Entrevista
de Montse Dopico a Carlos Callón en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Por que o título Atravesar o fantasma?
– Carlos Callón (CC): Nun dos paratextos do libro puxen, a xeito de brincadeira, “(e aquí iría unha cita de Lacan)”. Tamén é unha maneira de colocar algo de humor antes de tanta transcendencia. A psicanálise de Lacan paira despois pola obra enteira. Atravesar o fantasma é un concepto lacaniano. É o camiño que na psicanálise se percorre polo que nos determina na vida. É, dunha banda, o que nos contamos a nós mesmos da nosa propia vida, -o fantasma consciente-.
Atravesar o fantasma é ver o mundo doutra maneira. Tamén ten unha parte inconsciente, relacionada cos soños que todas e todas temos. Os soños que ás veces parécenos que non teñen que ver coa vida,e que nos conmoven especialmente. Hai poemas, no libro, que obedecen a unha situación biográfica concreta. Outros poderían responder máis aos significantes que aparecen nos soños.
– MD: Así que che interesa a psicanálise, como che interesaba a historia da homosexualidade, que te levou a escribir Amigos e sodomitas.
– CC: Curiosamente, eu coa psicanálise comecei sendo moi crítico. Cando Chao Rego escribiu A condición homosexual, eu sacara unha reseña que se titulaba: “Unha vela a Deus e outra a Freud”. Felicitaba o autor polo adianto que supoñía o libro no panorama ensaístico galego, pero criticaba a psicanálise. Eu daquela tiña prexuízos: que Freud era machista e todo iso. Coa práctica clínica lacaniana comprendín moitas cousas.
Transformou a miña maneira de vivir e de ver o mundo. É verdade que nos ambientes culturais, coñécese moitas veces a Lacan polo que Žižek di del, que non é a mellor maneira de coñecelo. A psicanálise, si, é un dos meus grandes intereses desde hai anos. Penso que pode mellorar moito a vida das persoas.
– MD: Esperaches para publicar os teus poemas ata que cumpriches 35 anos. Por algún motivo especial?
– CC: Ata hai uns días non tiña resposta para esa pregunta. Mais matinando din co concepto de contratransubstantación. A transubstanciación é un concepto católico, do momento da Eucaristía no que o sacerdote colle o pan e o viño, o corpo e o sangue de Cristo. E hai que ter en conta que, para a Igrexa, isto non é unha metáfora, senón algo real. Mesmo morreu moita xente por discutir isto.
A cuestión é que houbo momentos na miña vida que estiveron cargados de dor, como cando morreu meu pai sendo eu un neno. Coa psicanálise conseguín deixar atrás o pan deusizado, facelo pan comestible. Sabendo que a ferida continúa, pero doutra maneira. Non hai forma de vivir sen feridas. Ou tes feridas, ou non tes vida. Iso é o que di o último poema do libro. Nesta obra falo de cousas que me produciron moita dor. Cousas das que agora xa podo falar. (…)”
Arquivos da etiqueta: Magazine Cultural Galego
Manuel Portas: “Non creo que a creación teña que se submeter á función pedagóxica horaciana”
Entrevista
de Montse Dopico a Manuel Portas en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Como a túa novela anterior, Faneca Brava, este novo libro, Amor en alpargatas, ten moito de historia familiar. Mais desta volta parece que de fondo están os problemas do nacionalismo. Era ese o tema ao que querías apuntar? Por que neste momento?
– Manuel Portas (MP): Certamente hai un marco familiar ao que pertencen varios dos personaxes principais, mais non só. Ora, non creo que se trate da historia dunha familia ao estilo da que podiamos encontrar en Faneca Brava, unha especie de xogo sinfónico do clan familiar como marco humano da acción narrativa, senón de historias de amor entre individualidades que se entrelazan.
A contorna nacionalista é o pano de fondo, non é a materia da novela. Non é unha obra de temática política. A biografía dos personaxes protagonistas está situada nese contexto humano e histórico. Pertencen á xeración daqueles mozos e mozas que iniciaron a súa actividade política nos estertores do franquismo e os primeiros tempos da transición. Foron quen lle deron forma ao primeiro nacionalismo organizado da nova etapa que se abría, coas súas grandezas e as súas miserias, os que fraguaron unhas estruturas que herdamos no seu momento os que pertencemos a xeracións posteriores.
Por outra parte, como ben sabes, o momento de edición dunha novela non se corresponde co momento en que termina a súa creación. Amor en alpargatas foi escrita hai moito máis dun ano e a data da súa saída ao mercado depende dos lóxicos calendarios editoriais.
– MD: Non deixa de ser tamén unha historia de afectos náufragos, que tamén estaban bastante presentes en Un dedo manchado de tinta ou en Faneca Brava. Aínda que a nova novela non é coral, como as anteriores. Que teñen en común e en que se diferencian?
– MP: Pois non o sei ben, a verdade. Poida que en Denso recendo a salgado e n’Un dedo manchado de tinta houbese máis protagonismo desa colectividade coral que constitúe o mundo dos personaxes. En Faneca Brava, pese á importancia do ser colectivo, e sobre todo en Amor en alpargatas, os protagonismos individuais teñen moita máis presenza. Penso que o xogo das temporalidades e dos puntos de vista cambiantes si son algo que teñen en común. (…)”
Eduard Velasco: “É un mito a idea de que as culturas ‘periféricas’ do Estado español se comprenden entre si”
Entrevista
de Montse Dopico a Eduard Velasco en Magazine Cultural Galego:
“Di Eduard Velasco que, para el, a escrita é como unha festa, unha celebración. E iso nótase no poemario co que vén de gañar o Premio de Poesía Pérez Parallé, Ruído de trens. Versos -testemuño do lugar. Das sensacións. Dos encontros. Dos afectos. Procurando, sempre, o ritmo. E a palabra xusta. Falamos con el deste libro e do seu traballo como divulgador da cultura catalá en Galiza e da cultura galega en Cataluña.
– Montse Dopico: Por que lle chamaches ao libro Ruído de trens?
– Eduard Velasco: Vén dos versos que cerran un dos primeiros poemas: “o ruído dos trens / co que me tapo / son faros cruzándonos os corpos / pola estrada da noite”. Nos últimos dous anos traballei con moita intensidade nun proxecto fotográfico que rematou nunha exposición titulada ‘A casa de Cereixa’. Un vello compañeiro, o Xoel, volveu habitar a casa dos seus avós, a Casa do Izquierdo, que é unha vivenda tradicional da parroquia de Cereixa, na Pobra do Brollón. A casa levaba máis dunha década parada sen xente e el reabriuna. No proceso de devolverlle a vida colaboramos ou participamos amigos e amigas. Nesa casa fomos felices e creamos un espazo para a conversa, para a lectura, para a creación, para a fuxida… Nas fotografías quixen reflectir ou gardar a memoria desas experiencias.
Unha das imaxes tituleina “O camión do leite”; nela, vese unha fiestra coa primeira luz do amencer que ten as cortinas iluminadas coa luz dos faros dun camión. A casa está situada a rentes da estrada e cando pasan os camións, ou os coches, treme toda. Ese cuarto sempre o tiveron reservado para min, e na cama onde morreu o bisavó do Xoel pasei moitas noites, algunhas de insomnio e medo e outras de amor e de palabras, sempre co ruído dos camións estremecendo a fiestra ao pasaren veloces por esa recta longuísima. Despois estiven un tempo vivindo nun edificio, en Portugal, que estaba entre o mar e as vías do tren. Cada vez que pasaba un tren e sentía o ruído desde a cama parecíame que seguía no cuarto de Cereixa. Eses trens pasando convertéronse no símbolo das mensaxes, ou das viaxes de ida e volta, que cruzaba cunha persoa que comecei a coñecer na cama dese cuarto. (…)”
Xurxo Souto: “Non vivimos na periferia, senón no centro do mar, no medio da súa autoestrada principal”
Entrevista
de Montse Dopico a Xurxo Souto en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Nada máis comezar [Contos do mar de Irlanda] dis que ti es terrícola, que nunca traballaches no mar. E que non estás con esa máxima de que “as cousas do mar non se contan na terra”, senón todo o contrario. Esa é a idea do libro?
– Xurxo Souto (XS): É a idea, si. É, xa o dixen outras veces, a miña resposta contra unha fraude. Quero facer agromar o que non nos aprenden na escola, nin nos medios de comunicación… Penso que temos que mudar a nosa visión da realidade do mar. Porque non vivimos na periferia, senón no centro do mar, como dixo o sabio Staffan Mörling. Unha vez preguntáronlle por que fora vivir á fin da terra e el respondeu iso, que vivía no centro do mar. Alén da importancia da pesca na nosa economía, estamos no centro da ruta da mariña mercante máis importante do mundo. Mais diso só nos decatamos cando pasa algo malo, como as mareas negras.
Estamos no centro da máis importante autoestrada do mar. Dinnos que o centro é París, ou Londres, ou Berlín, mais os barcos que van cara ao norte de Europa, desde África, desde o centro e o sur de América… pasan por aquí. O patrón de pesca Serafín Mourelle explica ben isto. Conta que os mariñeiros de Fisterra que veñen de Capetón (Capetown), ou de Bos Aires, cando van de ruta para Bremen, onde non os espera ninguén, asómanse para ver a súa casa ao pasar por diante dela… Non é casualidade que pasen cousas con pretroleiros nas nosas costas. É que estamos no medio dun fluxo económico brutal. (…)
– MD: Falas da poética do mar… E citas no libro non só músicos, senón escritores terrícolas como Manuel María ou Uxío Novoneyra, teatreiros como Manuel Lourenzo, pintores como Lugrís… Toda a arte que ten unha relación especial co mar.
– XS: Serafín apagaba as luces para ver as estrelas e ese pode ser o mellor momento para reflexionar na soidade infinita, para escribir… E o libro ten que ver moito con iso, coas emocións da xente do mar, como che dicía.Tamén son moi emocionantes as presentacións do libro: que alguén diga, como pasou, “é a primeira vez que conto isto en público”. É moi emocionante, e á vez terrible porque, como é posible que esas cousas non se contasen? Por iso é un libro vivo, que vai medrando co que aprendemos en cada presentación, co que a xente se vai animando a contar.
Falo tamén de músicos, de escritores, de pintores como Ksal que aquí pouca xente coñece. E entre todos eles van construíndo ese capital cultural do océano que está tan agochado. É un problema de desencontro que temos, coma tantos outros. Ademais, é a función das artes, tamén, conformar unha cosmovisión das cousas. Con Lugrís, por exemplo, temos unha relación especial: temos un colectivo, In Nave Civitas, que reivindica a súa obra. Ademais, ver o que significaban as historias do mar para un terrícola como Novoneyra axuda a cambiar a nosa perspectiva. Pensa por exemplo en Lisboa: a praza central está ao lado do mar, non no centro. Pois así tería que ser con nós. Aos ollos do mar, A Coruña e Vigo son a mesma cidade. (…)”
Pontevedra: programa de actividades do Culturgal 2014
Lara Rozados: “O estado das cousas ao que nos están sometendo é unha forma moi efectiva de opresión”
Entrevista
de Montse Dopico a Lara Rozados en Magazine Cultural Galego:
“Hai moito desacougo en O caderno amarelo, o libro co que Lara Rozados gañou o Premio de Poesía Victoriano Taibo. E ten que ver co desemprego e coa precariedade laboral, con non saber de que se vai vivir os próximos meses. Síntoma dun tempo no que a opresión se exerce, outra vez, desta e doutras moitas maneiras como a represión da disidencia. Contra iso revóltase O caderno amarelo. Que é tamén, di a súa autora, irmandade fronte á barbarie. Procura do colectivo fronte á neoliberalización das vidas.
– Montse Dopico: O libro fala, nada máis comezar, de desemprego e precariedade (Birama). E gran parte dos poemas transmiten unha sensación de desacougo (non poder durmir, por exemplo), relacionada con iso. Por que?
– Lara Rozados: Porque o libro naceu nun momento e nunhas condicións moi precisas, as miñas e as de moita outra xente. O caso do Birama era moi específico, foi un rapaz senegalés co que convivín un tempo e que o pasou realmente mal. É normal que me viñese a súa situación á mente neste momento: levaba unha chea de tempo sen traballo nin prestacións, tirando dos aforros, sobrevivindo entre clases particulares ou coidados, chamando a calquera oferta de traballo que aparecese no xornal (incluíndo unha de axente de seguros, para a que tiven que facer un exame e despois traballar un mes sen cobrar un peso nin contrato ningún, até que me saíu a posibilidade de traballar nun campamento de verán), enviando unha chea de currículos ao día… En fin, nada que non lle soe familiar a calquera persoa que viva neste tempo. Ese desacougo que reflicto ten que ver coa incerteza, con, directamente, non saber de que vas vivir nos próximos meses. Por fortuna, parece que ‘O caderno amarelo’ actuase coma unha sorte de exorcismo, e foime saíndo traballo, incluso con alta na seguridade social, remunerado, e esas cousas que había anos que non vía, desde xullo até agora. (…)”
Manuel Núñez Singala: “Sempre me chamou a atención o pouco aprecio que os galegos nos temos a nós mesmos”
Entrevista
de Montse Dopico a Manuel Núñez Singala en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Son relatos moi breves [Instrucións para tomar café]. Algúns de só dúas liñas. Por algún motivo especial? Parecen escritos en pausas. Fuches escribíndoos en distintas épocas? Como foi o proceso?
– Manuel Núñez Singala (MNS): Todos os relatos, non só os meus, parten dunha idea, dunha intuición, dun estímulo, dunha reflexión. Hai ideas, intuicións, estímulos ou reflexións que poden xerar historias moi longas, pero outras exprésanse mellor con poucas palabras, as xustas. Ás veces leo algunha novela ou vexo algunha película á que lle sobran páxinas ou metraxe e síntome estafado. É verdade que unha idea nuclear pode dar lugar a unha narración extensa, rica e interesante, a historia da literatura ou do cinema están chea de exemplos diso. Pero tamén hai mostras —son as menos— de narracións inchadas que ao meu xuízo gañarían de seren transmitidas con maior brevidade. Creo que isto se aprecia moito mellor no caso do cine que tende a ser moi pouco maleable en canto á extensión. É verdade que hai curtas, pero a inmensa maioría das producións andan polos cento vinte minutos, e esa rixidez de formato en ocasións, e só en ocasións, pasa factura. Cada historia pide unha extensión determinada.
Eu só escribo en pausas. Xa me gustaría poder dedicarlle moito máis tempo á literatura. Pero como a inmensa maioría dos escritores (de aquí e de fóra) o traballo, a familia, os compromisos, a mesma vida… só me permiten escribir en pausas. Pero o feito de facelo así non condiciona en absoluto a extensión do escrito, son dous aspectos moi diferentes. Ningunha novela se escribe de tirón por moito tempo de que se dispoña e mesmo os relatos máis breves sofren ás veces procesos de reelaboración que levan varias xornadas. E si, os relatos foron escritos en épocas distintas, aínda que non nun período moi longo. Un microrrelato é como unha chispa, un fulgor que xorde cando un menos o espera. E como sempre se escribe sobre o que a un lle preocupa, sobre aquilo que a un lle interesa ou conmove ou perturba ou emociona, dese xeito non é difícil que un conxunto de relatos acabe condensándose nunha masa coherente susceptible de dar corpo a un volume unitario. (…)
– MD: En Libro de instrucións hai retranca sobre os tópicos arredor dos galegos, (que non sabemos se subir ou baixar, etc). Mais tamén algo de autocrítica (non valoramos o noso, etc). Canto peso ten esa autocrítica e a que quixeches apuntar con ela?
– MNS: O tópico do galego na escaleira que non se sabe se sobre ou baixa sempre me resultou molesto, non polo tópico en si, senón polo feito de que os galegos o aceptemos en xeral como un defecto, coma unha eiva, cando non ten en absoluto por que ser así. A miña intención era darlle a volta, de feito ese relato no primeiro borrador figuraba noutro lugar e dicía así: “Cando vexo a alguén que non é galego nunha escaleira sempre me sorprende o fácil que é saber se sobe ou baixa. Que falta de misterio e poesía!”
Creo que os galegos precisamos unha reelaboración do noso concepto identitario, que non estea tan baseado na opinión que os outros poidan ter de nós, senón nunha visión máis nosa, máis propia. As nacións máis ricas e prósperas do mundo teñen todas un factor común: a autoestima. Algo do que nós andamos moi necesitados. Cómpre que poñamos en valor o que posuímos e que sexamos conscientes diso. Un exemplo é a choiva. Aquí chove, e moito máis que noutros sitios. Pero iso proporciónanos unha paisaxe vizosa que é un patrimonio no que moitas veces non reparamos ou que descoidamos con desleixo; iso dános unha rede fluvial marabillosa que deberiamos coidar e poñer en valor con moita máis enerxía. Porén queimamos o monte e temos os regatos e os ríos convertidos en vertedoiros. E si, hai moita autocrítica, porque tamén temos moitas cousas que me parecen criticables. (…)”
Impugnar os binomios, liberar os discursos, crónica do VIII Encontro de Escritoras/es Novas/os
Crónica
de Montse Dopico sobre o VIII Encontro de Escritoras/es Novas/os en Magazine Cultural Galego:
“Poeta ou narradora. Clásica ou anovadora. Urbana ou rural. Literatura de muller ou non. Parte dunha unidade xeracional ou non. Galega ou internacional. Maioritaria ou marxinal. Riquiña ou irreverente. Son os binomios cos que, máis dunha vez, bateu a escritora Berta Dávila. Caixas pechadas nas que cadaquén se ve obrigado a escoller entre os dous termos opostos. Coa ameaza da condena dunha existencia de intrusa, sospeitosa, para quen non renuncia á dobre identidade. Para quen se atreve a impugnar o xogo das preguntas binarias.
Berta Dávila tratou esta cuestión na súa intervención no VIII Encontro de Escritoras/es Novas/os, celebrado pola AELG no espazo Normal da Universidade da Coruña arredor das ‘Propostas de diálogo para tempos mestizos’. Apuntou, así, ao xeito en que están a construírse en Galicia os discursos arredor da literatura. E non foi a única. Samuel Solleiro explicou como esas dicotomías que marcan os lindes dos debates -o experimental fronte ao popular, por exemplo-, serven para perpetuar “unha visión do mundo mítica”, na que non se quere admitir que “a realidade é fea, sucia e impura”. (…)
Hibridar xéneros pode ser, por outra banda, -engadiu [Roi Vidal]-, un xeito de romper. Mais tamén pode selo coller o camiño contrario e “mergullarse na esencia da teatralidade”, caso do teatro “minimalista” e Eva Ferreira, por exemplo. Afastouse, neste aspecto, da opinión de Rosalía Fernández Rial, quen avogou por “violar os xéneros”, desde unha “visión interdisciplinar”. Esta autora distinguiu, ademais, os autores que escriben teatro pensando en publicalo en formato libro dos que o conciben para a escena, postura que considerou máis “interesante”. Reivindicou, ao respecto, unha creación “arriscada, contemporánea e de vangarda”. Comentou tamén, por último, que “que unha peza esta en galego non xustifica a calidade artística”. Sobre o tema da lingua, Roi Vidal salientou, entre outras cuestións, que moitos docentes galegos da ESAD dan as aulas en castelán ou que profesionais do teatro fan un uso só “ritual” do galego, o cal entorpece o seu traballo, ao non sentírense “cómodos” de todo falando enriba do escenario unha lingua que non é a súa habitual.
No encontro participou tamén Samuel L. Paris, cuxa intervención foi presentada por Gonzalo Hermo, -da mesma maneira que Vanesa Sotelo presentara a Roi Vidal e Rosalía Fernández e Mario Regueira a Samuel Solleiro e Berta Dávila-. Samuel comentou que as letras das cancións poden ser tan literatura como un libro impreso. É máis, propuxo dedicarlle o Día das Letras da Hevi de Malandrómeda para desenferruxalo un pouco -o Día das Letras, non a Hevi-. Defendeu que os poetas tenten entender mellor o formato dixital e as súas posibilidades, como a autoedición. “A min o prestixio non me importa, impórtame máis que me lean”, retrucou ao comentario de Gonzalo Hermo sobre o maior prestixio da letra impresa. “Na rede”, -engadiu- “tamén se publica literatura mala”. Mais, igual que no caso do papel, a que vai acabar funcionando, -pensa-, “é a de calidade”, pois a “xente decide”. (…)”
Gonzalo Hermo: “Habitamos un mundo de ruínas que ten que desaparecer para que xurda algo novo”
Entrevista
de Montse Dopico a Gonzalo Hermo no Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): Na única evidencia que nos queda:/ para volver nacer xustamente/ é necesario algún xeito preciso de morte”. Estes versos poderían resumir o contido do libro [Celebración], non si?
– Gonzalo Hermo (GH): O certo é que non me resulta doado falar sobre o que escribo porque coido que o fago desde unha sorte de intuición, pero si, diría que eses versos poden ser definitorios do que é o libro. Celebración sitúase nun proceso de tránsito, un cambio que está a suceder. Nese sentido, penso que é permeable á conciencia xeral da época en que vivimos. Falouse e continúa a falarse moito de posmodernidade, pero a posmodernidade non é máis que os cascallos da modernidade. Unha época de crise en si, onde non acaba de divisarse con claridade un horizonte de perspectivas. Nese sentido, o libro aposta por evitar a tentación da nostalxia e invocar aquilo que está por vir. Habitamos un mundo en ruínas que ten que morrer, desaparecer, para que xurda algo novo.
– MD: Con iso deben ter que ver os símbolos: o frío e a calor, os insectos, a multitude…
– GH: Non me gustaría que o libro fose lido en clave metafórica. Onde digo “frío” quero dicir “frío” e máis nada. Non foi a miña intención escurecer o contido mediante mensaxes cifradas. O poema crea (ou debera crear) o seu propio espazo de significación e polo tanto remitir só a si mesmo. Asunto distinto é qué me leva a min, como autor, a escribir sobre o tránsito. Aí é onde entra a época, a realidade social, o mundo que habitamos. Para min son planos diferentes que deben permanecer separados. (…)
– MD: Resulta, si, moi diferente de Crac. Este ten máis que ver co eu, sen deixar de ser político, no sentido do público, o colectivo.
– GH: Coido que Celebración é un libro político na medida en que é consciente da época en que agroma e toma partido. O que non é, é panfletario. Crac foi necesario para chegar a el, pero non deixa de ser un caderno de fascinacións literarias e culturais, un libro de aprendizaxe. Dalgunha maneira, sinto que Celebración é o meu primeiro libro.
– MD: Por que lle chamaches Celebración?
– GH: Primeiro pensei en titulalo Frío, pero acabei descartándoo porque remitía á idea de inmobilidade, de permanencia, e o libro propón xusto o contrario: saír do frío, recibir a calor, mesmo que saibamos que nesa calor as cousas acabarán degradándose. No fondo, o que se celebra é a vida, supoño. Tal e como é: cambiante, móbil, finita. (…)”
Xulio Pardo de Neyra: “Escribir literatura pornográfica é un acto de rebeldía, de valentía, que incide na liberdade humana”
Entrevista
de Montse Dopico a Xulio Pardo de Neyra en Magazine Cultural Galego:
“(…) – Montse Dopico (MD): En O nome do arrecendo, o teu libro anterior de narrativa, estaban presentes aspectos que se desenvolven en Intensa e quente é a túa humidade azul: a exaltación dos sentidos, por exemplo. Cal é a continuidade entre ambas?
– Xulio Pardo de Neyra (XPN): A continuidade, loxicamente, vén dada por unha temática semellante, mais non coincidente. Unha temática que dá contas da miña afección e/ou interese pola literatura erótica e pornográfica, que xulgo que non é o mesmo. Os relatos que conforman O nome do arrecendo, escritos hai máis de vinte anos e que despois recuperei do fondo dunha gaveta, veñen expresar unha voz narrativa diversa e diversificada que non entende de xéneros (as voces narrativas son ora masculinas, ora femininas) e que falan, en concreto, sobre do olor, especialmente no espazo do sexual. Son narracións breves eróticas, algunha talvez cunha pouca máis cor polo que ás descricións de actos sexuais se refire, cuxo eixo vertebral é a excitación sexual através do olor.
Si, por suposto, constitúen unha exaltación dos sentidos, e en suma unha exaltación do encontro sexual, onde creo que se deberían pór en xogo todos os sentidos. A continuidade estriba en que se n’ O nome do arrecendo apostaba pola expresividade do sexo non moi convencional, en ‘Intensa e quente é a túa humidade azul’ esta aposta cristaliza plenamente cara á narración dun mundo sexual anti-convencional, e xa non falo de non-convencionalidade, senón de contra-convencionalidade. Non gusto dos convencionalismos, que creo que a todos e todas tentan absorbernos para restarnos calidade e individualidade, para facernos pequenos e ridículos elos dunha cadea minúscula e sen valor que semella estar pendurada do pescozo dun magnate. Xa que logo, particularmente opino que escribir literatura erótica, e moito máis pornográfica, é un acto de rebeldía, de valentía, que unicamente incide na liberdade humana, iso tan difícil de achar e gozar, mais que se pode adquirir con conciencia, creme.
– MD: Como distinguir o erótico do pornográfico? ‘O nome’ sería máis o primeiro, e ‘Intensa e húmida’ máis o segundo. Ou non importan tanto as etiquetas?
– XPN: As etiquetas importan do punto de vista dese ánimo clasificatorio que caracteriza o labor das persoas, si. Con efecto, penso que O nome do arrecendo pertence máis ao erotismo, heteroerotismo, erostismo lésbico e homoerotismo, isto é, todo o erotismo que se resume no maxín dunha persoa. Intensa e quente… é, embora, pornografía literaria, si. Como distinguir unha achega da outra? Eu xulgo que cando en literatura se atende a actos sexuais de forma explícita e co léxico que adoitamos usar nun encontro sexual, estamos de fronte a algo pornográfico. O erótico recréase máis en mornedades, en suavidades, é máis pacato do punto de vista de que trata asuntos sexuais sen mostralos tal cal son, sen deixar libre a excitación que todos e todas sentimos cando fodemos e sen, claro, se valer do código que prima nos encontros artellados en redor do sexo. (…)”
