Taboleiro do libro galego (XIV), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Retorna, tras o período estival e uns días en que esta bitácora non actualizou os seus contidos, a sección do Taboleiro do libro galego recollendo os libros máis vendidos en lingua galega na derradeira quincena do mes de setembro. O meu agradecemento, outra vez, ás librarías colaboradoras que foron nesta ocasión:  Casa do Libro de Vigo, Á lus do candil,  Andel, Couceiro, Pedreira, Aira das Letras, Torga, Paz, Libros para Soñar,  Livraria Suévia, Carricanta e Biblos Libraría.”

NARRATIVA
1º-. Aquel neno, de Xosé Neira Vilas, Embora e Bícame, Frank, de Miguel Anxo Fernández, Galaxia.
2º-. Os xornalistas utópicos, de Manuel Veiga, Edicións Xerais.
3º-. As vidas de Nito, de Xabier Paz, Edicións Xerais.
4º-. Días que non foron, de Luís Rei Núñez, Edicións Xerais.

POESÍA
-. Raíz da fenda, de Berta Dávila, Edicións Xerais.
2º-. Eu violei o lobo feroz, de Teresa Moure, Através.
3º-. Carne de Leviatán, de Chus Pato, Editorial Galaxia.

ENSAIO-TEATRO
-. Historia de Galicia,  Anselmo López CarreiraEdicións Xerais.
2º-. Historia da Literatura Galega. I, de Xosé Ramón Pena, Edicións Xerais.
3º-. Estilística da lingua galega, de Xosé Ramón Freixeiro Mato, Edicións Xerais.

INFANTIL-XUVENIL
-. Flor de area, de Manuel Lourenzo González, Edicións Xerais.
-. Verdedades, Yolanda Castaño e Xosé Tomás, Biblos.
-. Os Megatoxos e os templarios da luz, de Anxo Fariña, Xerais.

ÁLBUM ILUSTRADO
-. Bicos de música, de Mamá Cabra, Editorial Galaxia.
2º-. Rosalía pequeniña, de Uxía Senlle, Editorial Galaxia.
3º-. A nena e o grilo nun barquiño, de Magín Blanco, Fol Música.

BANDA DESEÑADA
1º-. Vida de nai, por Gemma Sesar, El Patito Editorial.
2º-. Ardalén, de Miguelanxo Prado, El Patito Editorial.
3º-. Palestina / Goražde, zona segura, de Joe Sacco (tradución de Rafael Salgueiro), Rinoceronte.

Betanzos: presentación de Con barqueira e remador

O mércores 2 de outubro, ás 20:00 horas, na Libraría Biblos de Betanzos (Rúa Santiago, 4), preséntase o libro colectivo Con barqueira e remador, coordinado e traducido por Yolanda Castaño, e publicado pola Deputación de Pontevedra. No acto, xunto á autora galega, participa Merja Virolainen.

Pontevedra: presentación de Con barqueira e remador, coordinado e traducido por Yolanda Castaño

O luns 30 de setembro, Día Internacional da Tradución, ás 20:00 horas, no Edificio Sarmiento do Museo de Pontevedra (Rúa Sarmiento, 51), preséntase o libro colectivo Con barqueira e remador, coordinado e traducido por Yolanda Castaño, e publicado pola Deputación de Pontevedra, como froito do I Obradoiro Internacional de Tradución Poética que tivo lugar no outono do ano pasado na illa de San Simón. No libro recóllense poemas de Marko Pogačar (croata), Txema Martínez (catalán), Margrét Lóa Jónsdóttir (islandés), Brane Mozetič (esloveno), Sergei Timofejev (letón de expresión rusa) e Merja Virolainen (finés), nunha edición multilingüe cos orixinais e as traducións ao galego, con limiar da propia Yolanda Castaño. A presentación incluirá algo de música e a presenza de dous dos poetas antologados: o catalán Txema Martínez e a finesa Merja Virolainen.

Padrón: presentación de Cantares galegos en ruso

O xoves 26 de setembro, ás 20:00 horas, no Auditorio da Fundación Rosalía de Castro (A Matanza, s/n) de Padrón, preséntase a edición en ruso de Cantares Gallegos de Rosalía de Castro, tomo XVIII da Antoloxía da literatura galega, publicado polo Centro de Estudos Galegos da Universidade de San Petersburgo, ao coidado de Elena Zernova. No acto participan, xunto á súa editora, Xesús Alonso Montero, Manuel González e Valentín García. Desde Fervenzas Literarias.

Compostela: Arturo Casas e Isaac Lourido en Escrita(s) 2013

O ciclo Escrita(s) 2013, coordinado por Claudio Pato, terá lugar en Almáciga(s), na Travesa dos Basquiños, 14, de Santiago de Compostela. Dentro do programa (que pode ser descargado aquí: Escritas-2013), destacamos estes actos para o xoves 26 de setembro:

18:00 h. Corpos, muro, dignidade. Sobre poéticas carcerárias e epistemologias militantes, por Isaac Lourido. A consolidaçom do Estado penal provocou a criaçom de práticas de resistência renovadas. Mas do estudo dos movimentos antirepressivos e anti-autoritários pode-se concluir a existência dumha autêntica epistemologia militante, fundamentada na açom e homologável a outro tipo de saberes? E dentro das açons geradas desde o cárcere: quem escreve poesia, quem a converte em discurso público, com que registros e com que repertórios.
20:30 h. Por saber da verdade, co poema, por Arturo Casas. O vello asunto da verdade e da veredicción das artes miméticas?, nas artes miméticas? Non tanto. Algo menos. Só a propósito do obxecto poético —do couso lingüístico para cazarmos a besta—, como argadelo de debandar o mimetismo absolutizador en streaming e o pinganillo horario (ora et labora) que dita e desordena o mundo actuando aquí arreo, xusto no óso máis cativo do corpo humano, no estribo da ficción.

Portugal despede Ramos Rosa, um seu grande escritor

Desde Sermos Galiza:
“Em Lisboa, aos 88 anos, morreu António Ramos Rosa, um dos grandes escritores das letras portuguesas com uma ampla obra de poesia e ensaio que fecha o livro Em torno do Imponderável do passado ano. Deixou pegada nas letras galegas, em especial no fascínio que por ele sentia o poeta Eusébio Lorenzo Baleirón.
A editora Espiral Maior dirigida pelo poeta Miguel Anxo Fernán Vello publicou em 1994 um livro inédito do poeta intitulado O Navio da Matéria. Ramos Rosa teve relação literária e pessoal com o poeta Eusébio Lourenzo Baleirón que mesmo fizera um estudo sobre a sua obra e visitara o escritor em Lisboa. Outros autores galegos como Miro Villar confessam a presença da obra de Ramos Rosa no seu imaginário poético.
Uma ampla obra poética, além de livros de ensaio de referência arredor do feito poético, compõem a trajetória literária de um dos escritores mais valorados em Portugal que trouxe para a sua língua também grandes nomes da literatura universal e pôs a andar diversas revistas literárias.
Ramos Rosa ganhou o Premio Pessoa em 1988, além de outros galardões como o Prémio Associação Portuguesa de Escritores ou o Internacional de Poesia, aliás de dar ele próprio nome a um prémio poético. Autodidata -deixou os estudos sem rematar a secundária-, mais de grande formação leitora e domínio de diversas línguas que o fizeram um reconhecido tradutor literário. Em 1958 publica o seu primeiro livro, O Grito Claro, ao que seguiram quase um cento de títulos até Em torno do Imponderável do passado ano. O Ciclo do Cavalo, Figuras Solares, Sobre o Rosto da Terra, Volante Verde, Nomes de Ninguém ou As Palavras são alguns dos títulos da sua larga trajectória.
Segundo conta a imprensa portuguesa, o poeta teve fôlegos mesmo no último momento para escrever em papel o que está considerado o verso mais conhecido e emblemático de toda a sua obra: “Estou vivo e escrevo sol”, que marca também o espírito que presidia a sua condição de escritor, claramente social, mais poética em estado puro, numa harmonia que levou à teoria mais à prática.
A morte de Ramos Rosa acontece pouco depois da desaparição de outro grande vulto das letras portuguesas, o narrador Urbano Tavares Rodrigues, dois grandes autores case do mesmo tempo que partilharam também na biografia a condição de se opôr ao regime salazarista.
O corpo de Ramos Rosa será sepultado no Jazigo dos Escritores, no Cemitério dos Prazeres.”

Eu violei o lobo feroz, o poemario da Teresa Moure máis desobediente

Artigo en Sermos Galiza:
“Do maxín de Teresa Moure tiñan saído ensaios, novelas, textos xornalísticos… mais non un libro de poemas. Para alén de ser pioneiro neste aspecto, tamén o é a súa rotura coa ‘castidade’ que lle apuñan crítica e leitor@s. En Eu violei o lobo feroz a autora vólvese “sexualmente explícita”, dixo, porque nesta obra “política e erótica van da man, son unha mesma sensación”. Retomamos a intervención do poeta Rafa Vilar, quen acompañou Moure na presentación do libro, para explicar o terceiro dos motivos polos que son estas páxinas pioneiras: a “desobediencia lingüística”.
Redactado “nunha ortografía disidente”, o galego-portugués, a propia autora explicou que editoras -“que teñen vendido moitos exemplares meus”- recuaron ao saber que esta obra non era como as demais. Ao fío, Xemma Tedín, representante de ATravés, agradeceu a Teresa Moure que tivese contado con esta modesta editora para tirar do prelo un libro –e volvemos a Rafa Vilar— “engaiolador e desacougante, que nos conta, nos bate, nos fere, nos propón”. (…)
Dixo Rafa Vilar que Eu violei o lobo feroz é un poemario que deconstrúe “desde as marxes un conto máis que coñecido”, o da Carapuciña. Desde o título, “descarnado e descarado”, do cal o poeta fai unha leitura onde o adxectivo “feroz” non cualifica o lobo, senón ao propio “eu”: a voz rebelde, feminina e feminista, que vai narrando este conto con forma de poesía.
E avanza o libro até o seu remate, con esa voz pornográfica e confesional, que xa nos gañou irremediábelmente para a súa trincheira. Palabras estas últimas recollidas no sétimo apontamento que Vilar fixo deste último título (ou primeiro?) de Teresa Moure: un berro pola desobediencia.”

Un documental moi especial para lembrar a Luísa Villalta

Desde Sermos Galiza:
“O 6 de marzo de 2004 Luísa Villalta morría por sorpresa, coa conmoción non só do seu entorno próximo senón do mundo literario e tamén do centro no que impartía clases. O IES Isaac Díaz Pardo de Sada, no que era profesora, apresurouse a dedicarlle un número da súa revista e poñerlle o seu nome á biblioteca. Nove anos despois da súa morte, un documental do alumnado lembra á que foi profesora do centro e, alén da súa traxectoria biográfica e literaria, repara na intensa pegada que deixou no lugar no que impartía aulas de lingua e literatura galegas.
Voces como as de Fernán-Vello, Francisco Pillado, Pilar Pallarés, César Morán ou Maribel Longueira -todas próximas ao transcorrer vital de Luísa– rememoran a relación coa escritora e a súa traxectoria literaria. O documental fita en tres aspectos vitais de Villalta, o seu perfil cultural, en especial a súa faceta de escritora e música -moito máis descoñecida e da que se dan importantes datos-, o seu compromiso coa lingua e o país e a súa particular personalidade que deixou lembranza en quen a coñeceu.
“Unha figura desta calidade, comprometida no plano político,social, que soubo ler o seu tempo e estar á altura do compromiso que esixe formar parte dunha sociedade, dun país, dun tempo histórico” di o poeta e editor Miguel Anxo Fernán-Vello para definir á autora de Música reservada, Ruído ou En concreto. A tamén poeta Pilar Pallarés destaca que “como escritora Luísa é unha figura excepcional porque é moi pouco parecida a outros, cun mundo propio e unha grande conexión e coherencia na súa obra, independente do seu xénero”. Pallarés lembra esa harmonía que Luísa sostiña entre a súa paixón vital e o pensamento lóxico que se evidenciaba nunha “enorme preocupación e era moi lúcida á hora de analizar o país”.
O editor Francisco Pillado e a fotógrafa Maribel Longueira -que asinou coa poeta o libro Papagaio– lembran episodios compartidos coa escritora nun documental de case media hora de duración no que tamén se recollen testemuñas do seu paso polo centro.
O audiovisual, realizado pola produtora Gallaecia Films do IES Isaac Díaz Pardo, recorre a vida da escritora desde o seu nacemento até a morte prematura en 2004, días despois do que sería a súa última intervención pública, unha homenaxe a Palestina o 26 de febreiro. Remata con imaxes do seu enterro un poema de César Morán dedicado á escritora da que o 6 de marzo do próximo ano se fará unha década da súa morte, o que a fai candidata a ser homenaxeada no Día das Letras Galegas.”