Arquivo da categoría: Aniversarios e efemérides
Justo Beramendi: “Do cambio radical das Irmandades bebe todo o nacionalismo posterior”
Entrevista a Justo Beramendi en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vostede é o principal especialista nas Irmandades da Fala. Ten a listaxe máis completa dos militantes e o seu libro De provincia a nación segue a ser referencial no estudo desta época. Cal é foi a dimensión histórica das Irmandades?
– Justo Beramendi (JB): A importancia das Irmandades é múltiple. Por unha banda, son as parteiras do nacionalismo galego propiamente dito, porque son as que protagonizan a transición de 1916 a 1918 do rexionalismo ao nacionalismo. E isto non é un simple cambio de nome. É algo moi importante desde o punto de vista ideolóxico e político, porque pasan de considerar que Galiza é rexión da nación española, a considerar que Galiza é unha nación e España non, é un Estado plurinacional. E de aquí derivan unha serie de reivindicacións políticas que se plasman no programa da Asemblea de Lugo e avogan por unha reformulación radical do Estado español, de maneira que se pase dun estado totalmente centralista a unha federación ou confederación de estados parcialmente soberanos. E aquí xa chega un cambio radical, e dese cambio bebe todo o nacionalismo posterior.
Tamén hai un cambio respecto do sistema político vixente daquela, que era un sistema parlamentario non democrático, e eles propoñen unha democracia representativa auténtica, con igualdade de dereitos para a muller e con unha eliminación do caciquismo, da fraude electoral, dos abusos, etc. E logo na cuestión da lingua tamén supoñen un salto cualitativo porque até ese momento os galeguistas defendían a lingua galega, pero en castelán maioritariamente, e no ámbito da poesía. A partir das Irmandades hai unha coherencia entre teoría e práctica e grazas a elas Galiza asiste ao que podemos chamar o segundo Rexurdimento, de maneira que o galego queda definitivamente incorporado á prosa. E logo, no ámbito político antes do 31 non conseguen gran cousa, pero logo o Partido Galeguista recolle a herdanza das Irmandades e propicia nos anos da República o proceso autonómico. Iso quere dicir que boa parte das cousas que hoxe consideramos normais e naturais, como a autonomía política, a oficialidade do galego, a lingua no ensino, etc. en realidade teñen o seu punto de partida nas Irmandades. (…)
– SG: Pois aproveito para facer unha última pregunta que sempre lle quixen facer. Como remata un enxeñeiro madrileño converténdose no principal historiador do nacionalismo galego?
– JB: Iso é unha historia longa e complicada. Por unha serie de azares da vida eu tiven que saír fuxindo de Madrid por mor da policía política de Franco, así que fun para Barcelona, onde a miña cuñada estaba casada cun galego, Xosé Manuel Casabella, arquitecto. E alí entrei en contacto con Galiza, coa colonia galega que nos axudou e nos acolleu. E nesa colonia coñecín a César Portela, que estaba organizando naquel momento o Colexio de Arquitectos de Galicia, e contratoume a min para levar a Comisión de Cultura, así que no 74 vinme para acá. E eu empezara como segunda carreira Historia -Filosofía e Letras, vaia- en Barcelona e remateina aquí, que era o que me gustaba, non enxeñería. E aquí entrei en contacto cun ambiente nacionalista ou filonacionalista que me convenceu. Cousas da vida. Non estaba programado, pero saíu así. E non saíu mal.”
Compostela: Simposio Repensando Galiza: As Irmandades da Fala (1916-1931), desde mañá 17 ao 19 de novembro
Ponte Caldelas: inauguración da exposición Manuel Lueiro Rey. Camiño aberto
11 de novembro, Día das Librarías
Lugo: mesa de debate sobre Lois Peña Novo, Vicente Risco e Ramón Cabanillas
O xoves 10 de novembro, ás 19:30 horas, na Deputación de Lugo (San Marcos, 8), terá lugar a mesa de debate sobre Lois Peña Novo, Vicente Risco e Ramón Cabanillas, coa que a Real Academia Galega continúa o ciclo No tempo das Irmandades: fala, escrita e prelos.
Modera: Darío Xohán Cabana.
Relatores:
– Manuel Roca Cendán. Lois Peña Novo: o soño do desenvolvemento de Galicia.
– Olivia Rodríguez. Arredor de Vicente Risco nas Irmandades.
– Francisco Fernández Rei. Ramón Cabanillas, o Poeta das Irmandades da Fala.
A Coruña: inauguración da exposición filatélica do Centenario da Fundación das Irmandades da Fala
Lugo: inauguración da exposición Saúde e Terra, irmá(n)s
Ferrol: Imaxe e identidade no ciclo No tempo das Irmandades
O sábado 29 de outubro, ás 12:00 horas, no Real Coro Toxos e Froles (Rúa Magdalena, 220), en Ferrol, terá lugar a mesa de debate Imaxe e identidade, coa que a Real Academia Galega continúa o ciclo No tempo das Irmandades: fala, escrita e prelos.
Modera: Xesús Ferro Ruibal.
Relatores:
– Pepe Barro. De Céltiga a Zeltia, con Ferrol na orixe.
– Siro López. Pequenas historias nas Irmandades ferrolás.
– Victoria Carballo Calero. Na busca de imaxes identificativas de galeguidade.
Manuscritos: Lorenzo Varela
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Transitamos polo centenario do nacemento de Lorenzo Varela, a quen se lle dedicou o Día das Letras Galegas no ano 2005. Faltaba a súa presenza nesta sección e permítome recoller unha mostra dun dos seus poemas máis significativos e extraordinarios titulado “Compañeiros da miña xeneración mortos ou asesiñados”. A versión manuscrita recupérase felizmente no artigo <<“Lonxe”, “Dolmen” e “Compañeiros da miña xeneración mortos ou asasiñados”: os seus textos autógrafos>> publicado no Boletín da Real Academia Galega (nº 366) por Gregorio Ferreiro Fente, un dos máximos coñecedores da biografía e da obra de Lorenzo Varela.”