María Lorenzo Miguéns e Manuel Lorenzo Baleirón: “A defensa da lingua é un dos puntos centrais do noso libro”

Desde Xerais:
“La Voz de Galicia publicou unha entrevista de Uxía López a María Lorenzo Miguéns e Manuel Lorenzo Baleirón, gañadores do Premio Xerais de Novela 2012 sobre Tonas de laranxa.
(…) – La Voz de Galicia: Tonas de laranxa arranca dun conto escrito por María anos atrás. ¿Como chega a converterse nunha historia que convence por unanimidade ao xurado do Xerais?
– María Lorenzo Miguéns: Pasaron moitas cousas no camiño. A partir do conto que escribín hai case cinco anos, houbo moitas tardes de traballo, moitas horas, cambios e retoques de aquí de alá.
– Manuel Lorenzo Baleirón: Fraguouse no verán pasado, a partir dese conto inicial no que eu vin cousas fermosísimas, e sobre o que lle insistín a María para que o continuara. Como non se daba posto, sentámonos os dous e démoslle forma pero o fundamental é a base, o fío condutor de María. (…)”.

Parlamento das Letras: Xavier Alcalá

Entrevista de Armando Requeixo a Xavier Alcalá no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo (AR): ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Xavier Alcalá (XA): Fáltalles vivencia e conciencia de que os galegos son o pobo europeo que máis espazos ocupou no mundo en relación ao seu tamaño. É terrible ser xurado nun concurso literario en Galicia: parece incrible que haxa tanta historia vulgar e falte a épica da galeguidade. O peor é que xa morreu moito vello que podía contar historias das que deixan sen respiración. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– XA: Preocúpanme: os escritores galegos que seguen pautas madrileñas; non len nada en portugués nin en inglés (perdón por xeneralizar). (…)”

Francisco Pillado: “O que chaman crise é un atraco das mafias financeiras”

Entrevista de Montse Dopico a Francisco Pillado en Dioivo:
““Con todo, durante algún tempo, o sistema funcionou. As formigas -obreiras coma nós-, chegaron a crer que tamén pertencían á élite, que en calquera momento podían converterse en raíñas. Esa foi a nosa condena”. Este é un anaco do texto de Olivia Pena en Banqueiros, o libro que, coordenado por Francisco Pillado e a través das achegas de 21 dramaturgos e dramaturgas do país, trata de denunciar a gran estafa disfrazada de crise. A dos bancos. E de convidar as formiguiñas obreiras a non seguir a ser as perfectas escravas. Como cando miraban para outro lado cando parecía que todo funcionaba. Malia que sabían que xa había abusos, corrupción e mentiras. O volume contén textos de Roi Vidal, Fidel Vidal, Diana Varela, Vanesa Sotelo, Henrique Rabuñal, María Xosé Queizán, Gustavo Pernas, Olivia Penas, Xosé Manuel Pazos, Zé Paredes, Manuel Lourenzo, Lois Diéguez, Ánxeles Cuña Bóveda, Santiago Cortegoso, Marica Campo, Lino Braxe, Afonso Becerra de Becerreá, Vicente Araguas, Xosé María Álvarez Cáccamo e Marcos Abalde, ademais do limiar do propio Pillado. (…)”.

Francisco X. Fernández Naval: “A miña novela procura un diálogo entre o íntimo e local e o universal”

Entrevista a Francisco X. Fernández Naval en Tempo de Lecer Ourense:
“(…) – Tempo de Lecer Ourense (TLO): A súa última novela titúlase A noite branca. Que nos pode contar deste libro?
– Francisco X. Fernández Naval (FXFN): Conta unha historia que sucede ao longo de case un século, entre a ribeira do Miño, Ponte Canedo, a Habana da emigración e a fronte do leste durante a II Guerra Mundial. É un texto que procura unha sorte de diálogo entre o íntimo e local e o universal, sabendo que a fronteira entre estes termos é difusa, de maneira que o local case sempre e universal e viceversa. (…)
– TLO: Como definiría esta novela?
– FXFN: Pois supoño que é unha novela histórica-contemporánea, xa que un dos fíos chega ata o ano 2007. Penso tamén que conta unha historia nunca antes abordada pola literatura galega, malia que na fronte do leste loitaron do lado alemán arredor de 3.000 galegos. Tamén me ilusionou a posibilidade de recuperar espazo e personaxes da miña primeira novela, O bosque das antas. (…)
– TLO: Que importancia ou que peso ten esta nova obra na súa biografía?
– FXFN: Para ben ou para mal é o proxecto máis importante ao que me enfrontei nunca e iso o digo dende varios puntos de vista: literario, investigador, vital, de esforzo e horas de traballo, pero tamén por ter que escribir, sen xulgar, nunha linguaxe que me é allea, como é o discurso máis duro da Falanxe ou do nazismo. Prepareime e adestrei antes, xa que algunhas cousas que están na novela foron probadas no último libro de relatos Para seguir bailando.”

Entrevista a Ramón Nicolás sobre Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro

Entrevista a Ramón Nicolás en La Región, desde o seu blogue, Caderno da crítica:
“(…) – La Región (LR): Que foi o máis sorprendente que atopou no estudo [Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro]?
– Ramón Nicolás (RN): A época de mozo en Celanova porque a actividade política de compromiso coas Mocidades Galeguistas é fascinante. De feito, o grupo de Celanova converteuse na bandeira de toda Galicia daquela asociación xuvenil, e incluso con Pepe Velo dirixiu a propia Federación de Mocidades Galeguistas dende un posicionamento político galeguista, nacionalista e de esquerdas. No plano persoal, descubríuseme un personaxe moi afable, que sabía escoitar, cos seus evidentes momentos de arrouto pero cun carácter moi popular. Gustáballe gozar coa vida no posible, aínda que tamén é evidente que lle deu moitos golpes. (…)
– LR: Neste sentido, cre que se desvirtuou a figura do poeta?
– RN: Ó meu parecer, sufriu certo encaixe na faceta de carácter social ou reivindicativo, unha terminoloxía á que Celso Emilio lle fuxía moito. Aínda hoxe, é o escritor galego que máis musicacións de poemas ten e foi esa popularización a que puido causar un encasillamento ó meu xuízo falso porque tamén é un poeta sentimental, amoroso, intimista e, sobre todo, cun aguillón crítico extraordinario sen parangón na literatura do seu tempo e mesmo na actual. Isto é tamén froito dos moitos imitadores que viñeron despois e que agotaron o modelo. (…)”.

Camilo Nogueira: “A xente fala da Unión Europea sen darse conta do seu sentido histórico. A UE é a negación do estado xacobino, porque alí operan 23 linguas oficiais”

Entrevista a Camilo Nogueira na sección Conversas no ronsel de Valentín Paz-Andrade da súa páxina oficial:
“(…) – Xan Carballa: Galicia como tarea e La marginación de Galicia de Paz-Andrade, son ensaios que ademais de falar de economía procuran fundamentar historicamente a situación do país. Vostede leva adicado un intenso esforzo por facer entender os alicerces de Galiza como nación histórica, precisamos do amparo da historia para construír a identidade política?
– Camilo Nogueira: Como todas as nacións, aínda que se pretenda o contrario. A constitución do estado español di no preámbulo que “España é unha nación, indisolúbel, patria común, etc…” e faino dunha maneira exclusivista. Só nese enunciado hai unha ideoloxía que en grande medida está armada sobre a negación de Galiza como nación. O Estado español non pode comprender que non somos unha parte de España, que somos nación por nós propios. Hoxe formamos parte do Estado español pero temos unha presenza no mundo a través da cultura e a lingua que vai máis alá dese estado e non pode ignorar en absoluto a Portugal. Até 1400, co cisma europeo entre Avignon e Roma, todas as dioceses galegas, agás Santiago, eran de Braga e Lisboa e outras dioceses de Portugal, xunto a Salamanca, Badaxoz ou Ávila eran de Santiago de Compostela. Esa historia non conta para a constitución española. Un absurdo porque sería unha riqueza para un estado concibido como plurinacional. Ignórase que cando se pasou do latín ao romance, Afonso X, que escribiu as Cantigas de Santa María porque a súa familia viña de Galicia, pasouse a un castelán armado desde a Corte nunha decisión que ignoro porque se tomou así, pero que non foi asumida polo rei Don Dinis, que pasou do latín ao galego-portugués, e Galicia que xa perdera a súa coroa propia mantivo o galego até 1500. Aínda hoxe a nosa exportación a Portugal é única. Seguindo ese razoamento, na miña intervención do Congreso de Paz Andrade destaco unha frase de Valentín dicindo que entre a Estaca de Bares e a Punta de Sagres hai unha plataforma que é o mellor emprazamento europeo para desenvolver unha industria relacionada co Océano, sexa na pesca ou no transporte. (…)”.

Francisco X. Fernández Naval: “Non hai que perseguir historias, están á nosa beira”

Entrevista de Camilo Franco a Francisco X. Fernández Naval en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): A memoria volve ser protagonista dunha novela súa. ¿Cal é a súa importancia en A noite branca?
– Francisco X. Fernández Naval (FFN): Somos memoria e esquecemento. Somos quen somos polo que lembramos, pero tamén por todo canto esquecemos. E digo isto referíndome a cada un de nós, ao entorno familiar, á colectividade. A noite branca reconstrúe a historia dunha muller, María Luísa e do seu fillo Alfredo, voluntario na División Azul, a partir dunhas cartas que aparecen nunha caixa de marmelo. Pero a novela proxéctase ata o ano 2007, momento no que un escritor investiga ese pasado familiar. Memorias complementarias van reconstruíndo o ser dos personaxes, por veces manexando información contraditoria, porque en cada unha das persoas que lembran tamén actuou o esquecemento. (…)
– LVG: Para a escrita da novela visitou vostede moitos lugares da fronte. ¿Como foi esa investigación e como se recorda alí a guerra?
– FFN: Este foi o proxecto máis importante no que me mergullei e non falo só dende o punto de vista literario, senón tamén vital. Entre os meses de marzo e abril do 2011, a fotógrafa Maribel Longueira e eu seguimos exactamente o itinerario que levou aos divisionarios galegos ata Novogorod, na ribeira do río Volchov. (…)
– LVG: ¿Como está reconstruída a memoria familiar?
– FFN: A historia constrúese a través de catro voces. Unha son as cartas recuperadas. Outra é a historia do pelotón ourensán do que forma parte Alfredo, dende que se inscriben na División ata os combates. A terceira é o monólogo de María Luísa, cun diálogo implícito no que sabemos o que di a outra parte polas respostas dela e no que repasa a vida en compañía de dúas amigas. A cuarta é a do escritor que investiga e que persegue as lembranzas da súa familia en complicidade coa súa nai, que fora afillada de María Luísa e curmá de Alfredo.”