Xabier Paz: “A poesía non deixa de ser unha linguaxe sobre outra linguaxe, é un dos milagres da vida”

Entrevista de Laura Veiga a Xabier Paz en Nós Diario:
” Xabier Paz, doutor en Bioloxía e escritor, regresa á poesía despois de 17 anos cunha plaquette editada en formato bilingüe en galego e francés.
– Nós Diario (ND): Por que volver á poesía desta maneira?
– Xabier Paz (XP): Xavier Queipo estivo 30 anos traballando en Bruxelas e alí fixo moitas amizades e relacións, entre elas, Laurine Rousselet, unha muller que se dedica á literatura, que ten programas de radio e que, entre outras iniciativas, conta cunha colección chamada Cadernos do achegamento. Son unhas obras editadas con moito esmero, mais tamén con sobriedade e que sempre son bilingües, ben sexa entre idiomas máis ou menos coñecidos, como o croata ou o bretón.
Entón, Queipo presentou o ano pasado o seu libro e pediume ver os poemas que eu tiña escritos e gardados, porque xa nos coñecemos desde hai máis de 40 anos. Daquela eu tiña un poemario rematado cun apartado chamado Antroposofía con sete poemas. E así chegamos a unha publicación pequena, son só 16 páxinas, que foi traducida por Fátima Rodríguez, que é de Pontedeume mais que traballa como poeta e crítica literaria en Francia.
Baixo o meu punto de vista, co meu pobre dominio do francés, é unha tradución excelente. Decidín publicar así animado pola petición e a posibilidade que me ofreceu Queipo. A vida cambia moito e eu son un escritor serodio, neste mundo de présas vese que estou desfasado. Comecei publicando libros de poemas, catro en concreto, e despois dediqueime a traballar a prosa, publicando algunhas novelas.
Pasoume a fogaxe poética, máis propia quizais da xuventude. Porque a poesía é un xénero curioso, quizais pola dificultade de publicar ou quizais pola falta de ambiente ao meu arredor que me dera ese impulso para publicar, deime de conta de que xa ían case máis de 15 anos desde que gardei estes versos.
O tempo pasa bastante rápido e cando te queres dar de conta xa estás ocupado coa narrativa, que parece que ten un pouco máis de eco.
– ND: Con todo, unha plaquette non deixa de ser un formato especial, case de colección
– XP: Si, evidentemente. Por unha banda son algo moi modesto, cun lavado e un forro translúcido. Tamén é difícil de conseguir: en Vigo só se poden conseguir en Río Lagares ou mandándoos pedir. É un obxecto moi agradábel e delicado, como un perfume, un detalle en pequeno formato, porque non chega a ser un poemario. Aliás, tamén traen un pequeno gravado feito en madeira e reproducido na portada e nunha páxina completa das interiores. (…)”

Luísa Villalta, Día das Letras Galegas 2024

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega celebra a escolla de Luísa Villalta como persoa a quen se dedicará o Día das Letras Galegas en 2024 por parte da Real Academia Galega.
Mantivo unha importante vinculación coa AELG, sendo partícipe do Consello Directivo entre 1993 e 2002. A súa creatividade manifestouse en diversos campos, desde a poesía até a narración, ensaio, teatro, escrita xornalística e tradución, xunto á súa outra gran paixón, a música, sempre cunha calidade indiscutíbel e unha posición independente á vez que comprometida coa lingua e literatura galegas e a sociedade do seu tempo.
Lembramos aquí a Homenaxe Volver a Luísa Villalta. No outro lado da Música, a Poesía, que tivo lugar en 2014, co descubrimento dunha placa na casa onde vivira Luísa, e a intervención de Cesáreo Sánchez, presidente da AELG, naquel acto.

A Real Academia Galega dedicaralle o Día das Letras Galegas 2024 a Luísa Villalta

Desde a Real Academia Galega:
“O pleno da Real Academia Galega acordou dedicarlle o Día das Letras Galegas 2024 a Luísa Villalta (A Coruña, 1957-2004), cadrando co vixésimo aniversario do seu pasamento. Creadora dunha obra singular e sólida que a converteu nunha das grandes figuras da literatura galega que emerxeron na segunda metade dos anos 80 e primeiros 90, o 17 de maio de Luísa Villata será unha ocasión excepcional par reivindicala en toda a súa amplitude como a intelectual que foi. A autora coruñesa foi unha escritora para facermos pensar o mundo contemporáneo, a través dunha obra marcada polo pensamento apaixonado, a procura do rigor e tamén a exploración estilística. O cruzamento entre a poesía e a música é outro dos trazos definitorios dunha autora recoñecida sobre todo como poeta, pero que tamén cultivou con talento o teatro, a narrativa de ficción, o ensaio, o articulismo e a tradución.
Todos eses perfís serán motivo de atención o ano que vén arredor dunha celebración que permitirá actualizar e ler a súa figura á luz de novos marcos de análise, e tamén ao abrigo dos afectos que a súa personalidade segue a xerar.
“Luísa Villalta é unha intelectual. A lóxica, a razón, o pensamento configuran o humus no que enraíza un dos trazos máis significativos da súa voz. Unha poeta do pensamento, en palabras de Pilar Pallarés [poeta da mesma xeración], que empregaba a poesía para pensar o mundo contemporáneo, como ten subliñado Arturo Casas”, expón a proposta sometida a votación este mediodía. “Os acentos da súa voz, os focos da súa obra, o alento da súa escrita fan dela unha autora que sorprende na singularidade e pon de relevo, unha vez máis e fóra de estereotipos, a amplitude do campo literario que se estende en trazos de autoras únicas”, prosegue o texto.” (…)

O XIV Premio de Ensaio Manuel Murguía da Deputación da Coruña recae na investigadora e docente Blanca Paula Rodríguez Garabatos

Desde a Deputación da Coruña:
“A compostelá Blanca Paula Rodríguez Garabatos é a gañadora do XIV Premio de Ensaio Manuel Murguía, que concede a Deputación da Coruña, pola súa obra Catro exemplos da ‘arte dexenerada’ galega fóra da España saudable. O premio está dotado con 6.500 euros e coa publicación da obra.
A autora é investigadora, catedrática de Xeografía e Historia, escritora e docente de secundaria. Ten impartido clases e conferencias sobre arte, moda, semiótica e literatura na Universidade e en congresos internacionais. Ademais, é doutora en Estudos Literarios pola Universidade da Coruña cunha tese titulada: Moda de la Belle Epoque e indumentaria en la obra de Emilia Pardo Bazán.
O xurado estivo composto por ensaístas, docentes e escritores como Manuel Gago, María López Sández, Rafael Quintía, Inma Otero Varela e o gañador da pasada edición, Bieito Alonso. Tamén forman parte o deputado de Cultura, Xurxo Couto, e a xefa da sección de Cultura, Mercedes Fernández Albalat.
O xurado valorou que a obra gañadora “traza confluencias entre catro dos artistas máis destacados da arte galega do século XX: Colmeiro, Granell, Maruja Mallo e Seoane, no contexto histórico dos fascismos europeos. Desde unha perspectiva interartística, afonda nas artes plásticas cun enfoque ideolóxico e hermenéutico. O texto ten vontade de estilo e a súa lectura flúe nun ton ensaístico que traza as vidas cruzadas dos artistas e a súa plasmación na produción, revelando as proximidades e diverxencias das súas biografías -marcadas pola Guerra Civil-, mais tamén as circunstancias da época e as ideas en conflito que a modelaron”. (…)”

O Plenario do Consello da Cultura Galega incorpora a Xavier Queipo

Desde o Consello da Cultura Galega:
“O Consello da Cultura Galega (CCG) realizou no serán do 28 de xuño unha sesión plenaria ordinaria. Nela a presidenta, Rosario Álvarez, deu conta do conxunto de accións do segundo trimestre, no que se levaron a cabo 34 actividades, das que o 46% se desenvolveron fóra de Santiago de Compostela. Ademais, fixo un balance do foro Pensar o mundo dende Galicia, co que a institución celebra o seu 40º aniversario. Tamén se aprobou a incorporación de Xavier Queipo (Santiago, 1957) ao plenario do CCG na quenda de personalidades electivas, no lugar deixado por Xulio Ríos.”

Montse Pena Presas, Bieito Silva e Diego Rodríguez, novos membros correspondentes da Real Academia Galega en 2023

Desde a Real Academia Galega:
“Na sesión plenaria ordinaria da Real Academia Galega celebrada o 29 de xuño tamén foron elixidos membros correspondentes da institución Bieito Silva, experto de referencia na planificación lingüística escolar e sobre a situación da lingua galega no sistema educativo; Montse Pena Presas, especialista en literatura infantil e xuvenil contemporánea; e Diego Rodríguez, responsable das áreas de patrimonio e cultura da Fundación Barrié.”