Arquivos da etiqueta: Ana Isabel Boullón Agrelo
Xornadas de Divulgación Histórica e Patrimonial A Pobra do Caramiñal no tempo, os 28 e 29 de setembro
Pontevedra: VIII Xornada de Onomástica Galega. A onomástica e a cultura popular, o 21 de outubro
Pontevedra: VII Xornada de Onomástica Galega, o 15 de outubro
Pontevedra: VI Xornada de Onomástica Galega, o 16 de outubro
Héitor Picallo: “As administracións deberían promover a recuperación dos apelidos”
Entrevista de Xoán Costa a Héitor Picallo en Nós Diario:
“Héitor Picallo (Cuntis 1974) é persoa ben coñecida para as leitoras e leitores de Nós Diario, pois elaborou para este medio o coleccionábel Galiza nas páxinas de Europa. Agora, desde a próxima terza feira, estará connosco para nos falar da Onomástica nacida da terra.
– Nós Diario (ND): En que consiste este novo coleccionábel?
– Héitor Picallo (HP): Consiste en 31 fascículos nos que pretendemos abordar, de xeito divulgativo, varias cuestións vinculadas a algo máis de 200 apelidos, todos eles cunha evidente relación toponímica. Por conseguinte, desde a onomástica (persoal ou dos nosos lugares) intentaremos facilitar etimoloxías, baseándonos nas investigacións de persoas doutas na materia: Gonzalo Navaza, Ana I. Boullón Agrelo, Clara Iglesias, Fernando Cabeza Quiles, Edelmiro Bascuas, Eligio Rivas Quintas, entre outras.
– ND: Son máis de dous centos os apelidos tratados. Como foi o proceso de escolla e con que criterios fixo a selección?
– HP: Non resultou moi sinxelo, pois buscabamos apelidos –con relación toponímica– que tivesen no noso país formas deturpadas ou castelanizadas. Ademais, quixemos adobialo con referencias históricas, quer dalgúns lugares citados quer dos antropónimos, na procura de datos curiosos e, ao mesmo tempo, daqueles que dean visibilidade ás mulleres deses tempos, agochadas tantas veces debaixo dun patriarca ou dunha elipse documental. Así as cousas, non pretendemos atopar o documento máis vetusto, senón o máis suxestivo. Noutras ocasións o apelido escollido era aquel que está en vías de desaparición, no que só existen un puñado de individuos –por veces menos de 10– que o usan nese momento, co agravante de que se vai colocado en segundo lugar –habitualmente o apelido materno– ten todas as cartas para esfarelar entre papeis, recordos e manuscritos: a nosa vida, a nosa identidade recollida en arquivos.
– ND: De todos eles, hai algún que lle mereza un comentario especial, pola forma, pola orixe, por algún portador ou portadora?
– HP: En todo apelido hai algo interesante agochado que se pode resaltar: o nome dun lugar, a vinculación cun personaxe histórico, unha evolución ilóxica –e incluso intencionada, como é o caso do apelido Arousa–, relacións etimolóxicas entre algúns deles –por exemplo entre Ameixeiras e Ameixenda– etc. Porén, sempre gustei da flexión de xénero que desde o Medievo até a Idade Moderna existía nalgúns apelidos e que hoxe só quedan, de forma residual, na oralidade. Refírome a casos como o antropónimo galego que de ser empregado por unha muller denominaríase galega. Así, nun mesmo matrimonio, existiría unha Constanza Barreira e un Xoán Barreiro, un Xosé Soliño e unha María Soliña… (…)”
A Real Academia Galega dedicaralle as Letras Galegas 2021 a Xela Arias
Desde a Real Academia Galega:
“A Real Academia Galega dedicaralle a Xela Arias (Sarria, 1962 – Vigo, 2003) o Día das Letras Galegas de 2021. O Pleno da institución acordou na sesión celebrada esta tarde homenaxear o ano que vén a quen foi unha das voces máis destacadas da poesía galega contemporánea. Xela Arias é autora dunha poesía singular, transgresora, sincera e comprometida que será celebrada ao longo dun 2021 durante o cal a RAG lembrará ademais o seu labor como editora e tradutora que verteu milleiros de páxinas de clásicos universais ao galego.
Por idade, Xela Arias formou parte dun grupo de poetas que tamén recibirán a homenaxe da RAG a través dela: o dos mozos e mozas que renovaron a poesía a partir dos primeiros 80 en temas, estilo e forma. Pero a dela é unha desas voces singulares e inclasificables, de tal maneira que —en palabras de Ana Romaní— o seu é un nome que se pronuncia sen xeración.
A protagonista das Letras Galegas 2021 concibía a poesía como un xeito de indagar e cuestionar a orde das cousas, de describir o que se aprende a ocultar. A pescuda do eu fonda e reflexiva, a afirmación do corpo feminino, a perspectiva de xénero e a procura de novos espazos para a poesía mediante a recitación ou o diálogo coa fotografía, a música e a pintura, son algúns dos trazos destacados da súa voz como creadora, que anticipou nos anos 80 do século pasado moitos temas e características formais da poesía galega da década seguinte. (…)
No pleno de hoxe tamén se elixiu académica de número a Ana Isabel Boullón Agrelo, que ocupará a cadeira vouga polo pasamento de Xosé Luís Franco Grande. A profesora do departamento de Filoloxía Galega da Universidade de Santiago de Compostela, adscrita ao Instituto da Lingua Galega, é unha investigadora de referencia no campo da antroponimia galega, unha das súas liñas de investigación principais xunto á toponimia, a edición de textos e a lexicografía. Ten publicado textos non literarios medievais e estudado a transmisión textual da Crónica de Iria; e ademais é coautora de diversos dicionarios, tanto de nomes persoais e de apelidos como de léxico común e especializado. En 2012 foi elixida académica correspondente e dende entón é membro do Seminario de Onomástica da RAG, aínda que a súa colaboración coa Academia se remonta aos anos 90 do século pasado. É tamén membro de varias asociacións científicas e preside a Asociación Galega de Onomástica. (…)”
Pontevedra: III Xornada de Onomástica Galega. Os alcumes
Xosé Antonio López Teixeira gaña o Premio de Investigación de Historia Medieval de Galiza e Portugal 2013
Desde Fervenzas Literarias:
“A Casa da Cultura do concello de Porto do Son acolleu o acto do fallo do Premio de Investigación de Historia Medieval de Galiza e Portugal 2013, que organizan conxuntamente a editorial Toxosoutos e os Concellos de Carnota, Lousame, Muros, Noia, Outes e Porto do Son dende o ano 2001.
O xurado do premio, formado por Henrique Monteagudo, Clodio González Pérez, Xerardo Agrafoxo, Ana Isabel Boullón, Pedro García Vidal e Olga Novo, decidiu por maioría entregar o premio á obra presentada baixo o lema Códice Calixtino, de Xosé Antonio López Teixeira. A obra gañadora deita unha ollada na historia de Galicia baseada nos documentos e afastada da visión habitual da historiografía española asentada por Menéndez Pidal. Salientan o coñecemento e a crítica da bibliografía existente e mais a exposición argumentada e documentada dunha tese que refuta o lugar común de considerar a Xelmírez como o principal axente político do sei tempo, para outorgarlle este papel a Pedro Froilaz, o conde de Traba, como cabezaleiro dunha clase aristocrática que tivo un maior protagonismo no desenvolvemento do reino de Galicia do que é adoito outorgarlle. (…)”
Santiago: Simposio ILG 2012 – Un galego común, fiel a si mesmo. Trinta anos de estandarización: 1982-2012
Como cada ano, o Simposio do Instituto da Lingua Galega, organizado en colaboración co Consello da Cultura Galega, diríxese a estudantes universitarios de grao e posgrao, profesores de lingua e literatura galega, profesionais de distintos sectores e público en xeral que desexen ampliar ou actualizar os seus coñecementos na materia.
O comité organizador está formado por Henrique Monteagudo (coordinador), Francisco Dubert, Elisa Fernández Rei, María Álvarez de la Granja e Raquel Vila Amado
.
O custo de matrícula será de 10 euros, que deberán ingresarse antes do 11 de decembro. Concederase o diploma de asistencia ás persoas que acudan, cando menos, ao 70% das sesións. Está solicitado un crédito de libre configuración para a Facultade de Filoloxía.
Aquí pode descargarse o FORMULARIO DE INSCRICIÓN.
As actividades serán na na aula 22 da Facultade de Filoloxía (Campus Norte), Universidade de Santiago de Compostela.
PROGRAMA
Martes 11 de decembro
– De 16:30 a 17:00 h. Inauguración. Ramón Villares e Rosario Álvarez.
– De 17:00 a 18:00 h. Conferencia 1: Antón Santamarina: As normas ortográficas e morfolóxicas do ’82 e o estándar galego actual.
– De 18:30 a 19:30 h. Conferencia 2. Manuel González: As modificacións e reformas da norma do ’82. O VOLGa.
– De 19:30 a 20:30 h. Debate.
Xoves 13 de decembro
– De 16:30 a 17:30 h. Conferencia 3. Francisco Cidrás: As Gramáticas e o estándar morfosintáctico.
– De 17:45 a 18:45 h. Conferencia 4. Xosé L. Regueira: A construción do estándar oral do galego.
– De 19:00 a 20:00 h. Mesa de debate 1. Ana I. Boullón (moderadora), Xurxo Souto (cantante), Paulino Novo (TVG), Mabel Rivera (actriz): Estándar e medios de comunicación: da corrección á naturalidade.
– De 20:00 a 20:30 h. Debate.
Martes 18 de decembro
– De 16:30 a 17:30 h. Conferencia 5. María Álvarez de la Granja: O coñecemento do vocabulario normativo galego. Unha aproximación a través do léxico dispoñible.
– De 17:45 a 18:45 h. Conferencia 6. Darío Xohán Cabana: A lingua literaria, os dicionarios, a edición: corrección, adecuación e riqueza.
– De 18:45 a 20:00 h. Mesa de debate 2. Xosé A. Fernández Salgado (moderador), Bieito Iglesias (escritor), Antón Dobao (TVG), Gonzalo Navaza (UVigo), Anxo Angueira (UVigo): Alén do estándar: diversidade estilística e creación.
– De 20:00 a 20:30 h. Debate.
Mércores 19 de decembro
– De 16:30 a 17:30 h. Conferencia 7. Xosé M. Gómez Clemente: Neoloxía.
– De 17:45 a 18:45 h. Conferencia 8. Xusto R. Río: Trinta anos de dicionarios e vocabularios técnicos.
– De 18:45 a 20:00 h. Mesa de debate 3. Nel Vidal (moderador), Xermán García Cancela (Xunta de Galicia), Luz Méndez (TVG), Carlos Díaz Abraira (Parlamento de Galicia), Xavier Guinovart (UVigo), Susana Mayo Redondo (CDSG / Consello da Cultura Galega): Servizos e recursos lingüísticos.
– De 20:00 a 20:30 h. Debate.
Xoves 20 de decembro
– De 16:30 a 17:30 h. Conferencia 9. Miquel Pradilla: Debates e reformas recentes na ortografía e na norma do catalán.
– De 17:45 a 18:45 h. Conferencia 10. António Emiliano: A reforma ortográfica do portugués.
– De 18:45 a 19:45 h. Conferencia 11. Xoán Lagares: O debate normativo no Brasil.
– De 19:45 a 20:30 h. Debate.