Arquivos da etiqueta: Manuel Rivas
“Manuel Rivas: No confín, a boca da literatura”, por María López Sández
Na páxina web da AELG pode consultarse o traballo divulgativo Manuel Rivas: No confín, a boca da literatura, elaborado por María López Sández, con versións en galego e inglés, que contou coa colaboración de CEDRO. Pode descargarse e lerse libremente nesta ligazón.
Os Premios estatais da Crítica galardoan Manuel Rivas e Daniel Salgado
Desde Nós Diario:
“Manuel Rivas e Daniel Salgado son dous dos gañadores dos Premios estatais da crítica 2025, que se deron a coñecer o sábado 26 en Salamanca. O Premio da Crítica é o único que se concede nas catro linguas oficiais do Estado, e celebra as mellores obras literarias publicadas no Estado tanto de narrativa como de poesía, un galardón sen dotación económica pero con prestixio entre escritores, editores e lectores.
Os premiados na categoría de lingua galega foron Tras do ceo, de Manuel Rivas, en narrativa; e Poemas realistas, de Daniel Salgado, en poesía.
Tras do ceo é a primeira novela dunha serie histórica que Rivas quere vertebrar sobre o eixe da caza do home polo home e a depredación da natureza. Con Tras do ceo, o autor coruñés adéntrase no xénero negro cunha novela “radical, salvaxe e sen edulcorantes” e que, segundo o propio Manuel Rivas, “é diferente a calquera outra”.
Poemas realistas é a nova entrega de Daniel Salgado, un poeta fundamental na poesía galega última, e nela explora as posibilidades do poema como testemuña dunha época ou a devoración dunha época que impón o poema. (…)”
Manuel Rivas recibe o Premio Cedro 2025 e advirte: “Sen ética nin regulación, a IA pode ser un espolio cultural”
Desde CEDRO:
“O escritor, xornalista e guionista Manuel Rivas, Premio Nacional das Letras 2024, vén de recibir o Premio Cedro 2025, outorgado pola entidade que xestiona os dereitos de autor das persoas creadoras de obras escritas no Estado español. A decisión recoñece a súa ampla traxectoria como defensor da cultura, da lingua galega e dos dereitos das autoras e autores, así como o seu compromiso ético e social coa creación.
O acto de entrega decorreu esta sexta feira no Ateneo de Madrid, nunha cerimonia presentada pola xornalista Pepa Fernández e que contou coa presenza da vicepresidenta segunda do Goberno español e ministra de Traballo, Yolanda Díaz; da subsecretaria de Cultura, Carmen Páez; e do director de Bibliotecas do Concello de Madrid, Emilio del Río, entre outras autoridades.
Durante a súa intervención, Rivas advertiu sobre os perigos dunha intelixencia artificial sen control: “Sen regulación estrita e sen unha ética eficaz da empatía, existe o perigo real de que os novos emporios tecnolóxicos propicien un gran espolio do patrimonio intelectual e creativo”. O autor d’O lapis do carpinteiro reclamou que o Estado español sexa “un espazo de vangarda” na regulación da IA, garantindo “consentimento, transparencia e remuneración” para as persoas creadoras.
A presidenta de Cedro, Carme Riera, destacou na súa intervención o “carácter solidario e coherente” de Rivas, quen participou en 2022 na campaña #CEDROteAcompaña para dar visibilidade ás axudas que ofrece a entidade a persoas autoras en situación de vulnerabilidade. Riera salientou tamén a súa defensa constante da lingua galega, dos dereitos culturais e da propiedade intelectual na era dixital.
Rivas, con máis de catro décadas de traxectoria, é unha figura clave da literatura galega contemporánea. Ao longo da súa carreira combinou creación literaria, activismo cultural e compromiso social. “Preservar a autoría é preservar a democracia”, afirmou durante a súa intervención, reivindicando que a defensa do patrimonio intelectual é tamén unha defensa da decencia política e da liberdade colectiva.
Na súa intervención, Riera apuntou a necesidade de seguir modelos europeos máis garantistas, como os dos países nórdicos, onde a autoría se protexe mediante sistemas baseados en autorización, remuneración xusta e transparencia. “As nosas obras non son datos sen valor: son o froito do talento, do esforzo e da profesionalidade de quen as crea e edita”, defendeu.
A presidenta da entidade fixo tamén un chamamento ás institucións públicas para que lideren a protección da cultura escrita fronte os desafíos da intelixencia artificial e do consumo masivo de contidos sen contraprestación.
O Premio CEDRO, que chega este ano á súa novena edición, recoñece persoas e institucións que destacan na defensa dos dereitos de autor e da cultura escrita. Entre as persoas galardoadas en anos anteriores están Lorenzo Silva, Julia Navarro, Rosa Montero, José María Merino ou Antonio Muñoz Molina.
A entrega do premio a Rivas supón un recoñecemento ao seu compromiso público coa lingua galega e co dereito a vivir da creación cultural. Nun momento en que os dereitos de autor están en perigo pola automatización de contidos e a mercantilización da cultura, voces como a súa cobran especial relevancia.
Rivas rematou a súa intervención cunha mensaxe clara: “O futuro da cultura e da democracia dependerá da nosa capacidade para defender os dereitos de quen crea fronte á voracidade de quen depreda”. Desde Cedro, a mensaxe foi rotunda: “Non hai cultura viva sen autoría recoñecida nin sociedade libre sen dereitos culturais garantidos”.”
Compostela: XXXIV Xornadas de lingua e literatura
Da ecoloxía ao bravú: o Losada Diéguez premia Manuel Rivas e Alberto Pombo
Desde Nós Diario:
“A edición número 40 do Premio Antón Losada Diéguez recoñeceu esta semana o traballo de dúas figuras de referencia na cultura galega: o profesor e ensaísta Alberto Pombo e o escritor Manuel Rivas. Os dous autores foron elixidos de maneira unánime polo xurado, que destacou a excelencia das súas obras e a súa contribución á literatura galega actual.
Na modalidade de Investigación e Ensaio, o premio foi para Alberto Pombo, profesor de literatura e impulsor da campaña “Aquí tamén se fala”, considerada a maior mobilización da mocidade galega a prol da lingua. A súa obra Verso e acorde. Relacións entre literatura galega e música pop (1950-2000), publicada por Edicións Xerais, parte dunha exhaustiva tese de doutoramento que traza as ligazóns entre a música popular —do rock ao bravú, pasando polo punk ou a música infantil— e a literatura galega.
O xurado salientou a importancia de afondar na chamada “outra música” e subliñou o valor dun traballo que aplica os enfoques máis actuais dos estudos culturais á realidade galega. “Desprega ante o público lector a obra dunha xeración que soubo arrequecer o panorama musical do século XX desde o compromiso coa cultura de noso”.
Na modalidade de Creación Literaria, o premio recaeu en Manuel Rivas, quen vén de ser tamén recoñecido co Premio Nacional de Literatura. A súa última novela, Tras do ceo (Edicións Xerais), foi destacada pola súa calidade literaria e polo uso da lingua, construíndo un relato que mestura elementos xa clásicos na obra do autor cunha mirada fondamente contemporánea.
O xurado do premio —convocado de forma anual polos concellos de Boborás e O Carballiño, co patrocinio da Deputación de Ourense— puxo o foco na forma en que Rivas aborda o conflito entre natureza e civilización, denunciando un modelo que destrúe o hábitat humano e espiritual. “Manexa con suma habelencia unha progresiva tensión narrativa”, sinalan, destacando a súa capacidade para provocar reflexión e emoción nas lectoras e nos lectores a través de escenas de desigualdade, violencia e destrución.
A decisión foi adoptada por unanimidade por un xurado composto por Diego Fernández Nogueira (concelleiro de Cultura do Carballiño, que actuou como presidente), Patricia Torres (alcaldesa de Boborás), César Fernández (deputado provincial de Cultura), Lourenzo Fernández (da Real Academia Galega); Dolores Vilavedra (do Consello da Cultura Galega), María Xosé Fernández (do Museo do Pobo Galego), e Antonio Salgado, Benigno Salgado e Carme Fernández (como representantes respectivos das universidades de Santiago, Vigo e A Coruña).
Os galardoados recibirán unha dotación económica de 6.000 euros, xunto cunha peza escultórica do recoñecido artista Acisclo Manzano. (…)”
A AELG congratúlase pola concesión do Premio CEDRO 2025 a Manuel Rivas
A AELG congratúlase polo premio CEDRO 2025 a Manuel Rivas, concedido pola Xunta Directiva de CEDRO, da que forma parte a AELG a través do seu presidente, Cesáreo Sánchez Iglesias.
Con este galardón, recoñeceuse o seu firme compromiso coa cultura, así como a súa contribución á defensa dos dereitos de autoría e a propiedade intelectual.
Carme Riera, presidenta de CEDRO, destacou que «este ano, quixemos recoñecer a Manuel Rivas o seu activismo e compromiso público coa promoción e defensa da creación literaria, dos valores culturais e dos dereitos de autoría».
«Ao longo de toda a súa traxectoria profesional, tanto literaria como xornalística, Rivas sempre estivo a carón da cultura e das súas creadoras e creadores», sinalou Riera, lembrando a constante defensa de Rivas dos dereitos de escritoras/es e tradutoras/es ante o uso non autorizado das súas obras por parte dos desenvolvedores de intelixencia artificial xenerativa.
Así mesmo, a presidenta de CEDRO salientou que «Manuel Rivas non dubidou nunca en reivindicar publicamente a necesidade de preservar a autoría e a xusta retribución das escritoras e escritores na era dixital». E tamén destacou «o carácter solidario de Rivas», lembrando a súa participación en 2022 nunha iniciativa impulsada por CEDRO para dar a coñecer as axudas que a Entidade ofrece a escritoras/es, tradutoras/es e xornalistas que pasan momentos de dificultade.
O Premio CEDRO, que se concede con motivo do Día Internacional de Propiedade Intelectual, naceu en 2017, co obxectivo de recoñecer anualmente, e de maneira simbólica, a traxectoria dunha persoa ou institución que destaque por defender a cultura en xeral e os dereitos de autoría en particular. Desde entón foron premiadas/os, entre outras/os: Lorenzo Silva, Rosa Montero, José María Merino e Antonio Muñoz Molina.
“Somos unha terra de grandes historias… M8 por ler!”
Manuel Rivas: “O galego está nun proceso de extinción”
Desde Galicia Confidencial:
“O novo Premio Nacional das Letras, Manuel Rivas, asegura que a lingua está “a pasar unha época crítica” na que se utiliza “para pavimentar o odio”. O escritor considera que desde a literatura débese contribuír a “manter o sentido das palabras” porque serve para “ver o que non está ben visto porque está oculto, camuflado, escondido ou porque incomoda”.
Rivas explica que a literatura ten un dobre sentido, porque pode utilizarse para “descontar aquilo que non se quere ver”, pero para el os seres humanos somos “seres moi estraños e non hai nada como a literatura para aproximarche a esa estrañeza”. Ademais, o narrador e poeta defende a súa lingua, o galego, e expón que se atopa en “un proceso de extinción”, polo que “a literatura é máis necesaria que nunca para revertelo”.
O autor atópase na Feira de Sevilla para presentar a súa última novela, Tras do ceo. Foi alí onde coñeceu a noticia: “En plena treboada sevillana chamoume o que pensaba que era un primo bromista dicindo que gañara, pero era o ministro de Cultura. Foi unha treboada creativa”. Á súa vez, asegura que a primeira persoa en saber que recibira o galardón foi a súa muller, Isabel, porque considera que é “un premio compartido, sen ela o traballo de escritor non sería posible”.
Rivas confesou que o primeiro no que pensou ao gañar o premio foi na súa infancia. “Situeime na casa dos meus pais, en Elviña (A Coruña), cando empecei a soñar con ser escritor”, relata o autor: “O meu pai sempre volvía empapado do traballo e dicíame ‘busca un traballo onde non te molles’. E eu empecei a facer xornalismo pensando que non me ía a mollar, pero non estiven acertado.Cos 50.000 euros do galardón o autor espera tapar pingueiras, porque explica que “como bo galego” sempre lle persegue “unha pingueira”.
O xurado do premio Nacional das Letras premiou a Manuel Rivas pola súa “pluma que, sen adoutrinamento, axita conciencias”, algo que non sabe se é certo. “Houbo días nos que pensaba que a literatura podía influír na sociedade”, conta o escritor, que admite que agora o que pensa é que o primeiro compromiso do escritor “é escribir e non desapegarse da vida” pero que non descarta que as letras poidan influír na mirada.
Rivas asegura que a experiencia de escribir cambia o seu propio sentido ao “ver cousas que antes non vía e percibir cousas que antes non vía”. “Ti non podes ser libre se a xente que está á túa ao redor está a ser oprimida. A liberdade ten unha dimensión solidaria, o facer o que che dá a gana non é liberdade, é pisar. Todo isto para o meu ten que ver coa literatura”, explica o escritor.
Manuel Rivas lembra o seu primeiro premio como poeta aos 17 anos, o Premio de Poesía Nova de O Facho, co que foi feliz porque puido comprarse “un pantalón de pana e unha camisa de felpa, de cadros”. O autor asegura que todos os premios que viñeron despois son galardóns aos que non se presentou senón polos que lle elixiron, polo que di que non vai “estar pendente do seguinte”.
“Para escribir tes que estar espido, sen contemplacións”, explica Rivas, pero tamén agradece o recoñecemento: “Hai un poema que me gusta moito de René Char que di ‘No meu país danse as grazas'”.”
