Xurxo Souto: “A comunicación na lusofonía é total, sen peneira algunha”

Entrevista a Xurxo Souto en Sermos Galiza:
“Publicada no semanario Sermos Galiza por entregas, O Crânio de Castelao, á falta duns esclarecementos finais do coordinador Carlos Quiroga, chega a seu fin como unha experiencia única e singular da escrita dunha lingua común.
– Sermos Galiza (SG): Vostede pon o ponto final á historia do cranio de Castelao que andou por tantas mans. Como foi tomar parte nun proxecto literario colectivo?
– Xurxo Souto (XS): A experiencia tiña, por necesidade, que ser fascinante porque, como escritor, entras nun xogo literario a nivel planetario. Grazas á proposta de Carlos Quiroga xuntámonos empregando uns vimbios especialmente próximos, as palabras e a lingua que nos é común.
– SG: Como se deu o encontro con outros escritores de orixes tan diversas?
– XS: A relación foi intensamente cómplice. Aínda que sexan persoas algunhas delas non coñecidas persoalmente, nin demasiado próximos os seus contextos, partiamos de palabras íntimas, das palabras da tribo e, por iso, foi un proceso de comunicación total, “até o mango”, que dirían os de Malpica. Alén de prexuízos, de superestructura ideolóxica, de pensamento, xorde a realidade de comunicación total, sen peneira algunha. O que os poetas Jorge Guillén ou Uxío Novoneyra chaman o milagre da realidade. Comunicámonos de xeito pleno. (…)
– SG: Por que a nosa literatura non dá entrado en Portugal ou Brasil?
– XS: Damos entrado no ámbito da lusofonía! Diaria e constantemente. Se se mide en fama ou termos económicos os resultados non son grandes, mais tamén Portugal leva toda a vida intentando entrar no Brasil e non dá feito. Zeca Afonso non é coñecido no Brasil e Fausto hai pouco confesaba que nunca tocara alá. Nós non temos moita presenza comercial mais establecemos relacións persoais, e temos, por poñer un caso, experiencias no eido da música sensacionais como o encontro entre Manecas Costa e Narf ou Zé Cavaleiro e Uxía. Esa relación está máis presente do que pensamos.
– SG: Mais responde a esa vontade persoal de cada quen ou hai iniciativas institucionais tamén que contribúen a que iso aconteza?
– XS: Trátase dun encontro persoal e á vontade de cada quen. Diante da preguiza dos estados e das estruturas culturais de poder, compre reivindicar a outra parte, o outro discurso. Estámonos comunicando cada día nós, grazas ao poder das palabras e á intimidade das persoas que viven, ás veces, no cabo do mundo. (…)”

The Guardian publica unha recensión sobre Todo é silencio, de Manuel Rivas

Desde Xerais:
“O xornal británico The Guardian publicou unha recensión de Michael Kerrigan sobre Todo é silencio de Manuel Rivas:
His passport may be Spanish, but Manuel Rivas is from Galicia, that Land of the Gaels in the far north-west of Spain. Along an intricately indented Atlantic coast, the climate is cool and damp, the country rugged, but lush and green; the culture Celtic; the past as misty as the morning scene. For readers in the Anglo-Saxon world, the obvious comparison is with Ireland, down to a history of famine and emigration. And, stereotypically, a lyrical bent and melancholy outlook. That said, in their saudade – the anguished longing of their poetry and song – the Galicians make the Irish look like stoics.
Rivas, who writes in Galician, has been a tireless promoter of his homeland. Novels such as The Carpenter’s Pencil and Books Burn Badly, and the story The Butterfly’s Tongue, while enchanting audiences internationally, are steeped in Galician history and culture. Primarily a poet, Rivas has championed Rosalía de Castro, the 19th-century laureate of Galego verse – and saudade. The title All Is Silence is taken from a poem of hers where, in contrast to a “friendly silence”, companionable and comforting, de Castro describes a “mute silence” charged with loneliness and dread: the absence of familiar voices; the emptiness of bereavement and of exile.
In Rivas‘s latest novel, Fins, Brinco and Leda, childhood friends in the coastal town of Noitía in the 1960s, are in exile from their Galician heritage. Schooled in Castilian, they’re surprised to find – in a book they discover in the ruins of an abandoned school – this very poem. Fins, a fisherman’s son, already feels something of an outsider, thanks to the periodic fits he calls “absences”. At home, Brinco has to look the other way while the local gangleader, Mariscal, carries on an affair with his mother. Leda, the wildest of the three, is still enough of a daughter of Noitía to understand the importance of discretion. Life is hard in a poor community oppressed not only by the dictatorship but by Mariscal, who controls the smuggling of spirits and tobacco along this coast. A sometime seminarian, Mariscal loves to quote the Latin psalm: “They have mouths yet speak not; they have eyes yet do not see.” Or, as he sums up, “The mouth is for keeping quiet.” Even so, Fins, Brinco and Leda contrive to have a childhood which, full as it is of hardship, humiliation and loss, has idyllic aspects. (Rivas‘s writing helps – whether he’s describing the sight of Noitía, “spilling new buildings like scattered dominoes”, or an estuary at sunset, gleaming “like a log, burning from the inside out”, his style is at once poetic and precise.)
Fast-forward several years and we find ourselves in a very different, democratic Spain, but in a Galicia still under a dictatorship of fear. Noitía is awash with narco-money, but power relations remain much the same as drugs and cash stream in and out without enriching the community. Brinco and Leda are married now – working, like almost everybody else here, for Mariscal. Fins is the exception: back after a lengthy absence, he is a policeman, keeping surveillance over his former friends. An invidious position, perhaps – yet quintessentially Galician. For, like Ireland, Galicia is as much diaspora as nation. “Half of Galicia is on the outside,” as Mariscal observes. Up to their waists in water as they gather cockles, Noitía’s women gaze back at their homes without surprise: they are “used to seeing from the outside in”. Fins watches Leda keeping lookout; follows Brinco’s late-night forays out to sea.
The further we read, though, the harder it becomes to ignore the fact that the mood has subtly shifted, the register changing as poetic saudade becomes banal violence and terror. The romance of de Castro is now the stuff of an airport thriller, with contract killings, speedboats running drugs, stakeouts, sabotage. For Galicia’s people, the experience is far from thrilling: now, as under the dictatorship, lives are stunted by suspicion; existences curtailed by caution; self-expression – selfhood, even – stifled. In this haunting, wonderfully poetic novel, Rivas gives us eloquent warning that what starts as fearful silence may end up as an incapacity to speak.

Pontevedra: actos literarios no Culturgal para o venres 30 de novembro

A Feira das Industrias Culturais, Culturgal 2012, comeza este venres 30 de novembro no Pazo da Cultura de Pontevedra, con horarios de 11:00 a 14:30 h. e de 16:30 a 21:30 h., e con entrada libre até completar capacidade. Deixamos aquí o programa: Culturgal 2012, dentro dos que destacamos os seguintes actos literarios para o seu primeiro día:

Venres, 30 de novembro
– 11:30 e 12:30 h. Conversa con Marcos Calveiro. Con centros educativos. NO SALÓN.
– 17:00 h. Aurora Marco: María Teresa Alvajar López. Memorias dunha republicana. NO SALÓN.
– 17:30 h. María López Sández: A forma das nubes, publicada en Galaxia. Premio Repsol de Narrativa Breve. NO SALÓN.
– 18:00 h. Ramón Caride: Sarou/Louzós, publicado en Xerais. A crónica de sucesos na literatura, no xornalismo e na fotografía. NO SALÓN.
– 18:30 h. Lorena López Cobas: Historia da música en Galicia. NO SALÓN.
– 19:30 h. Gustavo Pernas Cora: Tres Logomonos: Colgados, Pisados, Snakizados, publicado en Laiovento. Dándolle a volta aos monólogos. NO SALÓN.
– 20:00 h. Conversa de Alberto Ramos con Ignacio Escolar, Xosé Monteagudo e Rexina Vega. NO SALÓN.

Vigo: obradoiro sobre xornalismo As persoas elegantes usan Polaroids, impartido por Santiago Jaureguízar

“Vivimos inmersos en ámbitos informativos en cada minuto das nosas vidas. As noticias, dende as máis íntimas ás máis afastadas, determinan as nosas vidas. O obradoiro As persoas elegantes usan polaroids, que impartirá Santiago Jaureguizar e ao que se pode asistir de balde, axudaranos a comprender os mecanismos que usan os profesionais para conformar e transmitir as noticias. O curso vai dirixido a calquera persoa interesada na comunicación sen precisar de experiencia ou formación previas. Pode atraer especialmente a estudantes, tanto de Xornalismo como de Comunicación Audiovisual, e mesmo de Arte, filoloxías, Historia, Filosofía, etc. O enfoque evitará o academicismo e será práctico, partindo de exemplos dos mestres para traballar dende o primeiro con simulacións e análises. Jaureguizar achegará a experiencia de levar 20 anos como profesional de medios de comunicación e 16 impartindo obradoiros de periodismo e literatura. A participación neste curso, promovido por El Corte Inglés e Xestión Literaria, está limitada a 20 prazas.
Para apuntarse, pode facer no teléfono 986.41.51.11 (Departamento de Relacións Externas de El Corte Inglés de Vigo), ou no correo electrónico secretariadireccionvigo@elcorteingles.es”

Ribadavia: Xornada de Crítica e Teatro, o xoves 26 de xullo

En Ribadavia reuniranse os nomes máis sobranceiros da crítica teatral nos nosos medios de comunicación e debaterán cos artistas escénicos sobre aspectos vencellados aos xéneros, á actividade profesional, á relación cos medios de comunicación ou, en definitiva, o propio exercicio da crítica.
No marco da Xornada de Crítica organizada pola Sección de Crítica da AELG, quixemos nesta ocasión atender a crítica teatral a través da reunión de críticxs e artistas das artes escénicas. Así, tratarase de reflexionar sobre a presenza e ausencia da crítica nun ámbito artístico heteroxéneo e dinámico, onde se reflicten coma en ningún outro espazo cultural as particularidades dun contexto emerxente como é o galego.

– Coordinada por Inma López Silva e Roberto Pascual.
– Lugar: Ribadavia (Mostra Internacional de Teatro) Salón de actos do Concello. Praza Maior.
– Data: Xoves, 26 de xullo de 2012.
– Hora: 10:00 h.

Apertura da sesión: Presentación da xornada e estado da cuestión, por Roberto Pascual e Inma López Silva.

O gran ausente da crítica: teatro para a infancia e a mocidade

Montse Pena Presas (Investigadora USC).
– Paula Carballeira (Escritora, actriz).
– Gonçalo Guerreiro (Elefante Elegante).
– Modera: Blanca-Ana Roig (Profesora USC).

Teatro e literatura dramática ante a crítica

Dolores Vilavedra (Profesora USC).
– Santiago Cortegoso (Actor, director e dramaturgo).
– Francisco Pillado (Editor).
– Modera: Roi Vidal Ponte (Director de escena).

A crítica teatral nos medios de comunicación

– Mónica Caamaño (Plataforma das Artes Escénicas).
– Comba Campoy (Xornalista).
Ana Romaní (Radio Galega).
Camilo Franco (La Voz de Galicia).
– Manuel Xestoso (Revista Galega de Teatro).
– Modera: Inma López Silva (Revista Tempos Novos).

13:30 h. Clausura e acto de entrega do Premio de Honra Abrente a Francisco Pillado Maior.

Cardiff, Gales: X Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos (AIEG), do 12 ao 14 de setembro

“A Universidade de Cardiff, en Gales, acollerá do 12 ao 14 de setembro o X Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos (AIEG) baixo o título Galiza alén do Arco Atlántico. Unha visión multidisciplinar dos estudos galegos. Participarán ao redor de 125 relatores, tanto galegos como tamén expertos doutros países que centran as súas investigacións en Galicia. Aproveitando o marco da capital galesa de Caerdydd (Cardiff, no seu nome en inglés), este X Congreso busca servir de plataforma desde a que contribuír a desenvolver unhas liñas de diálogo tematicamente transversais e interdisciplinarias sobre Galiza no contexto do Arco Atlántico, mais tamén facéndose extensíbeis a outros ámbitos periféricos e de minorías, e ao marco global en xeral.
– 1) Formulario de matrícula e información sobre prazos e prezos de inscrición:
Descarga aquí o formulario de matrícula no X Congreso da AIEG, que debedes enviar tesoureriaaieg@gmail.com. Nese documento xa atoparás toda a información sobre os distintos prazos e prezos de matrícula. Lembra que se queres facerte socia/o, podes descargar o formulario de Alta da web da AIEG e seguir as instrucións que se indican en: http://estudosgalegos.org/asociate.php
– 2) Programa provisional:
Descarga aquí a versión máis actualizada do programa do congreso (6 de xullo 2012), con información sobre a estruturación en bloques de sesións paralelas de relatorio, conferencias plenarias, actividades musicais, cea do congreso, e celebración da asemblea trianual da AIEG. Nuns días faremos pública a información sobre as sesións paralelas (relatorios e paneis). Xa está dispoñíbel o programa do Obradoiro de Estudos Rosalianos que se desenvolverá os días xoves 13 e venres 14 de setembro. Está prevista a participación, entre outras persoas, de Carlos Callón, Carlos Caetano Biscaínho, Laura Tato, Carme Fernández Pérez Sanjulián, Francisco Salinas, Luís Martínez-Risco, María Xesús Nogueira, María Liñeira, Carmen Mejía Ruiz, Olivia Rodríguez, Chus Pato, Aurora Marco, Anxo Angueira, Marga Romero, Kathleen March, María Xesús Lama, María do Cebreiro, María Reimóndez, Eva Moreda e Helena González Fernández.
– 3) Lugar de celebración do Congreso. O principal lugar do congreso é a Cardiff Business School, Cardiff University. Consulta aquí o mapa do campus universitario “Cathays Park Campus” da Cardiff Univerity/Prifysgol Caerdydd – http://www.cardiff.ac.uk/locations/maps/index.html.”

Lugo: A Asociación da Prensa conmemora o Día Internacional de Liberdade de Prensa 2012

O xoves 3 de maio, ás 20:00 horas, no Museo Provincial de Lugo, a Asociación da Prensa de Lugo conmemora o Día Internacional de Liberdade de Prensa, lerase un manifesto de carácter reivindicativo nun momento tan delicado para a nosa profesión, foi redactado na última asemblea nacional da Fape, celebrada en Valladolid o pasado día 14, e lerase ese mesmo día en diferentes actos públicos organizados polas asociacións da prensa de todo o país. O acto será presentado por Antón Grande e a lectura do manifesto correrá a cargo de Mº Amparo Roca Pena; directora de Radio Nacional en Lugo. Así mesmo os actos completaranse coa actuación musical de Paula Qiao; violinista da escola de música Aulos e dun grupo de performance.

A Coruña: inauguración da exposición A Galicia do Galicia, sobre Valentín Paz Andrade

A Fundación Barrié inaugura o 2 de maio, na súa sede da Coruña, unha exposición comisionada polo secretario da Real Academia Galega, Xosé Luís Axeitos, arredor da vertente xornalística de Valentín Paz Andrade. Debuxos, carteis, fotografías, correspondencia, exemplares orixinais do xornal ou obxectos persoais son algúns dos materiais que conforman a mostra. Trátase de documentos inéditos na súa maioría e procedentes, entre outras entidades, da Real Academia Galega, que renden homenaxe ao xornal Galicia, unha das cabeceiras máis relevantes da nosa historia xornalística. A Fundación Barrié súmase á celebración do Día das Letras Galegas coa exposición A Galicia do Galicia (1922-1926), poñendo en valor e á disposición do público xeral o labor xornalístico levado a cabo polo homenaxeado no Día das Letras deste 2012. En palabras do secretario da Academia e comisario da mostra, Xosé Luís Axeitos: “A biografía intelectual de Paz Andrade non se pode explicar sen a súa faceta xornalística e sen Galicia”. No entanto, a exposición constitúe tamén un documento testemuñal en si mesma, pois “Galicia é a sinatura dos degoiros galeguistas dos anos vinte”, conclúe o secretario. A inauguración terá lugar o mércores 2 de maio ás 12:30 horas na sede da Fundación na Coruña e nela participarán José María Arias Mosquera, presidente da Fundación Barrié; Xosé Luís Méndez Ferrín, presidente da Real Academia Galega; Alfonso Paz Andrade, fillo de Valentín Paz Andrade; e Xosé Luís Axeitos Agrelo, comisario da exposición e secretario da Academia. A mostra poderá visitarse ata o 1 de xullo.” Vía Real Academia Galega.