Arquivo da categoría: Obituarios

A AELG lamenta a perda da nosa Socia de Honra Luz Pozo Garza

Publicado o por

A AELG lamenta a dolorosa perda da poeta Luz Pozo Garza, Socia de Honra desde 2001, cando recibiu a Letra E desta entidade, proposta ao longo de todos estes anos desde a nosa asociación como candidata ao Premio Nobel de Literatura.

A intensidade do seu magnetismo poético, que trasladou tamén á súa produción ensaística e dramática, atravesa a súa vida e obra cun fulgor unanimemente recoñecido, sendo unha das primeiras mulleres que abriu camiños, desde a posguerra, no corpus literario galego e que, atenta ás novas promocións líricas, conseguiu ser un referente para todas as xeracións.

As seguintes fotos pertencen ao acto de entrega dos Premios AELG 2010:

Aquí pode verse tamén esta fotografía da Homenaxe A Escritora na súa Terra 2001, en Ribadeo:

Divulgamos tamén estas fotos pertencentes a varios actos da nosa entidade onde estivera presente Luz:

Morreu o escritor brasileiro Rubem Fonseca

Publicado o por

Desde Nós Diario:
“Rubem Fonseca faleceu esta cuarta feira en Rio de Janeiro aos 94 anos de idade, tal e como a súa familia confirmou ao diario portugués Público. En 2003, obtivo o Prémio Camões, o mais prestixioso en lingua portuguesa. Era un dos máis importantes e singulares escritores brasileiros contemporáneos.
Naceu em Juiz de Fora, Minas Gerais, en 1925. Era fillo de portugueses transmontanos, emigrados para o Brasil. Residiu desde a infancia no Rio de Janeiro. Era licenciado en Dereito e traballo como comisario na policía.
As obras de Rubem Fonseca xeralmente retratan, em estilo seco e directo, a luxuria e a violencia urbana, nun mundo onde se misturan marxinais, asasinos, prostitutas, miserábeis. A história a través da ficción é tamén unha marca de Rubem Fonseca, como nas novelas Agosto (o seu libro mais famoso) en que retratou as conspiracións que acabaron no suicídio de Getúlio Vargas (avogado, militar e político brasileiro, líder da Revolução de 1930) e en O Selvagem da Ópera, en que retrata a vida de Carlos Gomes (o máis importante compositor de ópera brasileiro).
En 2019 Quico Cadaval dirixiu unha adaptación ao teatro do brasileiro Rubem Fonseca, Carpe Diem. “A anécdota é cinematográfica: unha muller e un home coñécense nunha previsíbel festa de fin de ano e comezan unha relación ilícita: os dous son casados. Con outras persoas. Un caso de adulterio entre persoas de clase alta”, resumía daquela a compañía a súa aposta. Era a adaptación dun relato de Fonseca, “o maior escritor vivo da lingua portuguesa”: “A atrevida tentativa de converter en teatro un dos máis excitantes contos do maior autor vivo na nosa lingua”, dixo Cadaval.”

Morreu un Mestre da Memoria, morreu Serafín Mourelle

Publicado o por

A AELG lamenta fondamente a perda dun dos seus Mestres da Memoria, nomeado en 2017 desde a Sección de Literatura de Tradición Oral.

MAR DE IRLANDA

Mar de Irlanda, Mar de Irlanda,
mar agarimoso e traidor,
fuches de min o sustento
e tamén depredador.
De ti saquei pan prós fillos
mais todo o que eu non tivera
a cambio en ti eu deixei
toda a miña vida enteira.
Catorce anos eu tiña
cando ata ti me acheguei,
agora xa son sesenta
e nunca máis voltarei.
Canta loita, Mar de Irlanda,
contra ti desenvolvín
para arrincarche ese peixe
que ti non queres ceder.
Agarimoso, as menos veces
ata te deixas querer,
traidor, falso e asasino,
cando bravo queres ser.
Cantos días, cantas noites,
sobre ti eu capeei,
defendendo aquel barquiño
que ti querías comer.
Agarradiño ó temón,
amedrentado me tiñas
mais con café e cigarros
eu sempre a ti che vencía.
Negras e longas noites
de ventos fuxindo endemoñados.
Fúnebre música de Santa Compaña
ó bater con paus, cables, cordas
e todo canto atopaban.
Mares falsos e tolos,
grandes coma montañas
ameazaban tragarnos
nun só momentiño.
Confésoche, Mar de Irlanda,
que no fragor da sonata
máis dunha vez escoitei
a voz do meu pobre irmán
e a de tantos amigos
que levaches, traidor,
ó máis mouro dos abismos.
Parecía que choraban
aínda pedindo auxilio.

Este é un resumo da vida mareira de Serafín Mourelle Bugallo e ao tempo o poema co que remata o seu libro recentemente editado en Caldeirón e dedicado ao querido compañeiro desaparecido Paco Souto titulado Carapelas de sal e iodo, se ben hai que dicir que cando fixo o poema, dedicado ao seu irmán e a outros mariñeiros desaparecidos nese mar, tiña uns poucos anos menos. El mesmo estivo a punto de perder a vida caendo á auga cando tiña 16 anos. Di que chegou ouvir algúns compases da derradeira sonata que escoitan os homes que finan no mar, pero por fortuna os compañeiros deron achegado a embarcación a onde el estaba e puideron salvalo.
Serafín naceu en Corme en 1933. Moi novo embarcou por primeira vez coa categoría de cho, que vén ser axudante de cociña, e chegou a converterse nun patrón de sona no Grande Sole (pronunciado Gran Sol) . Nos anos sesenta foi dos que descubriron os fértiles caladoiros de Porcupine (que traducido ao galego sería Ourizo cacho), un volcán submarino situado ao oeste de Irlanda. Dicía Serafín de si mesmo: “Eu nacín en Corme, crieime na Coruña, casei en Noia, vivín no Gran Sol. De onde son?… Son do mar máis que de sitio ningún”. A pesar de todo, o mar para el tamén era poesía, como ben dixo Xurxo Souto.
Tanta vida no mar leva a converter unha persoa intelixente e inqueda como Serafín en autodidacta e transformala en experimentado astrónomo. Un dos seus máis importantes instrumentos de traballo era un sextante mercado nun porto de Irlanda da marca Hezannith, ilustre marca que fabricaba instrumental para investigación científica e para navegación marítima en Londres no distrito de New Eltham, en Greenwich, dende 1845, case corenta anos antes de que aquilo se convertese en referencia do meridiano cero.
Pero as inquedanzas de Serafín Mourelle non remataron nin na astronomía nin na poesía, xa que ten unha novela inédita titulada Cartas ao meu avó, na que narra a súa aventura na mariña mercante, no banco Canario-Sahariano e nas augas do Grande Sole.
Cómpre dicir ademais de Serafín que a pesar de que a maioría dos patróns chegaban a adoptar a mesma ideoloxía do armador, nunca esqueceu as súas orixes e dende sempre estivo no lado dos traballadores, ata o punto de estar afiliado ao Partido Comunista de España.

Deixounos o 31 de marzo de 2020.

[Adaptación dun texto de Isidro Novo]

Aquí o fondo videográfico coas participacións de Serafín Mourelle no Proxecto Polafías; aquí, os vídeos gravados pola Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG o 12 de maio de 2017 na Lonxa Vella do Porto da Coruña; e aquí os correspondentes á Gala do Premios Mestras e Mestres da Memoria 2017.

No pasamento de Xulio Amigo

Publicado o por

Desde Galaxia:
“O sábado 22 foi moi difícil e duro para os que formamos parte da familia da Editorial Galaxia, pois amencemos coa triste nova do pasamento inesperado do noso compañeiro e director comercial, Xulio Amigo. Traballador incansable, Ilusionado e apaixonado polo traballo, deixa un oco no noso corazón imposible de encher.
Dende a Editorial Galaxia, as súas compañeiras e compañeiros, así como os membros do Consello de Administración, queremos transmitirlle á súa familia, en especial ás súas dúas fillas, motor completo da súa vida, o noso abrazo máis cálido.
Na nosa memoria quedarán as interminables xornadas de traballo con Xulio, sempre cun sorriso, así como a súa fecunda imaxinación creativa que nos sorprendía todos os días.
Xulio repetía sempre que Galaxia era unha prolongación do seu corpo. Así que hoxe sentímonos mutilados, sabedores de que a vida, tan inxusta tantas veces, nos arrincou para sempre un anaco de nós.
Descansa en paz, compañeiro.”

A AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento de Isabel-Clara Simó, nomeada Escritora Galega Universal en 2018

Publicado o por

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega lamenta profundamente o pasamento de Isabel-Clara Simó, quen fora nomeada Escritora Galega Universal en 2018.

Neste día facemos constar novamente, desde o profundo respecto e afecto á súa persoa, a valoración da altísima calidade literaria da súa obra, así como a súa defensa infatigábel da lingua, a cultura e a dignidade nacional dos Països Catalans.

Nesta ligazón pode accederse ao vídeo da súa participación na III Gala do Libro Galego, onde tivo lugar a entrega do premio.

Falece aos 34 anos o xornalista e escritor Pablo López Orosa

Publicado o por

Desde Sermos Galiza:
“Pablo López Orosa, natural de Oza Cesuras, faleceu aos 34 anos no Hospital Clínico Universitario da Coruña (CHUAC), segundo confirmaron fontes do seu contorno; onde permanecía ingresado após unha viaxe a Mozambique da que se resentiu aos poucos días de regresar.
López Orosa dedicou boa parte da súa carreira xornalística á cobertura de conflitos internacionais como profesional independente. En 2013 iniciou un percorrido que o levou a Oriente Medio, ao este de África, ao sueste asiático e a Centroamérica.
Contou para diferentes medios de comunicación a posguerra iraquí e o conflito kurdo, o xenocidio da minoría rohingya en Birmania e a desaparición de linguas milenarias.
Pablo López Orosa foi galardoado co premio de xornalismo solidario Memorial Joan Gomis pola reportaxe La tregua de los zapatos. É o autor da novela Fálame do silencio (Xerais) e o fundador da revista Achtung!“

A AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento do seu socio Xosé Leira López

Publicado o por

Segundo informa Diario de Ferrol, os restos mortais de Xosé Leira López están no tanatorio Albia do polígono da Gándara (como chegar).
Hoxe, xoves 24 de outubro, ás 12.30 terá lugar a incineración e ás 17.00 partirá a comitiva fúnebre cara ao cemiterio e igrexa parroquiais de Santiago de Lago, en Valdoviño, de onde era natural.
Vexa aquí a videoteca coas entrevistas que se lle fixeron, promovidas desde a AELG ao longo dos anos.

A AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento do seu Membro de Honra, Manuel Álvarez Torneiro

Publicado o por

A AELG manifesta o seu profundo pesar polo pasamento de Manuel Álvarez Torneiro, quen nos deixa na súa poesía un excepcional traballo formal ao servizo da reflexión humanística, no sentido máis amplo, coa utopía sempre no albo.

A Asemblea xeral de Socias e Socios da AELG nomeouno Socio de Honra en 2011, canda a Víctor Campio Pereira González, uníndose así á listaxe conformada por Jenaro Marinhas del Valle, Rafael Dieste, Ricardo Carvalho Calero, Ánxel Fole, Francisco Fernández del Riego, Xosé Ramón Fernández-Oxea ‘Ben-Cho-Shey’, Álvaro Cunqueiro e Celestino Fernández de la Vega.

Os ángulos da brasa foi Premio da AELG á mellor obra de poesía do ano 2012, poemario que tamén sería recoñecido co Premio Nacional de Poesía do Ministerio de Educación e Cultura e o Premio da Crítica Española en 2013.

O seu corpo está sendo velado na Sala 1 do Tanatorio Servisa da Coruña. Mañá xoves, 10 de outubro, será incinerado ás 11:00.

Morre Rosario Albán, impulsora do Centro de Estudos Galegos da Bahia

Publicado o por

Desde Sermos Galiza:
“Rosario Albán era docente xa retirada do Instituto de Letras da Universidade Federal da Bahia, no Brasil. Foi alí onde, en 1995, fundou o Centro de Estudos da Lingua e Cultura Galegas. Tamén ela estivo detrás do congreso Língua e inmigração na América Latina, organizado en 1996. Albán morreu esta semana.
“A Asociación Internacional de Estudos Galegos expresa o seu fondo pesar polo pasamento da profesora María del Rosario Suárez Albán”, di un comunicado, “queremos recoñecer a súa tarefa académica e a dinamización dos estudos culturais galegos no Brasil”. A asociación tamén lembra a homenaxe que, en 2015, lle rendeu a súa universidade. Celebraban os 40 anos da creación do primeiro Centro de Estudos Galegos na Bahia, antecesor do que a propia Albán puxo en marcha dúas décadas despois.
As súas investigacións inclúen ensaios como Ser galego na Bahia: onte e hoxe (1998), Os galegos baianos em Salvador (1998), A inmigración galega na Bahía (1989) ou A presença do Galego na Bahia (1989).
Galega de nación, graduada en letras vernáculas e mestre en portugués pola Universidade da Bahia -da que foi docente xa desde 1974-, a Asociación Internacional de Estudos Galegos salienta ademais “a súa dedicación constante ao fomento da Galiza no Brasil a partir tanto da actividade universitaria como da colaboración con institucións da colectividade galega”. “Desexamos que todo o seu esforzo teña continuidade polo ben da cultura e da lingua de Galiza”, conclúe.”