Gustavo Pernas: “O dramaturgo ás veces convértese en demiurgo na voz do intérprete”

EntrevistaGustavo Pernas de Carlos Loureiro a Gustavo Pernas en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Falarmos de Gustavo Pernas é falarmos de teatro… non houbo outros xéneros que en determinado momento estivesen no teu maxín ou na túa pluma?
– Gustavo Pernas (GP): Escribo relatos ou poemas pero sobre todo textos inclasificables desde o punto de vista xenérico. Gústame xogar nas marxes dos xéneros ou directamente rompelos. Tamén me gusta a investigación e o ensaio. En 2007 publiquei en Laiovento Os Ollos de Victorine e a Construcción da Cuarta Parede. sobre a configuración da mirada moderna na arte e no teatro. (…)
– NG: No 1989 Ánxela G. Abalo e mais ti formades a compañía teatral “Áncora Produccións”, compañía referente da nosa posta en escena contemporánea. Que obxectivos vos propuxestes con tal creación? Visto desde hoxe, eses obxectivos acadáronse ou ben aquelas ideas primixenias quedaron superadas?
– GP: Todo é camiño. Daquela xuntámonos para crear un proxecto artístico que tivo unha poética moi particular. Investigación, xogo, compromiso, diversión, experimentación…son conceptos que guiaron a nosa procura singular. Facer teatro en galego e desde Galicia tamén era un obxectivo abondo arriscado e segue a selo, non hai máis que mirar a regresión e os ataques gubernamentais á nosa lingua. O teatro está a sufrir os recortes económicos e lingüísticos. Os proxectos máis comerciais estandarízanse e as voces propias perden eco. Atravesamos un momento especialmente crítico onde conseguir axudas para reemprender o camiño é cada vez máis complicado. Neste contexto non interesamos, formamos parte dunha cultura no punto de mira dos francotiradores políticos. Pero o teatro sempre estivo en crise. A esperanza non está nas políticas de falso emprendemento que pretenden promocionar desde o cinismo, está na nosa capacidade de resistencia, de vontade e de transformación. O mito da Ave Fénix alenta desde as cinzas. Son moitos os proxectos e moitas as curvas do camiño pero esas ideas primixenias seguen vivas, demandando novas formas. (…)
– NG: Con todo o individualismo que achamos nesta obra [Isóbaras], cos diferentes monólogos… ao final o espectador é quen de sacar unhas ideas e conclusións xerais… Como se pode conseguir esta sensación no espectador perante unha obra tan controvertida?
– GP: Gústanme as diferentes lecturas, romper coa dinámica do branco e o negro. Os personaxes teñen distintas capas e cada un deles pode xustificar as súas accións, argumentar isto ou aquilo. Cada un é fillo das súas circunstancias e experiencias. A obra ofrece ao lector, e esperemos que a un futuro espectador, un método ou un camiño para descubrir as interseccións, os puntos en común, é como ese xogo dos encrucillados onde podes reseguer os puntos e sae un debuxo ou outro. Esta é unha obra de encrucilladas, de solitarios que ignoran que a súa voz ten eco de coro.
– NG: Por que a túa obsesión verbo da personalidade humana en moitas das túas obras, do labirinto da personalidade humana?
– GP: Vivimos moi pouco. Na medida que imos cumprindo anos vai adelgazando a percepción do tempo. Sabérmonos, intentar coñecer algo do que somos é un obxectivo abondo ambicioso para o escritor ou o artista que pescuda no fondo da personalidade humana e nas súas contradicións. O mito do minotauro e o labirinto e o mito de Sísifo, reinterpretado tan brillantemente por Camus, están presentes no meu teatro e na miña vida. (…)”

Tres obras finalistas para o Premio AELG de Teatro

Os premios da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega chegan á décimo quinta edición. As obras finalistas, publicadas en 2013, foron escollidas polos 437 socias e socios da AELG, que nunha segunda fase tamén decidirán as gañadoras, que se darán a coñecer na Gala das Letras, que terá lugar o 3 de maio no Teatro Principal do Concello de Pontevedra.
Tras os votos emitidos na primeira quenda, quedaron as seguintes obras como finalistas do premio de Teatro 2013:

Vinte e sete obras finalistas compiten polos Premios AELG 2014

Os premios da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega chegan á décimo quinta edición. As obras finalistas, publicadas en 2013, foron escollidas polos 437 socias e socios da AELG, que nunha segunda fase tamén decidirán as gañadoras, que se darán a coñecer na Gala das Letras, que terá lugar o 3 de maio no Teatro Principal do Concello de Pontevedra.
Tras os votos emitidos na primeira quenda, os finalistas aos premios á mellor obra publicada no 2013 nas modalidades de ensaio, poesía, narrativa, tradución, teatro, blog literario, literatura infanto-xuvenil e traxectoria xornalística (nestes dous últimos casos tamén participaron na elección os asociados de Gálix e os membros do Colexio de Xornalistas respectivamente), son:

Blog Literario

Ensaio

Literatura Infanto-xuvenil

Mellor traxectoria de Xornalismo Cultural en 2013

Narrativa

Poesía

Teatro

Tradución

Na segunda fase, xa en andamento, os asociados e asociadas decidirán as obras gañadoras.

Alén destas categorías, os Premios AELG constan doutros tres galardóns outorgados pola Asemblea de Socios e Socias da AELG:

Premio AELG 2014 “Institucións Culturais”

AELG valora tamén o impulso dalgunhas institucións na promoción do teatro e, neste sentido, premiará:

Premio “Mestras-es da Memoria” 2014

A segunda edición do premio Mestres e Mestras da Memoria, que se concede nesta ocasión a Elba Requeijo e Xavier Blanco, por toda unha vida de dedicación exemplar á transmisión oral de saberes e valores da nosa cultura popular tradicional

Escritor Galego Universal 2014

O escritor Bernardo Atxaga será o Escritor Galego Universal, galardón que o distingue como autor que combina a excelencia literaria co compromiso ético que o converte en referente na defensa da dignidade humana. O autor vasco ofrecerá o día 2 de maio, en Pontevedra, unha conferencia con título Reaccións ante unha pedra raiada, e ao día seguinte recollerá o premio na Gala das Letras. Con este nomeamento Atxaga súmase á listaxe conformada por Mahmoud DarwishPepetelaNancy MorejónElena PoniatowskaJuan GelmanAntonio GamonedaJosé Luis Sampedro e mais Lídia Jorge.

No transcurso da gala a AELG tamén entregará a distinción “Bos e Xenerosos”, coa que a  Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega quere recoñecer o esforzo e o compromiso da xente do espectáculo para manter vivos os nosos escenarios nun momento en que os recortes afectan de maneira especial ás programacións culturais. Desta maneira, a AELG premiará representantes de todas os ámbitos da escena galega:

Gustavo Pernas: “Somos unha suma de anacos sen discurso, ensarillados por un pensamento único e débil”

Entrevista de Montse Dopico a Gustavo Pernas en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Primeiro, preguntarche polo premio. O que supuxo para ti, (aínda que non é o primeiro premio que tes…). Haberá posibilidade de levalo a escena?
– Gustavo Pernas (GP): O premio dáche a posibilidade de facer visible a túa obra, de publicala. O teatro está maltratado desde o punto de vista editorial e literario e son moi poucas as posibilidades de publicar teatro sen a rede que supón para os editores que a obra estea premiada. Hai, afortunadamente, excepcións entre os editores como é o caso de Edicións Laiovento grazas a singularidade do seu director, Francisco Pillado, que estimula aos dramaturgos a seguir escribindo. Con Laiovento publiquei tres títulos. Este é o segundo libro que publico con Xerais.
Respecto da posibilidade de levar Isóbaras a escena, nada me sería máis grato, pero un espectáculo con oito actores é unha superprodución neste momento de crise, algo inasumible para unha compañía como a nosa, Áncora Produccións. Sería máis doado que a producise unha compañía institucional coma o CDG. Pero o seu director di que tamén para eles se trata dunha superprodución, imaxínate como está o percal. Hai anos o premio Álvaro Cunqueiro ofrecía máis facilidades para a posta en escena, agora está demediado no seu alcance como case todo. (…)
– MD: É teatro social, mais tamén ten un ronsel de teatro do absurdo (se cadra…). Como o definirías ti?
– GP: Sempre me gustou o termo de “transversal” porque non se acomoda ben a ningunha clasificación. Os xéneros aparecen esvaídos. Comedia ou drama? Hai humor pero tamén situacións dramáticas. A estrutura non é aristotélica pero hai puntos de xiro marcados, non é unha obra de teatro absurdo nun sentido estrito, xoga con elementos realistas na construción dos personaxes pero tamén escapa dese modelo sobre todo cando toma curso ese xogo coral que ten un carácter moi poético e rítmico que nos achega ao ritual e mesmo ao posdramático.
É teatro social na medida en que se ocupa dos conflitos actuais e expón situacións nas que se poden ver identificadas moitas persoas, non elude o compromiso autorial pero pescuda, afonda na busca formal. Por outro lado creo que Isóbaras ten unha forte compoñente poética. En fin, creo que ao ser transversal, ao non pertencer a escolas ou movementos definidos corre un risco nestes tempos uniformes, falsamente plurais. (…)”

Premios Fervenzas Literarias para Os mellores libros do 2013

Desde Fervenzas Literarias:
“Tras pechar o día 15 de xaneiro o prazo de votacións temos, un ano máis, os resultados onde as lectoras e os lectores de Fervenzas Literarias decidiron o que ao seu xuízo foi o mellor do 2013. En total, este ano recibimos 439 enquisas.
Con esta edición, son xa sete as convocatorias onde os lectores amosan a súa voz para reflectir os seus gustos e as súas preferencias literarias.
Desde Fervenzas Literarias queremos agradecer unha vez máis a vosa participación e o voso interese en participar.
Agradecer igualmente á Federación de Libreiros de Galicia por colaborar, un ano máis, con este iniciativa.
E agora os resultados… Os nosos parabéns aos premiados e premiadas…

– Mellor libro de Narrativa de adultos para Cadeas, de Xabier López (Xerais).
– Mellor libro de Poesía para Sobre ruínas, de Xesús Rábade Paredes (Alvarellos).
– Mellor libro de Ensaio para Feminismos de Olga Castro e María Reimóndez (Xerais).
– Mellor libro de Literatura dramática para Isóbaras, de Gustavo Pernas (Xerais).
– Mellor libro de Banda Deseñada para Operario, de Jano (Demo).
– Mellor libro traducido ao galego para adultos para Ulises, de James Joyce, por Eva Almazán, María Alonso Seisdedos, Xavier Queipo e Antón Vialle (Galaxia).
– Mellor libro xuvenil para Nubes de evolución, de Andrea Maceiras (Xerais).
– Mellor libro infantil para Un rato díxolle á lúa, de Antonio García Teijeiro, ilustrado por Xosé Cobas (Xerais).
– Mellor libro traducido ao galego para público infantil e xuvenil para A evolución de Calpurnia Tate, de Jacqueline Kelly, traducido por Carlos Acevedo (Faktoría K).
– Autor do ano para Xabier López.
– Ilustrador do ano para Manel Cráneo.
– Mellor portada dun libro para adultos para A lúa da colleita (Galaxia).
– Mellor portada dun libro para público infantil e xuvenil para Pan de millo (Kalandraka).
– Mellor editorial para Xerais.
– Mellor crítico/a para Ramón Nicolás.
– O mellor acontecido para o Culturgal.
– O peor acontecido para os recortes en Cultura.
– Mellor Libraría para Andel.
– Mellor medio de comunicación para Praza.
– Mellor blog para Caderno da crítica, de Ramón Nicolás.”

Compostela: presentación dos catro textos galardoados nos premios de literatura dramática do AGADIC

O martes 3 de decembro, ás 19:00 horas, na Libraría Couceiro (Praza de Cervantes, 6) de Santiago de Compostela, preséntanse os catro últimos textos galardoados cos premios de literatura dramática do AGADIC:
Isóbaras, de Gustavo Pernas Cora, Premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais 2012, editado por Edicións Xerais de Galicia.
A cegueira, de Marcos Abalde Covelo, Premio Álvaro Cunqueiro para textos teatrais 2011, editado por Edicións Xerais de Galicia.
Un mosquito de nome Henri, de Raúl Dans, X Premio Barriga Verde de textos para teatro de monicreques (modalidade infantil) 2012, editado por Baía Edicións, e
O refugallo, de Paula Carballeira, VI Premio Manuel María de Literatura Dramática Infantil 2011, editado por Edicións Xerais de Galicia.
No acto participan Jacobo Sutil, Manuel Bragado, Belén López, Gustavo Pernas Cora e Marcos Abalde Covelo.

O premio Álvaro Cunqueiro pasará a ser bienal

Desde La Voz de Galicia, por Camilo Franco:
“Os premios escénicos que ata agora convocaba anualmente a Axencia Galega das Industrias Culturais pasarán a organizarse cada dous anos, de xeito que as próximas edicións do Álvaro Cunqueiro, do Manuel María e mais do Barriga Verde se realizarán a finais deste ano para que sexan resoltas durante o 2014.
Segundo a Agadic, a convocatoria bienal destes premios é o xeito de mantelos en época de restricións. Para a axencia, coa convocatoria para o vindeiro ano 2014, o premio Álvaro Cunqueiro quedará sincronizado co Rafael Dieste que acaba de fallar a Deputación da Coruña e que tamén se celebra de xeito bienal. Segundo a Agadic, o Cunqueiro e o Dieste alternaranse ano con ano, de xeito que todos os anos haberá en Galicia un premio importante para textos teatrais convocado institucionalmente.
No caso dos outros dous galardóns convocados pola Agadic, o Manuel María de teatro infantil e o Barriga Verde de textos para monicreques, a axencia tivo en conta que nos últimos anos os xurados deixaran desertas algunha das edicións e que o ritmo bienal pode ser axeitado para ambos os dous xéneros.
Ademais da redución orzamentaria, a Agadic ten previsto utilizar os anos en que non se organice o premio para editar os textos dos gañadores. Neste sentido, a Agadic pretende aproveitar este 2013 para publicar os textos distinguidos nos seus premios desde o 2011 para acá e que aínda non foron editados, entre eles A cegueira, de Marcos Abalde; O refugallo, de Paula Carballeira; Isóbaras, de Gustavo Pernas; e Un mosquito de nome Henri, de Raúl Dans. (…)”

Gustavo Pernas: “Os meus personaxes están sometidos á presión atmosférica da sociedade”

Entrevista a Gustavo Pernas en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Cal é a relación de Isobaras coa obra que está representando agora, Snakizados?
– Gustavo Pernas (GP): Escribo sempre para representar, aínda que Isobaras quizais sexa moi grande para unha compañía. Creo que entre as dúas hai certas cousas en común, coincide unha linguaxe máis poética e un nivel metafórico que ten relación con outras obras como Footing ou Paso de cebra.
– LVG: Falou de superprodución.
– GP: Porque oito personaxes son moitos para o que se monta agora en teatro. Son personaxes que cruzan monólogos, parece que están dialogando, pero non. Son xente que vive baixo cero e acóllese a unha raiola de sol. O que non se pode dicir agora é se deciden facer algo para cambiar a súa situación ou, polo contrario, deixan pasar resistindo sen facer máis.
– LVG: Acostuma a agrupar obras por triloxías. ¿Esta é o comezo doutra?
– GP: Non sei aínda. Esta obra está influída por esta crise brutal e os seus personaxes están sometidos todos á mesma presión atmosférica que exerce a sociedade. (…)”

Gustavo Pernas gaña o Premio Álvaro Cunqueiro e Raúl Dans o Barriga Verde

“6.000 euros en metálico e a “posibilidade” de que as obras sexan públicadas constitúen a dotación dos Premios Álvaro Cunqueiro para textos teatrais que concede a Consellaría de Cultura e Educación. E esa “posibilidade” depende “da decisión do futuro director de Agadic” explicou Manuel Guede, director do CDG e representante do conselleiro de Cultura en funcións. Díxoo na mesa na que se deu a coñecer os gañadores dos diferentes premios de escrita dramática concedidos por esa entidade: Gustavo Pernas faise co Álvaro Cunqueiro e Raúl Dans co Barriga Verde. Os premios Manuel María quedaron desertos.
“Benvido ao club dos Álvaro Cunqueiro” espetoulle Manuel Guede, que tamén recibiu este premio hai seis anos, a Gustavo Pernas (Viveiro, 1959). A súa obra Isobaras foi valorada polo xurado presidido por Manuel Vieites polo “interese da súa aposta formal, que foxe dos convencionalismos”. O autor, presente na comunicación pública dos gañadores, destacou a importancia deste premio “por ser un estímulo para a resistencia e porque nos dá a sensación de visibilidade”. Isobaras pretende, en palabras do seu autor “ser un mapa a e un retrato do noso tempo, elaborado a partir de oito personaxes baixo unha presión atmosférica, que transcorrren nun tempo de crise e que reflicte unha sociedade que está ao límite”.
O X Premio Barriga Verde de textos para teatro de monicreques na modalidade de rapaces foi para Raúl Dans (A Coruña, 1964) coa obra Un mosquito de nome Henry. O dramaturgo non estivo presente no acto por cuestións de traballo, pero deixou constancia do seu agradecemento por escrito e explicou que elaborou unha obra “con final feliz e con amor correspondido” que se alonxa un pouco da súa liña de traballo habitual, de teatro de adultos que falan de sentimentos de fracaso aínda que con optimismo.
A sétima edición do premios Manuel María de literatura dramática infantil así como a modalidade de textos para adulto do Barriga Verde quedou deserto.” Desde Cultura Galega.