Justo Beramendi: “Do cambio radical das Irmandades bebe todo o nacionalismo posterior”

EntrevistaJusto Beramendi a Justo Beramendi en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vostede é o principal especialista nas Irmandades da Fala. Ten a listaxe máis completa dos militantes e o seu libro De provincia a nación segue a ser referencial no estudo desta época. Cal é foi a dimensión histórica das Irmandades?
– Justo Beramendi (JB): A importancia das Irmandades é múltiple. Por unha banda, son as parteiras do nacionalismo galego propiamente dito, porque son as que protagonizan a transición de 1916 a 1918 do rexionalismo ao nacionalismo. E isto non é un simple cambio de nome. É algo moi importante desde o punto de vista ideolóxico e político, porque pasan de considerar que Galiza é rexión da nación española, a considerar que Galiza é unha nación e España non, é un Estado plurinacional. E de aquí derivan unha serie de reivindicacións políticas que se plasman no programa da Asemblea de Lugo e avogan por unha reformulación radical do Estado español, de maneira que se pase dun estado totalmente centralista a unha federación ou confederación de estados parcialmente soberanos. E aquí xa chega un cambio radical, e dese cambio bebe todo o nacionalismo posterior.
Tamén hai un cambio respecto do sistema político vixente daquela, que era un sistema parlamentario non democrático, e eles propoñen unha democracia representativa auténtica, con igualdade de dereitos para a muller e con unha eliminación do caciquismo, da fraude electoral, dos abusos, etc. E logo na cuestión da lingua tamén supoñen un salto cualitativo porque até ese momento os galeguistas defendían a lingua galega, pero en castelán maioritariamente, e no ámbito da poesía. A partir das Irmandades hai unha coherencia entre teoría e práctica e grazas a elas Galiza asiste ao que podemos chamar o segundo Rexurdimento, de maneira que o galego queda definitivamente incorporado á prosa. E logo, no ámbito político antes do 31 non conseguen gran cousa, pero logo o Partido Galeguista recolle a herdanza das Irmandades e propicia nos anos da República o proceso autonómico. Iso quere dicir que boa parte das cousas que hoxe consideramos normais e naturais, como a autonomía política, a oficialidade do galego, a lingua no ensino, etc. en realidade teñen o seu punto de partida nas Irmandades. (…)
– SG: Pois aproveito para facer unha última pregunta que sempre lle quixen facer. Como remata un enxeñeiro madrileño converténdose no principal historiador do nacionalismo galego?
– JB: Iso é unha historia longa e complicada. Por unha serie de azares da vida eu tiven que saír fuxindo de Madrid por mor da policía política de Franco, así que fun para Barcelona, onde a miña cuñada estaba casada cun galego, Xosé Manuel Casabella, arquitecto. E alí entrei en contacto con Galiza, coa colonia galega que nos axudou e nos acolleu. E nesa colonia coñecín a César Portela, que estaba organizando naquel momento o Colexio de Arquitectos de Galicia, e contratoume a min para levar a Comisión de Cultura, así que no 74 vinme para acá. E eu empezara como segunda carreira Historia -Filosofía e Letras, vaia- en Barcelona e remateina aquí, que era o que me gustaba, non enxeñería. E aquí entrei en contacto cun ambiente nacionalista ou filonacionalista que me convenceu. Cousas da vida. Non estaba programado, pero saíu así. E non saíu mal.”

Camilo Nogueira: “Galicia será recoñecida como nación, pero para iso temos que estar preparados”

EntrevistaCamilo Nogueira a Camilo Nogueira en Praza:
“(…) – Praza (P): Como recibiches a nova da homenaxe? Como te sentiches?
– Camilo Nogueira (CN): Ben, cun grande agradecemento. E cunha certa sorpresa, porque o grupo de amigos e amigas que tomaron esta decisión tomárona e non me deron dereito a réplica por así dicilo. E sorpresa tamén por algúns artigos que estou lendo estes días, moi agradecido. (…)
– P: Como ves o actual momento político de Galicia e de Galicia dentro do Estado Español? Cara a onde camiñamos?
– CN: Pouco a pouco vanse comprendendo as cousas. E creo que nalgún momento se vai aceptar a condición de Galicia como nación, como nación do mundo. Neste senso hai moito traballo por diante, comezando polo propio recoñecemento en Galicia da propia realidade nacional galega. Hai moitas posicións políticas que non se desprenden do españolismo. Dicir dende Madrid que Galicia é excéntrica é un despropósito, porque se algo é excéntrico é Madrid, nós estamos abertos ao Atlántico. Creo, en todo caso, que o recoñecemento da plurinacionalidade do Estado español é algo inevitable, non sei cando ocorrerá, pero acabará sucedendo. España será plurinacional ou non será. Cando Galicia eleve a súa conciencia nacional verá recoñecido o seu carácter de nación. Galicia será recoñecida como nación, pero para iso temos que estar preparados. Recoñecerase que a fronteira do galego está en Porto Alegre ou nalgunha parte de África e que o galego é unha lingua tan universal coma o castelán. E recoñecerase que no pasado nos amolaron moito economicamente, pero que agora temos unha economía moi avanzada.
– P: Neste senso, ti traballaches por esa apertura de Galicia cara á Lusofonía. Como valoras o seu futuro?
– CN: Ti vas a Brasil e os brasileiros dinche que falan contigo moito máis comodamente que cos lisboetas, todo o mundo recoñece que hai mesmo máis semellanzas que co portugués que se fala en Portugal. Ou estes días, que chegan tantos peregrinos brasileiros a Compostela, cando falas con eles quedan marabillados de que falemos exactamente igual. Non recoñecer iso é produto do españolismo, nada máis. Estas cousas, que parecen anecdóticas, son vitais, mesmo para a autoestima dos galegos. Hai moitas dificultades, pero pouco a pouco a xente vai recoñecendo isto e vaise aceptando esta idea. (…)”

Compostela: Homenaxe a Camilo Nogueira, o 11 de novembro

homenaxe-a-camilo-nogueiraO 11 de novembro o Auditorio de Compostela acollerá a Homenaxe Nacional a Camilo Nogueira, un acto que contará coa presenza de representantes da cultura, da sociedade civil e da política (estarán presentes os portavoces dos 4 grupos parlamentares); mais tamén de numerosos cidadáns que queren recoñecer unha figura que, como admiten os propios promotores do acto, non tivo o recoñecemento que merecía. Máis de 700 persoas se sumaron xa a esta iniciativa. (Desde Sermos Galiza)

Compostela: Simposio Xaime Isla Couto: raíz e utopía de Galicia

Asimposio-xaime-isla-couto-2016 Fundación Xaime Isla Couto organiza o Simposio Xaime Isla Couto: raíz e utopía de Galicia, na Facultade de Filosofía da Universidade de Santiago de Compostela. A inscrición é gratuíta e pode facerse aquí.

O programa é o seguinte:

Xoves, 20 de outubro de 2016

Mañá
9:00. Entrega de documentación.
9:30. Inauguración. Juan Viaño, Anxo Lorenzo, Manuel Meixide e Marcelino Agís.
Sección I. O galeguismo político de Xaime Isla.
• 10:00. Carlos Baliñas Fernández (USC): “Un intento de Partido Galeguista: o Partido Popular Galego (1976-1979)”.
• 10:30. Uxío Breogán Diéguez Cequiel (UDC): “Xaime Illa: dos agrupamentos Ultreya á Federación de Mocedades Galeguistas (1932-1936)”.
• 11:00. Justo Beramendi (USC-Museo do Pobo Galego): “Os dilemas do galeguismo baixo a Ditadura”.
• 11:30. Rolda aberta.
• 12:15. Visita guiada á exposición “Xaime Isla: raíz e utopía de Galicia”
• 12:45. Miguel Barros (USC): “A Xeración Galaxia e a revisión do nacionalismo”.
• 13:15. Ramón Villares (USC-Consello da Cultura Galega): “A viraxe de 1950: da política á cultura”.
• 13:45. Rolda aberta.

Tarde
Sección II. O pensamento humanista de Xaime Isla.
• 16:00. Carlos Fernández (UVIGO): “O pensamento epocal da Xeración Galaxia”.
• 16:30. Alba Iglesias Varela (USC): “O rexionalismo xaponés de Kenichi Ohmae no pensamento de Xaime Isla”.
• 17:00. Xosé Luis Pastoriza Rozas (USC): “Xaime Isla e os homes da Populorum Progressio: J. Maritain, W. Röpke, E. Mounier e J-L. Lebret”.
• 17:30. Rolda aberta
• 18:15. Pepe Barro (Grupo Revisión Deseño): “Tres pés para un tríscele. Os irmáns Isla Couto e a identidade corporativa de Zeltia”.
• 19:15. Rolda aberta
• 19:30. Presentación da fotobiografía Xaime Isla: raíz e utopía de Galicia (Vigo, Editorial Galaxia, 2015).

Venres, 21 de outubro de 2016

Mañá
Sección III. O pensamento económico de Xaime Isla.
• 10:00. Xoán Carmona (USC): “O emprendemento galeguista: os irmáns Fernández López e os Illa Couto”.
• 10:30. Mesa redonda: “O pensamento económico galego nos anos 50 e 60”.
o Miguel Anxo Bastos Boubeta (USC): “Liberalismo económico no galeguismo da posguerra”.
o Xavier Martínez Cobas (UVIGO): “Os berros galeguistas de Xaime Isla: a Revista de Economía de Galicia”.
o Modera: Xosé L. Pastoriza Rozas (USC)
• 11:30. Rolda aberta.

Sección IV. Xaime Isla e a galeguización da Igrexa.
• 12:15. Quico Dominguez (SEPT): “Xaime Isla e a inculturación da Igrexa Galega”.
• 12:45. Xosé Fernández Lago (ITC): “A tradución da Biblia ao galego desde as linguas orixinais. Atrancos e axudas no camiño da luz”.
• 13:15. Marcelino Agís Villaverde (USC): “A misa de Rosalía: os acontecementos de 1969”.
• 13:45. Rolda aberta.

Tarde
Sección V. O galeguismo cultural de Xaime Isla.
• 16:00. Víctor F. Freixanes (Editorial Galaxia): “A Editorial Galaxia: unha ollada estratéxica”.
• 16:30. Xosé Luís Franco Grande (Real Academia Galega): “Xaime Isla nas orixes do europeísmo en Galicia”.
• 17:00. Mª Dolores Villanueva Gesteira (Fundación Penzol): “Xaime Isla, o proxectista da Editorial Galaxia (1950-1963)”.
• 17:30. Rolda aberta.

Sección VI. Xaime e os “Novos”: a transmisión xeracional do galeguismo.
• 18:15. Xosé Carlos Morell (Empresario): “O futuro da cultura galega e Xaime Isla: entre o pragmatismo e a revolución”.
• 18:45. Camilo Nogueira Román (Economista e ensaísta): “Xaime Isla e o galeguismo que herdamos”.
• 19:15. Rolda aberta.
• 19:30. Mesa de clausura: Xaime Isla nas institucións galegas.

Xornadas As Irmandades da Fala en Compostela, 2016

xornadas-as-irmandades-da-fala-compostela-1xornadas-as-irmandades-da-fala-compostela-2

Feira do Libro da Coruña: actividades literarias destacadas do martes 9

OFeira do Libro da Coruña 2016 cartaz martes 9 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, s/n.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:

13:00 h. Presentación de As Irmandades da Fala (1916-1931), coordinado por Uxío-Breogán Diéguez Cequiel, e publicado por Laiovento. No acto participan tamén Henrique Rabuñal e Afonso Ribas.
20:00 h. Vicente Araguas asina exemplares da súa obra na caseta de Edicións Embora.
20:00 h. Sinatura de exemplares de Caer de cu polo universo, de Estíbaliz Espinosa e Lucía Cobo, publicado por Apiario, na caseta da Libraría Pedreira.
21:15 h. Alberte Santos presenta O rebumbio dos vagalumes, publicado por Laiovento. Participa, xunto ao autor, Xesús Ron.

Feira do Libro da Coruña: actividades literarias destacadas do luns 8

OFeira do Libro da Coruña 2016 cartaz luns 8 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, s/n.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:

18:00 h. Presentación de Caer de cu polo Universo, por Estíbaliz Espinosa, con ilustracións de Lucía Cobo, publicado por Apiario.
19:00 h. Presentación de Cantos de poeta, por Federico Mosquera e Noa López, Gelria.
19:45 h. Claudio Rodríguez Fer presenta Cinepoemas, publicado por Ouvirmos.
20:30 h. Presentación de O Deserto, de María do Cebreiro, publicado por Apiario.
21:15 h. Presentación de O perverso goberno de Feijóo. Sete anos en negro, de Manuel Monge, publicado por Laiovento. Participan no acto Camilo Nogueira e Xosé Manuel Sande.

Feira do Libro da Coruña: actividades literarias destacadas do xoves 4

OFeira do Libro da Coruña 2016 cartaz xoves 4 de agosto continúa a Feira do Libro da Coruña (nos Xardíns de Méndez Núñez, s/n.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 18:00 a 22:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para este día:

19:00 h. Presentación de As terapias da Doutora Ledicia, de Raquel Castro, e Moito Morro Corporation, Sociedade Ilimitada de Carlos Labraña, publicados por Galaxia. Presentará o acto o editor Francisco Castro e, durante o mesmo, farase unha pequena representación teatral.
19:00 h. Presentación de Foron, somos, publicado en Redelibros. Participan no acto José Estévez, Iria López, Natalia Lema, José Antonio Rodríguez, Oti Campos, Ricardo Souto, Luísa Arias, Matilde Páramo e Asun Blanco.
19:45 h. Presentación de Peixes e Mariscos. As receitas de Benigno Campos, publicado por Galaxia. Ademais do autor intervirá o editor Víctor Freixanes.
20:00 h. Xosé Tomás asina exemplares da súa obra na caseta de Edicións Embora.
20:30 h. Presentación de A nosa terra é nosa! A xeira das Irmandades da Fala (1916-1931), de Emílio Xosé Ínsua, publicado por Baía Edicións. Participan, xunto ao autor, Goretti Sanmartín e Belén López.

Taboleiro do libro galego XLV (xuño e xullo de 2016), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Neste primeiro día de agosto o Caderno da crítica incorpora a referencia das novidades editoriais publicadas en lingua galega máis demandadas ao longo dos meses de xuño e xullo deste ano que andamos. Nesta ocasión, a información subministrárona amablemente un total de doce librarías ás que se lles agradece a cortesía nestas datas complicadas para estes requirimentos: Biblos, de Betanzos; Andel, Cartabón, Libros para Soñar e Librouro, de Vigo; Moito Conto e Suévia, da Coruña; Cronopios de Santiago de Compostela e Pontevedra; Lila de Lilith, de Santiago de Compostela; Trama, de Lugo; Airas das Letras, de Allariz e Miranda, de Bueu. (…)

NARRATIVA
1º-. Ramón Nicolás, O espello do mundo, Xerais.
2º-. Inma López Silva, Aqueles días en que eramos malas, Galaxia.
3º-. Manuel Gago, O anxo negro, Xerais.
4º-. María Reimóndez, A dúbida, Xerais.
5º-. María Solar, As horas roubadas, Xerais.
6º-. Diego Giráldez, Galería de saldos, Xerais.
7º-. Francisco Castro, Amor é unha palabra coma outra calquera, Galaxia.
8º-. Manuel Rivas, O último día de Terranova, Xerais.
9º-. Xosé Monteagudo, Todo canto fomos, Galaxia.
10º-. Miguel Anxo Murado, Libro de horas, Galaxia.
11º-. Miguel Anxo Fernández, Un dente sen cadáver, Galaxia.
12º-. VV.AA., Contos do Sacaúntos. Romasanta, o criminal, Urco.
13º-. Xabier Quiroga, Izan, o da saca, Xerais.
14º-. Fran P. Lorenzo, Cabalos e lobos, Xerais.

POESÍA
1º-. María do Cebreiro, O Deserto, Apiario.
2º-. Carlos Negro, Masculino singular, Xerais.
3º-. VV.AA., 6 poemas 6. Homenaxe a Federico García Lorca, Biblos.
4º-. Gonzalo Hermo, Celebración, Apiario.
5º-. VV.AA., Dez anos na Porta, A porta verde do sétimo andar.

ENSAIO-TEATRO
1º-. Isidro Dubert (ed.), Historia das historias de Galicia, Xerais.
2º-. Esther F. Carrodeguas, Voaxa e Carmín, Difusora.
3º-. VV.AA., Atlas arqueolóxico da paisaxe galega, Xerais.
4º-. Xosé Manuel Beiras, O proxecto común da nación galega, Laiovento.
5º-. Uxío-Breogán Diéguez Cequiel (coord.), As Irmandades da Fala (1916-1931), Laiovento.
6º-. VV.AA., Poesía hexágono, Apiario.

XUVENIL
1º-. Ledicia Costas, Jules Verne e a vida secreta das mulleres planta, Xerais.
2º-. Fran Alonso (ilustrador Dani Padrón), Contos nerviosos, Embora.
3º-. Antonio G. Teijeiro, Raiolas de sol, Galaxia.
4º-. Manuel Sánchez Gálvez, Maelström, Maelström, Galaxia.
5º-. Celia Díaz Núñez, A boca do monte, Galaxia.

INFANTIL
1º-. Ledicia Costas – Víctor Rivas, Esmeraldina, a pequena defunta, Xerais.
2º-. Ledicia Costas – Víctor Rivas, Escarlatina, a cociñeira defunta, Xerais.
3º-. Justin Richardson e Peter Parnell, Con Tango son tres, Kalandraka.
4º-. Federico Fernández e Germán González, Balea, Kalandraka.
5º-. El Hematocrítico, Feliz Feroz, Xerais.
6º-. Manuel Rivas, Bala perdida, Xerais.
7º-. Gracia Iglesias e Rosa Osuna (ilustración), O fío, Kalandraka.
8º-. Eli Ríos, Marta e a píntega, Galaxia.

LIBROS CD-DVD
1º-. Paco Nogueiras e David Pintor,  Brinca vai!,  Kalandraka.
2º-. Sérgio Tannus e Luís Barbolla (ilustracións), Alegría!, Galaxia.
3º-. Paulo Nogueira e Magoia Bodega (ilustracións de Mariona Cabassa), Non hai berce coma o colo, Kalandraka.
4º-. Uxía e Magín Blanco, Canta o cuco, Galaxia.
5º-. Gelria, Cantos de poeta, Gelria.

BANDA DESEÑADA
1º-. Miguelanxo Prado, Presas fáciles, El Patito Editorial.
2º-. Luís Davila, O bichero VI, Edición do autor.
3º-. Xosé Tomás, Manual de escola, AS-PG.”

VARIOS
1º-. Benigno Campos, Peixes e mariscos, Galaxia.
2º-. VV.AA., Luzes de Galiza, nº 32.