Eva Moreda: “Algunhas cuestións sobre os premios literarios”

Artigo de Eva Moreda en BiosBardia:
“Lin con interese unha recente reportaxe sobre os premios literarios en Galicia publicada por Sermos Galiza. Penso que o medio fixo un bo traballo no que respecta a reflectir un certo consenso oficial ou oficioso sobre o tema, que no noso sistema literario, polas razóns que todos sabemos, non é o consenso da Xunta, nin sequera o da RAG ou o das universidades, senón o doutras institucións e individuos que tiveron que asumir a tarefa de construír ese espazo oficial ante o desleixo das anteriores (e ben que llelo agradecemos). Porén, inevitablemente debido ao carácter da reportaxe, houbo cuestións que quedaron fóra e que aquí me fago sen ánimo de respondelas.
Algo se fala, por exemplo, da historia dos premios: de como dos anos sesenta en adiante diversas asociacións e institucións empezan a promover premios para crear un canon, dinamizar a vida literaria, vender libros, etc. Todo isto está ben, pero o que non vexo é ningunha ollada crítica ao respecto, e igual xa vai sendo tempo despois de cincuenta (cincuenta!) anos. Non se fala na reportaxe da inercia ou o anacronismo que supón que, aínda a dia de hoxe, cando un concelleiro de cultura, un técnico cultural voluntarioso de calquera concello de Galicia quere facer algo pola nosa literatura, o que fai é organizar un premio literario. Haberá momentos e contextos nos que organizar un premio teña sentido, pero igual xa había que ir pensando en buscar algunha que outra alternativa, máxime cando algún destes premios acaba tendo unha vida ben curta e/ou mediocre, ben porque cambia o concelleiro de cultura e xa non hai interese, porque os libros premiados non acadan a difusión que se esperaba e non conseguen darlle un carácter distintivo ao certame, etc. Podería terse falado na reportaxe, por exemplo, do manido argumento de que en Galicia creamos premios porque noutros sistemas literarios tamén existen os premios: non vou ser eu a que defenda o excepcionalismo do sistema literario galego pero outros sistemas tmaén teñen outras cousas (unha escena underground ou vandardista saneada, unha crítica articulada e con posibilidade de crear discurso, etc.) que por aquí apenas nos molestamos en copiar. Cabería preguntarse por que os premios si e outras cousas non.
Sorprendeume tamén, aínda que isto se cadra é cousa miña, que non se sinalase a escasa atención que semellan estar recibindo estes días os premios nos medios en galego (de La Voz de Galicia xa non vou falar). Mesmo para dous recentes certames moi prestixiosos en tempos, como o Lueiro Rey de novela curta e o Modesto R. Figueiredo de relato curto, este ano houbo que facer un esforzo para saber do fallo (salvamos o Twitter de Letra en obras!). Faría falta análise, datos polo miúdo para os que non hai cabida na reportaxe, pero vou poñer unha anécdota persoal: no 2010 levei un par de premios de narrativa e, sen ser estes premios importantes nin ser eu unha autora coñecida, os medios en galego que existían daquela entrevistáronme (algún deles máis dunha vez), mesmo algúns me convidaron a enviarlles colaboracións, e en xeral tiña eu a sensación de que había unha certa expectativa (moi limitada: estamos onde estamos) pola publicación dos libros. Hoxendía non vexo eu que isto poida existir, non sendo cando o autor ou autora premiada xa ten un nome e unha fama de seu. Co cal o tamén manido argumento de que os premios benefician sobre todo os autores noveis ou pouco coñecidos se volve cuestionable. (…)”

VIII Concurso de relatos de inspiración científica Inspiraciencia

O VIII Concurso de relatos de inspiración científica Inspiraciencia conta coa colaboración da AELG.

  • Até o 17 de maio de 2018 pódese participar a través da súa web.
  • As obras pódense presentar en castelán, catalán, galego e eúscaro, en dúas categorías, mozas/os e adultos. Os premios inclúen un accésit Feynman.
  • Inspiraciencia viaxará a Sevilla para entregar os seus premios, nun acto que se celebrará no Museo Casa da Ciencia-CSIC a finais de xuño.
  • A AELG colabora habilitando prazas para as persoas gañadoras nos Obradoiros da súa Escola de Escritoras e Escritores e propoñendo unha persoa para o xurado.

Ábrese a oitava edición do concurso de relatos de inspiración científica que organiza o Consello Superior de Investigacións Científicas co financiamento da Fundación Española para a Ciencia e a Tecnoloxía. O prazo de presentación de relatos finaliza o 17 de maio.

Facer da ciencia, ficción. Inspiraciencia é unha invitación a pensar e imaxinar a ciencia desde a creación literaria. O seu obxectivo é fomentar o achegamento ao pensamento científico a través da  escritura. As persoas participantes poden presentar relatos curtos, de como máximo 800 palabras, en castelán, catalán, galego ou eúscaro, nunha das dúas categorías: mozo/a (de 12 a 17 anos) ou adulto (a partir de 18 anos). Como novidade desta edición, entregarase un premio accésit Feynman aos relatos de calquera categoría e lingua que traten a obra ou a figura de Richard Feynman; como parte dos actos conmemorativos do seu nacemento que organiza a Associació Catalana de Comunicació Científica.

Actividades paralelas

  • En Barcelona, o concurso acompáñase dunha exposición e obradoiro a cargo do colectivo de artistas 4-Elements, que exploran as relacións entre libros, ciencia e arte, e ambos se organizarán no marco de Sant Jordi. A intención é propiciar o encontro distendido con persoas de distintas disciplinas que queiran explorar outras formas de pensar, exercitar habilidades diferentes ás que están habituadas e traballar nunha actividade de creación individual e colectiva. A exposición Post-libros, NeoLibros, No Libros: un viaje de reinterpretación poderá visitarse do 20 ao 29 de abril na Sala de exposicións da Residencia de Investigadores (CSIC-Generalitat de Catalunya) de Barcelona. O obradoiro Esculpiendo el libro: ciencia, poética, técnica terá lugar o 20 e o 27 de abril, de 16 a 19, na mesma sede (c/ Egipcíaques, 1-3. Barcelona).
  • O Museo Casa de la Ciencia-CSIC de Sevilla acollerá nesta edición o acto de entrega de premios que dará a coñecer as obras gañadoras de 2018. Está previsto que se celebre a finais de xuño, cunha posta en escena inspirada nos relatos.

Inspiraciencia está impulsado pola Delegación do CSIC en Cataluña coa colaboración de numerosas persoas e entidades. Conta co apoio da Vicepresidencia Adxunta de Cultura Científica do CSIC, das delegacións do CSIC en Andalucía, Aragón, Galicia, Illas Baleares, Madrid e Valencia, e institutos de Cataluña, Euskadi, Estremadura, Galicia, Madrid e Illas Canarias.

O proxecto conta co financiamento da Fundación Española para la Ciencia y la Tecnología (FECYT) e a colaboración especial de numerosas entidades culturais e científicas: Escola d’Escriptura de l’Ateneu Barcelonès, Escuela de Escritores, Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, Editorial Galaxia, Euskal Etxea. Centre Cultural Barcelona, Elhuyar Fundazioa, Idazten. Idazle Eskola, Mètode. Revista de Difusió de la Investigació de la Universitat de València, Associació d’Escriptors en Llengua Catalana, Investigación y Ciencia, Associació Catalana de Comunicació Científica, Biblioteques de Barcelona, Residència d’Investigadors (CSIC-Generalitat de Catalunya) e Museo Casa de la Ciencia-CSIC de Sevilla.

Bases (tamén se poden descargar aquí).
Inspiraciencia é un concurso de relatos de inspiración científica. É unha iniciativa que relaciona ciencia e escritura dun xeito lúdico, un espazo aberto para pensar e imaxinar a ciencia desde a ficción. O seu obxectivo é fomentar un achegamento ao pensamento científico, de forma libre e persoal, a través da creación literaria, e explorar realidades antes non imaxinadas.

1. Pode participar calquera persoa que presente un relato orixinal, en calquera das linguas do concurso (catalán, castelán, éuscaro e galego), que estea inspirado nunha temática científica.

2. Os orixinais deben estar escritos en catalán, castelán, éuscaro ou galego. Deben ser inéditos e non ser premiados en ningunha outra convocatoria, certame ou premio literario, nin ser publicados nun medio ou blog persoal.

Modalidade e categorías

3. O concurso ten unha única modalidade competitiva:

  • Relato curto dunha extensión máxima de 800 palabras

4. Os participantes poden participar nunha das seguintes categorías:

  • Adulto (a partir de 18 anos), enténdese que os participantes son maiores de idade na data de peche do prazo de presentación de relatos.
  • Mozo (de 12 a 17 anos), é dicir, os participantes son menores de 18 anos na data de peche do prazo de presentación de relatos..

5. Cada participante pode presentar un máximo de catro relatos, sempre que estean escritos en linguas distintas. Os relatos dun mesmo participante deben ser orixinais e non se pode presentar o mesmo relato en linguas distintas.

6. Os relatos de calquera categoría e lingua que traten a obra ou a figura de Richard Feynman optan ao premio accésit Feynman.

Presentación dos relatos

7. Os orixinais deben presentarse a través do sitio web: inspiraciencia.es. Previamente, os participantes deben rexistrarse. A data de nacemento establece a categoría (Mozo ou Adulto) na que se participa.

8. Os participantes poden acceder á súa conta cun nome de usuario e un contrasinal. O pseudónimo é o nome co que asinarán os relatos.

9. Cada participante pode enviar un relato en calquera das linguas do concurso. Os gañadores dunha edición, para unha categoría e lingua, non poderán presentarse para a mesma categoría e lingua nas dúas seguintes edicións.

10. Os participantes que queiran optar ao premio accésit Feynman deberán indicalo no formulario de envío de relatos.

11. O prazo de presentación de relatos pecharase o 17 de maio de 2018.

Premios

12. O acto de entrega de premios terá lugar durante o mes de xuño de 2018, data que se anunciará con antelación.

13. O concurso prevé un premio institucional para cada categoría e lingua, e un premio do público por categoría. Este ano, ademais, o premio institucional outorgará o premio accésit ao mellor relato Feynman de cada categoría.

14. Os premios serán dispositivos electrónicos, libros de divulgación, cursos de escritura e a subscrición a revistas de divulgación.

15. A organización do concurso resérvase o dereito de declarar deserta a convocatoria se considera que os orixinais presentados non alcanzan a calidade mínima necesaria.

Xurado e criterios de valoración

16. Para os premios institucionais designarase un xurado para valorar as contribucións e propoñer as obras gañadoras. Estará formado por persoas do ámbito da ciencia, a literatura, a arte, a divulgación, e anunciarase previamente.
A comisión organizadora traballa para que os relatos se publiquen na web. Encárgase tamén de facer a preselección de relatos que pasará ao xurado, mediante un sistema de dobre moderación.
17. Para valorar os relatos terase en conta a adecuación á temática, a calidade literaria, a orixinalidade na formulación, a estrutura e a coherencia da narración, así como o estilo, a creatividade e a imaxinación.

18. O premio do público decídese a través dunha votación en liña aberta a todas as persoas. O público premia o relato máis votado de cada categoría, con independencia da lingua na que se escribiu.19. A votación faise sobre a mesma selección de relatos que pase ao xurado. Para votar haberá que rexistrarse. Cada persoa pode dar un voto por relato, sen restrición do número de relatos a votar, a través do formulario habilitado.

Participación

20. A participación neste concurso presupón a aceptación das bases.

21. Os relatos gañadores poderán ser publicados en medios físicos e dixitais, sempre mencionando a autoría.

Barcelona, 12 de marzo de 2018″

O teatro galego amosa músculo nos premios María Casares

Desde Sermos Galiza:
“Nove espectáculos concorreron na pasada cuarta-feira ás 14 categorías dos XXII Premios María Casares. Talía Teatro ideou e conduciu a cerimonia de entrega, que esta cuarta-feira tivo como cenario o Teatro Rosalía Castro da Coruña. Elisa e Marcela, de A Panadaría, foi o prato forte da noite ao acadar os premios a mellor espectáculo, mellor dirección (Gena Baamonde), mellor actriz protagonista (Areta Bolado) e mellor texto orixinal.
Á par disto está Producións Teatrais Excéntricas, que levou o premio a mellor actor protagonista (Iván Marcos), mellor actor secundario (Víctor Mosqueira), mellor vestiario (Suso Montero) e mellor adaptación-tradución (Quico Cadaval) coa súa obra A cabeza do dragón. Por outra banda, ilMaquinario Teatro, coa súa obra Resaca, conseguiu outros catro premios María Casares pola mellor música orixinal (Vadim Yukhnevich), mellor actriz secundaria (Laura Míguez), mellor escenografía (Laura Iturralde e Montse Pñeiro) e mellor iluminación (José Manuel Faro ‘Coti’). Por último, o galardón a mellor maquillaxe foi para Trini F. Silva, en Outono, da compañía Pista Catro, mentres que o María Casares ao mellor espectáculo infantil recibiuno A galiña azul de Tanxarina.
A gala, que foi retransmitida na web da TVG, contou co acompañanto musical do Coro Encaixe e a dirección de Artur Trillo. A actriz Rosa Álvarez, socia número 1 da AAAG (Asociación de Actores e Actrices de Galicia, entidade organizadora dos premios), recolleu o Premio de Honra Marisa Soto. Ademais, o dúo artistico Aldaolado leu o Manifesto Galego no Día Mundial do Teatro.
Mulleres no teatro onte, hoxe e mañá
Ao Teatro Rosalía tamén acudiron Román Rodríguez, conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, José Manuel Sande, concelleiro de Culturas do Concello da Coruña e Goretti Sanmartín, vicepresidenta da Deputación da Coruña. Ante eles e o resto do público, a presidenta da AAAG, Nieves Rodríguez, deu o seu discurso, no que incidiu na necesidade de “reeditar” o pacto institucional entre o Centro Dramático Galego e a administración. “Ha ser un CDG no que nos identifiquemos tanto a profesión coma o público, no que a selección de elencos non acapare atencións, o que a produción propia non se reduza a un só espectáculo por temporada con dez intérpretes sobre o escenario”, explicou.
Alén disto, Nieves Rodríguez fixo un alegato en prol da igualdade. “Por moito que durante décadas se aplaudiu a pioneirOS, impulsorES, precursorES, fundadorES, as mulleres estabamos onte, por suposto estamos hoxe e, perdan coidado, estaremos mañá”, afirmou. A presentadora e actriz tamén falou a respecto da liberdade de expresión, expresando a súa esperanza nun futuro “no que se venza todo cerco á liberdade de expresión, no que se erradique a criminalización das palabras e no que non sexa necesario recorrer ao almanaque para defender un pregón, unha obra de arte, un libro, unha montaxe teatral”.”

Concha Castroviejo. Arelas de liberdade, creación audiovisual gañadora do II Premio Xohana Torres

Desde o Concello de Santiago de Compostela:
“(…) O alcalde de Santiago, Martiño Noriega, presidiu o acto no que se deu a coñecer o fallo do II Premio Xohana Torres de ensaio e creación audiovisual e se presentaron as bases da terceira edición. Este galardón recuperouse o ano pasado con motivo do Día Internacional das Mulleres grazas a un convenio coa USC, mantendo a esencia pola que se creou e orientándoo á recuperación da memoria histórica das mulleres de Santiago de Compostela.
O acto foi conducido pola concelleira de Igualdade, Desenvolvemento Económico e Turismo, Marta Lois, quen quixo lembrar a poeta, falecida o ano pasado, coa lectura do seu poema “Sueiro”. Nesta edición de 2017 presentáronse dous traballos audiovisuais, Supergalegas, baixo o pseudónimo de María Pita, e Concha Castroviejo. Arelas de liberdade, baixo o pseudónimo de Flavio. O xurado acordou, por unanimidade, outorgar o premio Xohana Torres na modalidade de creación audiovisual á obra titulada Concha Castroviejo. Arelas de Liberdade, tendo en conta a calidade e guión do traballo, as entrevistas realizadas, a incorporación de datos biográficos que supoñen un recoñecemento histórico e, xa que logo, polos méritos creativos, técnicos e documentais que concorren na obra. O premio, que está dotado de 2.500 euros, é para os autores Aurora Marco e Pablo Ces.
Aurora Marco recoñeceu que “este traballo feito co meu fillo busca devolver a entrega das mulleres pola loita feminista”, ao mesmo tempo que definiu a Concha Castroviejo como unha muller con “moito talento”. Pablo Ces agradeceu ao Concello “pola convocatoria dun premio que é tan necesario como oportuno, porque o cambio que debe producirse facémolo entre todos e todas”. (…)”

Margarita Ledo recibe o Otero Pedrayo: “A lingua sálvanos”

Desde Sermos Galiza:
“A cineasta, escritora, académica e catedrática Margarita Ledo Andión (Castro de Rei, 1951) converteuse na primeira muller en obter o Premio Otero Pedrayo outorgado polas deputacións galegas. “A lingua salva a Otero e sálvanos a nós. Por iso estamos acó hoxe”, rematou Ledo Andión o seu discurso de agradecemento no pazo provincial pontevedrés.
A autora da novela Trasalba ou Violeta e o militar morto (1985) repasou a súa estreita relación coa figura e as ideas de Otero Pedrayo. Que comezou nunha familia republicana, a súa, e a memoria de como o intelectual galeguista “con Castelao, dixo si ao dereito das mulleres a votar, a seren cidadás plenas”. Foi nas Cortes en que ambos os dous eran deputados do Partido Galeguista.
“Hoxe entrecrúzanse sinais múltiplas”, engadiu, “os 130 anos do nacemento de don Ramón e, singularmente, os 60 anos da ‘derradeira lección de Otero”. Esta foi a primeira aula en galego impartida na universidade galega despois da Guerra Civil. E, na semana en que sucederá a histórica folga feminista do 8M, Ledo non esqueceu amosar o seu compromiso coa mesma: “Terán lugar unha restra de accións para chamarmos a atención sobre un devalo -termo tan oteriano- que intensifica os mecanismos, visíbeis e latentes de control, submisión e desprezo de nós”.
A glosa sobre a vida e a obra da galardoada correspondeu á súa colega escritora e académica Fina Casalderrey. A muller dos zapatos andantes, titulouna. De “fervenza de militancia e inconformismo, de entusiasmo resistente”, cualificouna, “unha insubmisa, comprometida co país dende moi nova”. A transgresión e o seu carácter pioneiro en non poucos ámbitos da cultura tamén foron sinalados por Casalderrey.
A presidenta de Deputación de Pontevedra, Carmela Silva, e o responsábel da área de cultura da institución, Xosé Leal, salientaron Ledo Andión como “un expoñente de cultura de excelencia do país” e o seu papel “na defensa do galego e da cultura galega”.”

Resolución da convocatoria para as Residencias de primavera do 2018

Desde Cultura Galega:
“A editora Axóuxere e mais o Concello de Rianxo fallaban o pasado 1 de marzo a súa convocatoria de residencias de primavera para escritores e escritoras e pensadores e pensadoras. Aínda que o chamamento prevía acoller unicamente unha persoa en cada unha destas categorías, finalmente serán tres os proxectos que se desenvolverán na sede desta iniciativa na aldea de Brión (Rianxo). No apartado literario, foron seleccionados a cubana Jamila Medina Ríos coa súa “proposta narrativa vencellada cunha exploración alicerzada nun diálogo coa tradición psicanalítica e as literaturas ligadas á exploración do inconsciente, buscando espazos de iluminación e coñecemento nas fendas internas que nos compoñen” e mais Keith Payne, de Irlanda, “coa proposta de elaboración dun longo poema narrativo conectado, estilística e conceptualmente, coa xinea dos seanchaí gaélicos, a antiga tradición dos bardos irlandeses errantes”.
No apartado de pensamento o xurado seleccionou a proposta do galego Guillermo Rodríguez Alonso para desenvolver unha investigación “arredor dunha ontoloxía poshumana na que o pensar se realice na encarnación práxica dunha forma de vida alonxada da violencia metafísica dos dispositivos de poder modernos, tentando atopar devires alternativos para un ser posible e por vir”.
A organización destacou a variedade e a alta calidade das propostas recibidas desde diferentes países e lembra que está aberto ata o 15 de marzo o prazo de presentación de propostas para a convocatoria de residencias de verán.”

Xosé Luís Méndez Ferrín, Premio Laxeiro 2018

Desde Xerais:
“O escritor Xosé Luís Méndez Ferrín foi galardoado co Premio Laxeiro 2018 que concede a Fundación Laxeiro como recoñecemento a toda unha vida dedicada á literatura e a unha traxectoria que alcanzou un nivel de calidade excepcional. A entrega terá lugar o sábado 24 de febreiro no transcurso dun xantar que conmemora a festa que realizaba anualmente o pintor Laxeiro para celebrar o seu aniversario a base de lacón con grelos. Os encargados de entregalle o galardón serán o presidente da Fundación Laxeiro e mais o alcalde de Vigo, engrosando o listado de personalidades que reciben este premio desde o ano 2004 como recoñecemento ao seu labor na potenciación e desenvolvemento da cultura galega. A convocatoria para asistir ao xantar de entrega é aberta e as persoas interesadas deben poñerse en contacto coa Fundación Laxeiro para facer a súa reserva para un acto calificado de entrañable que reúne cada ano a máis de cen persoas, pertencentes ao mundo da cultura, da empresa e da política galegas.
O xornal Faro de Vigo, do que X. L. Méndez Ferrín é colaborador, publicou unha entrevista co escritor galardoado.”

Margarita Ledo Andión: “Galiza é un país subexposto, moi censurado”

Entrevista de Daniel Salgado a Margarita Ledo Andión en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): O premio Otero Pedrayo é oficialista…
– Margarita Ledo (ML): Si, moi oficialista.
– SG: …como se evita que este tipo de recoñecementos domestiquen a cultura?
– ML: Esta é unha cultura tan anómala que está ateigada de premios. En troques de haber eses premios nacionais a algo que en determinado momento che fai avanzar, hai toda esta sucesión de recoñecementos. Eu fiquei sorprendida. Porque non é un mapa que teña na cabeza. Cando me chama Carmela Silva, a presidenta da Deputación que convocaba este ano, sorprendeume. Despois o nome, Otero Pedrayo, fíxome sentir a gusto. Logo dígome que son a primeira muller e obrígome a saber por que. Ten a ver co rol da muller no terreo da proxección cultural. Logo descubro que, para alén das entidades convocantes, hai un xurado máis amplo, de 20 persoas. Pero podemos darlle a volta e, en honor a Junqueras, dicir “hai que recuperar as institucións”. Calquera sociedade se dota de instrumentos institucionais, que son xusto ese mundo de relación entre o diferente: diferentes intereses, diferentes tácticas, diferentes prioridades. Aquilo que é urxente para que unha sociedade non desapareza, que é o noso risco: que desapareza aquilo que Otero representa para converternos en reclamo turístico. Esa función como única posíbel. Nunha situación normal, nas institucións entrarían os recoñecementos. Na nosa, creo que hai unha sobreexposición dos premios.
– SG: Esa é a sensación.
– ML: E ao tempo hai aspectos da cultura absolutamente abandonados. Agora traballamos nun programa europeo de subtitulado en linguas non hexemónicas. Traballamos con diferentes países europeos e con Catalunya e Euskadi. Galiza é o único país que non ten política de subtitulado. Hai áreas absolutamente abandonadas e outras sobreexpostas. Galiza é un país subexposto, moi censurado. Para a visibilización da cultura galega é necesaria unha institución como o Ramón Llull catalán ou como o Etxepare vasco. Hai subexposición nalgun Hai subexposición nalgunhas cousas e sobreexposición noutras. E seguramente o mundo dos premios está sobreexposto.”