Inma António Souto: “O teatro é de todas e debemos defendelo como as pensións, a sanidade ou a educación”

Entrevista Alberto Ramos a Inma António Souto en Praza (foto CC BY-SA Praza Pública):
“O pasado martes 27 de febreiro, coincidindo co Día Mundial do Teatro, a nova Academia Galega do Teatro (AGT) presentou o seu Programa básico para o teatro galego, unha serie de 21 puntos esencias que abordar no futuro. Nesta relacións de propostas, atópanse necesidades como a ampliación, tanto cualitativa coma cuantitativamente, do apoio institucional ás compañías profesionais; a adscrición da Escola Superior de Arte Dramática de Galicia (ESAD) á universidade, a creación de compañías residentes nos teatros de titularidade pública, a reestruturación da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic) ou a reforma do Centro Dramático Galego para que a institución conte cunha autonomía xurídica. Ademais, a AGT anunciou a organización dun gran congreso en 2020 e fixo un chamamento para que todas as entidades do sector se impliquen. O obxectivo do encontro será a creación dun plan estratéxico do teatro para a década 2020-2030. Entrevistamos a Imma António, presidenta dunha academia que de momento conta con 28 membros, entre os que se inclúen nomes da escena como son Manuel Lourenzo, Luma Gómez, Eduardo Alonso, Rosa Álvarez, Manuel Guede, Inma López Silva, Xúlio Lago, Gustavo Pernas ou Manuel Vieites.
– Praza (P): Que é a Academia Galega do Teatro?
– Inma António Souto (IAS): A Academia Galega de Teatro é un proxecto de futuro. A presentación que fixemos o Día Mundial do Teatro levaba por nome Tendo presente o futuro. Ese nome xa é toda unha declaración de principios e intencións. Somos un grupo de profesionais de diferentes oficios teatrais que vimos a necesidade de buscar espazos de debate, de reflexión, de encontro. Sobre todo neste momento tan estraño socialmente onde os valores da cultura e da arte parecen estar completamente devaluados por parte da sociedade e sobre todo por parte das administracións e os medios de comunicación. Nós consideramos o teatro como un servizo público e un dereito. Esta é unha academia de barricada na defensa, pero tamén no estudo e no feito de querer compartir, que é como se medra realmente.
– P: Neste 2018 cúmprense 40 anos de teatro profesional en Galicia. Neste tempo creáronse compañías privadas, entidades como a Asociación de Actores e Actrices de Galicia (AAAG) ou Escena Galega, institucións públicas como Instituto Galego das Artes Escénicas e Musicais (Igaem) ou a súa substituta a Axencias Galega das Industrias Culturais (Agadic), festivais como o de Ribadavia ou o FITO Carballo… Por que a Academia Galega non xurdiu até este momento e por que agora resulta necesaria?
– IAS: A maior parte da xente fundadora somos xente que leva moito tempo traballando dende e para o asociacionismo en distintos ámbitos. Vimos a necesidade de crear unha entidade, non tanto sindical ou laboral, senón máis de estudo e posta en valor do noso patrimonio. Vimos que había un oco que cumpría cubrir por este empeño que temos de que o noso teatro sexa un feito normalizado e cada vez sexa máis de todos e todas.
– P: E o teatro é un feito normalizado? Pregúntoo porque se vemos a lista de propostas que presentan, poderíase asinar hai corenta anos, hai trinta ou hai dez, non si?
– IAS: Si. No propio acto, Antonio Simón facía referencia ao primeiro encontro profesional celebrado en Ferrol en 1988. Eu lembro que naquela altura discutiamos asuntos que están agora neste documento que elaboramos como unha relación de puntos básicos. A verdade, podemos dicir que eses 21 puntos son o abecedario. Hai que dicir, tamén, que nestes 40 anos, fomos construíndo estruturas, tecidos, profesión. Pero a crise foi demoledora, especialmente para o sector cultural. O que construímos en moito tempo, destruíuse rapidamente. E agora, aprendendo da experiencia, queremos seguir construíndo, pero cunhas bases que non sexan tan fráxiles. E tamén queremos inculcar na sociedade que a cultura é de todas e debemos defendela como as pensións, a sanidade pública ou a educación.
– P: Neses 21 puntos hai referencias a institucións que existen ou que existiron, pero que se perderon. Primeiro comezamos coa Agadic. Piden a súa reforma e reestruturación. Parece mesmo que botan de menos o Inaem.
– IAS: Non é que o botemos de menos, é que sinxelamente das experiencias apréndese. E que pasa coas construcións de determinadas estruturas? Pois que co tempo vemos se son eficaces ou non. Creo que gran parte da profesión comparte a idea de que a eficacia da Agadic pode e debe ser bastante mellor. (…)”

A Rede Galega de Teatros e Auditorios achega este venres á Coruña a estrea de A leituga

Desde Agadic:
“O Teatro Rosalía Castro da Coruña acollerá a estrea de A leituga, a nova produción da compañía galega Eme2, este venres día, 6 ás 20,30 h., cun segundo pase o sábado á mesma hora. Ambas as funcións inclúense dentro da programación de 21 actuacións que a Rede Galega de Teatros e Auditorios lle achega ao público coruñés este semestre.
Nesta carteleira, que se desprega tanto no Rosalía como no Fórum Metropolitano e no Centro Ágora, a Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic) e o Concello da Coruña fan un investimento conxunto de 65.400 euros.
Víctor Duplá é o director desta proposta, a partir da obra de César Sierra traducida ao galego por José Luis López Roca. Para levala a escena conta cun elenco de nomes tan coñecidos como Xosé Barato, Mercedes Castro, Antonio Durán “Morris”, Federico Pérez e María Vázquez.
Na obra preséntanse cinco familiares (tres irmáns e as súas parellas) reuníndose na casa da irmá maior para celebrar o aniversario do pai, que se atopa en coma dende hai nove anos. A discusión por ver quen se encarga dos seus coidados fai que o que semella unha sinxela xuntanza acabe converténdose nun enfrontamento tenso que supón o centro desta comedia tráxica. Así, A leituga aborda a través do conflito íntimo os asuntos non resoltos, o sacrificio e a culpa, dentro da reflexión sobre o dereito á vida e o dereito á morte.
Programación do semestre
A Rede Galega de Teatros e Auditorios, circuíto promovido pola Agadic en colaboración coas entidades xestoras dos seus preto de 40 espazos asociados, conta na súa programación para a cidade herculina neste primeiro semestre de 2018 con propostas tanto de teatro como de danza ou circo para todo tipo de públicos.
Destacan entre as montaxes que poderán verse proximamente dous dos novos espectáculos desta temporada: Puño puñete (8 de abril)e O servidor de dous amos(18 e 19 de maio). A primeira, de Baobab Teatro, é unha peza teatral, musical e visual para espertar os cinco sentidos dos nenos e nenas máis pequenos. O servidor de dous amos, pola súa parte, presenta a revisión a cargo de Talía Teatro dun dos clásicos da commedia dell’arte, escrito por Carlo Goldoni.
A maiores, o público infantil poderá gozar con O secuestro da bibliotecaria (14 de abril), de Sarabela Teatro, ou co espectáculo circense Erori (27 de abril), da compañía Cair Circo. Nas propostas para espectadoras e espectadores adultos, ata finais de maio pasarán pola Coruña Emilia (6 de abril), de Teatro del Barrio, e Desconexión (26 de maio), de Xurxo Cortázar. Completa a carteleira da Rede Galega de Teatros e Auditorios na Coruña a compañía coreográfica vasca Lasala, que presenta a peza de danza Now (28 de abril).”

A Academia Galega de Teatro preséntase cunha proposta de reestruturación do sector

Desde Erregueté:
“O Día Mundial do Teatro foi a data escollida para presentar publicamente a Academia Galega de Teatro, nun acto que se celebrou no salón de actos do Consello da Cultura Galega. A Academia, constituída o pasado mes de outubro en Rianxo por un grupo de 17 persoas vinculadas ao mundo do teatro profesional, responde á necesidade –segundo explicou o seu vicepresidente, Eduardo Alonso– de crear un espazo de debate e reflexión sobre o teatro que supere o ámbito das asociacións de carácter profesional –máis centradas en superar os problemas e atrancos do día a día–, unha ferramenta que posibilite a creación dun corpus doutrinal e a comunicación pausada coa sociedade galega.
Na actualidade, a Academia conta con 28 membros pero o número incrementarase proximamente nas próximas semanas, xa que o obxectivo é incluír a persoas procedentes de diferentes ámbitos relacionados coas artes escénicas sen exclusións de ningún tipo.
A presidenta da nova Academia, Imma António, explicou que a súa fundación en Rianxo explícase polo profundo respecto pola tradición –“a carón de Dieste, de Castelao, de Manuel Antonio e da compañía máis veterana de Galicia: Teatro Airiños”–, pero coa mirada posta no futuro, co obxectivo de estimular na sociedade o amor polo teatro e de poñer en valor a súa relevancia social. Neste sentido, António salientou a validez do teatro como elemento identitario que contribúe a “facer país”. O teatro debe ser considerado como un sistema –dixo– no que podemos e debemos intervir.
Un programa de reestruturación do sector
A Academia preséntase cun programa de vinte e un puntos básicos que visan a que o teatro sexa considerado como un servizo público. Luma Gómez foi a encargada de debullar ese programa, dirixido na súa meirande parte ás institucións públicas e que inclúe propostas históricas do sector como a autonomía xurídica do Centro Dramático Galego, a adscrición da ESAD Galicia ao sistema universitario, a creación de compañías residentes nos teatros de titularidade pública, a creación dun Centro de Documentación Teatral, a posta en marcha dun Festival Internacional de Teatro nalgunha das cidades de Galicia ou a creación dun circuíto de exhibición que permita o intercambio continuado con Portugal.
A Academia Galega de Teatro propón, igualmente, a reestruturación –e mesmo a reconsideración– da Axencia Galega de Industrias Culturais (AGADIC), por considerar que talvez non representa o modelo de xestión que precisa o teatro galego. En palabras de Eduardo Alonso, trátase de cambiar a perspectiva puramente mercantil dende a que se contempla agora a cultura. Dende a Academia cren que estas medidas deberían ir implementándose a partir do ano 2020.
Congreso do Teatro Galego
Como proposta máis inmediata, Antonio Simón presentou o proxecto de organizar un gran Congreso do Teatro Galego, que se celebrará no ano 2020. Unha comisión integrada polo propio Simón, xunto a Gustavo Pernas, Miguel Pernas e Manuel Guede está xa a traballar para artellar un evento que teña como fin “estruturar teatralmente Galicia”: elaborar un diagnóstico da situación e elaborar un plan estratéxico que permita intervir no sistema de xeito eficiente ao longo da década 2020-2030.
Simón destacou que moitas das reivindicacións históricas do sector das artes escénicas permanecen vixentes despois de moitos anos de reivindicación continuada e que, nalgúns aspectos, non se fixo nada para mellorar a situación de hai vinte ou trinta anos.
A Academia fixo unha invitación ao resto de institucións e organizacións relacionadas co teatro, e coa cultura en xeral, para que se impliquen na organización dun congreso que busca cambiar unha realidade claramente deficitaria en canto ao estado das artes escénicas, como demostra o informe presentado hai só uns días polo Consello da Cultura Galega no que se lle solicita á Xunta “unha revisión das políticas públicas que contemplen incrementos a fin de contribuír á recuperación do sector” cultural.”

Lino Braxe dirixe a lectura dramatizada de A Soldadeira, de Luís Seoane

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Adaptación coa que a Fundación Luís Seoane continúa o ciclo arredor da obra dramática do artista. O director, Lino Braxe, afirma que “A soldadeira está moi vixente; as cousas que denuncia seguen estando aí”. A entrevista pode escoitarse aquí.”

O teatro galego amosa músculo nos premios María Casares

Desde Sermos Galiza:
“Nove espectáculos concorreron na pasada cuarta-feira ás 14 categorías dos XXII Premios María Casares. Talía Teatro ideou e conduciu a cerimonia de entrega, que esta cuarta-feira tivo como cenario o Teatro Rosalía Castro da Coruña. Elisa e Marcela, de A Panadaría, foi o prato forte da noite ao acadar os premios a mellor espectáculo, mellor dirección (Gena Baamonde), mellor actriz protagonista (Areta Bolado) e mellor texto orixinal.
Á par disto está Producións Teatrais Excéntricas, que levou o premio a mellor actor protagonista (Iván Marcos), mellor actor secundario (Víctor Mosqueira), mellor vestiario (Suso Montero) e mellor adaptación-tradución (Quico Cadaval) coa súa obra A cabeza do dragón. Por outra banda, ilMaquinario Teatro, coa súa obra Resaca, conseguiu outros catro premios María Casares pola mellor música orixinal (Vadim Yukhnevich), mellor actriz secundaria (Laura Míguez), mellor escenografía (Laura Iturralde e Montse Pñeiro) e mellor iluminación (José Manuel Faro ‘Coti’). Por último, o galardón a mellor maquillaxe foi para Trini F. Silva, en Outono, da compañía Pista Catro, mentres que o María Casares ao mellor espectáculo infantil recibiuno A galiña azul de Tanxarina.
A gala, que foi retransmitida na web da TVG, contou co acompañanto musical do Coro Encaixe e a dirección de Artur Trillo. A actriz Rosa Álvarez, socia número 1 da AAAG (Asociación de Actores e Actrices de Galicia, entidade organizadora dos premios), recolleu o Premio de Honra Marisa Soto. Ademais, o dúo artistico Aldaolado leu o Manifesto Galego no Día Mundial do Teatro.
Mulleres no teatro onte, hoxe e mañá
Ao Teatro Rosalía tamén acudiron Román Rodríguez, conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria, José Manuel Sande, concelleiro de Culturas do Concello da Coruña e Goretti Sanmartín, vicepresidenta da Deputación da Coruña. Ante eles e o resto do público, a presidenta da AAAG, Nieves Rodríguez, deu o seu discurso, no que incidiu na necesidade de “reeditar” o pacto institucional entre o Centro Dramático Galego e a administración. “Ha ser un CDG no que nos identifiquemos tanto a profesión coma o público, no que a selección de elencos non acapare atencións, o que a produción propia non se reduza a un só espectáculo por temporada con dez intérpretes sobre o escenario”, explicou.
Alén disto, Nieves Rodríguez fixo un alegato en prol da igualdade. “Por moito que durante décadas se aplaudiu a pioneirOS, impulsorES, precursorES, fundadorES, as mulleres estabamos onte, por suposto estamos hoxe e, perdan coidado, estaremos mañá”, afirmou. A presentadora e actriz tamén falou a respecto da liberdade de expresión, expresando a súa esperanza nun futuro “no que se venza todo cerco á liberdade de expresión, no que se erradique a criminalización das palabras e no que non sexa necesario recorrer ao almanaque para defender un pregón, unha obra de arte, un libro, unha montaxe teatral”.”

Compostela: Alguén que respira!

A Coruña: homenaxe da Real Academia Galega a Xohana Torres

A Coruña: representación de Exilio

O martes 20 de marzo, ás 20:30 horas, no Centro Ágora da Coruña, o Grupo de Teatro da A. C. Alexandre Bóveda representará a obra de Castelao, Dieste e Seoane con adaptación e dirección de Lino Braxe.

A Rede Galega de Teatros e Auditorios achega a Narón a estrea de A carreta pantasma

Desde Agadic:
“O Pazo da Cultura de Narón acolle este venres, ás 20,30 horas, a estrea de A carreta pantasma pola compañía Berrobambán dentro da programación da Rede Galega de Teatros e Auditorios. O Padroado de Cultura naronés é unha das entidades locais asociadas a este circuíto de espectáculos da Xunta de Galicia.
A Axencia Galega de Industrias Culturais (Agadic) encárgase da xestión desta rede, que se estende por 37 municipios de Galicia. No caso da programación desta primeira metade do ano en Narón, a Agadic e mailo concello realizan un investimento conxunto de 64.600 euros en 19 citas escénicas e musicais no Pazo da Cultura e no Auditorio Municipal.
Paula Carballeira protagoniza A carreta pantasma, un espectáculo de narración oral que forma parte, así mesmo, da carteleira do Festival Singular. A montaxe ofrece un exercicio de sinxeleza no que se procura a emoción a través do poder da palabra cun mínimo de artificios escénicos. Baseada no filme sueco do mesmo título, aborda a morte, o medo e a memoria a través de tres historias orais.
Outra das datas sinaladas na programación da Rede é o regreso de Ses a Narón, neste caso para presentar o sábado 12 de maio o seu último traballo discográfico, Readmirando a condición. Neste seu quinto disco, a bergantiñá ofrece unha canción de estrea e unha nova gravación, con arranxos e sonoridade máis potente, das once cancións do seu debut, que incluía éxitos como Tempestades de sal e Non son fada. A popular cantautora galega combina na súa música as letras de denuncia das desigualdades coas influencias do rock, o blues e os sons latinoamericanos.
Programación do semestre
A programación da Rede Galega de Teatros e Auditorios en Narón, que xa ofreceu oito espectáculo desde o mes de xaneiro, inclúe varias estreas teatrais recentes como A leituga (4 e 5 de maio), de Eme2, unha comedia tráxica sobre a familia e os asuntos non resoltos, protagonizada polos televisivos Antonio Durán “Morris”, Mercedes Castro, Federico Pérez, María Vázquez e Xosé Barato; e O servidor de dous amos (20 e 21 de abril), revisión que Talía Teatro fai do clásico da commedia dell’arte escrito por Carlo Goldoni. Ademais do teatro, o público naronés poderá desfrutar tamén da música de De Vacas (24 de marzo) e Treixadura (16 de xuño) ou de Outono (20 de maio), o espectáculo circense co que a compañía Pistacatro celebra o seu décimo aniversario. Tamén visitarán o Pazo da Cultura Teatro do Morcego conHouse desaforado (14 de abril) e Elefante Elegante con Patapapúm (15 de abril).”