Arquivos do autor: asociacionescritoras-es

A Academia celebrou a literatura e o compromiso cívico co idioma de María Victoria Moreno

Publicado o por

Desde a Real Academia Galega:
“Escritora, profesora, editora e activista da lingua e a cultura de noso, María Victoria Moreno foi tamén veciña ilustre de Pontevedra. Coma Castelao, non tiña partida de nacemento que acreditase tal condición, pero foi nesta cidade onde decidiu vivir e onde morreu en 2005, salientou Fina Casalderrey, unha das tres voces do Pleno da Academia que retrataron a autora na sesión extraordinaria celebrada hoxe no Teatro Principal da localidade co gallo do Día das Letras Galegas. A académica percorreu escenarios vitais e literarios desta muller “sabia e afouta” tras a análise que ofreceu Marilar Aleixandre das tensións entre a igualdade e os roles das mulleres na vida e na obra da escritora. Xesús Alonso Montero recuou ata o curso 1965-1966, cando a coñeceu en Lugo, onde foi docente dous cursos. Foi alí onde agromou o compromiso cívico e literario da homenaxeada co idioma, que a levaría a realizar en pleno franquismo “un apostolado lingüístico que non tiña precedentes en Galicia” e polo que foi represaliada coa retirada do pasaporte. (…)
O presidente da Real Academia Galega abriu o acto logo da interpretación da Marcha do Antigo Reino de Galicia a cargo do grupo Os de Algures, que tamén lle puxo o ramo á celebración coa interpretación do Himno. Víctor F. Freixanes destacou na clausura a faceta que a propia María Victoria Moreno (Valencia de Alcántara, 1939 – Pontevedra, 2005) priorizaba, a de profesora, que consideraba “o mellor oficio do mundo”. Exerceuno contaxiando, igual que coas súas obras, dirixidas sobre todo ao público infantil e xuvenil, “a paixón pola literatura e a conciencia lingüística, sementando futuro para a fala”, expresou ante o público do Teatro Principal, entre o que se atopaban persoas que quixeron render tributo á súa antiga mestra.
Marilar Aleixandre abriu deseguido a quenda das alocucións académicas desde a perspectiva de xénero cunha intervención titulada “Escribir ou pasar o ferro: tensións entre a igualdade e os roles das mulleres en María Victoria Moreno”. “Os libros de María Victoria Moreno contribúen a desarmar estereotipos, a mudar representacións sociais que limitan os roles e actividades das mulleres. Os seus escritos autobiográficos revelan o modo en que ela, como moitas mulleres neses anos e aínda hoxe, se viu obrigada a escoller entre pasar o ferro ou escribir, a deixar de escribir por pasar o ferro. Malia estes atrancos, María Victoria foi quen de elaborar unha obra narrativa e ensaística de grande calidade, a contribuír coa súa escrita e co seu compromiso á causa da lingua galega e á consolidación da literatura infantil e xuvenil. Isto en tempos roubados ao sono e á cociña, en calquera espazo onde puidese encontrar un mínimo acougo. Temos a esperanza, que María Victoria de certo compartiría, de que cada vez sexan menos as mulleres que deban enfrontarse a eses dilemas”, concluíu a académica. (…)
O acto continuou co discurso de Fina Casalderrey, “María Victoria Moreno: Vento da terra”. O título elixido pola académica e amiga persoal da autora incorpora o pseudónimo co que María Victoria Moreno presentou en 1972 o Conto de Mariquiña ao Premio O Facho, que serviu de ganduxo nunha intervención chea de referencias á cidade que a acolleu, Pontevedra, e á súa personalidade a través de fragmentos da súa obra. “María Victoria Moreno é un vento de terra que, polo seu inmediato compromiso no sentir e no vivir, adquire por vontade propia a nacionalidade galega con ese compoñente consubstancial a todas as historias de amor, maior, sen dúbida, por se tratar de tempos nos que o vento non era precisamente brisa”, dixo parafraseando a protagonista destas Letras Galegas e o título da primeira novela que escribiu, Onde o aire non era brisa, ambientada nos anos do franquismo. (…)
O compromiso coa lingua galega da escritora agromou en Lugo e herdouno, segundo ela mesma dixera e recordou Fina Casalderrey, de Xesús Alonso Montero, quen centrou a súa intervención neste trazo central da traxectoria da autora. “María Victoria Moreno protagonizou unha auténtica proeza intelectual nun tempo e nun espazo cultural que esixía, por parte dela, convencemento fondo, afouteza e clara determinación”, arrincou o académico, que trasladou o público ao Lugo dos anos 60. Foi alí onde a coñeceu, no curso 1965-1966, cando se incorporou como docente de Lingua e literatura españolas ao Instituto Masculino, onde el dirixía o departamento destas materias. Empezou así unha estreita relación entre os dous, reflectida no seu primeiro libro, Mar adiante (1973), onde varios protagonistas levan os nomes dos fillos do académico. (…)”

Obras gañadoras dos Premios da III Gala do Libro Galego

Publicado o por

A Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), Asociación Galega de Editoras (AGE) e Federación de Librarías de Galicia (FLG) convocaron a terceira edición dos Premios Gala do Libro Galego, celebrada este sábado 19 de maio de 2018 no Teatro Principal de Santiago de Compostela, onde se deron a coñecer as obras gañadoras.

Con estes premios preténdese recoñecer a excelencia do traballo realizado no ámbito editorial ao longo do ano 2017 en Galicia. Estas distincións, sen dotación económica, xorden, en primeira instancia, das propostas das bases asociativas das tres entidades convocantes, para posteriormente seren sometidas a un proceso de preselección e á valoración e fallo por parte dun xurado externo.
Este ano os Premios da Gala do Libro Galego incorporaron novidades en relación ás categorías a recoñecer: a anterior modalidade de literatura infantil e xuvenil dá lugar a dúas modalidades diferenciadas, e incorpóranse os premios á obra de divulgación, á banda deseñada e ao libro mellor editado.
En canto ás modalidades Iniciativa cultural ou de fomento da lectura, Proxecto literario na rede e Xornalismo cultural, que anteriormente premiaban o traballo realizado no ano previo, agora pasan a recoñecer a traxectoria de varios anos, valorándose, por tanto, a constancia ao longo do tempo nestes ámbitos.

Así pois, faise pública a relación de obras gañadoras por cada modalidade dos premios.

OBRAS EDITADAS EN 2017

Ensaio e investigación
– Margot Sponer. Do galego antigo ás fronteiras da resistencia, de Antón Figueroa (Edicións Laiovento).
O xurado estima que nesta obra Antón Figueroa devolve á cultura galega e europea a figura de Margot Sponer, autora que nos situou no mapa dos estudos académicos. O libro é tamén un percorrido emocional que logra transmitir na súa lectura.

Divulgación
– Terra. Ciencia, aventuras e sorpresas dunha viaxe arredor do mundo, de Xurxo Mariño (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado considera que este libro é único, froito dunha experiencia singular, demostrando que no século XXI aínda se pode manter a ollada curiosa da ciencia sobre o mundo.

Narrativa
– A nena do abrigo de astracán, de Xabier P. DoCampo (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado estima a mestría do autor á hora de empregar o medo e a memoria para explicar a represión e o control social dos anos 40 en plena ditadura franquista.

Infantil
– A señorita Bubble, de Ledicia Costas, ilustrado por Andrés Meixide (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado valora o tratamento divertido, cun ritmo trepidante, da asociación entre a fantasía, a imaxinación e a creatividade, reivindicando o papel das nenas e das mulleres en relación á ciencia é á técnica.

Xuvenil
– Os nenos da varíola, de María Solar (Editorial Galaxia).
O xurado considera a orixinalidade desta obra ao tratar un episodio practicamente descoñecido da nosa historia científica, cun amplo labor de documentación e rigorosidade, poñendo rostro a heroes anónimos.

Libro ilustrado
– Tinta de luz, ilustrado por Berta Cáccamo, de Xosé María Álvarez Cáccamo (Chan da Pólvora Editora).
O xurado estima a capacidade desta obra para introducir o público infantil na arte contemporánea abstracta, e o diálogo establecido coa poesía.

Libro de banda deseñada
– Alter-Nativo, de Jorge Campos (Aira Editorial).
O xurado valora o espírito lúdico e a complexa e xogantina estrutura narrativa da obra, ao tempo que permite unha lectura múltiple e dinámica.

Iniciativa bibliográfica
– Colección Xerais Básicos Ciencia (Edicións Xerais de Galicia).
O xurado considera a relevancia dun enfoque plural nesta colección, que revitaliza a lingua no ámbito científico-tecnolóxico.

Tradución
– Pippi Mediaslongas, de Astrid Lindgren, traducido por David A. Álvarez (Kalandraka Editora).
O xurado dá a benvida á tradución ao galego deste clásico universal, verquido directamente desde a lingua orixinal, transmitindo a frescura e a fluidez do texto da autora sueca.

Poesía
– Camuflaxe, de Lupe Gómez (Chan da Pólvora Editora).
O xurado destaca a contención no tratamento da perda e a capacidade para vincular a súa vivencia persoal ao colectivo. Ao mesmo tempo valórase a calidade deste froito particularmente maduro na súa poética.

Teatro
– Río Bravo, de Chévere (Kalandraka Editora)
O xurado celebra a publicación desta obra pioneira dunha forma de facer teatro que revolucionou o panorama dramático galego, nunha coidada edición.

Libro mellor editado
– Lumes, de Ismael Ramos (Apiario).
O xurado valora a elegancia minimalista desta obra en particular, que brilla de forma especial nun traballo de edición impecable.

PREMIOS ÁS TRAXECTORIAS

Iniciativa cultural ou fomento da lectura
– Viñetas desde o Atlántico.
O xurado recoñece o tesón na traxectoria de máis de vinte anos desta iniciativa, contribuíndo a popularizar a banda deseñada, e conectala coa cultura do país.

Proxecto literario na rede
– Caderno da crítica, de Ramón Nicolás, https://cadernodacritica.wordpress.com/
O xurado destaca a constancia no traballo deste espazo na rede, que permite seguir o panorama literario galego, achegando materiais orixinais.

Xornalismo cultural
– Ana Romaní.
O xurado destaca a súa incontestábel traxectoria de traballo de difusión da cultura desde o Diario Cultural da Radio Galega.

O xurado quere facer constar que, pese a un escenario de retroceso no número de títulos publicados, da visibilidade e dos dereitos lingüísticos das persoas galegofalantes, brilla, mesmo así, a gran calidade e o esforzo do mundo do libro galego.

Ademais, entregáronse os premios honoríficos de cada unha das entidades convocantes.
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega nomeou Isabel-Clara Simó como Escritora Galega Universal 2018, desde o profundo respecto e afecto á súa persoa e a valoración da altísima calidade literaria da súa obra, así como por ter defendido e defender a lingua, a cultura e a dignidade nacional dos Països Catalans.
A Asociación Galega de Editoras premiou a Xavier Senín, pola súa prolongada e constante aposta a favor do Libro Galego, que se visualizou, de forma nítida, no longo período en que desenvolveu o seu labor como subdirector do libro e de promoción cultural da Xunta de Galicia entre 1987 e 2005.
A Federación de Librarías de Galicia premiou a Xurxo Patiño, da Libraría Librouro (Vigo), polo seu compromiso co mundo do libro galego e a lectura, así como pola súa achega efectiva durante moitos anos ao sector do libro a través do traballo desenvolvido na Federación de Librarías de Galicia.

A Gala, presentada pola actriz Isabel Risco, contou coa actuación musical do grupo A Banda da Loba.

O xurado estivo formado por María Luz Corral, Mario Regueira, Marga do Val, Óscar Villán, Susana Sanchez Arins, Xavier Senín e Óscar Antón Pérez García.

A Gala do Libro Galego 2018 contou co apoio do Concello de Santiago, a Deputación da Coruña e a Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria.