Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“”Algo falla cando aquela parte da sociedade que máis usaba o galego está renunciando a usalo ou a transmitir o seu uso”. A AELG organiza as VIII Xornadas de Literatura Oral. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”
Lugo: presentación de Terra fría, de Miguel Mato
O 
xoves 29 de outubro, ás 20:00 horas, na Galería Sargadelos de Lugo (Praza de Santo Domingo, 4), preséntase Terra fría, de Miguel Mato, publicado pola A. C. Caldeirón. No acto, xunto ao autor, participan Eloi Caldeiro e Xavier Rodríguez Barrio.
Bases do IX Certame Literario Terras de Chamoso
Pontevedra: presentación de A galera de Xelmírez, de Xabier Paz
Manuel Rivas: “A escrita é desposuírse para que naza algo novo”
Salamanca: conferencia Literatura, arte e identidade de Galicia. A época das Irmandades da Fala, por Xosé Carlos López Bernárdez
Isaac Alonso Estraviz: “O importante non é ser escravo dunha norma senón amar a lingua”
Entrevista
a Isaac Alonso Estraviz en La Voz de Galicia:
“Isaac Alonso Estraviz conserva un mundo de enerxía e rebeldía aos seus ben levados oitenta anos. Logo de dar moitas voltas, primeiro como sacerdote e logo como profesor, agora -xa xubilado- aínda da clases de galego para maiores na universidade sénior do campus e a participa en congresos e actividades culturais.
Regresa ao instituto Otero Pedrayo, o primeiro centro ourensán no que impartiu clases de galego, logo de pasar por varias localidades, a pesares de que, di Estraviz, lle impediran ensinalo por ser reintegracionista (a vertente que promulga a unión entre o galego e o portugués). Aprobou a oposición en 1987 e foi unha etapa docente que o trouxo de novo a Galicia, despois de moitos anos no desterro logo de seren expulsados do mosteiro de Oseira. «Prohibiran falar galego nos centros relixiosos. Eu, aos 17 anos prometín nunca máis falar castelán. Rebeleime. Pensaba: Son galego. Ser católico ou monxe é secundario. No ano sesenta botáronnos a todos», recorda.
Nacido en Vila Seca (Trasmiras) en 1935, Alonso Estraviz entrou en Oseira con doce anos. «Era un sitio frío. O mosteiro estaba sen reconstruír. Había que traballar todos os días, ademais de estudar e os actos litúrxicos», lembra. Con 24 anos, en 1959, foi ordenado sacerdote como Padre Santos. Un ano despois, nun Capítulo Xeral expulsaron a todos os monxes por unha suposta rebelión interna. Comezou un desterro que logo dun longo camiño o levou ao mosteiro de Mariawald (Alemaña), Dijon e Navarra.
En Navarra pediu «levar vida normal». Alí traduciu os Salmos ao galego. Os anos logo da secularización foron «duros» ata que se xuntou co grupo dos outros monxes «rebeldes» en Albacete. Na cidade manchega viviu no Barrio da Estrela «con xitanos e ladróns. O Padre Silva dixo que fora o peor barrio que coñecera. Démoslles pisos aos que vivían nas covas. O primeiro bautizado que fixen en galego foi en Albacete, un fillo dun galego», ri. Xa en 1970, foi a Madrid e deu clases de Relixión no barrio de San Blas, outra zona dura, mentres estudaba Filosofía e traducía libros do portugués ao castelán. Fixo a súa tese sobre Rosalía de Castro en galego e prometeu facer unha gramática e un dicionario. «Cunha bolsa Gulbenkian fun investigar a Lisboa. Ía vendo frecuencias e variantes en textos en galego e en portugués», conta. Editar o Dicionário da Língua Galega foi un proceso cheo de vicisitudes económicas e ortográficas. No ano 1986 publicaron tres volumes con cen mil pesetas que lles deixara un xubilado. Con máis de 133.000 entradas e hoxe pode consultarse a versión electrónica. «Foi o primeiro dicionario galego-galego», reivindica.
Volveu á docencia no Pablo VI da Rúa. Alí fundou Radio Antoxo, onde facían programas de cultura e recibiron avisos de prohibición. Logo de opositar e dar clases por media Galicia, atendeu a chamada para vir a Ourense ao Otero Pedrayo. Ten boas lembranzas da etapa: «Cos alumnos, por todos os lados, fantástico. Nunca suspendín a ningún. Non se pode andar a suspender por unha falta se as palabras son galegas. Terminarán odiando o galego e hai que facer que os alumnos terminen amando a lingua. Nunca empreguei unha norma nin utilicei un libro de texto. O importante non é ser escravo dunha norma senón amar a lingua».”
Cuestionario Proust: Ánxel Fole
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Ánxel Fole, que reproduce a entrevista contida en Oficio de escribir (Edicións do Castro, 1990), co permiso do seu autor, Luís Rei Núñez:
“– Principal trazo do seu carácter?
– Teño propensión á melancolía e á meditación.
– ¿A cualidade que prefire nun home?
– A honradez.
– ¿A cualidade que prefire nunha muller?
– A discreción.
– ¿O que máis aprecia nos seus amigos?
– A fidelidade.
– ¿O seu principal defecto?
– Quizais sexa un tipo desordenado e confuso.
– ¿A súa ocupación favorita?
– Escribir era unha ocupación que me gustaba moito antes, cando estaba ben da vista.
– ¿O soño de ventura?
– Conformaríame cunha boa saúde. Que a tiven moito tempo, e dábame optimismo.
– ¿Cal sería a súa maior desgracia?
– Pois non sei…
– ¿Que quixera ser?
– A min paréceme a profesión máis interesante a que teño: a de escritor.
– ¿En que país desexaría vivir?
– En calquera; pero gústame moito o campo.
– ¿A color que prefire?
– A verde.
– ¿A flor que prefire?
– Gústanme máis as árbores cás flores.
– ¿O paxaro que prefire?
– O ouriol. Primeiro porque canta mellor ca un merlo e dá uns sons máis alegres. E segundo porque me pasou un milagre estético con el como lle puido pasar a Berceo. Estaba eu escribindo, nunha terraza cuberta, sobre un velador antigo, uns versos que dicían: “Ouriol, dame tu pluma, / Ouriol, para que escriba / un cantar de luz y espuma / con estrofas de agua viva”. E cando os escribía entrou por alí un ouriol, que bateu no vidro da xanela e caeu sangrando polo peteiro enriba da mesa. Eu arrinqueille unha pluma, talleina cunha navalla, botei a voar ó ouriol, e continuei escribindo coa nova pluma.
– ¿Os seus autores favoritos en prosa?
– A literatura é o mundo da admiración, e non sabe ún por onde empezar. Gústame moito a prosa de Gabriel Miró.
– ¿Os seus poetas preferidos?
– Aí si que non hai por onde empezar. Para min o mellor poeta español é Antonio Machado. Rosalía e Teixeira son as outras constantes da miña admiración.
– ¿Os seus heroes de ficción?
– Eso, moitos. Eses seres xordos que están detrás do relato, como Avinareta.
– ¿As súas heroínas favoritas de ficción?
– Hai personaxes de novela que se confunden coa realidade, pero son moitos.
– ¿Os seus compositores preferidos?
– A miña admiración máis centrada é Beethoven. Da música do século XX, Ravel, Stravinski e Falla.
– ¿Os seus pintores predilectos?
– Monsieur Henri Matisse.
– ¿Os seus heroes da vida real?
– Calquera pobre diaño pode ser un tipo admirable.
– ¿As súas heroínas da vida real?
– Hai moitas mulleres seductoras.
– ¿Os seus nomes favoritos?
– Búscoos todos no galego. Por exemplo, estralampar, que é cesa-los raios.
– ¿Que detesta máis que nada?
– En bloque, o oído paréceme feo.
– ¿Que caracteres históricos desprecia máis?
– Non meditei neso.
– ¿Que feito militar admirou máis?
– As guerras da Independencia.
– ¿Que reforma admira máis?
– Tódalas que están ligadas ós inventos. A historia dos inventos é a que máis me gusta.
– ¿Que dons naturais quixer ter?
– Comunicarme a distancia coas persoas.
–¿Cómo lle gustaría morrer?
– Sen darme conta, quedando durmido, é a opción que lle pido a Deus.
– ¿Estado presente do seu espírito?
– A actualidade, con tanto atraco, tanto morto, tanto disparo, tanta puñalada, dáme horror. La historia contemporánea tiene unos capítulos espantosos.
– ¿Feitos que lle inspiran máis indulxencia?
– O roubar para comer.
– ¿O seu lema?
– Son un home sen lemas.”
Pontevedra: presentación de Morena, perigosa e románica, de Pedro Feijoo
O
xoves 29 de outubro, ás 19:30 horas, na Libraría Cronopios (Frei Juan Navarrete, 5) de Pontevedra, preséntase Morena, perigosa e románica, de Pedro Feijoo, publicado en Xerais. A xornalista de Onda Cero, Susana Pedreira, entrevistará, nun acto aberto ao público, ao escritor
Luís Valle: “A única verdade da voz poética é o aquí e o agora”
Entrevista
de Montse Dopico a Luís Valle en Praza:
“(…) – Praza (P): Hai continuidade entre todos os poemarios. En cuestións como a oposición amor e afectos / morte e dor, en favor dos primeiros, pero sen obviar a realidade dos segundos e quizais a complementariedade entre todos. (“Na morte hai luz / e no silencio / tamén hai luz”, di A caída). En que sentido pode dicirse, entón, que é todo como unha unidade, nese aspecto temático?
– Luís Valle (LV): Si, hai un fío condutor que ganduxa todos os poemarios porque todos eles beben das mesmas fontes; aínda que as motivacións para a súa escrita sexan ben diferentes. Penso que amamos como amamos precisamente porque morremos. Toda a nosa luminosa existencia ten un reflexo crepuscular que lle confire seriedade a este xogo no que andamos metidos.
– P: A túa é unha poesía de imaxes. Mesmo cando é máis narrativa. De símbolos. Que parten, moitas veces, das sensacións. Por que?
– LV: A miña obra poética pode ser descrita como unha poesía de imaxes e de símbolos. Pero creo que a clave está no emprego desas imaxes e símbolos. Falando, por exemplo, dos símbolos, o antropólogo Gilbert Durand explicaba que estes teñen algo máis que un sentido artificialmente dado porque aprehenden un esencial e espontáneo poder de resonancia… Ese poder é innegable. Os símbolos son, polo tanto, útiles para, como dicía Pound, cargar a linguaxe de significado até o seu grao máximo. (…)
– P: Dixeches noutra entrevista que te influíran os poetas románticos. Por que te identificas con ese tempo?
– LV: En realidade, non me identifico exactamente co seu tempo, pero si admiro as súas realizacións. Sinxelamente, moitos son grandes artistas. En calquera caso, non falaría só dos poetas. A poesía de Keats impresióname tanto como a música de Mahler ou os lenzos de Turner, por exemplo. (…)”
