Declaración da Conferencia de Asociacións de Escritoras e Escritores sobre a Intelixencia Artificial Xenerativa (IAX)

Destacado

Publicado o por

“A plataforma de asociacións de autoras/es, constituída a inicios de ano e que representa case 10.000 autoras/es en asturiano, éuscaro, catalán, castelán e galego, entre os que se atopa a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, aprobou unha declaración pública sobre a Intelixencia Artificial Xenerativa (IAX). O texto esixe que os usos dos libros e outras publicacións con dereitos de autoría e protexidas pola Lei de Propiedade Intelectual, tanto se son para probas como para a explotación comercial da IAX, se rexan polos principios de autorización, remuneración e transparencia.

A Conferencia de Asociacións de Escritoras e Escritores, en defensa dos dereitos de autoría, da remuneración polo uso das nosas obras e da transparencia perante a implantación da Intelixencia Artificial Xenerativa (IAX) por parte de empresas e Gobernos.
A Conferencia de Asociacións de Escritoras e Escritores, que integran 15 organizacións autorais e case 10.000 creadoras/es literarias/os (escritoras/es e tradutoras/es), quere trasladar á opinión pública, aos partidos políticos e aos gobernos locais, autonómicos e estatal, a profunda preocupación do colectivo pola alarmante falta de recoñecemento do valor esencial (moral e xurídico) dos dereitos de autoría e dunha remuneración acaída pola utilización das nosas obras nos máis diversos ámbitos da sociedade, de xeito moi especial nun mundo dixital altamente globalizado e cunha moi precaria lexislación na materia.
A experiencia histórica demóstranos que a dixitalización incontrolada baseada no uso non autorizado nin comunicado das nosas obras causou un grave prexuízo á creación e á innovación, acentuando deste xeito a desvantaxe competitiva que padecemos con respecto ás nosas e nosos colegas da maioría dos países europeos.
Hai que salientar que as obras de escritoras/es e tradutoras/es non son simples datos susceptíbeis de se converteren en algoritmos, son a base da nosa democracia, da nosa cultura, do noso coñecemento e ciencia, e deben ser tratados, valorados e remunerados como tales. Un/ha escritor/a ou tradutor/a inviste anos estudando, analizando e consultando centos de fontes para poder escribir ou traducir unha obra, un labor que hoxe en día non é recoñecido nin é remunerado.
A modo de exemplo, o último informe da Organización Mundial da Propiedade Intelectual (OMPI) sobre a remuneración polo préstamo dos nosos libros nas bibliotecas destaca que o Estado español é, xunto con Xeorxia, onde menos se remuneran escritoras/es e tradutoras/es por este uso das nosas obras.
A esta situación temos que engadir unha realidade omnipresente: a implantación da Intelixencia Artificial Xenerativa (IAX) e a necesidade, por parte das grandes plataformas e desenvolvedores, de usar unha ilimitada cantidade de obras, como os libros, os artigos publicados en diferentes medios e, en xeral, todos os materiais derivados da actividade profesional das/os creadoras/es literarias/os, foren escritoras/es, tradutoras/es ou dramaturgas/os.
O Goberno de España, tal e como declarou no seu momento o seu presidente, traballa nun modelo estatal de linguaxe de Intelixencia Artificial testado nas linguas oficiais do Estado. É unha iniciativa de carácter público que utilizará obras literarias e xornalísticas e, por tanto, estará suxeita ás obrigas derivadas da Lei de Propiedade Intelectual e de toda a lexislación relacionada de ámbito europeo, así como doutros marcos legais aplicábeis.
Nos últimos anos, o desenvolvemento do IAX está a sentar as bases dunha nova forma de explotación das nosas creacións que afecta ao contrato social do conxunto da cidadanía, utilizando métodos e prácticas non suxeitas a ningún principio salvo o beneficio económico, nalgúns casos próximas ao saqueo masivo de contidos suxeitos á lexislación antes mencionada, cuxo uso e efectos no futuro non só ignoramos as/os autoras/es, senón todos nós.
Por iso, exiximos que todos os sectores asuman a necesidade imprescindíbel dun firme compromiso de salvagardar os nosos intereses como creadoras/es e respectar o produto do noso traballo, base fundamental do tecido cultural e da industria que o sustenta e da Lei de IA da Unión Europea, primeira normativa supraestatal que, aínda que xeito insuficiente por agora, comezou a contemplalo.
Esta esixencia non só vai dirixida ao sector privado e aos grandes operadores e desenvolvedores que actúan no espazo global de internet, mais tamén, e dun xeito moi especial, ao sector público, para asegurar que o uso de obras literarias e xornalísticas, tanto para as probas da IAX como para a explotación posterior, se basee nas recomendacións feitas públicas polo Consello Europeo de Escritoras/es (EWC) o pasado 27 de xullo, entre as que destacamos as esenciais: AUTORIZACIÓN polas/os autoras/es destes usos, REMUNERACIÓN xusta e non simbólica e TRANSPARENCIA do proceso.
Unha sociedade crítica e democrática non avala a expropiación dos dereitos do colectivo a favor de grandes multinacionais que non tributan no Estado, nin o estabelecemento de sistemas opacos que non informan sobre os usos das obras ás persoas titulares e impiden calquera tipo de negociación de boa fe. E, evidentemente, recoñece o valor das súas creadoras e creadores, proporciónalles os recursos necesarios para se desenvolveren e protexe os seus dereitos. É por iso que solicitamos ás empresas, institucións e ao Goberno que:

1. Respecten, protexan e valoren os dereitos de autoría de escritoras/es e tradutoras/es como resultado do heroico traballo de escribir hoxe en día.
2. Recoñezan dunha vez unha remuneración acaída polos nosos dereitos de acordo co seu valor e o esforzo que investimos en xeralos.
3. Teñan en consideración as dez recomendacións que, en relación cos usos das obras literarias pola IAX, o Consello Europeo de Escritoras/es aprobou e trasladou ao Parlamento Europeo.

Aprobado o 30 de setembro de 2024.

Quen fai parte da Conferencia?
Asociación Aragonesa de Escritores (AAE), Asociación Colegial de Escritores de España (ACE), Associació Col·legial d’Escriptors de Catalunya (ACEC), Asociación de Escritores y Escritoras de Asturias (AEA), Asociación de Escritores de Castilla La Mancha (AECLM), Asociación de Escritores de Euskadi – Euskadiko Idazleen Elkartea (AEE-EIE), Asociación de Escritores y Escritoras de Extremadura (AEEX), Associació d’Escriptors en Llengua Catalana (AELC), Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), Asociación Navarra de Escritores/as – Nafar Idazleen Elkartea (ANE-NIE), Asociación Riojana de Escritores (ARE), Asociación Valenciana de Escritores y Críticos Literarios (CLAVE), Euskal Idazleen Elkartea (EIE), Nueva Asociación Canaria de Escritores (NACE) e Sociedad Cántabra de Escritores (SCE).”

Shahd Wadi, escritora palestina, nomeada Escritora Galega Universal en 2025 pola AELG

Destacado

Publicado o por

O Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega aprobou o nomeamento de Shahd Wadi, escritora palestina, como Escritora Galega Universal en 2025, desde o profundo respecto e afecto á súa persoa e a valoración da alta calidade da súa obra, así como por defender a dignidade nacional de Palestina e os dereitos individuais e colectivos da súa poboación, nomeadamente desde perspectivas feministas.

Poeta e tamén autora do libro Corpos na trouxa: histórias-artísticas-de-vida de mulheres palestinianas no exílio (2017), aborda, na súa investigación, as narrativas artísticas no contexto da ocupación israelita da Palestina e considera as artes un testemuño de vidas, tamén da súa.

Nas anteriores edicións recibiron este nomeamento as escritoras e escritores Mahmud Darwix, Pepetela, Nancy Morejón, Elena Poniatowska, Juan Gelman, Antonio Gamoneda, José Luis Sampedro, Lídia Jorge, Bernardo Atxaga, Luiz Ruffato, Pere Gimferrer, Hélia Correia, Isabel-Clara Simó, María Teresa Horta, Mariasun Landa, José Luandino Vieira, Ana Luísa Amaral, Lydia Cacho e Joseba Sarrionandia.

Ciclo de conferencias sobre Literatura Infantil e Xuvenil 2024

Destacado

Publicado o por


A AELG colabora no Ciclo de conferencias sobre Literatura Infantil e Xuvenil, organizada pola Universidade da Santiago ao abeiro do convenio coa Secretaría Xeral da Lingua.

Esta actividade enfócase como continuación dos Cursos de Formación. Os camiños nas narrativas literarias e artísticas da Literatura Infantil e Xuvenil, dado que desde 2020 non se levaron a cabo no seu formato habitual anterior.
Está orientada á formación do futuro profesorado de Educación Infantil e Primaria, e a todo tipo de mediador/a, no seu quefacer profesional no marco de ámbitos básicos como son a formación artístico-literaria e a comprensión e expresión escrita e lectora.

Terán lugar estes tres encontros:

– O 22 de outubro, de 16:00 a 19:00 horas, na Aula 14 da Facultade de Ciencias da Educación (Campus Norte) da Universidade de Santiago de Compostela: O tratamento do espazo na Literatura Infantil e Xuvenil galega, con Ánxela Gracián.

– O 28 de outubro, de 12:00 a 13:30 horas, na Aula 52 da Facultade de Ciencias da Educación (Campus Norte) da Universidade de Santiago de Compostela: O álbum ilustrado e a animación á lectura na LIX galega, con Carmen Ferreira.

– O 29 de outubro, de 19:00 a 20:30 horas, na Aula 1 da Facultade de Ciencias da Educación (Campus Norte) da Universidade de Santiago de Compostela: Escribir coa memoria prestada: a influencia da literatura oral galega na Literatura Infantil e Xuvenil, con Ánxela Gracián.

Obradoiro Sen fronteiras. Creación literaria e diálogo entre xéneros, impartido por Paula Carballeira, en Compostela

Destacado

Publicado o por

O Obradoiro Sen fronteiras. Creación literaria e diálogo entre xéneros, impartido por Paula Carballeira e cunha sesión especial de Clara Gayo, é unha iniciativa da Escola de Escritoræs da AELG, co patrocinio e colaboración do Concello de Santiago de Compostela.

O teatro dialoga coa prosa e, por suposto, coa poesía, porque hai poesía na novela e narración, ás veces, no drama. Neste obradoiro achegarémonos aos diferentes xéneros, creando textos, xogando, e descubrindo as posibilidades da escrita. Probaremos a esvaecer as fronteiras entre eles, a propoñer diferentes formas para as ideas que queiramos transmitir, a recoñecer as nosas habilidades na artesanía da linguaxe. E, sobre todo, divertirémonos en serio.

– Terá 8 sesións de 3 horas cada unha.
– Hai un total de 15 prazas para persoas maiores de 18 anos. A inscrición, gratuíta, farase, mediante o envío dun correo electrónico a oficina@aelg.org indicando o nome, apelidos e o nome do obradoiro.
– O obradoiro desenvolverase no Espazo Apego (Rúa República do Salvador, 12, entresollado), en Santiago de Compostela.

Calendario
– Días: sábados 26 de outubro; 2, 9, 16, 23 e 30 de novembro; e 7 e 14 de decembro de 2024.
– Horarios: de 10:30 a 13:30 h.

Información sobre protección de datos
A/O responsábel do tratamento é a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega. A finalidade do tratamento é a prestación do servizo que se detalla na solicitude ou actividade organizada. A base legal do tratamento é o cumprimento dunha obriga contractual na prestación dun servizo. Os seus datos conservaranse unicamente durante os prazos de prescrición legalmente aplicábeis. Pódense comunicar os seus datos a terceiras/os organizadoras/es ou colaboradoras/es da actividade. No caso de solicitar certificado de asistencia, os seus datos comunicaranse ao/á impartidor/a da actividade. Pode acceder, rectificar, suprimir os seus datos e nos casos determinados opoñerse ao tratamento, limitar o seu uso ou portar a outra/o responsábel. Tamén pode solicitar a tutela da Axencia Española de Protección de Datos ou presentar unha reclamación ante a mesma.

Xosé Manuel Beiras recibirá a Homenaxe O Escritor na súa Terra-Letra E en 2025

Destacado

Publicado o por

O Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) ratificou a decisión de que Xosé Manuel Beiras reciba a Homenaxe O Escritor na súa Terra-Letra E en 2025, na cidade de Santiago de Compostela, destacando, dentro da súa extensa traxectoria vital, a súa faceta como ensaísta e tradutor, así como a súa xenerosa colaboración coa AELG, sendo parte do Consello Directivo da Asociación entre 1982 e 1986.

Esta iniciativa anual conforma xa unha tradición na traxectoria da Asociación, e tense constituído ao longo de máis de dúas décadas como unha celebración na que a terra natal ou de acollida da persoa homenaxeada ten unha presenza fundamental. É vontade da AELG honrar escritoras/es procurando o contacto directo coa autora e a súa implicación persoal na xornada de homenaxe.
Unha celebración múltiple e popular en que se vén recoñecendo a entidade literaria de insignes figuras das nosas letras, a través dunha serie de eventos como a entrega do galardón Letra E de escritor (unha peza escultórica), a plantación dunha árbore simbólica elixida polo propio autor e a colocación dun monólito conmemorativo.

Resolución do I Concurso de Relatos Breves Ecos da Mente

Publicado o por


“O venres 25 de outubro entregáronse os premios do I Concurso de Relatos Ecos da Mente. As obras premiadas foron:
1° Adulta: A amiga, de Clara de Roxo
1° Xuvenil: Fotosensíbel, de Alba Bretal García
1° Diversa: Alfil, de Xoán A. Piñeiro Dios
2° Diversa: Bendita Loucura, de Rosa Buhía Lestón
1° Adolescente: Arrepentida por ter comido, de Alba Bretal García
2° Adolescente: Historias, de Martiño Iglesias Esporas
Esta actividade pon peche ás diversas iniciativas do mes de outubro, no que se conmemora o Día Mundial da Saúde Mental.
Agradécese o interese de todas as persoas participantes e a colaboración do Concello de Ribeira.”

Manuel Rivas, Premio Nacional das Letras Españolas 2024

Publicado o por

Desde Nós Diario:
“Manuel Rivas foi galardoado co Premio Nacional das Letras Españolas, correspondente ao ano 2024. Segundo trasladou o Ministerio de Cultura, o xurado destacou o autor pola “extraordinaria calidade narrativa que aúna forza emocional e beleza formal e pola solidez dunha traxectoria versátil e coherente construída coa sensibilidade e a defensa da memoria histórica, a responsabilidade social e a lingua galega. Poucos autores do panorama literario español, partindo dun compromiso firme coa súa lingua, conseguiron alcanzar tal recoñecemento a nivel mundial”.
Ademais, o xurado sinalou que a súa obra “acompaña o seu activismo, cunha pluma que, sen adoctrinamento, axita conciencias, induce á reflexión e estimula o pensamento cara á defensa da pluralidade lingüística e cultural e cara á igualdade de xénero. Manuel Rivas, cunha voz poderosa e singular, crea literatura e, con ela, volve situar a escritura galega no olimpo das Letras Nacionais“.
O premio, concedido polo Ministerio de Cultura, está dotado con 50.000 euros. Distingue o conxunto do labor literario, en calquera das linguas españolas, dun autor español ou autora española, cuxa obra estea considerada como parte integrante do conxunto da literatura española actual. (…)”

Manuel Rivas: “Sen imaxinación queimaríanos o inferno, a imaxinación si que é un refuxio climático!”

Publicado o por

Entrevista de Rodri García a Manuel Rivas en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Por que unha novela negra?
– Manuel Rivas (MR): Escribes unha novela, entre outras cousas, porque non podes explicar a realidade doutro xeito. Cousas que ás veces vemos desde un realismo simple poden parecernos mundos afastados. A novela pon en cuestión ese simplismo do branco e negro, e mesmo de facer valados. Aquí as cousas están moi tecidas.
– LVG: E as realidades enfrontadas…
– MR: Penso que o máis interesante xorde cando se comunican dous contrarios. Aquí hai momentos en que o infernal é o cómico se xuntan, pero tamén personaxes con caracteres que son duros pero afastados, como é o Amadeo construtor e o Outro [Antón], que non ten un peso. Enténdense ben porque se necesitan no sentido de que teñen curiosidade os dous. Este é un mundo que non propicia o encontro entre contrarios, máis ben levanta moitos muros, sitúa a xente en estratos, en capas. E perdemos o mellor da paisaxe humana e da paisaxe natural. Os humanos, en vez de ser o centro do mundo, son enxertos que están nunha paisaxe, nunha xeografía, e grazas á imaxinación podemos oír o latexo da natureza, a resistencia. Os animais tamén resisten… Ás veces dis estas cousas e hai xente que di: «Fáltalle un sulfato» [ri].
– LVG: Iso non está no que din do protagonista: Chóvelle no tellado, ten o casco avariado, fáltalle un rego, está en menos cuarto…
– MR: Faltoume o de «está sen sulfatar». O rapaz, falando doutro veciño que fai bromas con eses ditos, rosma: «Non é o único imbécil que me considera un imbécil». [risas]. Escribir, posiblemente, é a necesidade de explicar moitas cousas, as zonas de sombra, os lados escuros, pero tamén os lados ás veces marxinados, como pode ser ese humor popular, a imaxinación… A imaxinación semella hoxe en día que é algo obsoleto, asóciase cos contos, coa fantasía, e nada máis diferente: É un xogo de chaves que nos serven para abrir a realidade. Aquí as chaves sempre se usan para pechar. O que fan falta son xogos de chaves para abrir. (…)”

Llerena Perozo: “Hai que escribir desde unha mesma, incluso a ficción máis fantasiosa, pois iso dá veracidade”

Publicado o por

Entrevista de Tensi Gesteira a Llerena Perozo Porteiro na Movida:
“(…) – A Movida (M): Tolstói comezou a obra de Anna Karenina do seguinte xeito: “Todas as familias felices se parecen, pero cada familia desgraciada éo á súa maneira”. Aínda non tendo moito que ver coa túa recente novela, a min veume á cabeza porque ambas son obras sobre grandes mulleres. Estás de acordo?
– Llerena Perozo Porteiro (LP): Comprendo a asociación, desde logo, e concordo en que nas dúas novelas as protagonistas son grandes mulleres. Porén, os seus patróns, sendo ambas transgresoras coas normas sociais dos seus tempos, son opostos. Penso que Ana Karenina representa a dependencia emocional e María García, a protagonista e narradora de Os anos tranquilos, xusto o contrario.
– M: O teu libro lese case coma unha telenovela, sobre todo porque conta moitas cousas e é capaz de irnos directamente ao corazón. De onde xorde Os anos tranquilos?
– LP: Xorde unicamente da vontade de narrar, de contar, de fabular. Do gozo que me proporciona escribir. E fúndase en grande medida no que aprendín na infancia nunha crianza en tribo por nai, pai, dúas avoas e dous avós. Na nosa familia hai e houbo grandes contadoras e contadores, alén da escritora e o escritor, que ademais viviran feitos transcendentes e interesantes. O meu avó paterno era un contador oral espectacular, o meu irmán é guionista e director. En canto ao que refires acerca do “visual” da narración xa mo comentaron algunha vez, tamén coa anterior novela. Non son quen de escribir capítulos longos e disque esa brevidade fomenta unha lectura máis dinámica. Se cadra, ten que ver co meu paso profesional polo audiovisual, onde lin moitos guións e mesmo escribín algunha curtametraxe e, por suposto, con que pertenzo a unha xeración que medrou coa tele e as películas, cos puntos de xiro trepidantes e os finais “en alto” das sagas e as series.
– M: Quen é María García, esa muller que leva o mundo nas mans?
– LP: María representa, no meu universo emocional e narrativo, ás mulleres de orixe rural do século XX. Coñecín algunhas historias de vida incribles, varias delas na casa. Non foron mulleres que pasasen aos libros de historia, mais, sen elas, nós agora non seríamos como somos nin gozaríamos de moitas liberdades e avances. Elas facían por intuición, por supervivencia ou por sentido común, pero abriron case todas as portas. (…)”