Arquivos mensuais: Febreiro 2017

“Publicado o manuscrito de De catro a catro do poeta Manuel Antonio”

Publicado o por

Desde o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Alvarellos Editora publica o manuscrito de De catro a catro do poeta das vangardas galegas Manuel Antonio en edición do catedrático Anxo Tarrío. Pode accederse á entrevista aquí.”

Rosalía, toda unha patria

Publicado o por

Artigo de Xoán Costa en Sermos Galiza:
“Durante o ano 2013, e no contexto do 150 aniversario da publicación de Cantares Gallegos, Sermos Galiza deu a luz, como parte do proxecto Análise e divulgación de Cantares Gallegos, promovido pola Sociedade Cultural Medulio e patrocinado pola Deputación da Coruña, un total de 23 páxinas, unha cada semana, recollendo diferentes aspectos da presenza pública de Rosalía e algunhas das iniciativas levadas a cabo durante aquel ano. Tamén, e como complemento daquelas páxinas, publicamos un caderno A Fondo titulado Rosalía de Castro, a liberación das tebras.
Agora, en febreiro de 2017, no 180 aniversario do nacemento de Rosalía, ofrecemos novamente aquela publicación, indexada e en formato pdf para descargar libremente desde as páxinas de Sermos ou para ler directamente desde a tenda da AS-PG. É a pequena contribución de Sermos Galiza para seguirmos avanzando no coñecemento de Rosalía.
A meniña morena
O primeiro dos textos, da autoría de Francisco Rodríguez, transcribe, e contextualiza, un poema de Rosalía publicado en La Soberanía Nacional. A partir de aquí veñen outros mais relacionados coa efeméride dos 150 anos de Cantares. Tal é o caso da crítica que Carlos Serantes fai ao disco producido pola AS-PG  en que Tempo Catro musica 11 poemas de Cantares Gallegos, sen esquecer, como fai Carlos Arias, que Amancio Prada representou un “paso incrible para un recoñecemento masivo da nosa capacidade expresiva”
Pilar García Negro analiza a presenza da “meniña morena” e como Cantares representa a vitalidade do pobo e as súas capacidades organizativas.
Un libro, unha patria.
É esta a tese de X. L. Axeitos que, nun artigo titulado Un libro unha patria, afirma, en referencia a Cantares, que “un libro é a nosa esencia fundacional como nación”. Chegan logo outros artigos, como de Kathleen March, para quen “Rosalía soubo escreber como ninguén a Terra”, en referencia ao poema Campanas de Bastavales; ou o recuperado texto de Carvalho Calero, publicado en 1973,  que fala da necesidade de desmitificar Rosalía sen por iso deixar de ser símbolo colectivo.
Segue un texto que retoma as palabras de Carvalho para mostrar a necesidade de pormos gravacións das obras de Rosalía, como teñen outras literaturas, a disposición do público. Quer dicir, ademais de podermos ler Rosalía, temos que poder escoitala, como, por exemplo, sucede con El Quijote. Neste sentido, valóranse, noutro artigo, os traballos que a AS-PG ten feito para achegar Rosalía a todos os públicos, quer a través da música, do cinema ou do ensaio, nunha liña moi próxima á expresada por Mercedes Queixas e a necesidade de aproveitar, escolarmente falando, Rosalía.
Novamente Francisco Rodríguez nos aproxima á Rosalía que realiza a defensa máis afervoada do pobo galego fronte a quen pretendía “reducilo a un fato de bárbaros selvaxes”
A descuberta individual
A nosa curiosidade humana pode romper moitas barreiras. Iso é o que exprime Marta Dacosta ao lembrar como foi a súa curiosidade infantil a que a aproximou a un pacote no fondo dun armario. Alí algúns títulos, entre eles Cantares. E a partir de aquí todo normal, unha nena castelán falante le Cantares sen se decatar que está escrito en galego.
Chegan agora unha serie de artigos de caracter máis formal. Celia Armas céntrase no contexto literario e político en que aparece Cantares Gallegos; a problemática da restauración do galego escrito no século XIX é o tema do traballo de Xosé Ramón Freixeiro Mato.
A escrita oportunista
Neste amplo traballo non podía ficar fóra o oportunismo, a utilización de Rosalía como mercadoría. Isto é o que analisa Xurxo Borrazás ao comentar os prólogos que Alberto Núñez Feijóo, Pilar Rojo e Ramón Villares fan á edición facsimilar de Cantares.
Veñen a seguir outras colaboracións de carácter máis lingüístico. Para Goretti Sanmartín a maneira que Rosalía ten de defender a patria é, desde a primeira obra, a través da lingua mentres César Morán reclama a necesidade de ler Rosalía nas aulas, cuestión que, sen a negar, valora de maneira algo diferente Marga do Val: “Cantares agarda para ser lida por puro gozo,sen pensar en aspectos pedagóxicos e didácticos. Suso de Toro e Francisco X. Barreiro afondan no papel de Rosalía e de Cantares no nacemento do sistema literario galego.
Finalmente son Laura Tato, ao falar da produción crítica sobre Rosalia no 150 aniversario de Cantares, e Aurora López e Andrés Pociña, que fechan a serie  de textos, ao referir como o 150 aniversario non pasou en silencio mais aínda así hai moitas luces e sombras, salientando especialmente o contributo de Carvalho Calero para dar luz sobre tanta sombra.
O PDF complétase cun estudo de 8 páxinas, un A Fondo na terminoloxía de Sermos, titulado Rosalía de Castro, a liberación das tebras.
Coincidindo coa efeméride do nacemento de Rosalía, Sermos Galiza tamén ofrece 10 por cento de desconto para as compras dos seus libros en papel durante os días 22, 23, 24 e 25 de febreiro
Podes descarregar o pdf desde este artigo, tamén o tes disponíbel na nosa loxa.

“Presentación da novela Os tres de nunca, de Nacho Taibo”, por Manuel Bragado

Publicado o por

Artigo de Manuel Bragado en Brétemas:
“Viaxamos á Coruña para participar na Libraría Lume na presentación d’ Os tres de nunca, a novela monumental de Nacho Taibo. Foi o escritor Xosé Manuel Martínez Oca, compañeiro de xeración e amigo do autor, quen lembrou como o trato con Taibo lle abrira a posibilidade de ler novos autores e lle modificara as ideas sobre a narrativa. Xaora, Oca centrouse na deriva política dun dos protagonistas d’ Os tres de nunca, Bocoi, unha evolución que considerou moi ben levada.
Nacho Taibo comezou recordando que coñecera a Oca hai corenta anos, «coincidindo coa apertura da propia librería Lume». Logo explicou a orixe desta «novela tocho»: «había moitos anos que quería empezar este proxecto que empecei en febreiro de 2010, cando por diversas razóns non tiña acceso a editores; pensei en continuar a fórmula que utilizara en Homes de ningures, unha novela tamén relacionada con Castelao coma esta, con dous personaxes en contrapunto». «Desbotei o enfoque de narrativa condutista daqueloutra de hai corenta anos e ideei para esta tres personaxes, Paracón, Milorde e Bocoi, que fosen acompañados por moitísimas outras persoas que saísen e entrasen nunha narración de estrutura fragmentaria cuxa trama estivese centrada na Segunda Guerra Mundial en Galicia». «A estrutura foime iluminada por Crash, unha película de 2004, que ten moitos personaxes que se van entrelazando, uns cen, que se explican no apartado “Elenco” do remate da novela». «Tardei un ano en escribir a primeira versión».
Caracterizou despois Taibo os tres protagonistas: «Patacón é anarquista, ligón, agarrado, combatente a prol da república, mais a hora da verdade é un covarde, non é un heroe». «Milorde é un fidalgo, sabe idiomas, detesta o fascismo, renega da sua clase, inconstante, consumidor de morfina». «Bocoi está inspirado en Pedriño d’ Os dous de sempre, gordecho, oficinista, ten tres intereses na vida: comer, comer e comer, pasará de galeguista a franquista». «Os personaxes amigan na Coruña durante os anos da República e durante a Segunda Guerra Mundial se separan até convertese case en irrecoñecibles. O Patacón será un exiliado intentando incorporrase no exército alidado, O Milorde traballa en Londres no servizo secreto británico e O Bocoi é un policía franquista dirixindo un campo de concentración».
Taibo explicou que a novela está organizada en moitos capítulos breves, «algúns teñen sentido por si mesmos». «Hai máis de cen personaxes que entran e saen da novela, algúns non son mera coicidencia, son reais, recrean persoas que existiron. Entre eles un personaxe da miña predilección é Tristán Trebón, un oficial do exército español que virará tolo polo respecto as súas vítimas. Tamén hai personaxes que poden ser identificables como algúns da película Casablanca ou cos cómics de Tintín, aos que quixen homenaxear«.
Abordou Nacho Taibo a aparición dos trasnos, a compoñente do marabilloso na novela: «Eu creo nos trasnos, vinos, confúndense contra o fondo». «Utilicei un procedemento de sacramentación, concedinlle a cada un dos tres de nunca unha característica do marabilloso: O Milorde pode aumentar ou diminuír de tamaño; O Patacón pode entender todos os idiomas, menos o alemán; e O Bocoi pode ler o pensamento de todas as persoas se as mira de fronte e son da Coruña. A introdución do marabilloso é unha razón de moito peso pola que Os tres de nunca non poderá ser chamada unha novela histórica».
Rematou Taibo referíndose ao carácter de novela coruñesa d ‘Os tres de nunca: «Podo confesarme como unha persoa desleigada, nacín en Madrid e vivín alí até os 27 anos, mais nunca me sentín de Madrid, viña á Coruña aos longuísimos veraneos, vivía na casa de Juana de Vega, na rúa Real, onde se pariu o Álbum da Caridade, aquí non tiña amigos, máis quería ser de aquí. Os tres de nunca é a miña novela coruñesa».”

“O cuarto de María Canosa”

Publicado o por

Artigo de María Canosa para A Sega:
“Non subín aínda as persianas. Intúo que fóra vai frío e tamén hai luz, mais eu mantéñome nesta sorte de burbulla illada, ás escuras, en silencio. É cedo. Pero hoxe quero escribir. Un texto. Este texto. Este pequeno texto. Por iso me erguín cando o frío nos pés ameazaba con agasallarme unha catarreira máis. Deixei a cativa na cama, na miña cama, tapada. Durmida nunha placidez admirable. Pasou unha mala noite, eu unha peor.
Non me mirei sequera no espello, vin directamente aquí, á mesa da sala, que habilitei como lugar de escrita esta tempada. Porque xa non teño ese lugar, o lugar, e, ás veces, tampouco teño escrita. Ou si. Non material, pero… as historias, as palabras andan sempre aboiando en min, no meu interior.
Eu fun, ou son, unha muller viaxeira, nai, pluriempregada, parada de longa duración, traballadora por conta propia e allea. Ao longo da vida pasei por diferentes etapas, diferentes lugares, diferentes espazos. O único que permaneceu foi a teima de observar, cazar historias, inventalas, soñalas… Podo imaxinarlle unha vida a calquera persoa que cruce pola rúa e esa é a miña escrita, construír ese mundo especial e excepcional para esa persoa que se volveu personaxe. Claro que, ás veces, non chega a materializarse nunha presada de letras escritas. Porque… Onde escribo? Cando? Como?
Escribo en cadernos, tamén no ordenador. Prefiro, sen dúbida, a escrita a man. Pero… por que? Quizais porque os podo levar no bolso, no coche, no peto do abrigo… e, se saco cinco minutos, é sinxelo facer anotacións nunha cafetaría, no banco do parque, apoiada no cadro de mando do coche. Ás veces séntome a esta mesa, tamén na que teño arriba, no meu cuarto propio, onde o frío de inverno non me axuda a estar, ou na grande que hai abaixo… Teño un cuarto de meu aquí, na casa paterna, onde vivo agora. Mais no que é a nosa casa, vai ser complicado atopar espazo. Cando vivimos en Ourense, non o tiña, e mais escribín igualmente.
Ás veces pregúntome por que esa teima de seguir dándolle ao lapis. Escribir é unha opción moi solitaria. Non o feito da escrita en si, que tamén, eu refírome á soidade da profesión. Para comezar, porque moi poucos o entenden como tal. Escribir, desde fóra, parece unha distracción, un divertimento. Desde o meu interior, un acto de fe, de compromiso, de amor. (…)”

Últimos días para presentar orixinais ao Certame de Narracións Breves Manuel Murguía

Publicado o por

“O Certame de Narracións Breves Manuel Murguía, que xa contaba cun acordo de colaboración coa Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG), chega a un acordo equivalente coa Asociación Galega da Crítica (AGC) para incluír de maneira estable un membro no xurado.
O Certame de Arteixo, que pechará a recollida de orixinais da 26ª edición a finais de febreiro, contará cun novo acordo de colaboración para seguir traballando na liña da pluralidade e o rigor que o caracteriza desde o seu nacemento. Segundo argumenta o seu coordinador literario, o escritor Alfredo Ferreiro: “O Certame Manuel Murguía hai moito que está consolidado grazas a que se alicerza en premisas estrictamente literarias como a competencia dos xurados e a tolerancia gráfica, así como na esixente profesionalidade do equipo técnico que o sostén. Pola miña parte, só caben modestas contribucións como esta pretensión de vencellalo máis a un sistema literario que loita por consolidarse e atopar os apoios que necesita. Felizmente, o Concello de Arteixo continúa apostando por manter o apoio á cultura e mesmo demostra interese por novos proxectos”.
O Certame de Narracións Breves Manuel Murguía conta con tres premios (4000 €, 500 € e 300 €) para orixinais de entre 15 e 30 páxinas enviados até o 28 de febreiro conforme as Bases. Entre os seus gañadores constan xa moitas das grandes figuras da literatura actual.»