Olivia Rodríguez: “Aguirre tivo moita influencia en Rosalía, recoñecible nos seus versos e imaxes”

Entrevista a Olivia Rodríguez en La Voz de Galicia:
“A revisión crítica do libro ca obra completa de Aurelio Aguirre (1833-1858), que vai ver a luz en febreiro, corre a cargo de Olivia Rodríguez.
– La Voz de Galicia: Que importancia ten Aurelio Aguirre na literatura?
– Olivia Rodríguez: Foi un poeta moi coñecido na súa época porque representaba xustamente a imaxe perfecta do romántico. Era un mozo liberal que morreu en estrañas circunstancias na praia coruñesa de San Amaro, con 25 anos. Era moi amigo de Murguía, Pondal ou Rosalía, na que tivo moita influencia, recoñecible nos versos da escritora de Padrón, nas formas, nas imaxes, moi parecidas. De feito, escribiu un poema sobre unha sombra que o persegue e que é o antecedente da Negra sombra. (…)”

Miro Villar: “A primeira vez que se reivindicou a poesía do mar na literatura galega foi con López Abente”

Entrevista de Ramón Nicolás a Miro Villar en La Voz de Galicia, desde o seu blogue, Caderno da crítica:
– (…) Ramón Nicolás (RN): Que significa a súa obra [de Gonzalo López Abente] para a literatura galega?
– Miro Villar (MV): Gonzalo López Abente é un dos poetas máis interesantes das primeiras décadas do século XX, con Cabanillas e Victoriano Taibo. Todos tres representan a poesía das Irmandades da Fala. Alén diso, Abente era moi valorado na súa época, por Antón Vilar Ponte ou por Vicente Risco que o definiu como «o noso mellor poeta do mar» e devecía polos seus sonetos de Do Outono (1924). De feito, Abente foi elexido en 1936 polos seus coetáneos para presidir a primeira Asociación de Escritores Galegos, outro proxecto fanado pola golpe fascista de 1936 e a guerra (in)civil. (…)
– RN: Cal é a orixe desta Poesía completa?
– MV: Constituída en 2010 a Fundación López Abente en Muxía, da que fun unha das persoas fundadoras, principiou a valorizarse a reedición da súa obra para o seu mellor coñecemento. De primeiras levei adiante a edición literaria de Bretemada (Alvarellos, 2011), poemario mecanoscrito inédito que se atopaba depositado na RAG e do que souben polo investigador Ernesto Vázquez Souza. E axiña a Fundación pediume que traballase na compilación da súa Poesía completa, labor ao que me entreguei decontado e que rematou nesta edición de máis de 600 páxinas, que xunta oito libros, textos inéditos e dispersos e a súa breve poesía en castelán, pois Abente foi por vontade propia un poeta monolingüe. (…)”

O que vén en 2014 (efemérides literarias), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Non é difícil conxecturar que boa parte da actualidade cultural do 2014 estará ocupada por dous escritores que, sen dúbida, suscitarán unha abondosa atención mediática en forma de actualización e posta ao día da súa obra literaria. Eles son Xosé María Díaz Castro e Eduardo Blanco-Amor, mais talvez non sería desaxeitado atender aniversarios e datas simbólicas doutras voces, igualmente significativas para a nosa cultura.
Son dúas as circunstancias que este 2014 ofrece en relación ao poeta de Guitiriz. Por un lado a celebración, o 19 de febreiro, do centenario do seu nacemento e, polo outro,  a decisión da Real Academia Galega para que protagonice o Día das Letras Galegas.
Díaz Castro ben merecía este recoñecemento, malia ser un autor dun único libro publicado en vida ou mesmo talvez por esa mesma razón pois Nimbos é deses poemarios que honran e dan brillo a unha literatura. O mesmo ocorreu con autores que faleceron cun único libro publicado, véxase De catro a catro de Manuel Antonio, Fírgoas de Manuel Luís Acuña ou Proel de Luís Amado Carballo. Neste ronsel é onde, ao meu xuízo, cómpre situar a Díaz Castro: o que quixo dicir deixóunolo nun excelente poemario e logo calou, ou gardou silencio. É evidente que este ano traeranos necesarias biografías, a edición do resto da súa obra literaria que sospeito abondosa e interesante e outras iniciativas. Benvido, pois, este 2014, ano Díaz Castro para a cultura galega.
Tamén a RAG dispón xa diversas actividades que se vincularán co 35 aniversario da morte do autor de A esmorga; o mesmo aniversario, por certo, que lle corresponde a Celso Emilio Ferreiro ou Luís Seoane.
Respecto a Eduardo Blanco-Amor xa se programan tanto a celebración dun plenario extraordinario na cidade de Ourense como un simposio que afonde en diversos aspectos da súa produción literaria. O perfil do escritor ourensán cómpre evocalo sempre, entre outras causas porque viviu moitos anos como un outsider, ignorado e maltratado tantas veces polo oficialismo. Gústame esta homenaxe porque posibilitará outra nova ollada á súa biografía –insuperable a que nos deixou Gonzalo Allegue co título EBA diante dun xuíz ausente– e, asemade, á súa obra.
Descoñezo se algunha institución pública ou asociación privada planifica algunha actividade ao fío das posibles celebracións que as circunstancias cronolóxicas fan cadrar, mais así debía ser. Entre elas salienta a do cincuenta aniversario do falecemento tanto do político sadense Ramón Suárez Picallo, que viviu axitadamente entre Galicia e América toda a súa vida, como do político e arquitecto vigués Manuel Gómez Román, que desenvolveu un labor aínda hoxe escasamente recoñecido tanto no ámbito do Partido Galeguista como, anos despois, na resistencia cultural no franquismo no seo da editorial Galaxia e da Fundación Penzol.
Por último, tamén este 2014 cumpriría cen anos o mestre, político e ensaísta Avelino Pousa Antelo, falecido hai tan só ano e medio, que foi presidente da Fundación Castelao durante moito anos e exemplar modelo de fidelidade ao seu país e á súa lingua. Neste mesmo grupo cumpriría citar a Celestino Fernández de la Vega, outro ilustre tradutor e ensaísta, especialmente coñecido polo seu intemporal O segredo do humor (1963) e mais a Ramón de Valenzuela, quizais unha das voces narrativas máis precisadas de difusión e revisión, tamén pola dificultade de atopar libros clave como Non agardei por ninguén ou Era tempo de apandar…, obras que non deben faltar para este 2014.

Este artigo publicouse nas páxinas do suplemento Culturas de La Voz de Galicia, o 4 de xaneiro de 2013, baixo o título de O ano de Díaz Castro e Blanco Amor.

P. D. Dous días despois da publicación infórmanme que neste 2014 hai 110 que naceu Arturo Cuadrado e cen anos do escritor murgardés Xosé Rubia Barcia. Deixo constancia aquí deles. Grazas.”

Rosalía Fernández Rial e Lorena Souto, finalistas no Premio Nacional de Poesía Miguel Hernández

Desde La Voz de Galicia:
“A carballesa-muxiana Rosalía Fernández Rial (1988), quedou finalista no Premio Nacional de Poesía Nova Miguel Hernández, que se fallou o pasado venres en Madrid. No acto tamén estivo presente como xurado o autor fisterrán Modesto Fraga Moure, que acudiu como representante da Real Academia Galega, nun acto que se celebrou na Secretaría de Estado de Cultura. O premio Miguel Hernández escolle ao mellor libro de poesía escrito por autores menores de 31 anos. O gañador desta edición foi Unai Velasco, co libro Neste lugar. Rosalía Fernández, coa súa obra Vinte en escena, chegou á última rolda xunto a outra autora galega, Lorena Souto. Cabe destacar o feito de que dous dous cinco libros finalistas estaban escritos en galego, «nun premio onde a lingua xoga un papel determinante», como destaca Modesto Fraga. (…)”

María Xosé Lamas gaña o premio Arume 2013 de poesía para nenos

Desde La Voz de Galicia:
“A profesora, escritora e actriz natural da localidade lucense de Vilalba, María Xosé Lamas Fernández, foi a gañadora da sétima edición do Premio Arume de Poesía para Nenos. O xurado deste certame literario reuníase o pasado martes en Gres para fallar un galardón que está dotado con 600 euros en metálico e a publicación da obra por Edicións Embora. O poemario gañador leva por título Cantigas para aprender a soñar.
Nesta edición foron doce os traballos presentados a concurso. O xurado que fallou o galardón estivo presidido por Xosé Neira Vilas, integrado por Juan Andrés Fernández Castro, Rosalía Morlán e Luís Reimóndez, en calidade de secretario. O acordo foi unánime, pero tamén se considerou oportuno outorgar varias mencións de honra dada a calidade dos traballos presentados. En concreto foron para Cando as follas voan, de Antón Cortizas, O libro dos medos que non o son, de María Canosa, e Versos e bicos, de Xosé Luna. María Xosé Lamas exerce como docente en Vilalba e conta cunha importante obra escrita, ademais de conseguir diferentes premios e destacar no seu labor a valor do teatro afeccionado. A entrega dos premios terá lugar o día 15 de decembro, a partir das 17.00 horas, na Fundación Xosé Neira Vilas.”

Pedro Feijoo: “Adriano é un Hannibal Lecter do país”

Entrevista de Ramón Nicolás a Pedro Feijoo no seu blogue, Caderno da crítica:
“(…) – Ramón Nicolás (RN): Como se concibiu esta novela [A memoria da choiva]?
– Pedro Feijoo (PF): O proceso foi longo, vén xa de moi atrás. Sempre sospeitei que en Rosalía había moito máis do que se contaba e supoño que comecei a darlle voltas hai ben de tempo. Sempre pensei que hai páxinas e páxinas sobre o Inferno de Dante e nós temos ese inferno aquí.
A raíz da publicación de Os fillos do mar brindóuseme a oportunidade de ter certa tranquilidade e paz para abordar este proxecto que se estendeu ao longo de algo máis de dous anos.
– RN: O proceso de documentación para a elaboración da novela sospéitoo longo e intenso…
– PF: Cousas deste tipo xa non é que non se poidan facer sen documentarse senón que hai que ser moi insistente con moita xente…. Alonso Montero ou Axeitos axudáronme moito a establecer contactos e obter información. Era complicado porque, ademais, sendo Rosalía quen é resulta incrible a pouca información que hai…, por exemplo: se quería rañar na árbore xenealóxica era como ter un crebracabezas coas pezas moi afastadas e o labor consistía en ir dun sitio a outro e facer preguntas incómodas… Todo este traballo previo, en xeral, púidome levar seis meses intensos de dedicación case exclusiva. (…)”

As academias galega, vasca e catalá, contra os recortes

Desde La Voz de Galicia:
“As tres institucións de Galicia, Cataluña e o País Vasco vinculadas ás linguas propias e a cultura das súas respectivas comunidades formularán unha reivindicación conxunta en contra dos recortes do Ministerio de Cultura, que reduciu considerablemente a súa achega económica ás tres entidades. A Real Academia Galega, o Institut d’Estudis Catalans e a Academia da Lingua Vasca e Sociedade de Estudos Vascos farán fronte común a prol da cultura e para tratar de mellorar as partidas económicas que reciben do Goberno central, en diminución progresiva dende hai xa dous exercicios.
«Queremos realizar unha acción conxunta ante a opinión pública», adiantou onte o presidente da Academia Galega, Xesús Alonso Montero. Esta semana, durante unha viaxe a Barcelona para participar nun seminario sobre Rosalía de Castro, Alonso Montero abordou a cuestión con Joan Doménec, presidente do Institut catalán, e aínda está pendente de obter unha resposta definitiva do seu homólogo da Academia vasca.
«O noso obxectivo é levar a cabo unha acción en Madrid das tres academias para transmitir dous argumentos. O primeiro, a nosa protesta porque a cultura aparece cada vez máis reducida economicamente, que é a que está a pagar os pratos rotos desta situación de crise. E o segundo, os problemas de financiamento das nosas institucións, que tamén son parte da cultura, aínda que o que nos parece máis grave é o que se está a facer coa cultura en xeral», explicou onte Alonso Montero.
En outubro pasado coñeceuse unha redución dun 20 % da asignación do Ministerio de Educación y Cultura á Real Academia Galega para o 2014. A cantidade que o Goberno central destinará á institución galega cae de 341.000 euros no presente ano ata os 273.070 para o vindeiro exercicio. Esta diminución chega despois de que no 2013 a achega do ministerio se reducise á metade, un recorte que tamén afectou ás entidades catalá e vasca nunha medida semellante.
Para a Real Academia Galega, a asignación do Goberno central representa máis dun terzo do total do seu orzamento no actual exercicio. Pola súa banda, a Xunta manterá no 2014 unha partida de 575.000 euros.”