Xosé Ballesteros: “A industria editorial xa deixou de facturar uns catro millóns pola crise da COVID-19”

Entrevista de Manuel Xestoso a Xosé Ballesteros en Nós Diario:
“(…) Xosé Ballesteros é presidente da Asociación Galega de Editoras (AGE), que xunto á Federación de Librarías de Galicia (FLG) e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) trasladáronlle á Consellaría de Cultura da Xunta un paquete de medidas esenciais para incentivar a demanda do libro galego. O prognóstico para o libro galego é de extrema gravidade polos efectos económicos da pandemia.
– Nós Diario (ND): Antes de nada, como valora a resposta que están dando o Ministerio e a Xunta ante a crise da industria cultural?
– Xosé Ballesteros (XB): A recente intervención do ministro de Cultura foi pouco afortunada. Estamos nunha situación na que os problemas son transversais e que hai que ir enfrontando por fases, pero ademais de atender a cuestión sanitaria –que é a prioritaria e que imaxino que estará consumindo moitísimos recursos e moita atención– hai que preparar o terreo para o que virá. E todas as administracións teñen que ser sensíbeis, cada unha na responsabilidade que lle toque.
A nivel de Estado, o gremio de editores, as librarías, os distribuidores… estamos traballando en interlocución directa coa Dirección Xeral do Libro e hai unha boa relación, co deseño dunha serie de medidas para cando se levante o estado de alarma, que son as mesmas que lle propuxemos á Xunta de Galiza.
Canto á Xunta, parece que hai boa disposición para ir afinando prazos para as medidas que estamos reclamando: un bono de lectura, unha liña de apoio á edición –que de momento non existe e da que si gozan en Catalunya e Euskadi–, unha liña de axudas para a adquisición de libros por parte das bibliotecas… Estamos nun mercado moi competitivo e se outras comunidades gozan destas axudas, o libro galego parte con desvantaxe. Nesta reunión, insistimos moito en reforzar moito o apoio ás librerías –cremos que ten que ser a través delas por onde se movan os libros– e ás bibliotecas, garantindo que teñan acceso ás novidades galegas no prazo máis curto posíbel.
– ND: Todo o que se move arredor do libro é a principal industria cultural de Galiza e, nunha primeira avaliación, vostedes falaron dunhas perdas causadas pola crise da COVID-19 dun 30% como mínimo.
– XB: A día de hoxe xa sabemos o que deixamos de facturar entre marzo e o que vai de abril: como mínimo van perdidos catro millóns de euros. Hai que ter en conta que a facturación total do libro galego é duns 25 millóns de euros anuais e que esta é unha época, tradicionalmente, de moitas vendas: xúntanse o Día do Libro, o Día das Letras… Pero o verdadeiro problema é o que vai vir: a demanda nos primeiros meses despois desta parada vai ser mínima e, sendo realistas, até que chegue o outono e a campaña de Nadal, imos vivir nunha situación desoladora.
– ND: Partimos da situación de febleza que deixou a crise de 2008. Moitos dos traballos relacionados coa edición foron daquela externalizados: corrección, maquetación, deseño… son labores que agora desenvolven, na súa maior parte, persoas autónomas. Fixeron algunha avaliación de en que medida vai afectar a crise a estas traballadoras?
– XB: Eu aquí faría fincapé na tipoloxía das empresas que conforman o tecido editorial. Formamos un ecosistema pequeno –son unhas corenta as editoras asociadas a AGE– pero no seu interior hai, atendendo ao número de traballadoras, entre cinco e oito que se poden chamar “grandes” –Kalandraka, Xerais, Galaxia…–, algunhas que poderían ser cualificadas de medianas –como Hércules ou Baía– e, a partir de aí, empresas moi pequenas ou microempresas, que en ocasións se sosteñen porque os seus propietarios teñen outros traballos que lles permiten sobrevivir, moitas veces realizando servizos editoriais para empresas máis grandes.
Agora mesmo creo que aínda non sufrimos o impacto porque, máis ou menos, todos estaban realizando encargos anteriores ao estoupido da crise. O impacto vai vir despois. Todas as editoras estamos atrasando ao máximo o noso plan editorial e moitos dos libros previstos para os meses vindeiros van quedar para o ano próximo; a carga de traballo, loxicamente, vai resentirse e todos eses servizos editoriais –maquetacións, corrección…– van ter menos demanda. (…)”

O sector do libro galego urxe á Xunta de Galicia concretar as axudas fronte á crise do Covid-19

A Asociación Galega de Editoras, a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega e a Federación de Librarías de Galicia instan á Xunta de Galicia a concretar as medidas para o sector do libro galego solicitadas na carta-documento enviada o pasado 27 de marzo ao conselleiro de Cultura e Turismo, Román Rodríguez e trasladadas de novo nunha xuntanza mantida o 6 de abril, convocada polo propio conselleiro, logo de recibir o documento. Na reunión por videoconferencia co conselleiro participaron, ademais das presidencias das tres entidades e doutras asociacións, o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, e o director xeral de Políticas Culturais, Anxo Lorenzo.

As medidas trasladadas polas tres asociacións do libro galego concretábanse, principalmente, na posta en marcha dun bono libro familiar, o apoio á edición cunha convocatoria específica de axudas, campañas de fomento da lectura, incremento do 50% na dotación para compra de bibliotecas, un plan de choque para despois do estado de alarma para as librarías, e a redistribución do orzamento destinado ao Xacobeo 2021 coa finalidade de destinar máis recursos á edición, á actividade das/dos escritoras/es e ás librarías, entre outras medidas.

Na xuntanza mantida o pasado día 6 de abril co conselleiro Román Rodríguez as entidades tamén incidiron nas especiais dificultades polas que pasan as pequenas editoriais e as librarías que funcionan baixo o réxime de autónomos e na situación editorial do libro educativo así como as entidades e asociacións vinculadas ao sistema literario, incluídas as escritoras e escritores.

AGE, FLG e AELG urxen pois ao Goberno galego a marcar xa un orzamento e un calendario de execución das axudas, como xa se está a facer noutros lugares, para tentar paliar esta situación de emerxencia.

O sector do libro galego demanda á Xunta de Galicia accións urxentes ante a crise do coronavirus

A Asociación Galega de Editoras (AGE), a Federación de Librarías de Galicia (FLG) e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) remitiron hoxe ao conselleiro de Cultura e Turismo da Xunta de Galicia, Román Rodríguez, un documento onde demandan ao goberno galego unha serie de accións urxentes ante a crise do coronavirus

As tres entidades expresamos a nosa fonda preocupación polos efectos que a crise do COVID19, co estado de Alarma decretado en todo o estado Español, vaia ter sobre o sector do libro galego.

Consideramos que existe un alto risco de que moitas das empresas que conforman o tecido do libro galego non poidan superar as dificultades económicas derivadas desta crítica situación, un panorama que non ten precedentes.

A preocupación arrastra á totalidade do noso colectivo, dende empresas editoras e librarías —moitas delas, microempresas ou negocios unipersonais baixo o réxime de autónomos— ata as autoras e autores. Todo o seu traballo e mesmo a súa supervivencia atópanse en claro risco de continuidade.

Neste sentido, cómpre lembrar que a industria do libro galego constitúe hoxe o primeiro sector cultural do país, e son precisamente as pequenas e medianas empresas que o conforman as que garanten a súa pluralidade e diversidade. O posible peche destas empresas, como consecuencia da crise do coronavirus, suporía unha perda irreparable para a cultura galega.

O cálculo realizado polo sector do libro en Galicia sitúa nun 30%, como mínimo, a previsión de diminución da facturación para este ano. Os datos ofrecidos polas Cámaras do Libro de España cifran esa redución a nivel estatal en mil millóns de euros, 800 procedentes do mercado interior e 200 millóns do mercado exterior do libro.

Ante este panorama, as presidencias da Asociación Galega de Editoras, da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega e da Federación de Librarías de Galicia en representación das empresas e autoría agremiadas, solicitamos á Consellería de Cultura e Turismo e ao goberno galego as seguintes medidas para o sector do libro en Galicia. En primeiro lugar recollemos as propostas que foron trasladadas ao goberno central a través da Federación de Gremios de Editores de España e as Cámaras do Libro de España nestes días:

– Dispoñer de créditos a interese cero para as empresas do sector para poder facer fronte aos problemas graves de tesouraría derivados da parada repentina da actividade económica.
– Autorizar o atraso do pagamento das retencións do IRPF para empresas e autónomos.
– Suspender o pagamento das cotas da Seguridade Social para empresas e autónomos durante o vindeiro semestre.
– Facilitar o pagamento do IVE do 1º e 2º trimestre.
– Suprimir o pagamento do IBI das librarías.

Paralelamente, e de xeito complementario a estas propostas, propoñemos un paquete de OITO MEDIDAS ESENCIAIS, encamiñadas a incentivar a demanda do libro galego:
– Pór en marcha un Bono familiar que fomente a compra en librarías.
– Incrementar nun 50% a dotación para a compra de libros por parte de todas as bibliotecas públicas.
– Preparar unha campaña especial de fomento da lectura que integre a toda a sociedade. Que pode empezar xa por un plan transversal de promoción lectora neste momento de reclusión.
– Deseñar un verdadeiro plan de potenciamento do libro galego dentro e fóra do país, con especial detemento naquelas estratexias que promovan a poñan en valor a súa internacionalización.
– Crear unha liña especial de axudas para a edición.
– Ampliar os prazos de execución e xustificación das accións subvencionadas en 2020. Flexibilizar todas as tramitacións das axudas, simplificar a entrega de documentación, axilizar os pagamentos.
– As librarías (aquelas que teñan os CNAE 4761 e 4762, sendo a súa actividade principal a venda de libros) deben ser a canle comercializadora preferente para calquera compra con fondos da administración pública e/ou realizadas por entidades públicas.
– Reorientar as asignacións económicas previstas para o Xacobeo 2021 para destinar máis recursos á edición, á actividade dos escritores/as, ás librarías, e contar coas librarías nas campañas de divulgación de Galicia como destino turístico e nas accións difusoras do Xacobeo.

As editoras seguen coa actividade sen facturar

Desde Nós Diario:
“Unha das repercusións máis evidentes para o sector editorial atópase, como no resto de actividades económicas, no mantemento do traballo a distancia. A xestión organizativa das novas dinámicas laborais é o que absorbe neste momento a Xerais, segundo nos conta o seu director, Fran Alonso.
“No noso caso é moi difícil, porque empregamos ferramentas técnicas moi complexas”, explica, mais moitas das empregadas non dispoñen das conexións á rede adaptadas ás necesidades dos programas e contidos que manexan. “As dificultades técnicas obrígannos a cambiar plans”, confesa Alonso, “a adiantar unhas datas e adiar outras”. A adaptación ás circunstancias está a ser o que define estas xeiras.
“Malia que se nos permite traballar, non podemos facturar”, explica con claridade e contundencia Francisco Castro, director de Galaxia. As dúas principais fontes de ingresos da industria, librarías e centros de ensino, permanecen pechadas. Así as cousas, “só temos gastos”, recalca.
Xosé Ballesteros, director de Kalandraka e presidente da Asociación Galega de Editoras, contempla tamén con desacougo a situación das 40 socias desta última entidade, das que moitas son microempresas que enfrontarán a crise con maiores dificultades.
Porén, para alén das propias editoras, Ballesteros insiste na situación de persoas que as arrodean traballando como autónomas en diversos labores, desde corrección até maquetación, para as que se xeran dúbidas entre a parálise da actividade, acolléndose ás axudas do Estado, ou continuar con ela para evitar repercutir negativamente noutras empresas que si seguen en marcha. Son problemas que terán que abordar nos próximos días, nesta situación insólita e inesperada.
Desde Galaxia, observan os acontecementos con “moita preocupación”, afirma Castro. “Mentres vemos que se promoven medidas urxentes para paliar o efecto económico, ningunha delas vai dedicada ao sector cultural”, denuncia, cando o Produto Interior Bruto xerado por este eido ronda o 2,4%, tal e como reivindicaba hai uns días a Asociación Galega de Profesionais da Xestión Cultural.
Paradoxalmente, están tendo especial repercusión “agora que estamos confinados”, opina Castro, os esforzos de cantantes ou cineastas por partillar as súas obras. “A cultura é moi importante, menos cando se trata de considerala desde unha perspectiva industrial”, reivindica o escritor, aludindo ao total esquecemento administrativo dun sector para o que se calculan perdas abisais.
“Isto é unha industria”, insiste tamén Ballesteros, confirmando que vai atravesar unha “situación crítica nas próximas semanas ou meses”. Con todo, o director de Kalandraka chama a “non caer en que as axudas van ser a panacea”, pois o horizonte é conter a “hemorraxia económica”, voltar canto antes á normalidade.
Xerais revela que, desde a comunicación, apostarán en desenvolver unha estratexia de redes que, polo momento, aínda están “comezando a deseñar”. Laiovento, que ofrece todo o seu catálogo en liña, tamén apunta que poden reforzar as redes sociais, pero o seu responsábel, Afonso Ribas, insiste en que “non é ese o lugar idóneo para vender libros”.
Igualmente, desde Galaxia puxarán por “incentivar a venda online”, procurando manter un mínimo de actividade. Porén, esta porcentaxe, segundo revelan as estatísticas estatais da venda dixital ás que Castro nos remite, “non chega ao 4% da facturación total do sector, incluíndo os grandes grupos”. A marxe aquí é, se cabe, máis cativa. “As vendas a nivel dixital no libro galego son anecdóticas”, coincide co resto de persoas consultadas Ballesteros.
Se cadra Kalandraka foi a máis rápida en ofrecer unha reposta online. Desde a pasada segunda feira comezaron a alimentar de contidos a canle Kalandraka TV, con “contos contados” para amenizar a reclusión das máis pequenas. É unha aposta en “acompañar as persoas” durante o confinamento, explica Ballesteros, encargado de narrar a primeira destas achegas, mais trátase de “contido en aberto” que non vai xerar remuneración de ningún tipo. Doutra banda, a campaña que a Asociación Galega de Editoras tiña preparada de animación á lectura, “Mergúllate, le en galego”, terá que saír en dixital.
“Un dos nosos principais problemas é o libro educativo”, explica Alonso. Este tipo de publicacións teñen que estar listas nuns prazos determinados, que nestes momentos se atopan nese limbo difuso e imprevisíbel que depende do desenvolvemento da situación e da recuperación da actividade docente. “Se se ralentiza o noso ritmo de traballo, se non damos cumprido cos nosos plans, é posíbel que non cheguemos a tempo”, advirte.
Por iso a prioridade nestes tempos de urxencia é manter a maquinaria funcionando, coa vista posta en analizar durante os próximos días a estratexia de venda ou as vías de recuperación. Ballesteros considera que, a nivel xeral, vai afectar máis a outros eidos da industria. En todo caso, obriga a reformular os plans editoriais. “Traballamos cun ano de anticipación”, explica, unha previsión coa que é difícil xogar na situación actual de incerteza.
Os esforzos, en xeral, céntranse en manter a actividade “o máis próxima á normalidade posíbel”, confirma Alonso. Castro tamén chama a atención sobre a necesidade de “avanzar na produción” para estar listos cando a emerxencia sanitaria remate. Trátase de que “os custos e o golpe sexan o máis levadeiros posíbeis”, entende Ballesteros.
Na saída deste “proceso de hibernación”, preocúpalle especialmente ao último a situación das librarías, que ficarán moi danadas. Por iso, chama á unidade e solidariedade. A Gala do Libro Galego, que quedará posposta até finais de ano, vai apuntar a “unir forzas” dentro do sector para facer fronte á crise que se aveciña.”

Adiada a Gala dos Premios da Gala do Libro Galego

As entidades organizadoras da Gala do Libro Galego 2020, Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), Federación de Librarías de Galicia (FLG) e Asociación Galega de Editoras (AGE), acordamos -debido á situación actual e seguindo as recomendacións das autoridades sanitarias- adiar o evento en principio ata o outono deste ano. A organización da Gala dará a coñecer a nova data de celebración e comunicará se se mantén o formato actual en función das circunstancias e cando a situación o permita.

Moita saúde e sorte para todos/as.

Finalistas da Gala do Libro Galego 2020

A Asociación Galega de Editoras (AGE), Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), e a Federación de Librarías de Galicia (FLG) convocan a quinta edición dos Premios Gala do Libro Galego, a celebrar o sábado 9 de maio de 2020 no Teatro Principal de Santiago de Compostela, onde se darán a coñecer as obras gañadoras.
Con estes premios preténdese recoñecer a excelencia do traballo realizado no ámbito editorial ao longo do ano 2019 en Galicia. As modalidades Iniciativa cultural ou de fomento da lectura, Proxecto literario na rede e Xornalismo cultural, recoñecen a traxectoria de varios anos, valorándose, polo tanto, a constancia ao longo do tempo nestes ámbitos.
Estas distincións, sen dotación económica, xorden, en primeira instancia, das propostas das bases asociativas das tres entidades convocantes, para posteriormente seren sometidas a un proceso de revisión e posterior fallo por parte dun xurado externo.
A Gala do Libro Galego conta co apoio de CEDRO, da Xunta de Galicia, do Concello de Santiago de Compostela e da Deputación Provincial da Coruña.

FINALISTAS

PREMIOS A OBRAS EDITADAS EN 2019

Ensaio e investigación
– Castelao. Construtor da nación. Tomo I. 1886-1930, de Miguel Anxo Seixas Seoane (Editorial Galaxia/Consorcio de Santiago)
– Dentro da literatura, de Suso de Toro (Edicións Xerais de Galicia)
– Educar a través da arte. Cara a unha escola imaxinada, de Vicente BlancoSalvador Cidrás e Rocío Modia (Kalandraka Editora)

Divulgación
– A que cheiran as cores? A esperada guía para coñecer o cerebro, de Juan Casto Rivadulla Fernández (Editorial Galaxia)
– Ferreñas e Rock and Roll, de Laura Romero e Iria Pedreira (Baía Edicións)
– Guadi Galego, pola beira da canción, de Pepe Cunha (Edicións Embora)

Narrativa
– Carrusel, de Berta Dávila (Editorial Galaxia)
– Infamia, de Ledicia Costas (Edicións Xerais de Galicia)
– Os días felices de Benvido Seixas, de Eduard Velasco (Edicións Xerais de Galicia)
– Seique (2ª ed. ampliada), de Susana Sanches Arins (Através Editora)

Infantil
– A tartaruga Amodovou, de Paula Carballeira (Oqueleo)
– Bicos e non balas, de Antonio García Teijeiro (Editorial Galaxia)
– Conexión Macarrón, de Ledicia Costas (Edicións Xerais de Galicia)
– Versos e viceversos, de Antonio García Teijeiro e Juan Carlos Martín Ramos (Kalandraka Editora)

Xuvenil
– Be Water, de Antía Yáñez (Cuarto de Inverno)
– Irmá paxaro, de Tamara Andrés (Cuarto de Inverno)
– Matilde e o comisario. O asasinato da profesora de xeografía, de PereTobaruela (Edicións Embora)
– Os corpos invisibles, de Emma Pedreira (Edicións Xerais de Galicia)

Libro ilustrado
– Irmá paxaro, de Tamara Andrés, ilustracións de María Montes (Cuarto de Inverno)
– Os camiños do vento, de Xavier Estévez, ilustracións de Xosé Cobas (Edicións Xerais de Galicia)
– Teño dereitos, de Miguel Robledo (Aira Editorial)

Libro de banda deseñada
– A chaira, de Antonio Seijas (Alita Cómics Editorial)
– Aprende banda deseñada con Fiz, de Kiko da Silva (Edicións Xerais de Galicia)
– O bichero IX. Run is life, de Luis Davila (Editorial Luis Davila)

Iniciativa bibliográfica
– Construtor da nación. Tomo I. 1886-1930, de Miguel Anxo Seixas Seoane (Editorial Galaxia/Consorcio de Santiago)
– Colección Pan de abella, VV. AA. (Apiario)
– Serie Animais Extraordinarios, de Xulio Gutiérrez e Nicolás Fernández (Faktoría K de libros)

Tradución
– Frankenstein ou o Prometeo moderno, de Mary Shelley/Tradución de Samuel Solleiro (Aira Editora)
– O conto da criada, de Margaret Atwood/Tradución de Celia Recarey e Carlos Valdés (Irmás Cartoné)
– O tatuador de Auschwitz, de Heather Morris/Tradución de María Alonso Seisdedos (Edicións Xerais de Galicia)
– Pippi Mediaslongas nos mares do sur, de Astrid Lindgren/Tradución de David A. Álvarez (Kalandraka Editora)

Poesía
– Feliz Idade, de Olga Novo (Kalandraka Editora)
– Irmá paxaro, de Tamara Andrés (Cuarto de Inverno)
– Un libre favor, de Chus Pato (Editorial Galaxia)

Teatro
– Atranco no banco, de Manuel Núñez Singala (Editorial Galaxia)
– Citizen, do Grupo Chévere (Kalandraka Editora)
– Somos os monstros, de Paula Carballeira (Edicións Xerais de Galicia)

Libro mellor editado
– Atlas da Galicia pequeniña, de César Cequeliños e Jorge Campos (Aira Editorial)
– Fosforescencias, de Lupe Gómez/Ilustracións de Anxo Pastor (Alvarellos Editora)
– Irmá paxaro, de Tamara Andrés (Cuarto de Inverno)

PREMIOS A TRAXECTORIAS

Iniciativa cultural ou fomento da lectura
– 21 Días co Galego
– Club de Lectura AA.VV. das Atochas-Monte Alto
– Libraría Chan da Pólvora
– Poemagosto de Allariz

Proxecto literario na rede
– Biosbardia. O país dos libros en galego – César Lorenzo Gil
– Kalandraka TV
– Lecturafilia – Tensi Gesteira

Xornalismo cultural
– Anxo Quintela
– César Lorenzo Gil
– Daniel Salgado
– María Yáñez

Compostela: Simposio O libro educativo na era dixital

O libro educativo na era dixital é o lema do simposio sobre o libro e a lectura que organiza en novembro a Asociación Galega de Editoras e o Departamento de Educación, Mocidade, Igualdade e Políticas Lingüísticas do Concello de Santiago, en colaboración con CEDRO, Consello da Cultura e a Xunta de Galicia.
Terá lugar no Auditorio do Consello da Cultura Galega, en Santiago de Compostela, os días 21 e 22 de novembro. Este simposio reúne a diferentes expertos e promotores da edición de libro educativo coa finalidade de ofrecer formación sobre a actualidade ao sector e ao público en xeral. Trátase dun encontro profesional onde se conversará, debaterá e reflexionará sobre o libro educativo na era dixital, a transmisión do coñecemento no ensino e a convivencia do libro en papel e do libro dixital.

PROGRAMA

Xoves, 21 de novembro
Mañá
09:30 h. Entrega de documentación
09:45 h. Inauguración
10:00 h. Conferencia apertura: Antón Costa. Visión histórica da educación en Galicia
12:00 h. Pausa-café
12:30 h. Panel de experiencias: Editar libro educativo.
Belén López, Baía Edicións
Edicións do Tambre
María Xesús Gómez, Rodeira
14:00 h. Remate da xornada
Tarde
16:30 h. Mesa redonda: Proxectos educativos dixitais.
José Moyano, presidente de ANELE
Ana Guerra (Obradoiro) e Xosé M. Moo (Xerais)
Susana Trigo, profesora
18:30 h. Mesa redonda: As ferramentas da educación.
José Javier Pintor, asesor de formación do CFR A Coruña
Xesús Rodríguez, pedagogo
Olga Patiño Abeixón, AS-PG
19:30 h. Remate da xornada

Venres 22 de novembro
10:00 h. Mesa redonda: O futuro da educación
Fernando Lacaci, presidente Confederación de ANPAS galegas
Manuel Bragado, pedagogo e editor
Paula Fernández Seoane, editora e profesora
12:00 h. Pausa-café
12:30 h. Conferencia de peche: Gregorio Luri. Sen educación non hai lectura.
14:00 h. Remate da xornada

MÁIS INFORMACIÓN:
Asociación Galega de Editoras
s.tecnica@editorasgalegas.gal
tel. 881 81 72 64 – 609 83 15 11

[O evento será difundido en streaming a través da canle de Youtube e das redes sociais da AGE]
Organizan: Asociación Galega de Editoras e Concello de Santiago
Colaboran: CEDRO, Consello da Cultura e Xunta de Galicia
Deseño cartelería: Ana Seixas

O Seminario do Consello da Cultura Galega sobre a internacionalización da cultura galega recomenda mudar o sistema de internacionalización da nosa literatura

Desde o Consello da Cultura Galega:
“O pasado mes de xuño, o Consello da Cultura Galega organizou un seminario internacional que analizou a internacionalización da literatura galega hoxe en día, principalmente no mercado editorial inglés. As reflexións desta cita recolléronse nun documento en que se conclúe que estamos no momento ideal para conseguir unha maior visibilización da literatura galega nese ámbito. Pero, segundo este texto, actualmente existen certos atrancos para acadar ese obxectivo: o tecido editorial galego está formado por pequenas e medianas empresas con limitados recursos para o investimento a medio prazo, as editoriais galegas non teñen os dereitos de tradución e os esforzos non responden a unha estratexia comercial senón máis a un compromiso cultural. A internacionalización da literatura galega contemporánea é positiva en canto que incrementa o capital cultural e simbólico pero tamén aumentará o capital económico como resultado de ampliar mercados.
Propostas de acción
As propostas de acción que se recollen neste documento elaborado polas coordinadoras da cita, Olga Castro e Laura Linares, diríxense aos axentes culturais, ao sector editorial e ás administracións públicas, estas últimas, cun peso máis destacado.
No que respecta á Administración, o documento proponse a creación dun organismo independente que se encargue de maneira profesionalizada do traballo de proxección e difusión exterior da lingua e da cultura galegas, incluíndo a promoción do libro por medio da tradución; menciónanse como posibles modelos o Raimon Llull en Cataluña (creado en 2001) ou o Instituto Vasco Etxepare (creado en 2010). Entre as súas posibles funcións salientan ofrecer un catálogo de dereitos e mais crear unha base de datos de editoriais e de tradutoras. Ademais, tamén xestionaría as axudas á tradución que, pola súa vez, deben incorporar melloras (entre elas a simplificación dos trámites das axudas e o aumento do tipo de accións subvencionables). O texto suxire tamén un incremento no apoio ás empresas editoriais galegas para que poidan acudir ás feiras internacionais con bolsas de viaxe e aloxamento e unha caseta colectiva xestionada polas propias editoriais.
As coordinadoras consideran fundamental a implicación doutras entidades ás que tamén propoñen mecanismos de mellora. No que ten que ver coa acción dos axentes culturais, ínstanos á organización doutras xornadas que aborden os desafíos, problemáticas e necesidades doutros axentes claves no proceso de internacionalización, doutros xéneros alén da narrativa e doutros destinos, non exclusivamente o inglés. Con respecto ao sector editorial, propoñen que asuma os dereitos de tradución das obras que publica en galego como primeiro paso para involucrarse logo de maneira activa na promoción exterior do seu catálogo.
Este documento é o resultado dunhas xornadas, que se desenvolveron o pasado mes de xuño, nas que se analizou o contexto de apertura do mercado editorial británico, así como o seu funcionamento. O programa daquela cita artellouse nunha sesión na que expertos das literaturas inglesa e galega falaron do sistema de axudas, das traducións e da situación actual destes sistemas literarios, para dar paso a dous días de obradoiros formativos sectoriais. O evento contou coa colaboración do Centre for Language Research at Aston da Aston University, o Irish Centre for Galician Studies da University College Cork, a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega e a Asociación Galega de Editoras.
Neste enlace podes consultar os vídeos e fotografías do evento.”

Compostela: Sesión formativa Creación e sector editorial. Estratexias, contratos e traducións

19 de xuño de 2019
Co patrocinio de CEDRO (Centro Español de Derechos Reprográficos)

O 19 de xuño de 2019, entre as 09:30 e as 14:00 horas, no Consello da Cultura Galega (Pazo de Raxoi, 2º andar, Santiago de Compostela), a AELG propón unha sesión formativa sobre Creación e sector editorial. Estratexias, contratos e traducións, impartido por Carlota Torrents, da axencia literaria Asterisc Agents.

A inscrición é gratuíta, mais é preciso facer a reserva no correo electrónico oficina@aelg.org, indicando o nome, apelidos, teléfono de contacto e correo electrónico.

Hai un máximo de 20 prazas, tendo preferencia na inscrición as/os autoras/es socias/os da AELG e/ou CEDRO.

O prazo de inscrición remata o 14 de xuño de 2019.

 

PRESENTACIÓN

Quen escribe faino normalmente para ser lida/o e traducida/o por tantas persoas como sexa posíbel chegar. Mais quen escribe sabe tamén que nin iso é fácil nin está ao alcance de moitas persoas. Non por iso deixará de escribir nin de loitar para chegar a un soño que só se consegue con talento, esforzo e algo de sorte. Con todo, se a esa sorte lle botamos unha man, quizais as posibilidades de conseguir o soño fiquen máis cerca.

Ante a cantidade inxente de rexeitamentos editoriais, hai quen decidiu autopublicarse e autopromocionarse a pesar dos ambiguos resultados, das moitas horas que iso esixe e de que se trata de horas roubadas á escrita. A autopublicación, ademais, soe ter un límite infranqueábel: a tradución a outras linguas. Como conseguilas sen os coñecementos necesarios?

Tamén hai quen ante a posibilidade de publicar nunha editorial comercial faino sen rede, asinando calquera contrato sen apenas lelo ou, mesmo aínda peor, sen contrato algún. Este camiño, máis seguro en canto á difusión, regulación da edición e o seu copyright e tamén máis acolledor, presenta dúas situacións dificilmente solventábeis. Por unha banda, o feito de asinar un mal contrato sen sabelo (se é que se asina algún) e, por outra, a posibilidade de conseguir posíbeis traducións. Mais aínda escollendo este camiño, nin o contrato será seguro nin as traducións fáciles.

Entón, ante este panorama, que pode facer un autor ou autora coa súa obra, sexa ficción ou non ficción? Debería defender mellor os seus dereitos de autoría ante un contrato editorial? Pode ir presentarse ás feiras manuscrito en man? Podería autotraducirse e probar sorte nos mercados? Podería falar cun axente literario? É evidente que hoxe en día hai máis vías que nunca para conseguir publicar unha obra, mais iso aumenta proporcionalmente a competencia. E é igual de evidente que nun mundo globalizado debería ser máis fácil chegar á outra beira do planeta, aínda que, xustamente por ser globalizado, a diversidade desaparece e todos somos mainstream.

 

Con esta formación preténdese:

– Dar ferramentas a quen escribe para defenderse dentro do sector editorial.

– Explicar os coñecementos básicos para entender un contrato.

– Entender os dereitos da/o autor/a e as súas obrigas coa editora.

– Entender que pode agardar do sector e que non.

– Entender que un/ha autor/a non debería ir ás feiras profesionais do libro.

– Aprender que mecanismos ofrece o sector para autoras/es que desexen internacionalizar a súa traxectoria.

 

QUEN IMPARTE O SEMINARIO

Carlota Torrents. Axente literaria. Asterisc Agents.

Estivo vinculada ao mundo dos libros e a cultura desde sempre. Traballou en varias casas editoriais e foi directora en Eumo Editorial.

Como xestora cultural traballou na Institució de las Lletres Catalanes, desde onde participou en campañas como O Ano do Libro e a Lectura en 2005 ou Cara a Frankfurt en 2007, entre outras. Foi cocreadora da plataforma de lectura máis popular en catalán, “Què llegeixes?” e actualmente é subdirectora do Máster en Edición da BSM_UPF, do que foi alumna.

En 2016, e despois de 8 anos na axencia literaria de Silvia Bastos e unha breve estadía en Carmen Balcells, montou xunto con Natàlia Berenguer a súa propia axencia: Asterisc Agents.

 

A QUEN VAI DIRIXIDO O SEMINARIO

Esta sesión formativa vai dirixida escritoras e escritores que desexen:

–  Ampliar o seu coñecemento do sector editorial.

– Mellorar a aproximación á edición para tratar de publicar a súa obra.

– Xestionar persoalmente a negociación ante unha contratación editorial.

– Entender usos e costumes do sector.

 

OBXECTIVOS DO CURSO

– Ter unha visión máis profunda e real dos diferentes axentes e escenarios do sector editorial.

– Ter unha base sobre a que reflexionar sobre os seus obxectivos como autor/a

– Adquirir unha visión estratéxica para contactar coas editoriais.

– Familiarizarse cos conceptos básicos dun contrato de edición.

– Afrontar a negociación dun contrato editorial con maior seguridade.

 

ESTRUTURA DO SEMINARIO

Primeira parte: CREACIÓN. BUSCA DE EDITORA

Por onde comezar.

1. Panorama editorial actual. Unha dose de realismo.

2. Vender a miña obra:

1. Por que a editora me tería que querer publicar?

Contextualización e realidade editorial.

2. Que escribín? Cal é o meu obxectivo: publicar ou construír un proxecto editorial e unha carreira sólida?

§   Cal é a miña achega ao panorama editorial?

§   Que distingue a miña obra de outra publicada recentemente?

§   Podo competir con outras/os autoras/es que hoxe publican?

§   Que quero: escribir ou ser escritor/a?

3. O pitch: a chave para vender a miña obra.

– A carta de presentación: como conseguir a atención da editora.

– A escolla de editoriais: Que están buscando as editoras? O meu libro encaixa no seu catálogo? Cabeza de rato ou cola de león?

4. Xa conseguín publicar. E agora que?

– Mercado galego/estatal: difusión da obra.

– Mercado internacional: as traducións

– Como manexar os propios dereitos de tradución.

– É a axencia literaria unha opción?

– Feiras e salóns.

– Becas e estancias para escritoras/es.

 

Segunda parte: CONTRATACIÓN EDITORIAL

Unha aproximación.

– Conceptos e principios básicos.

– Que é negociábel e que non?

– Dereitos e obrigas.

 

Terceira parte: O OBRADOIRO

Como negociar mellor un contrato.

Como afrontar unha negociación contractual.

No obradoiro pode participarse de maneira activa ou como observador/a, aínda que se recomenda á persoa participante vir con gañas de participar.

O obradoiro está pensado especialmente para aquelas/es que non negociaron xamais un contrato (aínda que asinasen moitos).

 

Práctica

– Presentaranse situacións distintas e roles varios para que as persoas participantes poidan experimentar o máximo de situacións.

– Estudaranse as posíbeis solucións de negociación ante unha mesma realidade.

 

 

FORMATO DO SEMINARIO

 

Duración: 4 horas e media con pausa de media hora, repartida en 15 min.

 

1h 30min

 

1ª parte: Creación e busca de editora

 

Pausa: 15 min

 

1h 30min

 

2ª parte: Contratación editorial

 

Pausa: 15 min

 

1 h

 

3ª parte: Obradoiro. Como negociar mellor un contrato

A Xornada A internacionalización da literatura galega en tradución ao inglés: novas oportunidades perante un mercado editorial en apertura, organizada polo Consello da Cultura Galega baixo a coordinación de Olga Castro, Laura Linares e Dolores Vilavedra, e que terá lugar o luns, 17 de xuño de 2019, no Consello da Cultura Galega en Santiago de Compostela. O encontro conta coa colaboración da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, a Asociación Galega de Editoras, CEDRO, o Centre for Language Research at Aston, Aston University, e o Irish Centre for Galician Studies, University College Cork.

– O mercado editorial en inglés caracterizouse durante décadas por ser moi pechado e outorgarlle un espazo reducido ás traducións desde outras linguas. Un informe encargado polo organismo Literature Across Frontiers desvelou que entre o 1990 e o 2012 a literatura traducida ocupou derredor do 3 por cento do mercado editorial en Irlanda e Gran Bretaña. No entanto, a situación parece estar a mudar nos últimos anos. Informes máis recentes apuntan cara a unha tendencia aperturista á tradución por parte das editoriais británicas, especialmente na narrativa chegada doutras linguas europeas. Dentro delas, semella haber un interese particular naquelas literaturas máis pequenas, entendidas como as escritas en linguas pouco traducidas, mais que dependen da tradución para chegaren a un público internacional. Neste cambio de tendencia ten moito que ver o labor de organismos como o English PEN Translate, Literature Across Frontiers ou Literature Ireland, pero tamén o auxe e proliferación de novos proxectos editoriais independentes, ávidos por darlle unha cada vez maior cabida á tradución, que de feito están a se converteren en auténticos pioneiros do activismo en tradución ao inglés.

– Partindo desta nova situación de aperturismo no contexto británico e irlandés, estas xornadas tratan de explorar novas oportunidades para a internacionalización da literatura galega no mercado anglosaxón. Este novo encontro iniciarase o luns, 17 de xuño, cunha xornada estruturada nun formato de mesas de debate en interacción co público que busca fomentar o diálogo entre as/os distintos axentes implicados, identificar novas estratexias de acción, promocionar sinerxías entre contextos académicos e iniciativas editoriais británicas e galegas e mellorar o entendemento cos organismos públicos encargados do fomento da tradución da literatura galega.

– As mesas de debate complementaranse con obradoiros formativos (martes 18 de xuño e mércores 19 de xuño), especificamente dirixidos ás editoriais galegas e ás escritoras e escritores galegos, organizados en colaboración coa Asociación Galega de Editoras (AGE) e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) respectivamente.

– En definitiva, esta actividade resultará de interese a tradutoras/es literarios que queiran traballar co mercado anglosaxón, a escritoras/es galegos que queiran internacionalizar a súa obra, a axentes literarias/os, a editoriais galegas con obra para vender, a persoal da Administración que traballe no eido da promoción literaria e cultural, a estudosas/os das políticas de tradución e, en xeral, a persoas con interese na literatura galega e na súa tradución. Para isto contaremos coa participación de Ana Luna (Grupo Bitraga, Uvigo), Manuela Palacios (USC), Richard Mansell (University of Exeter), Silvia Montero (Grupo Bitraga, Uvigo), Laura Linares (University College Cork), Ondrej Vimr (University of Bristol), Martin Veiga (University College Cork), Cristina Rubal (Xunta de Galicia), Olga Castro (Aston University), Clive Boutle (Francis Boutle Publishing), Stefan Tobler (And Other Stories), Susie Wild (Parthian Books) e Henrique Alvarellos (AGE). Os obradoiros formativos os días 18 e 19 de xuño  estarán impartidos por Carlota Torrents (axencia literaria Asterisc).

Aquí pode consultar o PROGRAMA.

Neste enlace pode facer a súa INSCRICIÓN para a xornada de debate do día 17 de xuño.

A inscrición para os obradoiros formativos os días 18 e 19 de xuño corren a cargo da Asociación Galega de Editoras (s.tecnica@editorasgalegas.gal) e Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (oficina@aelg.org). Para asistir a estes obradoiros é necesario que as persoas interesadas se poñan en contacto coa entidade correspondente nos correos sinalados.

Na xornada haberá servizo de interpretación simultánea ao inglés e tamén desde o inglés ao galego.

Crónica videográfica da Gala do Libro Galego (VII)

A Gala do Libro Galego 2019, actividade conxunta da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, a Asociación Galega de Editoras e a Federación de Librarías de Galicia, tivo lugar o sábado 11 de maio de 2019, en Santiago de Compostela.

Aquí pode verse a crónica videográfica completa, da que publicamos hoxe estes vídeos:

Premio Honorífico á Editora: María Xosé Queizán (recollen Marga do Val e Manuel Bragado).

Premio Honorífico á Libraría: Antonio Fernández Maira.

Escritora Galega Universal: Maria Teresa Horta.