Rianxo: Curso de verán da USC. Galego, porta aberta para o mundo 2

Teresa Moure: “Sempre digo que não tenho vocação de linguista”

Entrevista de Valentim Fagim a Teresa Moure no Portal Galego da Língua:
“(…) – Portal Galego da Língua (PGL): No prólogo do livro [Linguística eco-], da autoria de Moreno Cabrera, ele começa a indicar que a autora está comprometida com a defesa da diversidade linguística sem esta inclinação afetar a fotografia da realidade que mostra. Foi uma dificuldade transitar por essa aparente corda frouxa?
– Teresa Moure (TM): Sempre digo que não tenho vocação de linguista. Em absoluto. Foram uma série de circunstâncias curiosas e o acaso que puxaram de mim para estudar filologia. Depois, já cometido o pecado, só ficava a hipótese de me afastar da literatura: estava convicta de que queria escrever e, portanto, convinha extremar a cautela com a dissecção literária e dirigi os meus passos para a linguística geral. Nesse contexto, um bocadinho de rebeldia como ingrediente psicológico, um contexto nacional construído sobre a ferida e sobre a negação de nós e o clima na faculdade nos ’90, mais abertamente político do que o atual, tornaram-me em ativista. Não tenho que balançar-me na corda bamba; as tensões fazem parte de nós, mas sou mais ativista do que fotógrafa da realidade, seguindo a imagem de Juan Carlos Moreno Cabrera.
Tenho a fortuna, porém, de que no momento atual só seja possível fazer uma fotografia digna de ser considerada realista mostrando a crua realidade que o ativismo denuncia: padecemos uma devastadora perda da diversidade linguística e cultural. Hoje é aceite o cálculo que prognosticava Michael Krauss em 1992: para o fim do século XXI, 90% das línguas da humanidade terão desaparecido. Às vezes, no âmbito dos estudos de género, indico que não sou feminista como consequência de ter nascido mulher; quero acreditar que seria igualmente feminista encapsulada em qualquer outro tipo de corpo porque para mim se trata dum assunto ético. Da mesma maneira, não sou ativista ecológica e ecolinguística movida pelo único interesse de defender a minha língua (o qual, aliás, seria perfeitamente legítimo). Acho que todas as línguas são património cultural da humanidade e a sua perda faz com que o mundo seja um lugar menos criativo e interessante; um lugar que corre o risco de ser morada do pensamento único. As pessoas que são falantes de línguas não ameaçadas também devem comprometer-se com a defesa da diversidade; é urgente que o façam.
– PGL: No livro desafias a pessoa leitora para tomar consciência da seu desempenho em geografia linguística. Somos assim tão eurocêntricas?
– TM: Acho que somos absolutamente eurocêntricas. Decidimos, por exemplo, estudar as línguas fortes dos estados próximos (inglês, francês, alemão ou italiano). Embora haja ascensões e descidas como resultado de modas, poucas vezes escolhemos línguas doutras áreas geográficas. Nas aulas peço ao estudantado para documentar as unidades ou fenómenos linguísticos que estuda em línguas não europeias porque, ao estudarmos línguas, tendemos a dar por universais os fonemas oclusivos, o género feminino ou os adjetivos qualificativos porque existem, precisamente, nas línguas europeias. Nisso não nos comportamos de maneira diferente do colonizador castelhano ou português do século XVI que, na versão erudita dos missionários, procurava as categorias do latim nas línguas aborígenes que aprendia com aquele esquisito objetivo de traduzir a Bíblia e fazer realidade o verdadeiro objetivo do imperialismo: colonizar mentalmente os povos ocupados. O corpus de dados da linguística geral ainda hoje não é ótimo. E se os fenómenos que consideramos universais só existissem nas línguas da Europa? A ideia de que o tempo é tripartito, por exemplo, materializado em passado, presente e futuro, à vista dos dados reais é bastante eurocêntrica, visto que nas famílias linguísticas não indo-europeias o tempo tem diferentes eixos ou mesmo é circular. Porém, esse suposto expande-se por via linguística e acaba assomando na filosofia ou na construção de hipóteses científicas; em lugares onde não era esperável.
Em geral, somos absolutamente eurocêntricas: temos referências claras para cidades, comidas ou símbolos culturais europeus e só numa ínfima medida para os doutras latitudes. Aliás, à medida que a globalização avança, incorporamos o outro sob a envoltura do “exótico”: viagens de turismo ao Japão, fajitas mexicanas ou pirâmides do Egito. Mas o exótico tem um ar burguês de distopia e discronia; não implica uma condição de igualdade entre os diversos espaços. Acho que continuamos temendo o outro. Doutra maneira não se explicaria que nos programas de história da arte ou de filosofia não apareçam as formas artísticas do Magrebe ou do Vietname, nem se formulem as grandes perguntas doutras civilizações, nem sejam citados pensador@s pret@s ou que escrevam em suaíli. Por acaso só interessam as catedrais ou as pinacotecas da Europa? Por acaso só o povo alemão e a Grécia clássica pensaram? Porque até poderia ser que também, como insinua com ironia Hamid Dabashi, os não europeus pensem. (…)”

Vídeo da mostra final do Laboratorio de Dramaturxia Posdramática II. Do corpo á palabra (maio de 2019)

O Laboratorio de Dramaturxia Posdramática II. Do corpo á palabra, impartido por Afonso Becerra de Becerreá, foi unha iniciativa da Escola de Escritores da AELG, co patrocinio e colaboración do Concello de Santiago.
A mostra final tivo lugar o 11 de maio no Centro Sociocultural Santa Marta de Santiago. Aquí pode verse o vídeo, que contou coa participación de Carlos LabrañaTeresa Moure; José Breijo Vidal, Iria Fernández Sobrado, Jorge García Marín, Kirenia Celia Martínez Acosta, Yelena Molina, Ana Rosa Pavón Grande, Deusa Pérez Goicoechea e Paula Sanmartín Juncal:

Vídeos dos proxectos resultantes do Obradoiro de dramaturxia A palabra na dramaturxia posdramática, impartido por Afonso Becerra

Xa están na web da AELG os vídeos das 4 pezas dramáticas resultantes do Obradoiro de dramaturxia A palabra na dramaturxia posdramática, impartido por Afonso Becerra, proxectos colectivos de creación que se levaron a escena nunha mostra final aberta ao público que tivo lugar o 22 de decembro.
Unha iniciativa da Escola de Escritoras e Escritores da AELG co patrocinio e colaboración do Concello de Santiago.

Proxecto 1. Con Raquel Castro, Carlos Labraña, Sonsoles Cordón Troncoso e Andrea Dunia Díaz Casal:

Proxecto 2. Con José Breijo Vidal (Topo), Ana Fernández Sánchez, Ana Rosa Pavón Grande:

Proxecto 3. Con Gonzalo Castro Martínez, Yelena Molina, Fiz Patiño (Xiba), Paula Sanmartín Juncal:

Proxecto 4. Con Teresa Moure, Iria Fernández Sobrado, Ismael Enrique Gil Candal:

Compostela: mostra aberta ao público de catro pezas breves no marco do Obradoiro de dramaturxia A palabra na dramaturxia posdramática

O sábado 22 de decembro, ás 12:00 horas, na Sala Agustín Magán do Centro Sociocultural Santa Marta do Concello de Santiago de Compostela (Rúa Antonio Rama Seoane, 6), terá lugar unha mostra aberta ao público de catro pezas breves heterodoxas, que abren o seu proceso a quen queira coñecelas directamente, como resultado do Obradoiro de dramaturxia A palabra na dramaturxia posdramática, por Afonso Becerra, organizado pola Concellaría de Acción Cultural do Concello de Santiago de Compostela a AELG (Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega.
O equipo de traballo está formado por:
José Breijo Vidal (Topo)
Raquel Castro Martínez
Gonzalo Castro Martínez
Sonsoles Cordón Troncoso
Andrea Dunia Díaz Casal
Sabela Fernández
Ana Fernández Sánchez
Iria Fernández Sobrado
Ismael Enrique Gil Candal
Carlos Ignacio Labraña Barrero
Yelena Molina
Teresa Moure Pereiro
Fiz Patiño (Xiba)
Ana Rosa Pavón Grande
Marcela Rodríguez Portas
Paula Sanmartín Juncal
Co profesor coordinador: Afonso Becerra Arrojo (Afonso Becerra de Becerreá)

***

Este obradoiro tratou de exploración e creación teatral a partir de algunhas das condicións xerais de composición nas dramaturxias posdramáticas. Experimentación e análise de dramaturxias colaborativas de proceso. A creación en equipo. Pesquisa práctica e reflexión sobre a palabra como material no ámbito da danza e o teatro contemporáneos posdramáticos.