Desde
a Fundación Alexandre Bóveda:
“(…) O presente ano 2017, a FAB acordou no seu Padroado recoñecer co XII Premio Galiza Mártir a Xosé Estévez Rodríguez (Quiroga, 1943), doutor en Historia, investigador de longa traxectoria e profesor honorario da Universidade de Deusto. Activista en favor da democracia e a soberanía de Galiza desde a década dos ’60 do pasado século XX e, desde a década dos ’70, autor de diversos estudos e obras sobre Castelao e o nacionalismo galego. Destacando a recuperación que realizou, desde a década dos ’80, da historia da “Triple Alianza” (1923) e do “Galeuzca” (de 1933 en diante), así como do exilio nacionalista. En todos os seus traballos Xosé Estévez ten reseñado o relevo político de Alexandre Bóveda, tanto no tempo republicano (en vida), como no exilio após da súa morte; tempo e espazo no que se daría lugar ao Día da Galiza Mártir, co gallo do aniversario do asasinato de Bóveda, desde o 17 de agosto de 1941. (…)
O xantar, no marco do que se fará entrega do XII Premio Galiza Mártir, desenvolverase por vez primeira ao carón do Parque da Memoria do Concello de Poio, cámara municipal que colabora anualmente, xunto ao Concello de Pontevedra, nos actos do 17 de agosto. Para asistir ao xantar e á entrega do XII Premio Galiza Mártir é preciso inscribirse a través da renovada páxina web www.alexandreboveda.gal. Galardón ao que suma o Instituto Galego de Historia e Murguía, Revista Galega de Historia, concedéndolle tamén a Xosé Estévez o III Premio Manuel Murguía ao Mérito e Labor Historiográfico, que será entregado á tarde no cemiterio de San Amaro, en Pontevedra, ao pé da tumba de Alexandre Bóveda e Amalia Álvarez Gallego.
Prema aquí para se inscribir no Xantar/XII Premio Galiza Mártir!!
* Se tiver calquera problema coa inscrición, escríbanos a: xantargalizamartir@alexandreboveda.gal”
Arquivos do autor: asociacionescritoras-es
Feira do Libro da Coruña: actividades literarias destacadas do mércores 9
O
mércores 9 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, s/n.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:
– 19:00 h. Presentación de Cántigas de Alén, de José Ángel Valente, en recompilación de Claudio Rodríguez Fer, publicado por Ouvirmos.
– 19:45 h. Presentación de Eugenia Osterberger: A compositora galega da Belle Époque (1852-1932), de Beatriz López-Suevos, Susana de Lorenzo e Rosario Martínez Martínez, publicado por Ouvirmos.
– 20:00 h. Sinatura de Nacho Taibo na caseta da librería Lume.
– 20:00 h. Contacontos de Pedro Brandariz: Os contos de Toribio, no Palco da música.
“Videopoemas: nova vida para a lírica”
Reportaxe
en
La Voz de Galicia:
“Que terían feito Mendinho ou Martín Códax de ter nacido nos tempos da Internet? Se cadra virarían nunha sorte de youtubers na procura de facer chegar as súas historias máis lonxe do que as viaxes dos trobadores acadaron nunca.
É algo que ten claro a escritora Diana Varela Puñal que decidiu transformar varias das composicións da súa última obra poética, Non, amor, en pequenas pezas audiovisuais. «Este é un libro moi musical, concibido dende o principio para o recitado. Compuxen os poemas baseándome no ritmo que escoitaba na miña cabeza. Os videopoemas permítenlle á xente escoitar ese recitado e iso serve para achegar á xente á poesía. Lela pode parecer difícil pero ninguén recea de oíla. Hai que atraer lectores. O mundo necesita xente á que lle gusten as artes».
Un argumentario moi semellante ao do escritor lucense Xulio Valcárcel. Autor consagrado na tinta e o papel, non dubidou en recorrer a este actual xeito de expresión para lle dar nova vida a algúns dos seus poemas. «É a maneira de achegarse á xente que non acode a unha librería nin a unha biblioteca pero que si accede a Internet, xente que traballa máis coa imaxe que coa palabra. A poesía foi primeiro un fenómeno oral, logo pasou á escrita e agora estamos nun momento no que é necesario usar as novas tecnoloxías».
Tanto Varela como Valcárcel acudiron ao coruñés Cristian Rola para verter os seus textos ao mundo audiovisual. «É unha persoa cunha gran sensibilidade artística. Non se limitou a plasmar en imaxes a literalidade dos textos senón que vai cara unha interpretación abstracta dos mesmos» explica a autora de Non, amor. «Á dimensión puramente literaria engádeselle a plástica e os poemas ganan outro efecto» puntualiza Valcárcel. (…)”
“Chegou a “novísima” poesía galega?”, por Montse Dopico
Artigo de Montse Dopico en Praza:
“”Chegan os Neos”. Baixo este suxestivo titular, o xornalista e escritor Antón Lopo propoñía, nunha reportaxe publicada cara finais do ano 2015 no suplemento Faro da Cultura do Faro de Vigo, unha escolma posible de voces dos “novos creadores poéticos” galegos. Non moito tempo despois, a revista Luzes recollía nas páxinas de República unha análise máis demorada do mesmo autor sobre este tema, acompañada dunha pequena antoloxía que xuntaba versos de Xabier Xil Xardón, Oriana Méndez, Berta Dávila, Gonzalo Hermo, Xesús Castro, Ismael Ramos, Lara Dopazo, Fran Cortegoso e Alicia Fernández.
Aquel intento de identificar algunhas tendencias de fondo na maré da creación poética última deu lugar a diversos debates, mais serviu tamén como substrato do volume 13. Antoloxía da poesía galega próxima, coordinado pola profesora María Xesús Nogueira e publicado por Chan da Pólvora, o proxecto editorial ligado á libraría compostelá homónima do que Antón Lopo é cofundador. A selección de nomes desta antoloxía revela, por outra banda, algunhas coincidencias coa outra obra semellante, No seu despregar, que tirou do prelo no 2016 a editora Apiario.
No limiar de No seu despregar, as creadoras de Apiario, Dores Tembrás e Antía Otero, dan conta da dificultade para consensuar unha definición do “novo” na literatura. “A que nos referimos con esta cualidade?”, apuntan. “Trátase dunha condición temporal, cronolóxica? Son *s poetas *s nov*s ou os textos? Que proclama esa novidade? Existe? Podemos nomeala?”, reflexionan. En 13. Antoloxía da poesía galega próxima, María Xesús Nogueira admite que “a xuventude poética foi un elemento mitificado na literatura” e subliña, ademais, as “tensións e polémicas” que, de xeito cíclico, desata a “novidade” ou, polo menos, as tentativas de visibilizala como potencial de contestación dos paradigmas que a precederon.
No caso da literatura galega, -engade Nogueira-, a cuestión das “novas voces poéticas” mesturouse co debate sobre o axeitado da periodización das últimas promocións poéticas en base a criterios xeracionais e biolóxicos. Deste xeito, propostas como “empregar o problemático termo xeración no sentido sociolóxico-cultural formulado por Karl Mannheim”, -formulada polo profesor Arturo Casas-, ou identificar “a tensión entre unha tendencia apolínea a unha dionisíaca”, -achegada pola crítica Iris Cochón-, non puideron vencer, segundo Nogueira, “unhas inercias cronolóxicas que tampouco semellaron atopar, aínda a estas alturas, ferramentas para cartografar a poesía que seguiu á dos noventa”. (…)”
“Reacción contra a organización dunha Feira da Coruña “que pon en inferioridade o libro galego””
Reportaxe en Sermos Galiza:
“(…) Cal foi o problema para que diferentes escritoras como Ledicia Costas, Emma Pedreira ou Eli Ríos, ou mesmo o editor Manuel Bragado, leven manifestando o seu malestar durante días? Que houbo tres programacións paralelas: unha organizada pola Federación de Libreiros, con libros e autores e autoras galegas; outra organizada polo Concello, o Xardín dos Libros, con actividades para crianzas; e unha última, con financiamento do Concello pero decidida polas librarías da Coruña, chamada “A Carpa das Librarías”, que fixo unha programación maioritariamente en español e con autores e autoras españolas, como Sonsoles Ónega, Soledad Puértolas, Antonio Orejudo ou Carlota Corredera, directora do programa de televisión Sálvame que pechará o programa esta cuarta feira.
Ademais do agravio comparativo da diferenza de investimento entre os autores e autora sen español e os/as galegas, que até é graficamente visible no folleto pois os españois aparecen en maiúsculas; os problemas de organización foron patentes durante toda a feira, con interrupcións entre uns espazos e outros e mal desenvolvemento das actividades, tal e como denunciaron en redes sociais varias persoas, entre elas as escritoras Eli Ríos e Emma Pedreira. (…)
Ríos, recente gañadora do Torrente Ballester de novela e do López Abente de poesía, publicou un duro post no seu blog ao respecto da feira “para sacar do silencio a situación de moitas persoas que fomos menosprezadas”. No texto compara a situación das autoras galegas coas de fóra: “As persoas que escribimos pagamos a nosa gasolina, as peaxes, dedicamos horas ás viaxes, etc. e iso sae dos nosos petos. E nunca nos queixamos. Ata agora. Ata o momento no que o Concello da Coruña (puxo os cartos) e as Librarías da Coruña (decidiron como usalos) investiron unha cantidade enorme na Feira do Libro para traer escritores/as que nunca mercaron un libro nas vosas librarías e que nunca pagaron impostos no Concello da Coruña”. (…)
Tamén Ledicia Costas, Premio Nacional, manifestou nas redes sociais a súa “decepción e tristura”. “Contraprogamar do xeito en que se fixo é para min sinónimo de boicotear. E o boicot ao libro galego e as autoras e autores galegos desde certa parte do sector das librarías coruñesas, co apoio económico do Concello da Coruña, é algo tan delirante que a esta altura coido que só queda recibir unha explicación de quen corresponde. Polo que a min respecta, se este é o modelo que se vai implantar de agora en diante na Feira do Libro da Coruña, baixo deste tren en marcha. Xa haberá outro ao que subir. Outro onde nos mimen, nos coiden e nos respecten”. (…)
Outro dos persoeiros destacados que se sumou ás críticas foi Manuel Bragado, director de Xerais, que tamén expresou no seu blog a súa “decepción” polo modelo de organización: “Creo a todas luces fóra de lugar preparar nunha mesma feira dous programas distintos de actividades e arranxar dous espazos (a lata e a carpa) con moi diferente dotación de medios e comodidades, tanto para os oradores como para o público”. Tamén se referiu á “insoportable interferencia sonora entre o que sucedía na «lata» e na carpa, que incomodou aos oradores e dificultou ao público o seguimento dos actos simultáneos”. (…)”
Feira do Libro da Coruña: actividades literarias destacadas do martes 8
O luns 7 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, s/n.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:
– 12:00 h. Contacontos e presentación de Gombó e o medo á escuridade, de Ánxela Gracián, con ilustracións de Christian Villamide, publicado por Fervenza.
– 13:00 h. Presentación de Camiños na sombra, de Xián Lois Alcayde Dans, publicado por Fervenza.
– 19:45 h. Presentación da novela Expedición Tilovonte, de Carlos López, publicada por Galaxia. Participa, xunto ao autor, Francisco Castro.
– 20:00 h. Menú de contos, con Charo Pita. No Palco da música.
– 20:30 h. Presentación de Vento nas velas, de Xurxo Lobato. Participan no acto, xunto ao autor, Felipe Senén e Xosé Antón Fraga.
– 21:15 h. Luzes contra a extinción do xornalismo. Homenaxe aos periodistas democráticos. De Víctor Casas a Luís Pita. Preséntanse Episodios galegos, de Manuel Rivas, e Diario dun repunante, de Xosé Manuel Pereiro.
Carlos Callón: “A cuestión da homosexualidade está presente nos inicios do amor cortés”
Entrevista
a Carlos Callón en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): A túa tese vai obrigar a rectificar parte da historia do trobadorismo galego e tamén do europeo, que nos dá conta dunha Galiza medieval máis diversa e menos conservadora do que criamos.
– Carlos Callón (CC): Que conste que eu sobre todo o que fago é traballar a partir do que eran notas marxinais doutras investigadoras e investigadores e unha vez que as xuntamos decatámonos de que a imaxe que dan é outra diferente. Evidentemente hai un traballo de lectura de toda esta xente, e de elaboración, pero non parto de cero en ningún caso, senón do traballo doutras persoas que investigaron o trobadorismo, a historia da sexualidade, do feminismo e dos estudos LGTB. Digamos que o fundamental é o que nos din as fonte de verdade, sen tentar proxectar o que quereriamos que dixesen ou os prexuízos do presente. Que obriga a rectificar? En primeiro lugar, debería evidenciarse nos manuais que a cuestión da homosexualidade como tendencia afectiva da humanidade está presente nos inicios do amor cortés. A novidade do amor cortés é que de repente a misoxinia non permitía que a muller se convertese nun elemento de adoración e do amor. Aí o elemento da misoxinia é fundamental, e tamén hai que falar diso, de como é o proceso de discriminación das mulleres. E, sobre todo, hai algo sorprendente, e para o cal non hai resposta a día de hoxe, que é por que razón aparece o amor cortés se as mulleres non mudan a súa situación social. En realidade é unha forma máis de distanciar ese obxecto. Logo, tamén é importante dicir que aínda a partir da idealización da heterosexualidade e da aparición do pecado da sodomía a partir do século XI, continúan a existir durante un tempo aínda poesía amatoria, da cal conservamos só algúns restos. E tamén aparece a homosexualidade a nivel satírico, pero cunhas sátiras que non din o que ás veces os investigadores contemporáneos entenderon. Pensemos que mentres os códigos relixiosos e civís condenaban a morte a partir do século XI, no noso trobadorismo encontramos críticas case de colegas. Hai pequenas burlas, que ás veces poden ser máis crúas ou máis zafias, mais entre o asasinato e meterse un pouquiño cunha persoa… [risos].
– SG: Na investigación supoño que fica moito camiño aberto porque é fundamental a perspectiva.
– CC: Exacto, cando vexo investigadores de referencia, como Foucault, por exemplo, coa súa magna historia da sexualidade, eu ás veces pensaba, con humildade, que mágoa que el non coñecese estes textos. Porque seguramente o comezo da súa historia da sexualidade sería diferente, porque cousas que el identificou na idade contemporánea, en realidade nos textos medievais galegos xa está. Non debemos tratar a nosa literatura medieval como un resto arqueolóxico, porque ten unha información a nivel antropolóxico, social e histórico que é moi valiosa. (…)”
A Coruña: presentación de Cando John Lennon coñeceu a Valle-Inclán, de Beatriz Maceda Abeleira
O
martes 8 de agosto, ás 20:00 horas, na Librería Sisargas (Rúa San Roque, 7), na Coruña, Beatriz Maceda Abeleira presenta Cando John Lennon coñeceu a Valle-Inclán, publicada por Trifolium. No acto participan, xunto á autora, Pancho Valle-Inclán e Xan Arias.
O cuarto de… Eva Veiga
Artigo de Eva Veiga desde A Sega:
“TODOS OS CUARTOS
A procura dun cuarto propio estivo sempre aí como horizonte, mais dun xeito subrepticio, durante a miña infancia e primeira xuventude. Nacín e medrei nun ámbito rural sendo a maior dunha familia numerosa, con todo o que iso significa. A casa familiar era adoito un bulicio incesante porque ademais a rapazada da veciñanza viña xogar á nosa aira. Xa que logo non resultaba doado illarse naquel ambiente tan vitalista e axiña aprendín a abstraerme mesmo mentres realizaba calquera tarefa, sobre todo as relacionadas co cultivo da terra. Terra das Fragas do Eume que levo aínda debaixo das unllas e tamén na cerna mesma como un bosque de símbolos e metáforas. Pois procuramos sempre o que non está. E foi esa relación tan realista co medio natural a que precisamente propiciou a miña querenza pola reflexión abstracta, polo imaxinario. Dese xeito, todo aquel universo de vales e montes, de río e mar, foi e segue a ser o meu inmenso cuarto privado, seguramente o máis inspirador pois del, ou con el, xurdiron esas preguntas fundamentais para as que continúo a buscar respostas
Mais cando tiña tempo para ler ou escribir -algo que comecei a facer moi cedo- agochábame tanto no faiado coma na habitación onde madurecían as mazás de inverno entre a palla -velaí un arrecendo perdido para sempre, agás para a memoria- ou ía ao monte acompañada do noso can Rin que sabía gardar silencio e tamén alertarme cun simple aceno das invisibles presenzas que poboaban o piñeiral. As miñas lecturas daquel tempo están intimamente ligadas a eses espazos. Como está a poesía de Aleixandre, da que fun devota adolescente, á aquela habitación que só contiña un grande armario de cerdeira con tres lunas; diante dese espello recitaba en voz alta unha e outra vez os versos do libro Historia del corazón. Ou, desdobrada na imaxe, sostiña arrevesados e reveladores diálogos coas diferentes voces que todxs somos.
E non podo non mencionar aquí os autobuses de liña onde sempre esquecía algo “por andar nas Batuecas”, pois dende os dez anos estudei fóra e a miña vida afíxose a unha constante itinerancia. E asemade foi o Castromil na ruta Santiago-A Coruña o meu cuarto preferido durante os anos intensos do meu traballo na TVG xa que era nesas escasas dúas horas de ir e vir onde atopaba acougo para pensar e apuntar versos. Porque, en realidade, a meirande carencia da miña vida foi adoito o tempo devagar. Até que chegou un día no que o diagnóstico dunha leucemia paralizou ao cronos devorador e, de modo paradoxal e perentorio, os minutos, as horas e os días que acadaban escapar das fauces do cancro -contados polo persoal sanitario como centímetros dunha cinta de medir- dilatábanse ad infinitum para a miña íntima experiencia. Nesa habitación de illamento achegueime ao meu propio corpo coa demora e a atención necesarias para escoitalo e así reencontrarme con aquela capacidade aparentemente perdida da infancia cando era quen de meditar e case levitar de maneira intuitiva. Foi o mellor opiáceo para a dor e seguramente unha axuda inestimable para a rexeneración celular. (…)”
Feira do Libro da Coruña: actividades literarias destacadas do luns 7
O luns 7 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, s/n.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:
– 12:00 h. Presentación do monográfico Aprendendo con videoxogos da Revista Galega de Educación. Participan Silvia López e Jesús Rodríguez.
– 13:00 h. Presentación de A invención dun deus. Xesús de Nazaret I. De predicador a Mesías, de Xulio López Valcárcel, publicado por Laiovento. Participan no acto, xunto ao autor, Carlos Ramos e Xavier Alcalá.
– 18:00 h. María Xosé Lamas asina exemplares de Sonetos preposicionais, publicado por Alvarellos.
– 18:30 h. Presentación de No seu despregar, publicado por Apiario. Acompañando á editora Dores Tembrás estarán *s poetas Ismael Ramos, Rosalía Fernández Rial e Celia Parra. Terá lugar unha conversa e o recitado de poemas.
– 19:45 h. Presentación de Blues para Moraima, de Miguel Anxo Fernández, publicada por Galaxia. No acto participan, xunto ao autor, Ángel de la Cruz e Carlos Lema.
– 20:15 h. Sinatura de Vanesa Santiago, autora de A vida sinxela de Marcelo Firmamento, na caseta da Editorial Galaxia.
– 21:15 h. Presentación da revista Olga. Participan Lidia López Teixeiro, Rafa Yáñez, Manuel Pereira Valcárcel e Vicente Araguas.
