Obras gañadoras dos Premios da III Gala do Libro Galego

A Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), Asociación Galega de Editoras (AGE) e Federación de Librarías de Galicia (FLG) convocaron a terceira edición dos Premios Gala do Libro Galego, celebrada este sábado 19 de maio de 2018 no Teatro Principal de Santiago de Compostela, onde se deron a coñecer as obras gañadoras.

Con estes premios preténdese recoñecer a excelencia do traballo realizado no ámbito editorial ao longo do ano 2017 en Galicia. Estas distincións, sen dotación económica, xorden, en primeira instancia, das propostas das bases asociativas das tres entidades convocantes, para posteriormente seren sometidas a un proceso de preselección e á valoración e fallo por parte dun xurado externo.
Este ano os Premios da Gala do Libro Galego incorporaron novidades en relación ás categorías a recoñecer: a anterior modalidade de literatura infantil e xuvenil dá lugar a dúas modalidades diferenciadas, e incorpóranse os premios á obra de divulgación, á banda deseñada e ao libro mellor editado.
En canto ás modalidades Iniciativa cultural ou de fomento da lectura, Proxecto literario na rede e Xornalismo cultural, que anteriormente premiaban o traballo realizado no ano previo, agora pasan a recoñecer a traxectoria de varios anos, valorándose, por tanto, a constancia ao longo do tempo nestes ámbitos.

Así pois, faise pública a relación de obras gañadoras por cada modalidade dos premios.

OBRAS EDITADAS EN 2017

Ensaio e investigación
– Margot Sponer. Do galego antigo ás fronteiras da resistencia, de Antón Figueroa (Edicións Laiovento).
O xurado estima que nesta obra Antón Figueroa devolve á cultura galega e europea a figura de Margot Sponer, autora que nos situou no mapa dos estudos académicos. O libro é tamén un percorrido emocional que logra transmitir na súa lectura.

Divulgación
– Terra. Ciencia, aventuras e sorpresas dunha viaxe arredor do mundo, de Xurxo Mariño (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado considera que este libro é único, froito dunha experiencia singular, demostrando que no século XXI aínda se pode manter a ollada curiosa da ciencia sobre o mundo.

Narrativa
– A nena do abrigo de astracán, de Xabier P. DoCampo (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado estima a mestría do autor á hora de empregar o medo e a memoria para explicar a represión e o control social dos anos 40 en plena ditadura franquista.

Infantil
– A señorita Bubble, de Ledicia Costas, ilustrado por Andrés Meixide (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado valora o tratamento divertido, cun ritmo trepidante, da asociación entre a fantasía, a imaxinación e a creatividade, reivindicando o papel das nenas e das mulleres en relación á ciencia é á técnica.

Xuvenil
– Os nenos da varíola, de María Solar (Editorial Galaxia).
O xurado considera a orixinalidade desta obra ao tratar un episodio practicamente descoñecido da nosa historia científica, cun amplo labor de documentación e rigorosidade, poñendo rostro a heroes anónimos.

Libro ilustrado
– Tinta de luz, ilustrado por Berta Cáccamo, de Xosé María Álvarez Cáccamo (Chan da Pólvora Editora).
O xurado estima a capacidade desta obra para introducir o público infantil na arte contemporánea abstracta, e o diálogo establecido coa poesía.

Libro de banda deseñada
– Alter-Nativo, de Jorge Campos (Aira Editorial).
O xurado valora o espírito lúdico e a complexa e xogantina estrutura narrativa da obra, ao tempo que permite unha lectura múltiple e dinámica.

Iniciativa bibliográfica
– Colección Xerais Básicos Ciencia (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado considera a relevancia dun enfoque plural nesta colección, que revitaliza a lingua no ámbito científico-tecnolóxico.

Tradución
– Pippi Mediaslongas, de Astrid Lindgren, traducido por David A. Álvarez (Kalandraka Editora).
O xurado dá a benvida á tradución ao galego deste clásico universal, verquido directamente desde a lingua orixinal, transmitindo a frescura e a fluidez do texto da autora sueca.

Poesía
– Camuflaxe, de Lupe Gómez (Chan da Pólvora Editora).
O xurado destaca a contención no tratamento da perda e a capacidade para vincular a súa vivencia persoal ao colectivo. Ao mesmo tempo valórase a calidade deste froito particularmente maduro na súa poética.

Teatro
– Río Bravo, de Chévere (Kalandraka Editora)
O xurado celebra a publicación desta obra pioneira dunha forma de facer teatro que revolucionou o panorama dramático galego, nunha coidada edición.

Libro mellor editado
– Lumes, de Ismael Ramos (Apiario).
O xurado valora a elegancia minimalista desta obra en particular, que brilla de forma especial nun traballo de edición impecable.

PREMIOS ÁS TRAXECTORIAS

Iniciativa cultural ou fomento da lectura
– Viñetas desde o Atlántico.
O xurado recoñece o tesón na traxectoria de máis de vinte anos desta iniciativa, contribuíndo a popularizar a banda deseñada, e conectala coa cultura do país.

Proxecto literario na rede
 Caderno da crítica, de Ramón Nicoláshttps://cadernodacritica.wordpress.com/
O xurado destaca a constancia no traballo deste espazo na rede, que permite seguir o panorama literario galego, achegando materiais orixinais.

Xornalismo cultural
– Ana Romaní.
O xurado destaca a súa incontestábel traxectoria de traballo de difusión da cultura desde o Diario Cultural da Radio Galega.

O xurado quere facer constar que, pese a un escenario de retroceso no número de títulos publicados, da visibilidade e dos dereitos lingüísticos das persoas galegofalantes, brilla, mesmo así, a gran calidade e o esforzo do mundo do libro galego.

Ademais, entregáronse os premios honoríficos de cada unha das entidades convocantes.
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega nomeou Isabel-Clara Simó como Escritora Galega Universal 2018, desde o profundo respecto e afecto á súa persoa e a valoración da altísima calidade literaria da súa obra, así como por ter defendido e defender a lingua, a cultura e a dignidade nacional dos Països Catalans.
A Asociación Galega de Editoras premiou a Xavier Senín, pola súa prolongada e constante aposta a favor do Libro Galego, que se visualizou, de forma nítida, no longo período en que desenvolveu o seu labor como subdirector do libro e de promoción cultural da Xunta de Galicia entre 1987 e 2005.
A Federación de Librarías de Galicia premiou a Xurxo Patiño, da Libraría Librouro (Vigo), polo seu compromiso co mundo do libro galego e a lectura, así como pola súa achega efectiva durante moitos anos ao sector do libro a través do traballo desenvolvido na Federación de Librarías de Galicia.

A Gala, presentada pola actriz Isabel Risco, contou coa actuación musical do grupo A Banda da Loba.

O xurado estivo formado por María Luz Corral, Mario Regueira, Marga do Val, Óscar Villán, Susana Sanchez Arins, Xavier Senín e Óscar Antón Pérez García.

A Gala do Libro Galego 2018 contou co apoio do Concello de Santiago, a Deputación da Coruña e a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria.

Cuestionario Proust: Antonio Tizón

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Antonio Tizón:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
− A bipolaridade.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
− A serenidade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Comprensión.
4.– A súa principal eiva?
– A indisciplina, agravada pola confianza desmesurada na inspiración.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir e ler.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Escribir e ler sen pasar noites en branco.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Morrer a destempo, a morte a destempo dos meus seres queridos.
8.– Que lle gustaría ser?
– Un bo trobador ou xograr do século XXI.
9.– En que país desexaría vivir?
– No meu país: Galicia.
10.– A súa cor favorita?
– Azul.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Caravel.
12.– O paxaro que prefire?
– Pardal.
13.– A súa devoción na prosa?
Xabier Quiroga.
14.– E na poesía?
– Rosalía.
15-. Un libro?
Follas novas.
16.– Un heroe de ficción?
– O probe emigrante do primeiro poema cronolóxico de Cantares, “Adiós, ríos, adiós fontes…”.
17.– Unha heroína?
– A muller revolucionaria de “A xusticia pola man”.
18.– A súa música favorita?
– A música popular.
19.– Na pintura?
– Igual que na literatura: o realismo simbólico, máxico, tan cotiá como fantástico.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– María Dominga Cordeiro García, a miña avoa, que non sabía ler nin escribir, que tiña o don da elocuencia.
21.– O seu nome favorito?
– María da Alba.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A mala educación.
23.– O que máis odia?
– A guerra, a corrupción, a impunidade do poder fronte ao crime.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco, pola súa proximidade xeográfica, por ser o máximo responsábel dun dos maiores xenocidios humanos, políticos, económicos, sociais, culturais e lingüísticos que rexistra a historia da Humanidade.
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A elocuencia.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Con lucidez, coa memoria intacta, cando me chegue a hora, tranquilamente na cama, coma miña avoa, ou sentado ao pé da lareira, coma meu avó; non coma miña nai que, cando morreu, levaba xa moito tempo morta, sen lucidez, sen memoria.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– A oscilación.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A folganza, a gula.
30.– Un lema na súa vida?
– Teño moitos, entre os que hai un que descubrín durante o proceso creativo da miña primeira novela, A antesala luminosa, e que podería formularse así: “De todos os misterios da vida, considero que o máis resistente é o amor, porque sobrevive ás maiores calamidades: o paso do tempo, a distancia, a loucura e a morte”.”

Cuestionario Proust: Ana María Fernández

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Ana María Fernández:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
-A impulsividade e a resolución.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
-A empatía e a solidariedade.
3.– Que agarda das súas amizades?
-A honestidade e a gana de compartir o seu tempo comigo.
4.– A súa principal eiva?
-A impaciencia.
5.– A súa ocupación favorita?
-Escribir historias e poemas.
6.– O seu ideal de felicidade?
-Estar cos meus e vivir con intensidade cada momento da vida.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
-A perda das persoas queridas.
8.– Que lle gustaría ser?
-O que son.
9.– En que país desexaría vivir?
–No que vivo.
10.– A súa cor favorita?
-Azul, laranxa…, calquera.
11.– A flor que máis lle gusta?
-As pequenas flores silvestres.
12.– O paxaro que prefire?
-As andoriñas, as merlas…
13.– A súa devoción na prosa?
X. L. Méndez Ferrín, Cunqueiro
14.– E na poesía?
-Rosalía, Lorca, Neruda…
15.– Un libro?
O Principiño.
16.– Un heroe de ficción?
-Don Quixote.
17.– Unha heroína?
-Mafalda.
18.– A súa música favorita?
-A de Beethoven.
19.– Na pintura?
-Monet, Sorolla, Miró…
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
-Quen traballa por mellorar as vida dos demais sen pensar no propio beneficio.
21.– O seu nome favorito?
– Xoán.
22.– Que hábito alleo non soporta?
-A calumnia.
23.– O que máis odia?
-A agresividade.
24.– A figura histórica que máis despreza?
-A de calquera ditador que só busca eliminar o contrario.
25.– Un feito militar que admire?
– Os servizos de salvamento nas grandes catástrofes.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
-O da oratoria.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
-Coa maior tranquilidade e aceptación.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
-A alegría.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
-Os pequenos defectos da xente nova.
30.– Un lema na súa vida?
-Pensa cousas boas e fai sempre o mellor para todos.”

Cuestionario Proust: Estevo Creus

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Estevo Creus:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A timidez.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A capacidade de poñerse en dúbida e rir.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Cariño e comprensión.
4.– A súa principal eiva?
– O meu excesivo hedonismo?
5.– A súa ocupación favorita?
– Practicar o White Techín (mirar ao teito). Disciplina acuñada polo amigo Arturo.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Pasar a vida viaxando. Aprender un cento de cousas. Amar?. Compartir corpos…?
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder a capacidade de abraiarme. Non sentir amor por nada.
8.– Que lle gustaría ser?
– Viaxeiro a tempo completo/no seu defecto, escultor preto do mar.
9.– En que país desexaría vivir?
– Occidente non. Nun país bonito, he, …anarquía e mar?
10.– A súa cor favorita?
– A cor laranxa.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A margarida.
12.– O paxaro que prefire?
– No mar o corvo mariño cristado…, na terra o paporrubio…, non podo escoller entre os dous.
13.– A súa devoción na prosa?
– …Cortázar?
14.– E na poesía?
– Uf… Ultimamente aquela que se rebela contra a propia proposición lingüística como formato do saber/coñecemento. Aquela que di sen dicir e sabe sen saber. Por nomear unha das mellores experiencias poéticas, dicir que tiven a sorte de escoitar/viaxar na voz de Carlos Oroza. Habería tanta xente á que admiro…, ai!!
15.– Un libro?
– O que acabo de ler: Realidad y Mundos posibles. Los Actos de Imaginación que dan Sentido a la Experiencia. Bruner, Jerome. Un ensaio científico sobre os formatos da memoria, a persoa (identidade) como texto de ficción científica, e de como o relato constrúe a experiencia e os significados. Somos textos literarios? A deriva sería pensar quen constrúe o texto e quen impón o texto… Quizais Foucault poida dar algo de luz…, ou non…, non o sei…, moitos libros habitan este corpo e andan.
16.– Un heroe de ficción?
– Non son de heroes. Tampouco procuro salvadores.
17.– Unha heroína?
– A mesma que arriba.
18.– A súa música favorita?
– Son moi eclético… algo que influíu moito en min foi a experimentación de Steve Reich (LP: Different Trains) acompañado por Pat Metheny e a Kronos Quartet.
19.– Na pintura?
– Toda a pintura…, pero un cadro que segue a obsesionarme é Retrato duplo dos duques de Urbino de Piero della Francesca. E xa van anos. Habería moita máis pintura. Pintar a mona por exemplo penso que é preciosísimo.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Ningún e ningunha en particular. Calquera persoa boa e xenerosa…, o que signifique iso pois…., é outra leria.
21.– O seu nome favorito?
– Un topónimo: A derramada.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– O de xulgar e aconsellar cando ninguén pediu nin xuízo nin consello.
23.– O que máis odia?
1) A ausencia do azar nas ecuacións.
2) Que deter o sufrimento humano non sexa a nosa maior prioridade.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Gusto máis da intrahistoria. O abusón.
25.– Un feito militar que admire?
– Creo que ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A valentía.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Tranquilo, sen dor, e a poder ser nun día soleado na praia de Carnota ou no mar do Rostro, en Fisterra.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– O estado… tranquilo/intranquilo felizmente borroso?
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Uf…, cada defecto é unha virtude, cada virtude é un defecto (penso eu). Supoño que NON sería indulxente coa ausencia de dúbidas.
30.– Un lema na súa vida?
– Van dous: 1) O mapa non é o territorio e a palabra non é. 2) Amar sempre.”

Cuestionario Proust: Lois Pérez

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Lois Pérez:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– O sentido do humor.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A xenerosidade. Tento non pedir máis do que dou, pero non me conformo con menos.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Máis ben desexo que teñan un longo camiño, e saúde e amor. Talvez que conviden a un trago. Ou a dous. E que estean aí cando veña o malo. No bo xa está todo Cristo.
4.– A súa principal eiva?
– Moitas, non podería elixir unha soa. Non quero pecar de vaidoso.
5.– A súa ocupación favorita?
– Trasnoitar, ler, amar, beber, conversar, escribir, cantar, tocar, contar, xogar co Loisiño, viaxar… Coma no verso de Vian: ver a sombra en cor e os monos do Brasil, que dormen sen soñar… Tanto por facer, contra a escuridade.
6.– O seu ideal de felicidade?
– A xustiza social e a paz como consecuencia, cousas que os meus ollos non verán. A falta diso, ver o solpor coa Alba e co Lois. Imagine-all-the-people
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Morrer. E non vivir pra contalo.
8.– Que lle gustaría ser?
– Xa entrados en gastos… O inmortal de Borges, ou desertor nunha guerra.
9.– En que país desexaría vivir?
– Nun que non estea gobernado por delincuentes, coma o noso. Agora mesmo: en Portugal. Ou no Couto Mixto. Ou na República Independente da Illa de Arousa. Uxía presidenta!
10.– A súa cor favorita?
– O negro de Johnny Cash.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A flor da derrota, a rosa sen porqué. Ou a lila que agromou da Antártida, no conto aquel de Gianni Rodari. Dead flowers. Ou Cuatro rosas (en tu honor).
12.– O paxaro que prefire?
– O que voa libre, vista larga, voo baixo e preciso. O Freebird de Lynyrd Skynyrd. O paxaro cantor que adoza as súas cordas, o día que me queiras… O raio misterioso aniñará no teu pelo e as lucernas curiosas verán que es o meu consolo.
13.– A súa devoción na prosa?
– Lucía Berlín, Roberto Bolaño e Borges, Carson McCullers, Dostoievski… Pron, Mirolad Pavic, Knausgard… Mia Couto, Mezz Mezrow. Cunqueiro es dios!
14.– E na poesía?
– Vicente Huidobro, Anne Marie Morris, Roque Dalton. Darío Xohán Cabana.
15.– Un libro?
Os libros arden mal, de Manuel Rivas. Pero moitos máis.
16.– Un heroe de ficción?
– Arxentino da Rocha Alemparte. Ou o Emmet Ray de Woody Allen.
17.– Unha heroína?
– Catherine, a policía de Happy Valley; Elvira, a d´A Arte de Trobar.
18.– A súa música favorita?
– Bowie, Siniestro, Resentidos, Pappo Napolitano, Etta James, Lavern Baker, Stones, Auserón, Boris Vian, o Loco, Muddy Waters. Calamaro, Edgar Varese, Fluzo.
19.– Na pintura?
– Suzanne Valadon, a nai de Utrillo. Por todo. Maruxa Mallo. Sempre Frida.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Meus avós, os que morreron e os que viven. Todas as nais e pais coas súas crianzas ao lombo, que a esta hora deambulan pola encrucillada da vergoña, onde choran as estrelas, onde as fronteiras están pechadas, ben preto xa da morte.
21.– O seu nome favorito?
– Alba.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Falar por non estar calado. Que lle voten aos corruptos, malia o monte queimado, malia que calcinen todo ao seu paso… A mala fe.
23.– O que máis odia?
– A xente que actúa e fala pensando que inventou o caldo; odiar non odio a ninguén (agardo non caer nese erro); procuro cultivar o amor e a compaixón, pero prodúceme certo rexeitamento e mágoa, pola ousadía, certa xente que non ten puta idea e pensa que si a ten. Tento evitalo eu mesmo na medida do posíbel. Non sempre se consegue. Temos días.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Calquera fascista, que castigou ou castiga aos de abaixo, aos que sofren a historia, polo delirio egoísta de catro imbéciles que pensan que vivirán eternamente.
25.– Un feito militar que admire?
– A revolución dos caraveis. O incidente do cabalo no desfile franquista aquel, na Coruña, o que presenciou Lugrís: un cabalo tirou o seu xinete ao chan, un militar. Fíxose o silencio e ergueu Lugrís, berrando: bravo! bravo! E axitaba o pano, diante dos fachas.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O dos verdadeiros músicos. Cando toco a guitarra, lembro o que dicían de Lou Reed: nunca se soubo se tiña unha guitarra moi rara que soaba moi ben ou unha guitarra moi boa que soaba moi raro.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Morrer soñando. Ou soñando morrer.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– A ledicia blue, indignación e contemplación. Ser tristemente alegre, ou ledamente triste. “Son feliz estando triste”. Malandrómeda. A cabeza non para.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os meus. Sei que malia todo son bo chaval.
30.– Un lema na súa vida?
– Rock and roll. Nunca atrás. Traballo feito non corre présa (frase do Suso prá resaca).”