Cuestionario Proust: Antía Otero

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Antía Otero:

«1.– Principal trazo do seu carácter?
– A intuición
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A xenerosidade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Sinceridade e xenerosidade…, mais tamén sei que ás veces agardar o mellor dos demais é arrogante.
4.– A súa principal eiva?
– A elevada autoesixencia.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler e escribir.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Non creo nos estados ideais en canto á felicidade. Creo máis en sacarlle o zume a aqueles polos que transitamos, aínda sendo moito máis difíciles.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non ter nada polo que ilusionarme e ninguén con quen compartir as ilusións.
8.– Que lle gustaría ser?
– A mellor versión de min mesma.
9.– En que país desexaría vivir?
– No mesmo no que vivo. Con moitos cambios, iso si.
10.– A súa cor favorita?
– Tódolos azuis.
11. – A flor que máis lle gusta?
– Esas primeiras rosas do ano que me regala a miña avoa Rosalía e que ten na súa horta.
12.– O paxaro que prefire?
– O cuco cando teño a sorte de escoitalo.
13.– A súa devoción na prosa?
– A devoción é algo que se vai alimentando e repártese pouco a pouco entre libro e libro. A miña é moi variada. Dende David Foster Wallace, Boris Vian ou Unica Zürn ata Samuel Solleiro e Marcos Calveiro.
14.– E na poesía?
– Dende Baudelaire a Sharon Olds, Xela Arias e Ana Romaní.
15.– Un libro?
– Aquel que aparece cando máis o preciso.
16.– Un heroe de ficción?
– Sempre fun máis dos antiheroes
17.– Unha heroína?
– Pentesilea.
18.– A súa música favorita?
– A que trata de non repetir e colócase na vertixe.
19.– Na pintura?
– A que sae do marco e expándese.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– A miña avoa e o meu avó… (se virades todo o que fan e como afrontan a vida coa idade que teñen… entenderíadelo).
21.– O seu nome favorito?
– O que vai ter a miña filla.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A prepotencia.
23.– O que máis odia?
– Os prexuízos e o patriarcado.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Os ditadores, os que se reencarnan en ditadores e os que soñan con selo.
25.– Un feito militar que admire?
– Militar?… Ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Creo máis no traballo continuo que nos don(s).
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Na casa. Durmindo e sen enteirarme de nada, despois de cear con moita fame, beber con moita sede e rir con moitas ganas.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Fun aprendendo a abandonar a melancolía e acollerme aos estados creativos.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que non teñen mal fondo.
30.– Un lema na súa vida?
– Anque estou completamente en contra da caza, gústame o significado deste: “Non gastes pólvora fina en pardais”.”

Acordos da Asemblea Xeral e Extraordinaria de Socios-as da AELG

A Asemblea de Socias-os da AELG celebrada o pasado sábado, 8 de febreiro, no Museo do Pobo Galego, aprobou incorporar aos estatutos as modalidades de socio protector-a e socio colaborador-a para entidades e particulares que, sen pertencer de maneira exclusiva ao mundo da escrita, contribúan ao desenvolvemento das actividades e a vida da Asociación. Aprobáronse os informes económico e de actividades de 2013 e 2014. Tamén os nomes das persoas e entidades que na próxima Gala das Letras (que se celebrará en Pontevedra o día 3 de maio) recibírán os Premios “Os Bos e Xenerosos” e “Institucións Culturais”, que terán ambos o teatro como protagonista, así como Premio AELG “Mestras-es da Memoria”. A vixésima homenaxe “O Escritor na súa Terra – Letra E” dedicaráselle ao Xabier P. DoCampo, o 14 de xuño en Ribeiras de Lea.

Premio “Os Bos e Xenerosos”
Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega quere recoñecer o esforzo e o compromiso da xente do espectáculo para manter vivos os nosos escenarios nun momento en que os recortes afectan de maneira especial ás programacións culturais. Desta maneira, a AELG premiará representantes de todas os ámbitos da escena galega:

Premio AELG 2014 “Institucións Culturais”
AELG valorará tamén o impulso dalgunhas institucións na promoción do teatro e, neste sentido, premiará:

Premio “Mestras-es da Memoria”
Xabier Blanco e Elba Requeijo serán os informantes recoñecidos nesta segunda edición.

O Escritor na súa Terra – Letra E
O escritor Xabier P. DoCampo será este ano o homenaxeado coa letra E de O Escritor na súa Terra e protagonizará, polo tanto, a xornada na que, entre outros actos, plantará unha árbores no seu territorio biográfico. A homenaxe chega este ano á súa vixésima edición.

Alén destes premios, a AELG xa adiantara que o escritor vasco Bernardo Atxaga será, desta volta, o Escritor Galego Universal.

O calendario de actividades a desenvolver no primeiro semestre de 2014 é o seguinte:

  • 19 de febreiro: Ofrenda poético-floral a Xosé María Díaz Castro.
  • 23-24 de febreiro: Día de Rosalía de Castro.
  • 28 de febreiro: Coplas de Entroido.
  • 4 de marzo: Homenaxe a Xela Arias.
  • 3 de maio: Gala das Letras.
  • 14 de xuño: O Escritor na súa Terra – Letra E.

A AELG homenaxea o teatro galego cos seus premios

Desde Sermos Galiza:
“Os Premios da AELG deste ano terán ao teatro como protagonista. A Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega quere así recoñecer o esforzo e o compromiso da xente do espectáculo para manter vivos os nosos escenarios nun momento en que os recortes afectan de maneira especial ás programacións culturais. Desta maneira, a AELG premiará, en distintas categorías, a representantes de todas os ámbitos da escena galega. A compañía Sarabela, dirixida por Ánxeles Cuña Bóveda recibirá o premio como agrupación profesional mentres Achádego de Lugo, que cumpre 25 anos neste 2014, será recoñecida polo seu traballo no teatro amador. A todos e todas os que contribuíron ao desenvolvemento da escena galega homenaxearase no premio que a entidade concede á Asociación de Actores e Actrices de Galicia.
A AELG valorará tamén o impulso dalgunhas institucións na promoción do teatro e, neste sentido, premiará ao proxecto Buxiganga, da Vicepresidencia da Deputación de Lugo, polo seu labor de difusión e socialización do teatro galego. Tamén a área de cultura de Deputación da Coruña, polo premio Rafael Dieste, foi valorada pola asociación profesional literaria. Narón e Tui entran no palmarés da AELG como concellos que dedican un especial destaque ás artes escénicas.
En canto iniciativas privadas, a editorial Laiovento e o proxecto Casahamlet son os dous proxectos que merecen destaque da asociación presidida por Cesáreo Sánchez Iglesias.
O escritor Xabier P. DoCampo será este ano o homenaxeado coa letra E de O Escritor na súa Terra e protagonizará, polo tanto, a xornada na que, entre outros actos, plantará unha árbores no seu territorio biográfico. A homenaxe chega este ano á súa vixésima edición.
Alén destes premios, a AELG xa adiantara que o escritor vasco Bernardo Atxaga será, desta volta, o Escritor Galego Universal.
Ao longo do mes de maio, a AELG dedicará tamén actos de homenaxe ás escritoras Xela Arias e Luísa Villalta, ao se cumpriren dez ano do seu falecemento.
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) celebrou este sábado día 8 de febreiro a súa Asemblea Xeral de Socios/as, no Salón de Actos do compostelán Museo do Pobo Galego. Decidiuse, entre outras cousas, que a Gala das Letras terá lugar o 3 de maio na cidade de Pontevedra. Tamén se aprobou incorporar aos estatutos as modalidades de socio protector e socio colaborador para entidades e particulares que, sen pertencer de maneira exclusiva ao mundo da escrita, contribúan ao desenvolvemento das actividades e a vida da Asociación.”

Cuestionario Proust: Marga Romero

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Marga Romero:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A independencia.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A honestidade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Amizade.
4.– A súa principal eiva?
– A teimosía.
5.– A súa ocupación favorita?
– Escribir.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Liberdade, igualdade e fraternidade.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Ser dependente.
8.– Que lle gustaría ser?
– Escritora.
9.– En que país desexaría vivir?
– En Galiza e desde Galiza andar polo mundo.
10.– A súa cor favorita?
– Vermello.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A flor da laranxeira.
12.– O paxaro que prefire?
– O rousinol.
13.-A súa devoción na prosa?
– Neste momento, Christa Wolf.
14.– E na poesía?
– Hoxe, Xela Arias.
15.- Un libro?
– As décadas de T. L.
16.– Un heroe de ficción?
– Hermes.
17.– Unha heroína?
– Casandra.
18.– A súa música favorita?
– O jazz.
19.– Na pintura?
– Maruxa Mallo.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Leymah Gbowee.
21.– O seu nome favorito?
– Tamiru.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A mentira.
23.– O que máis odia?
– O machismo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Rouco Varela.
25.– Un feito militar que admire?
– Ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Conservar o sentido para poder ler e escribir até a morte.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen dor, consciente, diante dunha paisaxe fermosa e con serenidade.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Nesta época o optimista.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A ignorancia inocente.
30.– Un lema na súa vida?
-Independencia. Vive e deixa vivir!”

Dez anos sen Xela Arias

Artigo de Marga Do Val en Sermos Galiza:
“Hai dez anos a morte de Xela Arias con só corenta e un anos, moitas ganas de vivir e quizais no mellor da súa vida, nai dun fillo, conmocionaba o mundo cultural galego. Unha delegación de escritores e escritoras atopábase no marco da reunión anual da Federación Galeusca, en concreto no Museo da Paz de Gernika, cando esta mala nova chegou a través dunha chamada telefónica do poeta Xosé María Álvarez Cáccamo á escritora Yolanda Castaño, a noticia batía coma un mazazo.
Profesora de literatura de ensino medio nos últimos tempos, ligada desde o inicio a Edicións Xerais de Galicia, onde realizara traballos de corrección de estilo, poeta e recoñecida tradutora, nacera en Lugo en 1962, aos sete anos trasládase cos seus pais a Vigo que será xa o seu lugar de residencia. Xela Arias tamén foi un dos rostos que se levantou contra a burla negra do Prestige a súa voz estivo presente en moitos actos de protesta e queda reflectida en publicacións como Alma de Beiramar (2002).
Desde unha perspectiva actual aínda sorprende no panorama literario o poemario publicado en 1986 Denuncia do equilibrio, innovador de forma e transgresor de contido, como abraia en 1990 Tigres coma cabalos, quizais un dos libros máis fermosos como obxecto da poesía galega, quizais un dos espellos-pozos nos que caer ou dos que fuxir para indagarmos sobre a dependencia e a liberdade, o ser ou non ser, unha ousadía.
En 1994 ofrécenos a súa experiencia da maternidade e preséntanos unha nai inédita no seu entrañábel Darío a diario. Todos estes poemarios circulan hoxe de man en man, ás veces en exemplares fotocopiados, hai quen aínda consegue dar con algún en librerías de vello, todos, agardan unha reedición. Unha autora que xa cumpre todos os requisitos para ser homenaxeada co día das Letras Galegas, incluso o das obras esgotadas. (…)”

Ambrose Bierce, Anatole France ou Maupassant tamén se poden ler en galego

Desde Sermos Galiza:
“Desde que en 1985 se creou a Asociación de Tradutores Galegos, o seu proxecto estrela, a Biblioteca Virtual Bivir foi facéndose a cada máis sólido na rede. A estas alturas son máis de cento setenta títulos da literatura universal verquidos ao galego que se poden ler directamente na rede. Son todas obras libres de dereitos que se poden descargar de maneira gratuíta en formato PDF a través da propia web ou doutros proveedores na rede.
O catálogo de Bivir está composto xa por máis de cento setenta títulos entre os que podemos atopar obras singulares mais tamén tradutores e tradutoras de especial relevancia, desde os nomes pioneiros na tradución galega como Lois Tobío, Fernando Pérez-Barreiro ou Valentín Arias até figuras da literatura actual que ofrecen as súas versións de obras de referencia.
No amplo catálogo, o papel do tradutor ou tradutora merece destaque e é o que ordena polo alfabeto as distintas entradas. É dicir, o nome de quen traduce leva á obra traducida. Xela Arias a Baudelaire, Valentín Arias a Diderot, Moisés Barcia ou Emilio Pérez a Bierce, Silvia Duarte a Kafka, Saleta Fernández a Rilke, Antón Figueroa a Émile Zola, Ánxela Gracián a Xulio Verne ou Emma Lazaré a Gustave Flaubert ou Guy de Maupassant. A colección sorprende con pezas como a obra de Paul Valéry traducida por Salvador Lorenzana, pseudónimo de Fernández del Riego.
Ademais de María Reimóndez, traductora de profesión, con obras de Skahawat Hussain e Mary Prince, outros escritores galegos aparecen na listaxe como autores de tradución, como Xavier Queipo -tradutor do Ulysses de Joyce que estará pronto nas librarías- achegan a obra de André Thevet ou Rodríguez, Domínguez Alberte a Bécquer ou Baixeras a Boccaccio.”

Seis nomes, ningunha muller, pechan a lista de candidatos ao Día das Letras Galegas

Desde Sermos Galiza:
“O próximo día 21 celébrase no edificio da Rúa Tabernas un dos plenos do ano máis relevantes para a Academia. Del sairá o nome de quen vai ser homenaxeado o Día das Letras Galegas do 2014 e sobre a mesa xa hai seis candidatos, todos homes.
De se cumprir formalmente as condicións que a RAG estipula para escoller o nome do Día das Letras Galegas, o plenario tería que elixir entre Ricardo Carvalho Calero, Díaz Castro, Fiz Vergara Vilariño e Xosé Filgueira Valverde, os catro que cumpren as tres condicións que a nova executiva quere que, a partir de agora se teñan en conta na elección: levar máis de dez anos morto, estar avalado por tres membros da Academia e estar presentado con tempo abondo como para que se adxunten na propia convocatoria da xuntanza.
De todas maneiras, e dado que esta sería a primeira edición na que se teñan en conta estas reglas, desde a executiva teñen vontade de ser “brandos” á respecto do seu cumprimento, é dicir, deixarán á vontade do propio pleno aceptar outras candidaturas que non se adaptan ás tres regras sinaladas. De ser así e do pleno aceptar as propostas xa presentadas mais non cos requisitos anteriores, dous nomes máis entrarían na elección. Trataríase do narrador Ramón de Valenzuela e do historiador Francisco Vales.
En todo caso, as posíbeis candidatas Luísa Villalta e Xela Arias non parece que teñan oportunidade nesta ocasión de seren lembradas no Día das Letras Galegas. Até o de agora podíanse engadir nomes no propio plenario, mais todo parece apuntar que nesta ocasión esa posibilidade non se vai dar, co cal a listaxe está xa pechada, como máximo, cun total de seis nomes. En principio, tamén, e a diferenza do que acontecía en anteriores edicións, parece ser que a executiva non quere ter parte activa na elección e os seus membros votarán a título persoal polo candidato que estimen oportuno mais sen vontade de condicionar o resultado.”

Xela Arias e Luísa Villalta poderían ser candidatas ao Día das Letras Galegas

Desde Sermos Galiza:
“A Academia decide o día 21 a quen lle dedicará o Día das Letras Galegas. Tres membros do plenario terán que presentar cada unha das propostas que logo se debaterán no plenario. Durante estas xornadas previas, os nomes amoréanse entre as posíbeis candidaturas e, canda os que cada ano recuncan nestas datas, súmanse outros que por vez primeira nesta edición cumpren as condicións requeridas pola Academia.
Á listaxe incorpóranse os nomes de dúas escritoras, mortas a idade temperá que revalidarían o entusiasmo que se viviu no ano de Lois Pereiro. A escritora Luísa Villalta e a poeta e tradutora Xela Arias poderían xa ser as protagonistas dun novo Día das Letras que contarían co respaldo do seu entorno literario e da súa obra contemporánea. Xela Arias morreu en 2003 e Luísa Villalta o 6 de marzo do 2004, é dicir, en calquera dos casos o 17 de maio tería feito dez anos do seu pasamento. Tanto unha como outra están aínda na memoria persoal dos seus contemporáneos, homes e mulleres, en especial poetas, que compartiron con elas iniciativas e proxectos e formaron parte do panorama cultural desde os anos oitenta.
Canda elas, o nome de Ricardo Carvalho Calero volve de novo ao escenario, mais, coa condición que desta volta fai máis explícita a Academia de que sexan os propios numerarios os que acheguen o nome ao plenario, faise máis difícil aínda mesmo a presentación da súa candidatura. Desde fóra de Tabernas, a de Carvalho Calero é unha das demandas que máis vontades congrega por unha parte da intelectualidade que entende xa como inxustiza que non se recoñeza unha figura que contribuíu como poucas á historia da lingua e a literatura e cunha sólida obra literaria.
Máis forza cobra este ano a figura de Díaz Castro, eterno candidato ao que o centenario o próximo 2014 dálle aínda máis forza, avaliada pola campaña que se está a desenvolver desde Guitiriz e a iniciativa promovida polo propio alumnado do centro de ensino Poeta Díaz Castro que presentou un audiovisual dedicado ao autor de Nimbos.
Candidato asegurado para o Día das Letras Galegas é Carlos Casares, que por segunda vez podería optar á homenaxe aínda que parte do seu entorno prefería por distintas razóns, cando menos na anterior edición, agardar algo máis a que se conmemorase a súa figura cun Día das Letras Galegas.
Do exilio e a resistencia antifranquista, dous nomes de dous narradores entran nunha posíbel listaxe para o 17 de maio. O escritor Ramón de Valenzuela, autor de Non agardei por ninguén ou Era tempo de apandar, entre outras e o xornalista e narrador Manuel Lueiro Rey poderían ser protagonistas da homenaxe da Academia. Os dous mantiñan relación persoal e política co presidente da Academia, Xesús Alonso Montero.
A proposta do poeta berciano Antonio Fernández Morales, candidato apoiado pola Asociación Xarmenta e tamén unha firme aposta do anterior presidente Xosé Luís Méndez Ferrín é outro dos nomes que soan en cada edición. Desta volta, o nome do autor de Paradela, Manuel Rodríguez López chega á sede de Tabernas proposto por GaliciaDixital.”

Ramón Nicolás: Dez anos de letras galegas (2002-2012)

Artigo de Ramón Nicolás, desde o seu blogue, Caderno da crítica:
“Este pasado sábado 5 de xaneiro, no seo da entrega especial do suplemento Culturas de La Voz de Galicia, por mor dos seus 500 números publicouse este texto que reproduzo a continuación. Ao tempo tamén se incluíron o que entendo como dez títulos esenciais dunha década, no xénero da narrativa e mais do ensaio, entre outros que ben se poderían escoller, e que incorporarei nun apuntamento posterior.
Hai por volta de dez anos, pouco despois de vivirmos aqueles célebres efectos do cambio do milenio, nas letras galegas vivíase a recente desaparición de Carlos Casares e tamén a do dramaturgo Roberto Vidal Bolaño. Ausencias nunca definitivas pois sempre, afortunadamente, quedan os libros. Non debera converterse este artigo en obituario ningún pero non quixera esquecer que, neste período, tamén nos deixaron, ficando un pouco máis orfos, presenzas ben relevantes na nosa historia cultural máis recente como son -no que é unha nómina inxusta polos esquecementos- Fernández del Riego, Isaac Díaz Pardo e Marcos Valcárcel, ou poetas de percorrido truncado como Xela Arias e Luísa Villalta.
Malia todo a vida segue, tamén as letras galegas claro é, nun período talvez con luces e sombras, sobre todo estas últimas por condicionantes de carácter social e económico que pouco axudan a seguir gañando espazos para a promoción e difusión da literatura galega. A imaxinación, aliada coa crenza de que as letras en galego teñen futuro, deparou, por apenas citar dúas propostas, un proxecto como o “Culturgal”, cada vez máis afortalado como convocatoria anual das denominadas industrias culturais, e mais tamén a revista Biblos. Clube de Lectores, sempre fiel á súa cita bimestral e que supón achegar o libro galego a quen lle queira abrir a porta.
Asemade, ao meu xuízo converxen, nestes dez anos, algunhas liñas de forza  que, na súa medida, contribúen á precisa solidez dun edificio no que cómpren moitas mans mentres que talvez as que deberan non fan todo o que lles correspondería. Entre estas mans encóntranse, quen dubida contemplalas agora como un elemento de normalidade, as das narradoras. Se ben o espertar e mais a incorporación das novelistas resultou sincopado nos derradeiros anos do XX é ben certo que nesta década voces como as de Inma López Silva, Rosa Aneiros, Iolanda Zúñiga ou María Reimóndez, entre outras moitas, explican unha realidade literaria viva, plural e poliédrica malia –todo hai que dicilo- a súa escasa visibilización.
A carón, con todo, da dinámica habitual dun sistema literario como o noso no que conviven, afortunadamente, xeracións e estéticas moi diversas, talvez cómpre subliñar tres factores  que apuntan á necesaria fidelización do lectorado: velaí a presenza, ou promoción nalgúns casos, da literatura galega na rede, que vai dando os seus primeiros pasos na comercialización dos seus produtos; a vontade de estabilizar propostas literarias para un público amplo, sustentadas nunha inequívoca calidade literaria como as que asinan, por exemplo, Domingo Villar ou Pedro Feijoo entre outros e, finalmente, a estabilidade e proxección da literatura infantil e xuvenil en lingua galega, tanto no que se refire ao sector autorial –onde apareceron voces realmente significativas que supoñen unha feliz continuidade respecto doutras ben recoñecidas – como ao propiamente editorial e penso, por exemplo, nos recoñecementos obtidos a todos os niveis por Kalandraka Editora.
E, falando de editoriais, apenas dúas liñas para saudar pequenos proxectos que permiten acceder con garantías a propostas escritas noutros idiomas, entre eles Rinoceronte Editora e a máis recente, pero con resultados excelentes, como é o selo Hugin e Monin. Cómpre, malia todo, ser optimistas, eu son dos que pensan que seguirmos supón unha gran vitoria.”

Muxía: Xela Arias na Galería de Mulleres no mes de maio

O Concello de Muxía continúa coa iniciativa da Galería de Mulleres, onde se destaca cada mes o labor dunha muller no mundo das artes, as letras, a ciencia, etc…., repartíndose cartaces e indicacións para informarse sobre ela ou acceder á súa obra. Con cada muller reséñanse os libros a disposición do/a usuario/a na Biblioteca da Muller, integrado dentro da Biblioteca Municipal do Concello de Muxía, escritos por ela ou que fagan referencia á mesma. Este mes de maio centrarase en Xela Arias.