Desde 
a Real Academia Galega:
“(…) A catástrofe do Prestige marcou un antes e un despois na produción cultural, especialmente arredor da poesía, que dalgún xeito testemuñou o impacto que provocou na sociedade. Porén, “outros procesos de perda e de reconfiguración territorial”, como os derivados dos incendios forestais, “non tiveron a mesma resposta” desde a literatura, nin en forma de novelas nin de poesía. A profesora de Teoría da Literatura e Literatura Comparada da Universidade de Santiago de Compostela vincula este diagnóstico a unha evolución paradoxal relacionada co mundo rural. “Todos os galegos pertencemos ao medio rural dalgunha maneira e a nosa articulación discursiva como cultura dálle moito peso historicamente pero, en cambio, semella que nos fose máis difícil rexistrar ou ler os procesos de transformación contemporánea que sofre, cando o que está a acontecer agora mesmo nel é algo moi brutal”, sinala en referencia aos devanditos incendios, a caída do prezo do leite ou o despoboamento.
Para María do Cebreiro é abraiante que esta situación non estea a dar unha resposta maior desde a expresión cultural. “Todos sabemos que está pasando algo pero non temos ferramentas nin para describilo, nin para facer un loito desa perda, nin para atopar solucións. Pero eu creo que desde a produción cultural hai que asumir esta herdanza desde unha perspectiva crítica e contemporánea, non podemos desentendernos dela. Estou pensando de novo, por exemplo, no caso dos incendios forestais; eu non son novelista pero paréceme que é para pensar literariamente, porque ao final tamén estamos desaproveitando un potencial que temos. Probablemente, atraídos polos cantos de serea de modelos urbanos, identificamos con modernidade cousas que non o son, ou que en todo caso teñen menos que ver co que nos está acontecendo que outras que temos ao lado e que nin sequera somos capaces de testemuñar”, profunda.
Dúas excepcións a esta norma son as obras da académica Chus Pato e de Lupe Gómez, que ofrecen cadansúa “resposta crítica” ante a desarticulación do tecido rural. “Escollín as dúas para este relatorio porque son poéticas moi singulares. En principio non é doado establecer similitudes entre elas, agás esa concepción crítica que teñen dos procesos de perda do mundo rural”, explica. “O ton da poesía de Lupe Gómez é de moita intensidade afectiva e a posición de Chus Pato é probablemente máis intelectualizada. Bebe do discurso filosófico contemporáneo, paréceme moi interesante como aplica, por exemplo, a teoría de Giorgio Agamben sobre o holocausto á conversión do medio rural galego en ruína, á destrución dun modo de vida. No caso de Lupe Gómez, a relación con esta cuestión é máis visceral, máis baseada seguramente no rexistro da propia experiencia. Ao ser as dúas tan distintas, tamén constitúen un bo banco de probas para pensar estes problemas”, detalla. (…)”
Arquivos mensuais: Xullo 2018
A crítica da crítica: TAM e o manga xaponés en galego por Eli Ríos
Artigo
de Eli Ríos na Plataforma de Crítica Literaria A Sega:
“Bícame profe de Kazuma Kodaka, traducido por María do Carme Pampín Otero e publicado por Edicións do Cumio en 2008, foi o primeiro manga en galego. Tivemos que esperar dez anos a que saíse publicado o segundo manga en galego e o primeiro galego. TAM de Anémona de Río (Retranca Editora, 2018). O primeiro manga galego? Si, o primeiro manga galego porque non é unha tradución. Nace en galego e desde o galego.
Xa estamos acostumadas a que as obras escritas por mulleres teñan contadas recensións (como é o caso de TAM de Anémona de Río). Ademais, tamén estamos acostumadas a que se a escrita ten un punto que a diferencia da tradición, sexa posta en tea de xuízo. E, iso, é o que lle está acontecendo a esta obra cando se cuestiona se é un manga ou non.
Bícame profe mantén a estructura orixinal (lectura desde o final cara o comezo), en branco e negro e segue as pegadas de Death Note ou Naruto, por exemplo.
Anémona de Rio vai un paso máis alá da simple adaptación. E é de agradecer este proceso reflexivo.
Manga non significa nada máis que historieta, é dicir, por medio de viñetas ilustradas cóntasenos unha historia. Entón, se queremos crear un manga galego deberiamos usar o estilo de escrita xaponés tategaki (orientación vertical e de dereita a esquerda)? Ou adaptalo ao sistema de lectura galego? Pois depende. Ningunha das dúas opcións é mellor que a outra. Só é unha escolla da autora. Incluso, no mesmo Xapón, hai diferentes estilos de escrita: o xornal Asahi escribe en tategaki e o Yomiuri no estilo yokogaki (horizontal, de esquerda para dereita-como o galego). E, aínda máis, pódense mesturar os diferentes estilos! Isto lévanos a que hai moito tipos de mangas, de diversas formas, e non deixan de ser cómics de estética xaponesa porque escollan unha ou outra. (…)”
Compostela: presentación de Senlleiras, de Antía Yáñez
Gonzalo Hermo gaña o XVI Premio de Poesía Afundación
Desde
a Xunta de Galicia:
“A obra A vida salvaxe, de Gonzalo Hermo, é a gañadora da décimo sexta edición do Premio de Poesía Afundación, un certame que veñen convocando Afundación, o Centro PEN Galicia e a Consellería de Cultura e Educación co obxectivo de favorecer a creación literaria en galego.
A resolución do xurado, composto por Luís G. Tosar, presidente do Centro Pen Galicia; Estíbaliz Espinosa, gañadora da anterior edición do Premio de Poesía Afundación; Alba Cid, poeta; Xosé Ramón Pena, escritor; e Xabier Castro Martínez, escritor e secretario do xurado, deuse a coñecer esta tarde na sede de Afundación Santiago de Compostela, nun acto presidido polo secretario xeral de Cultura, Anxo Lorenzo, e polo director-xerente de Afundación, Pedro Otero Espinar. (…)
O xurado destacou que o poemario gañador ofrece, “desde a sobriedade e a contención”, “un regreso á natureza que incorpora a autobiográfico e o metapoético”, ao tempo que entroucou a obra con “poéticas abertas na creación contemporánea, tanto na súa procura do salvaxe coma no recurso a un misticismo escéptico”. (…)”
Noelia Gómez Calvo gaña o V Premio de Poesía Gonzalo López Abente
Compostela: charla con Lito Vila Baleato arredor de Campus morte
Rianxo: actos destacados na Feira do Libro 2018 para o 19 de xullo
Compostela: presentación de Flor negra, de Genaro da Silva
A Coruña: presentación de Senlleiras, de Antía Yáñez
Afonso Becerra: “A vida e os impulsos criativos e artísticos necessitam um campo sem cancelas”
Entrevista
de Montse Dopico a Afonso Becerra en Praza:
“(…) – Praza (P): A hegemonia na arte da palavra é da literatura. Nesta órbita, o teatro fica reduzido a adereço decorativo para ilustrar ou traduzir ao pé da letra, porque é a letra a que manda. Dessa perversa conceção logocêntrica, consciente ou inconscientemente, deriva a dificultade para se abriren caminho as teatralidades pós-dramáticas, afastadas da hierarquia triangular que situa a palavra no cume divino. Começa o livro [Confio-te o meu corpo. A dramaturgia pós-dramática] com reflexões coma esta. Como começa, em geral, o projeto de escrevê-lo?
– Afonso Becerra (AB): Este livro foi uma encarga da Teresa Moure na que, mais ou menos, me pedia que intentasse explicar as claves fundamentais do teatro contemporâneo. Isso que, desde a perspectiva da dramaturgia, chamamos teatro pós-dramático, para diferenciá-lo do modelo compositivo do drama realista de base aristotélica. Não há muitos livros, que não sejam estritamente académicos, dedicados às artes cénicas contemporâneas em geral e na Galiza ainda menos. A ideia, ademais, era fazer um livro de ensaio divulgativo, acessível, que se afastasse dos tecnicismos e formalismos académicos.
Sobre este tema eu tenho refletido muito, tanto na praxe, com algumas das minhas peças, nas que o texto só é um material de composição mais e não ostenta uma hegemonia nem se articula arredor da representação de uma história, por exemplo na peça Crio-Xénese (Laiovento, 2007), ou em peças breves dentro de Textículos dramáticos e posdramáticos (Laiovento, 2013), mas também tenho refletido muito em artigos de análise de espetáculos e, por suposto, nas minhas aulas de Dramaturgia na ESAD de Galiza, onde, ademais de exercícios práticos de análise e composição, acompanho processos de criação.
– P: A dramaturgia pós-dramática não tem necessidade de submeter-se ao império do significado, do tema, do assunto e da história, dizes. Em que se assemelha, então, à poesia?
– AB: Assemelha-se na importância radical da forma, por riba dos conteúdos ou da mensagem, na busca da plasticidade na produção de imagens, na musicalidade com a que se fiam os elementos compositivos, na sua capacidade evocadora, no reforço do nível sensorial, na sinestesia, no seu ímpeto por romper as linguagens comuns e transcender os limites… Também na capacidade de tocar às pessoas emocionalmente sem necessidade de desenvolver um relato nem sujeitar-se à esperança da resolução de uns conflitos, ou seja, sem sujeitar-se à intriga.
– P: De que jeito o pensamento binário e a unidade aristotélica como sinónimo de homogeneidade e equilíbrio podem limitar a nossa recepção do teatro? Por quê dizes que o teatro convencional é apolíneo, pelo contrário das tragédias de Esquilo, que defines como dionisíacas?
– AB: A unidade aristotélica, por si mesma, põe ordem ao caos e corrige moralmente, aí aparece o binário, o bom e o mau, o homem e a mulher, cada cousa no seu lugar, com a sua etiqueta. Mas a vida e os impulsos criativos e artísticos necessitam um campo sem cancelas.
As tragédias de Esquilo narram a história quase sem representa-la senão através de uma espécie de melopeia musical, uma rapsódia lírica, plena de invocações. O pensamento mágico está por cima do pensamento lógico e racionalista. Os estudos ao respeito indicam que aqueles espetáculos eram uma apoteose de dispositivos cénicos de alta plasticidade. (…)”
