Arquivo da categoría: Poesía
Rosa Enríquez: “Estamos nun momento de abrirnos a outras culturas e formas de ver, sentir e pensar”
Entrevista 
de Noelia Gómez a Rosa Enríquez en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vés de estrear, xunto a Nimrod -nado no Chad, na África central- o oitavo ano do ciclo de Poetas di(n)versos, dirixido por Yolanda Castaño.
– Rosa Enríquez (RE): Estou moi contenta de participar neste ciclo. Creo que é moi interesante para a literatura galega na medida que pon en contacto poetas galegos e galegas con outras persoas que se adican á literatura tamén e que son de diferentes lugares do mundo e teñen diferentes linguas. Paréceme moi necesario o diálogo intercultural. Este ciclo que organiza Yolanda, que está moi ben pensado, creo que é moi preciso. Estamos nun momento de abrirnos a outras culturas e formas de ver, sentir e pensar.
– SG: Neste encontro realizaches un percorrido polos teus últimos libros. Recitaches unha pequena selección de cada un deles, desde os máis intimistas e persoais até os que implican conciencia social e dignidade. Por que esa escolla?
– RE: Hai unha cuestión práctica detrás desta decisión que é que dispoñía de 20 minutos, entón iso condicionou un pouco a lectura dos textos. Se quería ler un texto longo tiña que ler logo outro máis curto para que non durase demasiado. Estiven buscando textos dunha lonxitude similar que fosen representativos e interesantes para ese momento. Así que escollín tres de Desobediencia, tres de Atlas de Chaguán, tres de Espectros e tres de Historia do meu corpo en labaradas. (…)
– SG: Ademais de varios poemarios, es autora de Unicrom, novela xuvenil de ciencia ficción e fantasía. Tes pensado escreber máis sobre este xénero?
– RE: Esa novela é unha cousa puntual. Aconteceu porque tiña un blogue -que xa non está activo- e comecei a escribir aí textos sobre seres doutros planetas. A min gústame moito a ciencia ficción e comecei a construír algo e participaron moitas persoas facendo comentarios. Cando xa levaba tempo no blogue con esa historia, animáronme a construílo ben e tiven a fortuna de que a publicase Sotelo Blanco, pero non, non teño pensado facer máis narrativa. Son lectora fundamentalmente de poesía e ensaio, pero narrativa leo menos. Entón non, non estou interesada en escribir narrativa.”
Vídeo da presentación de Soño e vértice de Eva Veiga en Rianxo, o 13 de xaneiro
Camiño Noia: “O Pergameo Vindel é un orgullo, non só para a cidade de Vigo, senón para toda Galiza”
Entrevista
a Camiño Noia en Sermos Galiza:
“Un dos acontecementos máis agardados do 2017 era o regreso do Pergameo Vindel a Galiza como parte dunha exposición e un congreso sobre o tema. Pero o asunto está parado por mor das desavinzas múltiples entre institucións. Falamos do tema con Camiño Noia, catedrática de Galego da Universidade de Vigo, que participou no acordo coa Morgan Library Museum de Nova York e organizadora do congreso.
A primavera pasada anunciouse unha exposición no Marco, titulada Os tesouros da cidade’ que acollería o pergameo e que chegaría en préstamo desde a Pierpont Morgan Library de Nova York. Estaría aberta do 6 de outubro de 2017 ao 4 de marzo de 2018. E un congreso académico asociado cos maiores especialistas na materia. Pero a día de hoxe todo isto está no aire. (…)
– Sermos Galiza: Como filóloga, cal dirías que é a importancia deste pergameo?
– Camiño Noia: Primeiro, é un dos únicos pergameos das cantigas. Sabes que as cantigas están recollidas en grandes cancioneiros. E os cancioneiros están escritos no século XVI os dous grandes: o da Vaticana e o cancioneiro da Biblioteca Nacional de Lisboa. Hai un terceiro que está escrito no século XIII, pero ese só ten cantigas de amor. Pero as cantigas de amigo, como son as de Martin Códax, coñecíanse porque estaban recollidas nestes cancioneiros desde o século XVI, pero esta xoia, que se atopou forrando un libro de Cicerón, é un dos pregos, é o que escribían os propios trovadores. E ten a música das cantigas, cousa que non ten ningún cancioneiro. É unha peza importantísima, a partir de aí empezáronse a facer as melodías das cantigas. E só o feito simbólico de que este manuscrito foi feito en Vigo no século XIII é un orgullo, non só para a cidade de Vigo, senón para toda Galiza, porque o que contén está estudado en todo o mundo por grandes codicólogos e por grandes filólogos de universidades de todo o mundo. Fíxate o valor que lle dan na Morgan, que é unha fundación privada. Díxome o outro día Alonso Montero que cando o encontrou Pedro Vindel -chámase así polo libreiro que o atopou- quixo vendelo e Emilio Pardo Bazán fixo xestións co Ministerio daquel tempo para que o pergameo quedase en España pero os americanos deron máis dólares do que lle daban aquí, e o Vindel vendeuno ao mellor postor. Eles sabían o que tiñan entre mans. Sabían que un país que non ten historia, quere ter a historia de Europa e pagaron bastante e téñeno alí en exposición, sen saber nada del, porque na transcrición que lle puxeron debaixo tiñan moitísimas faltas, así que mandámoslle un escrito coas correccións ao que responderon moi agradecidos. Tampouco sabían exactamente que tiñan entre mans, pero parecíalle que era un pergameo medieval que tiña importancia.”
Homenaxe en Lisboa á unha grande dos estudos da lírica galego-portuguesa
Desde
a Real Academia Galega (foto de Ivo Santos):
“A Real Academia Galega, da man da Facultade de Letras da Universidade de Lisboa (FLUL), presentou o 19 de xaneiro neste centro o libro que acaba de editar en homenaxe á profesora lusa Elsa Gonçalves, unha das figuras máis sobranceiras da lírica trobadoresca galego-portuguesa e doutora honoris causa pola devandita universidade. O volume xunta unha escolma de estudos da investigadora, que estivo arroupada no acto por colegas de distintos países.
Ao coidado do secretario da RAG, Henrique Monteagudo, e dos filólogos lusos João Dionísio e Maria Ana Ramos, De Roma ata Lixboa. Estudos sobre os cancioneiros galego-portugueses recolle trinta traballos sobre lírica medieval da investigadora publicados entre 1976 e 2016, entre eles varios sobre a poesía do rei Denis, Martin Codax ou a Tavola Colocciana. Na presentación do libro, editado en colaboración coa FLUL, interveu tamén en nome da RAG o seu presidente, Xesús Alonso Montero.
Malia a calidade das achegas de Elsa Gonçalves, boa parte eran até agora de difícil acceso porque a súa non foi unha carreira académica convencional. “Por iso propuxemos homenaxeala rescatando os seus traballos”, explica Henrique Monteagudo, quen destaca a “ética profesional” dunha persoa “realmente entregada á investigación”. “Nunca buscou figurar nin facer unha carreira no sentido competitivo. Desenvolveu un traballo silencioso pero moi sólido, moi bo”, sintetiza.
João Dionísio apunta na mesma liña que De Roma ata Lixboa é unha compilación de estudos “marcados tanto por unha grande humildade como por unha argucia e saber singulares en relación ao que hai de descoñecido ou incerto ao respecto da lírica galego-portuguesa”. “Elsa Gonçalves é certamente unha das estudosas que máis contribuíu, co rigor da súa análise, ao coñecemento da lírica galego-portuguesa”, conclúe Maria Ana Ramos, quen sinala como un dos seus traballos máis emblemáticos a edición interpretativa de Tavola Colocciana. “Renovou todo o que conxecturabamos sobre a tradición manuscrita galego-portuguesa, sobre todo no relativo á confección dos cancioneiros copiados en Italia (Cancioneiro Colocci-Brancuti e Cancioneiro da Vaticana).”
A Coruña: recital de Rosa Enríquez e Nimrod no Ciclo Poetas Di(n)versos
A segunda
feira 23 de xaneiro, ás 20:30 horas, no Auditorio do Centro Ágora (Rúa Ágora, s/n) da Coruña, terá lugar unha nova edición do Ciclo Poetas Di(n)versos, coordinado por Yolanda Castaño e promovido pola Concellaría de Culturas da Coruña, cun recital de obra propia nun man a man de Rosa Enríquez e o poeta do Chad Nimrod. Máis información aquí: Folleto Poetas Di(n)versos xaneiro 2017.
A Coruña: presentación de A relixión do mar, de Xosé Iglesias
O 
venres 20 de xaneiro, ás 20:00 horas, en Portas Ártabras (Rúa Sinagoga, 22, baixo), na Coruña, Xosé Iglesias presenta A relixión do mar, obra coa que gañou o 9º Premio Victoriano Taibo de poesía. No acto, o autor estará acompañado por Felipe Senén.
Premios Fervenzas Literarias para Os mellores libros do 2016
Desde
Fervenzas Literarias:
“Tras pechar o día 15 de xaneiro o prazo de votacións temos, un ano máis, os resultados onde as lectoras e os lectores de Fervenzas Literarias decidiron o que ao seu xuízo foi o mellor do 2016. En total, este ano recibimos 420 enquisas válidas.
Queremos agradecervos a todas e a todos as dez edicións nas que levades escollendo, a través dos vosos votos, os mellores libros do ano.
Desde Fervenzas Literarias queremos recoñecer a vosa participación e o voso interese en colaborar para formar estes listados de libros. Moitísimas grazas, xa que sen ese tempo que dedicades en votar sería totalmente imposible este traballo.
E agora os resultados… Os nosos parabéns aos premiados e premiadas!!!
– Mellor libro de narrativa para A ferida do vento, de Antón Riveiro Coello.
– Mellor libro de poesía para Os fillos da fame, de Ismael Ramos.
– Mellor libro de ensaio/investigación para Historia das historias de Galicia, coordinado por Isidro Dubert.
– Mellor libro de teatro para A filla de Woody Allen, de Santiago Cortegoso.
– Mellor álbum de banda deseñada para Presas fáciles, de Miguelanxo Prado.
– Mellor libro traducido para público adulto para Festa no xardín, de Katherine Mansfield, por Estela Villar Nogueira.
– Mellor libro de literatura xuvenil para Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta, de Ledicia Costas.
– Mellor libro de literatura infantil para Esmeraldina, a pequena defunta, de Ledicia Costas.
– Mellor libro traducido de literatura infantil e xuvenil para Unha última carta, de Antonis Papatheodoulou, traducido por Manuela Rodríguez.
– Autor do ano para Diego Giráldez.
– Ilustrador do ano para Miguelanxo Prado.
– Mellor capa de libro para adultos para Galería de saldos, de Diego Giráldez, feita por Iago Sánchez Losada.
– Mellor capa de libro de literatura infantil e xuvenil para Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta, de Ledicia Costas, por Andrés Meixide.
– Mellor editorial do ano para Galaxia.
– Mellor crítico/a literario/a para Armando Requeixo.
– O mellor acontecido para o Culturgal.
– O peor acontecido para o pasamento de Agustín Fernández Paz.
– Mellor Libraría para Libraría Couceiro.
– Mellor medio de comunicación para Praza.
– Mellor blog/web literaria para Criticalia, de Armando Requeixo.”
Eli Rios: “Porque a palavra é o meu lugar no mundo”
Entrevista
de Maria José Castelo Lestom a Eli Ríos no Portal Galego da Língua:
“(…) – Portal Galego da Língua (PGL): Como entendes a literatura em geral e a poesia em particular? Para que achas que podem valer nesta época convulsa e constrita em tudo quanto faz referência a direitos e liberdades?
– Eli Rios (ER): A poesia é inútil. Não serve para comer e também não para possuir milhões que alimentem caixas ou bancos. A poesia só é útil para sentir-se humana, para encontrar a nossa parte mais afetiva e lutar contra o esquecimento (de nós mesmas/da história). No tempo em que o corpo é o meio para os ganhos e os trabalhos, a poesia pergunta qual é a matéria bruta dessa corporeidade e de que estão feitos os seus sonhos e desejos. A poesia só é uma ética que acompanha no caminho. Uma forma de ver e apreender o quotidiano. (…)
– PGL: Na obra Marta e a píntega experimentas com a rutura dos corsés de género que a literatura infantil foi criando também como o cinema e o resto da produção cultural destinada a consumo infantil, qual foi a necessidade que viste para introduzires o feminismo?
– ER: Porque sou mulher, porque também quero identificar-me com uma protagonista, porque a voz de mulher tem o mesmo espaço que a do homem(algum dia), porque nom acredito em que uma menina seja um objeto, porque nom acredito que uma menina seja só uma roupa, porque nom acredito em que uma menina seja menos capacitada que um menino para imaginar aventuras. Porque é e será necessário para terminar com o inferno no que crescem e moram as mulheres.
– PGL: Não apenas aqui, mas em toda a tua obra temos uma fonda impronta do feminismo, da necessidade da deconstrução social do género, dos preconceitos, dos tabus que nos trouxeram onde hoje estamos. Como achas que a literatura pode nos ajudar a sairmos desta encruzilhada?
– ER: Criando referentes nos que possamos deitar a nossa olhada, levantando as figuras das mulheres ignoradas na História não só reclamamos um espaço mas também a possibilidade de que as meninas tenham ícones científicos, literários, etc, e nem só de beleza patriarcal ou de costumes ancestrais. (…)”
Marilar Aleixandre: “Creo que fixen bastante para dicir que son galega”
Entrevista 
de Noelia Gómez a Marilar Aleixandre en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vas ingresar na Real Academia Galega en substitución de Neira Vilas. Que supón para ti?
– Marilar Aleixandre (MA): Entrar na Academia é unha honra. Supón un recoñecemento a unha traxectoria e neste caso, ademais, o número de mulleres na Academia é moi pequeno, comigo somos 6. Despois máis adiante entra Chus Pato e seremos 7, pero de 30. Eu creo que é importante que haxa mulleres, pero sobre todo que haxa feministas, mulleres que axuden a crear esa nova paisaxe cultural da Galiza. Neira Vilas é unha persoa moi especial coa que eu tiña relación persoal. A outra vez que eu estiven proposta hai 4 anos el foi unha das tres persoas que asinou a proposta e era unha persoa moi comprometida con todo o que é a loita social. (…)
– SG: Como escritora es máis coñecida polas túas obras narrativas, tanto para adultas e adultos como para mozas e mozos. Que achega a poesía a un perfil tan polifacético coma o teu?
– MA: A miña traxectoria é contraria á de moita xente que comeza facendo poesía e logo fai narrativa. Eu nunca escribín poesía cando era nova, escribín relato curto desde que estaba na universidade. Daquela era moi difícil publicar para a xente nova. Por iso eu teño dito en moitos sitios que eu comecei a escribir redactando panfletos para revistas clandestinas, porque realmente as primeiras cousas que publiquei eran sen nome. Mais despois de ter feitas cousas en galego e acadar premios como o Álvaro Cunqueiro, no ano 98 confluíron varias cousas. Por unha banda, as malas compañías, porque eu andaba coa xente do Batallón literario da Costa da Morte, o que despois foi Letras de Cal, ía a recitais con eles e lía un relato curtiño, pero non era o mesmo que a xente que lía poemas. Por outra parte, coincidiu que facía traducións para distintas revistas e publicaba unhas traducións de Sandra Cisneros, poeta e narradora estadounidense e publiquei dous poemas dela que estaban inéditos na Festa da Palabra Silenciada. Fran Alonso pediume que traducise o libro que se chama en galego Muller Ceiba e, xunto con iso, un irmán meu tróuxome coma un diario de neno que miña nai escribiu coma no meu nome, e dicía cousas como que eu collía un libro e non me decataba de nada do que pasaba ao redor. Ela morreu cando eu tiña 25 anos e eu collín todo iso. A primeira parte de Catálogo de velenos é un diálogo entre filla e nai. (…)
– SG: Outro tema a destacar na túa poética, mais tamén na narrativa, é o feminismo, que volta estar en Desescribindo. Con todo, hai poemas no que é máis explícito que outros. Por exemplo en ‘auga na lúa’ ou en ‘as debandadoras de seda’.
– MA: É interesante que o vexas aí. Eu son feminista, creo que hai que dicilo e eu non teño ningún medo. Ademais é o meu primeiro compromiso. Entrei en política por iso, o feminismo é o que percorre toda a miña vida, mesmo desde o punto de vista da investigación. Creo que na maioría das veces, por exemplo, en narrativa, non se dá un discurso sobre feminismo, senón que é algo que se manifesta na ollada. O que pasa é que estamos tan habituados a que a ollada sexa patriarcal que cando hai a ollada feminista parece unha cousa rara. Ideoloxía ten todo o mundo, pero parece que só temos ideoloxía a xente de esquerda. Pois isto igual. As feministas temos unha ollada particular. Pero hai moitos feminismos. Este ano coordinei o penúltimo número de Grial que se chama así, Feminismos. Un poemario, como por exemplo Mudanzas, que colle as metamorfoses, que basicamente é unha historia de violacións, colle a voz das violadas. Ou en narrativa A Cabeza de Medusa, que é unha novela xuvenil. O peor é a violación social. Eu teño varias cousas sobre o tema, o que pasa é que antes a crítica non o lía. En Lobos nas illas, que é unha das primeiras cousas que publiquei de adultos, hai unha historia que se chama ‘Terror na madrugada’ que é un conto contra os malos tratos. Gañei o primeiro premio de novelas por entrega de La Voz de Galicia con Unha presa de terra, que está centrado na violencia machista e nos malos tratos, pero iso a crítica non o viu. As mulleres que leron o libro si. Catálogo de velenos, cuestiona a relación entre nai e filla. Aquí, en Desescribindo, hai poemas como ’somos Verbo’ que son máis explícitos. As ‘debandadoras de seda’ foi escrito para o primeiro Implícate, pódese entender como feminista pero tamén trata a cuestión do colonialismo. ‘auga na lúa’ é un encargo, creo que é o último poema que escribín, tamén para un proxecto de Manuela Palacios de como afecta as migracións ás mulleres (…)”
