Xeografías da cultura

Desde Cultura Galega:
“A industria cultural galega bascula sobre o Eixe Atlántico. A Galicia Urbana, de Ferrol a Vigo concentra aquelas persoas con maiores inquedanzas a nivel cultural, cando menos na maior parte dos ámbitos que recolle o Instituto Galego de Estatística. Debullamos os mapas que o Observatorio da Cultura Galega do Consello da Cultura elaborou a partir dos datos do Instituto Galego de Estatística.
O lugar de residencia revélase como un factor determinante á hora de falarmos dos hábitos culturais en Galicia. As áreas máis urbanizadas concentran os picos de consumo ao falarmos de actividades como ir a museos, ao cinema, a espectáculos musicais ou mesmo na lectura. Entre elas, son as cidades do Eixe Atlántico, nomeadamente A Coruña, Compostela, Pontevedra e Vigo, as que amosan unha maior dinámica nos indicadores de ocio e hábitos culturais. Continuamos a debullar o documento Ocio e hábitos culturais (II) que o Observatorio da Cultura Galega desenvolveu a partir dos datos do Instituto Galego de Estatística para 2014, a atender aos indicadores de asistencia ao cinema, teatro, museos e exposicións, espectáculos musicais e índice de lectura. (…)

Teatro
Contrariamente ao cinema, os datos sobre teatro, malia a ser unha afección máis minoritaria que só desenvolve un 25,5% da poboación, amosan unha maior dinámica en áreas non estritamente urbanas. Destaca de novo o caso do Morrazo (un 32%) e mais o de Caldas-O Salnés, (23%), pero tamén se observan menos diferenzas coas áreas urbanas no caso da Mariña, O Carballiño-O Ribeiro ou Pontevedra Sur, nun rango de entre o 19 e o 21%. Un maior reparto xeográfico das funcións teatrais ou unha maior dispoñibilidade para se desprazar do público das mesmas pode explicar esta tendencia. (…)

Lectura
A apontoar a idea de que boa parte dos hábitos de consumo non dependen necesariamente de ter infraestruturas próximas, os datos sobre lectura amosan de novo a preeminencia da franxa atlántica. Destacan A Coruña, Santiago e Pontevedra, seguidas de Vigo, con entre o 57 e o 60% de poboación lectora. Séguenas Ourense, Ferrol, Caldas-O Salnés e mais O Morrazo con cifras de entre o 50 e o 55%. A distribución amósase bastante regular polo territorio e segue por Lugo Central, Ourense Norte, O Carballiño-O Ribeiro e a Barbanza, con porcentaxes entre o 44 e o 48% de persoas que len ocasional ou asiduamente. A Costa da Morte, Lugo Sur, Lugo oriental e Pontevedra nororiental aparecen como como as menos afeccionadas á lectura, con cifras lixeiramente superiores ao 30%, practicamente a metade das áreas máis afeccionadas aos libros. (…)”

Ars dedicandi: Antonio Noriega Varela

DesdeAntonio Noriega Varela Do ermo o blogue de Armando Requeixo, Criticalia:
“Ás 19:00 h. do 27 de marzo de 1947 morría no seu domicilio da rúa Pardiñas en Viveiro o poeta Antonio Noriega Varela. Deixaba tras de si unha intensa vida e unha importante obra, principalmente etnográfica e, sobre todo, poética.
Como vate, Noriega foi autor dun único libro que foi facendo medrar ao longo dos anos e que, polo camiño, mesmo variou de nome. A primeira edición chamouna Montañesas e publicouna en 1904. Volveu facelo, co mesmo título, en 1910. Logo viñeron dúas versións case idénticas de 1920, unha edición posterior de 1929 e, finalmente, a testamentaria de 1946, poucos meses antes do pasamento.
A dedicatoria que aquí se recupera estampouse nun deses volumes de 1920. Sucede que existen dúas versións da mesma obra, que comparten tripa, pero que se diferencian polas cubertas. Unha delas presenta unha ilustración de tapa realizada por Castelao que representa unha paisaxe nevada na que destaca, en primeiro plano, un cruceiro alumado por un farol. A outra, de tons alaranxados, reproduce unha escena costumista na que semella haber unha esmoleira a canda un cativo ao pé dunha igrexa. Tamén se diferencian por reproducir unha a canda o título o nome completo ‘Antón Noriega Varela’ e indicar outra, sucintamente, ‘Por Noriega Varela’, feito que ten a súa explicación e que daría para outro post. (…)”

do_ermo_ars_dedicandi

O Barqueiro: presentación de Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto

O xoves 24 de marzo, a partir das 13:00 horas, na Praza do Mesón do Barqueiro, dentro das actividades do VI Serán do Sor, organizadas por O Son do Sor, Xurxo Souto protagoniza a performance interactiva Oceáno para terrícolas, sobre o seu libro Contos do Mar de Irlanda, publicado por Xerais.

Sondosor_2016_web2

Outeiro de Rei: XXV Xornadas de Lingua e Literatura Manuel María, o 9 de abril

XXV Xornadas de Lingua e Literatura Manuel María

Francisco Castro: “Ás mulleres propóñenselles ideas do amor inalcanzables”

EntrevistaFrancisco Castro 2016 de Xesús Fraga a Francisco Castro en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Emma Bovary tiña unha idea do amor polo que lía nas novelas románticas: polo que se ve na súa protagonista [Amor é unha palabra coma outra calquera], as cousas en dous séculos non cambiaron.
– Francisco Castro (FC): Sen dúbida. Non cambiou en absoluto. Máis ou menos a idea «do que debe de ser o amor» segue a construírse cos mesmos materiais, en especial nas ideas que se lle transmiten ás mulleres e a necesidade de que se «completen» cun home que as queira e as faga sentir especiais e queridas e non sei que. Se colles calquera revista das que len as adolescentes, están inzadas de reportaxes na liña de «como volver tolo ao teu rapaz» ou «aprende a darlle pracer». A idea segue a ser a mesma: tes que aprender a facelo feliz e só así serás ti feliz. O amor entendido coma unha falsa actividade. En realidade, é pasividade. (…)
– LVG: Emma Bovary e Carla son mulleres. ¿Como afecta particularmente ás mulleres a convención social do amor?
– FC: Dalgunha maneira era o que antes dicía. Os mecanismos da sociedade patriarcal traballan duro para someter ás mulleres, e dende o amor e a súa idealización se ten feito un traballo moi claro neste sentido. A elas edúcaselles, malia a aparencia última de liberdade sexual contemporánea, na represión. O amor é o sexo, que son a mesma cousa (aínda que o sexo sexa algo casual e dunha única vez incluso con alguén descoñecido, é, como se mantén na novela, unha forma de amor) pero no caso das mulleres aprendémoslles a desvincular unha cousa da outra. O platonismo ten feito estragos na cultura occidental. No caso das mulleres, ademais, o traballo foi letal. Propóñenselles ideas do amor inalcanzables, que esixen moito delas. Aínda que tamén se lles pide do corpo, da capacidade profesional, que sexan nais perfectas, fillas perfectas?”

Entrevista a Eva Veiga

Entrevista Eva Veigaa Eva Veiga en Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Que é para ti a poesia?
– Eva Veiga (EV): A poesía primeiro de todo foi para min, e segue a ser, marabilla: ese acontecemento, esa “maxia” pola que as palabras –(des)colocadas nunha orde (in)determinada- eclosionan nunha nova vida plurisignificativa. A poesía é un espazo libertario, unha quebra do sistema ordinario de pensar, de percibir, de sentir. Neste senso, a palabra poética non só nos axuda a desvelar a realidade ou nos achega ao descoñecido e aínda ao indicible, senón que a súa propia creación está xa a ser fornecedora dunha outra maneira –máis afectiva, máis crítica- de ollar e de relacionarnos co mundo. Por outra parte, a poesía ponnos en contacto coa materia máis sutil do noso ser individual e colectivo. O ritmo poético remítenos ao corazón e á orixe. O poema ten unha dimensión vibratoria que nos afecta sempre dalgún xeito e o que di non se pode dicir de ningunha outra maneira. De todos modos, xa sabemos que a poesía non se deixa delimitar doadamente, mais eu adoro esa definición que fai Luísa Villalta no seu poema “Ritos de resistencia”: “Fronte á rutina, o rito da palabra tensa a pel / do mundo: un tambor que desperta”.
– P: Como entendes o processo de criação literária e, em geral, a artística?
– EV: É fundamental decote a afinación dos recursos –sensoriais e intelectivos- dos que dispoñemos para que o dicir-escribir se libere o máis adecuadamente posible. E isto esixe sobre todo un traballo incesante coa linguaxe. E ao mesmo tempo unha disposición a baleirarse. Fascíname ese “pasmar” alerta durante o que, nos casos máis felices, o poema fai a súa aparición xa redondo. De todos modos, para min o primeiro é atopar o ton, o ritmo que guía o texto. Coido que a experiencia de creación artística ten que ver co equilibrio entre razón e intuición. Porén, o acto de escribir é no meu caso unha experiencia integral do corpo, de todas as súas células. Ás veces ardua, pero sempre gozosa viaxe.
– P: Qual consideras que é a relação -ou qual deveria ser- entre as diversas artes (literatura, música, artes plásticas, teatro, audiovisual, etc.)? Como é a tua experiência nesta linha (Grupo Ouriol, etc.)?
– EV: Entre as diversas artes hai xa unha relación de empatía que vén dada polo propio feito creativo, precisamente no senso desa intuición que Dámaso Alonso chamou estética. Ao longo da historia –e moi en especial na contemporaneidade- a interrelación entre as diferentes manifestacións artísticas foi e segue a ser un espazo de diálogo, de indagación e mesmo de integración ben frutífero. A mestizaxe expresiva anova e diversifica o mundo, pois no seu desafío dos límites encamiña a creación cara a novos horizontes, a inéditas propostas máis acordes coa complexidade que caracteriza as nosas sociedades actuais.
Gosto de colaborar con artistas, nomeadamente nos eidos da plástica e da música. Sempre me resulta moi enriquecedor.
O meu traballo co Grupo Ouriol -do que formo parte xunto aos músicos Bernardo Martínez e Fito Ares, ademais do artista plástico Alfonso Costa- é precisamente unha acción multidisciplinar –poesía, música e pintura- que se enfoca na procura dunha experiencia estética o máis integradora posible. Neste senso, o carácter improvisatorio da música –ás veces tamén da pintura en directo, malia que adoito son imaxes proxectadas nunha pantalla- crea asemade unha expectativa que propicia a incorporación do público a esa respiración conxunta da que escribiu Clarice Lispector: “O próximo instante é feito por mim? Ou se faz sozinho? Fazemo-lo juntos com a respiração”. (…)”