singular e irrepetíbel na nosa historia literaria”

Entrevista de Carme Vidal a Armando Requeixo en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Como comezou o interese por Díaz Castro que o levou mesmo a dedicarlle a súa tese de doutoramento?
– Armando Requeixo (AR): A primeira memoria que teño de ler textos de Díaz Castro foi no vello COU ou mesmo no inicio da carreira. Eran algúns poemas de antoloxías e fascinoume pola súa profundidade. Tratábase dunha poesía con moi poucos elementos aparentes que conseguía enraizar até os abismos, unha depuración extrema, un lirismo moi puro. Chamoume poderosamente a atención. De primeiras non coñecía ao autor e cando me fun interesando pola súa figura descubrín que a diferenza doutros líricos puros como Pimentel ou un certo Cunqueiro, non había moitos traballos críticos arredor del. Tiñamos achegas de interese mais non era un autor sobre o que houbera unha bibliografía extensa. Pareceume un reto bonito afondar no seu coñecemento. Tiña noticia por algún dato e un traballo de Alfonso Blanco que había textos do autor que non estaban en circulación, que eran materiais por recuperar, e pensei que era a escusa que precisaba para afrontar un traballo maior como é dedicarlle un traballo de doutoramento e facerlle xustiza ao poeta. Un clásico, con poemas emblemáticos na nosa historia literaria, merecía un traballo de investigación que, modestamente, contribuíse a canonizalo. (…)
– SG: Pola contra, desde dentro tentaban animalo a participar no ámbito literario. Vostede destaca o papel de Fernández del Riego no nacemento de Nimbos.
– AR: Unha das súas sortes foi a xente que cruzou nos seu camiño. Tivo a fortuna, por exemplo, de topar con Aquilino Iglesia Alvariño cando estaba no seminario de Mondoñedo que foi para el unha sorte de irmán maior, que o animou a presentarse aos Xogos Florais e a continuar no mundo literario. Aquilino dille a González Alegre que o convide a participar na revista Alba e grazas a iso del Riego detecta un poeta inmenso. Se non se tiveran cruzado na súa vida Del Riego, Piñeiro e Carvalho Calero a súa traxectoria sería distinta. Conseguiron sacar Nimbos case con forceps. Hai todo un epistolario arredor da publicación de Nimbos e, as primeiras cartas nas que o animan a publicar son do 1955 e mira o que tardaría en saír o libro. (…)
– SG: Referencia moita obra inédita que é este ano verá a luz. Deixará Díaz Castro de ser o poeta de Nimbos?
– AR: A obra publicada supón, cuantitativamente, unha sétima parte da súa poesía en galego. Publicou en libro 32 poemas e escribiu máis de douscentos. Ten unha explicación, boa parte deles pertencen a dous poemarios de preguerra, obra de mocidade, dun primeiro Díaz Castro de 19 ou 20 anos e non é a voz que coñecemos por Nimbos. Non tiña a mesma experiencia vital de cando publica con 47 anos. Eses dous poemarios non son menores, mais hai que valoralos á luz do contexto literario do seu tempo. Poden estar á altura de Do ermo de Noriega Varela, Codeseira de Crecente Vega ou Señardá de Iglesia Alvariño. En ambos libros hai exemplos de calidade e logo están os poemas de Díaz Castro, algún de moito interese coma a “Oración polos tolos” que publicou en Alba e non me dou explicado a razón de non ter introducido en Nimbos porque está á altura de calquera dos poemas do libro. O valor da Poesía Galega Completa vai ser unha radiografía integral do Díaz Castro na que se verá a dimensión dos seus ensaios poéticos ate os poemas de recollida dos últimos anos da súa vida. Hai un poeta en distintos momentos do seu periplo autorial coas diferentes poéticas. (…)

Profesorado e alumnado do IES Poeta Díaz Castro ofrecen actividades para conmemorar o centenario con toda a comunidade educativa

Desde Sermos Galiza:
“O 19 de febreiro conmemórase o centenario do poeta Xosé María Díaz Castro e desde o centro educativo que leva seu nome no seu Guitiriz natal poñen ao dispor da comunidade educativa diversos materiais para compartir a festa de aniversario. Profesorado e alumando elaboraron actividades, un documental, propostas de xogos… para convidar a toda a comunidade a celebrar unha xornada poética. Desde o IES Poeta Díaz Castro de Guitiriz animan a toda a comunidade educativa a conmemorar a festa de aniversario do autor a quen a Academia decidiu dedicar este ano o Día das Letras Galegas. Con este fin, comparten diversos materiais para que o nome de Díaz Castro resoe e que a festa que desde Guitiriz promoven sexa simultánea en todos os centros educativos do país que queiran sumarse á celebración do aniversario.
Propoñen, entre outras cousas, que nos centros educativos se proxecte o documental que elaborou o propio alumnado do IES de Guitiriz A lus do mundo. Redescubrindo ao poeta Díaz Castro (en colaboración con Pasen y Vean Comunicación). Convidan tamén a partillar unha proposta de actividade de 50 minutos que inclúe xogos sobre a poesía, exercicios arredor do documental elaborados pola profesora María Miragaya a partir dun obradoiro da especialista Chus Otero. A música ten tamén presenza no programa que o centro propón, da man da profesora Sandra Tenreiro.
A cambio da xenerosa oferta, solicitan que os centros lles remitan fotos e documentación da celebración compartida ao enderezo documentaldiazcastro@gmail.com para compartir nas redes sociais.”

A autoestrada do sur na nosa lingua no duplo aniversario de Cortázar

Desde Sermos Galiza:
“O 12 de febreiro de hai trinta anos, morría Julio Cortázar en París. Trinta anos despois do seu pasamento e cando se conmemora o centenario do seu nacemento, a Editorial Trifolium publica en galego A autoestrada do Sur, en tradución de Francisco X. Fernández Naval. (…)
Cortázar, do que este ano se cumpre un duplo aniversario, visitou Galiza e tivo unha relación intensa co país, da man da galega Aurora Bernárdez coa que casaría en 1953.
O escritor Francisco X. Fernández Naval, tradutor do libro, é tamén autor de Respirar por el idioma. Los gallegos y Julio Cortázar, editado na Arxentina por Corregidor. Entre outros episodios que relacionan ao escritor con Galiza está o ter tido como editores a Lorenzo Varela e Luís Seoane e entrou en contacto tamén con exiliados como Rafael Dieste, domicilio arxentino no que o autor escribiu escribiu El examen“.

Guitiriz: o centenario de Díaz Castro inaugura os actos do ano dedicado ao poeta

Desde Sermos Galiza:
“O ano no que a Academia decidiu adicar o Día das Letras Galegas a Díaz Castro é tamén o do seu centenario. Será o próximo 19 de febreiro a data na que con distintos actos en Guitiriz se conmemore os cen anos do seu nacemento, saída tamén para un ano de festexos arredor do autor de Nimbos, levados adiante pola A. C. Xermolos.
Unha ofrenda poético-floral da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega no cemiterio de Guitiriz ás 17.00 horas iniciará unha sesión de tarde na que se darán cita no concello natal de Díaz Castro algunhas das máis madrugadoras iniciativas do ano no que se lle dedica o Día das Letras Galegas.
Será ocasión tamén para inaugurar a exposición Nimbos de luz da Xunta, que quedará aberta na Casa Habanera e que conta con Alfonso Blanco -amigo e estudoso do autor- como comisario nun acto que contará tamén coa intervención do escritor Luís González Tosar e o investigador e crítico Armando Requeixo, autor a súa vez da primeira biografía do ano arredor do autor titulada Xosé María Díaz Castro. Vida e obra que se presentará a seguir.
A estrea do documental O instante eterno. de Xosé A. Cascudo, porá fin á xornada de homenaxe aberta ao público en Guitiriz, concello no que, desde primeiras horas da mañá, a lembranza será continua, de parte do alumnado da comarca, en especial, do centro que leva o seu nome.
O programa escolar comezará ás 10:30 coa visita á exposición por parte dos CEIP de Parga e Guitiriz. O espectáculo musical Zapatiños para Díaz Castro, de 2naFronteira inclúese tamén nunha xornada e mañá na que desde as 12:30 están convidados os colexios de Friol e o IES Urbano Lugrís da Coruña á festa da aniversario de Díaz Castro.”

Margarita Ledo suma a súa curtametraxe ao Proxecto Nimbos

Desde Sermos Galiza:
Noite do mundo é o poema que a directora de cine e académica Margarita Ledo Andión recrea na  curtametraxe coa que participa no Proxecto Nimbos do blog Acto de Primavera, creado polos autores, críticos e programadores Xurxo González, Martin Pawley e José Manuel Sande. Con imaxes evocadoras e poéticas, é a propia voz da autora a que recita os versos de Díaz Castro, autor ao que se lle dedica o Día das Letras Galegas e protagonista do proxecto que convoca a máis de trinta cineastas. Margarita Ledo é autora, entre outros, dos filmes A cicatriz branca, Liste, pronunciado Líster e Santa Liberdade.

A AELG homenaxea o teatro galego cos seus premios

Desde Sermos Galiza:
“Os Premios da AELG deste ano terán ao teatro como protagonista. A Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega quere así recoñecer o esforzo e o compromiso da xente do espectáculo para manter vivos os nosos escenarios nun momento en que os recortes afectan de maneira especial ás programacións culturais. Desta maneira, a AELG premiará, en distintas categorías, a representantes de todas os ámbitos da escena galega. A compañía Sarabela, dirixida por Ánxeles Cuña Bóveda recibirá o premio como agrupación profesional mentres Achádego de Lugo, que cumpre 25 anos neste 2014, será recoñecida polo seu traballo no teatro amador. A todos e todas os que contribuíron ao desenvolvemento da escena galega homenaxearase no premio que a entidade concede á Asociación de Actores e Actrices de Galicia.
A AELG valorará tamén o impulso dalgunhas institucións na promoción do teatro e, neste sentido, premiará ao proxecto Buxiganga, da Vicepresidencia da Deputación de Lugo, polo seu labor de difusión e socialización do teatro galego. Tamén a área de cultura de Deputación da Coruña, polo premio Rafael Dieste, foi valorada pola asociación profesional literaria. Narón e Tui entran no palmarés da AELG como concellos que dedican un especial destaque ás artes escénicas.
En canto iniciativas privadas, a editorial Laiovento e o proxecto Casahamlet son os dous proxectos que merecen destaque da asociación presidida por Cesáreo Sánchez Iglesias.
O escritor Xabier P. DoCampo será este ano o homenaxeado coa letra E de O Escritor na súa Terra e protagonizará, polo tanto, a xornada na que, entre outros actos, plantará unha árbores no seu territorio biográfico. A homenaxe chega este ano á súa vixésima edición.
Alén destes premios, a AELG xa adiantara que o escritor vasco Bernardo Atxaga será, desta volta, o Escritor Galego Universal.
Ao longo do mes de maio, a AELG dedicará tamén actos de homenaxe ás escritoras Xela Arias e Luísa Villalta, ao se cumpriren dez ano do seu falecemento.
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) celebrou este sábado día 8 de febreiro a súa Asemblea Xeral de Socios/as, no Salón de Actos do compostelán Museo do Pobo Galego. Decidiuse, entre outras cousas, que a Gala das Letras terá lugar o 3 de maio na cidade de Pontevedra. Tamén se aprobou incorporar aos estatutos as modalidades de socio protector e socio colaborador para entidades e particulares que, sen pertencer de maneira exclusiva ao mundo da escrita, contribúan ao desenvolvemento das actividades e a vida da Asociación.”

A descoñecida Murguía que homenaxean en Oiartzun

Desde Sermos Galiza:
“Desde o ano 2000, arredor do 29 de xaneiro que é a súa data de nacemento, en Oiartzun, en Euskadi, homenaxean a Concha Murguía na casa na que naceu, un edificio señorial hoxe convertido en casa da cultura, con biblioteca e salón de actos. Desta volta, o acto, organizado polo Fato Cultural Daniel Castelao máis o concello de Oiartzum, tivo lugar o día 1 de febreiro cun programa no que se deron a man os gaiteiros Trisquela e o grupo Lartaun Txitulari Taldea, houbo ofrenda floral e tamén as intervencións do Concelleiro de Cultura, Asier Legorburo e o historiador Xosé Estévez, verdadeiro promotor da conmemoración.
Foi precisamente Xosé Estévez, natural de Quiroga e afincado no País Vasco, quen lle seguiu a pista á nai de Manuel Murguía desde que reparara no dato aportado por Vicente Risco na biografía do historiador que a facía natural de Tolosa. Desde entón, visitou arquivos e buscou documentos mais nada lembraba en Tolosa á muller da que o fillo tomaría o seu apelido para se identificar na historia. (…)”

Manuel Rivas e Carlos Quiroga toman protagonismo nas Correntes d´Escritas

Desde Sermos Galiza:
“O encontro literário Correntes d´Escritas irá realizar-se de 20 a 22 de Fevereiro na Póvoa de Varzim e, nesta 15 edição entre os mais de 60 escritores e escritoras participantes, cobram protagonismo dois galegos, Manuel Rivas e Carlos Quiroga. Habitual das Correntes d´Escritas, um dos mais prestigiosos encontros literários de Portugal, Carlos Quiroga, além de participar no conjunto de escritores e escritoras do programa, toma parte do júri que decidirá a obra e autor ou autora ganhadora do 11º Prémio Literário Casino da Póvoa, no valor de 20 mil euros. O júri, junto Quiroga, está constituido por Isabel Pires de Lima, Patrícia Reis, Pedro Teixeira Neves e Sara Figueiredo Costa que já selecionaram 15 livros finalistas.
Nesta edição que comemora 15 anos do evento, a organização solicitou de antigos participantes fazerem uma seleção de 15 autores e autoras que fosse obrigatório convidar sem nunca terem participado até agora no evento. É nesta seleção de “imprescindíveis” na que entra o nome do escritor galego Manuel Rivas, junto outros grandes vultos literários como Andrés Neuman, Antonio Gamoneda, Inês Fonseca, João Ricardo Pedro, Patricia Portela, Miguel Sousa Tavares ou Ungulani Ba Ka Khosa. (…)”

Mercedes Leobalde: “A linguaxe xurídica e a poesía erótica son como auga e aceite, pero caben no mesmo vaso”

Entrevista a Mercedes Leobalde en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Animácheste a te presentar a concursos e a publicar após participar en dous obradoiros con Antía Otero. O libro arrinca cunha dedicatoria: “Á miña xente, a que me impulsa”. É cousa miña ou Chamádeme Eva ten detrás un exercicio de empoderamento da súa autora?
– Mercedes Leobalde: O poemario leva unha dedicatoria colectiva porque me sentía en débeda con moitas persoas, en particular con esas que che infunden confianza e che poñen unhas grandes ás nos pés, nunca lastre.
Por iso ao dicir “a miña xente” non falaba de lazos familiares nin de amizade. Ou non só. Falaba de apoio. Sobre se foi un exercicio de empoderamento… non o creo. Empoderamento constrúese sobre o substantivo poder e iso pouco ten que ver propiamente coa publicación dun libro, non?
O libro xurdiu como un pequeno reto persoal, xa che digo, foi propoñerse dar ese salto, e con escribilo xa me tería sentido satisfeita. O que si é certo é que o feito de recibir un premio e ver a túa obra publicada implica un certo recoñecemento social que quizais si se toque nalgún punto co empoderamento que mencionas. (…)”