Entrevista en Radiofusión:
“O inspector de policia Xosé Pereiro e a xornalista Ledicia Muruzábal son inxénuos pero rematan a novela perdendo a inxenuidade. Pereiro está alcoolizado e evolúe como personaxe ata transformarse nun “madero” poderoso. “O marco histórico concreto de 1980, o falso xénero negro e a loucura, son fías que conectan as dúas novelas de Antonio Tizón, A antesala luminosa e Un home estraño. Son independentes pero complementarias. E a serie chegará ao seu remate con outros tres volumes.
“Inventei unha entrevista co ex-alcalde da Coruña Domingos Merino, un home afable, honesto e idealista” afirma o escritor. Tamén aparecen nas novelas Manuel Fraga, Gutiérrez Mellado ou Avelino Pousa Antelo. A corrupción e a impunidade habitan en Un home estraño de Antonio Tizón. O autor quixo tratar con seriedade o tema da enfermedade mental.
A entrevista pode escoitarse aquí.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Entrevista a Marilar Aleixandre sobre A filla do Minotauro
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Entrevista á escritora Marilar Aleixandre, autora do libro A filla do Minotauro. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Susana Sánchez Arins: “Há muitas histórias pequenas que ficam fora das grandes histórias mas que revelam mais, talvez, a realidade”
Entrevista de Montse Dopico a Susana Sánchez Arins en Praza:
“(…) – Praza (P): [Tu contas e eu conto] É um livro de contos e poemas. A relação entre ambos pode ir tornando-se mais evidente ao avançar o livro…
– Susana Sánchez Arins (SA): Há alguns contos e poemas que têm uma relação muito directa porque têm a mesma espita criativa. Por exemplo, Através do espelho -com Política assistencial-, o conto da sinha Mercedes, que tem demência. Nesse caso, nasceu primeiro o poema e depois o conto. Noutros casos, os versos contrastam um pouco com a voz narradora. Por exemplo, em Parto.
Neste primeiro texto do livro quis focar mais a atenção no tema das drogas e a dependência, que no conto não aparece, mas sim no poema. Jogando com isso, fui-lhe colocando um poema a cada conto, bem para contrastar alguns elementos, bem para reforçá-los ou só para acompanhar. E entendo o que dizes: pode haver relações mais transparentes do que outras.
– P: Não é um romance, mas há relação entre os contos, também, através de personagens que se repetem.
– SA: Isso é parte do jogo, em realidade. Em alguns casos são, sim, os mesmos protagonistas num conto e no outro. Também se pode interpretar, em alguns contos, que são eu, que a narradora da história é a autora do livro, porque se chama Susana. Ao fazer a relectura do escrito decidi relacionar uns protagonistas com os outros. Por isso sim se repetem nomes, -há poucos nomes no livro, aliás-, reaparecem personagens.. E isso é intencionado, porque o livro joga com a ideia do que é real ou não, do que pode ser autobiográfico ou não… Há um jogo com a escrita autorreferente.
– P: Não é que seja demasiado importante se é autobiográfico, mas eu sim lembro ter-te escutado contar a história das senhoras que se rebelaram contra o cura. A do conto Respect.
– SA: É que há muitos contos que bebem, sim, de vivências reais que transformo ou modifico. Em alguns contos pode ser mais evidente a referência à realidade: em que inchadinha branca vela! estão umas actividades de homenagem a Rosalía que se produziram realmente na data na que as situo. Isso pode-se comprovar. Mas ao lado de contos coma este há outros que são totalmente ficção. E essa ideia de misturar personagens, de fazer-lhes duvidar às leitoras, é parte também do jogo do limite entre realidade e ficção.
– P: Eu conto e tu contas. a intimidade, diz a contracapa do livro. É uma boa maneira de explicar que têm em comum os contos: a intimidade, o quotidiano.
– SA: A ideia é um pouco contar as histórias que não se contam. Há muitas histórias que ficam fora das grandes histórias mas que revelam mais, talvez, a realidade. Um exemplo pode ser o do conto do que acabamos de falar. Contou-se muito, porque está narrado na imprensa, o que passou com as pessoas mortas e feridas no acidente do Alvia.
Mas não se contou o que supôs para as pessoas alheias ao acidente, o impacto que produziu nelas, que diz também muito sobre a brutalidade do acidente. E falar dessas pequenas histórias é uma maneira de complementar as outras, de apresentar outras perspectivas para ajudar a perceber. Depois há também muitos contos que narram situações que ao contá-las fazem-se públicas, saem do privado. Como as histórias sobre agressões sexuais, que são coisas que nos dá até vergonha contar.. No livro há muito disso, de contar espaços habitualmente não narrados, intimidades que normalmente não são contadas. (…)”
Lois Diéguez: “Se eu quero ser feliz, quero que os que me rodean o sexan tamén”
Entrevista de María Obelleiro a Lois Diéguez en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Fanse 50 anos da publicación de A torre de Babel, a novela xeracional do 68 galego en Madrid. Que significa para vostede esta obra? Canto hai dela na súa posterior produción literaria?
– Lois Diéguez (LD): Sobre todo, significa o inicio nese xénero, na narrativa. Eu tiña poucos anos e non era moi maduro. Na etapa dos vinte, era algo inxenuo e vía a vida con moita pureza. Reflicte o choque que tiven cando cheguei a Madrid desde Monforte. So saíra de Monforte á Coruña, Lugo… pero nada máis. Entrar en Madrid… aquilo foi para min algo que non daba entendido polo contraste do idioma e o acento e pola cultura en si, tan diferentes. De aí naceron moitas preguntas sobre o que era Galiza. Ese choque é o tema da novela, con certa inxenuidade tamén. Trátase dunha primeira novela con demasiadas páxinas, coido.
O valor que tivo para min foi, primeiro, botarme a escribir, e descubrir que me resultaba fácil. Este mundo naceu por Manuel María, que era o meu titor nesa altura. Ao mellor eu sería distinto sen ese contacto directo que tiven con el. Fixo un prólogo no que destacaba que eu era novelista sen dúbida, porque se non, non escribiría tantas páxinas. Ademais, ten o valor de deixar retratada unha xeración que descobre Galiza en Madrid. A cuestión política era para min un mundo descoñecido, e comecei a descubrilo no Clube de Amigos da Unesco, que é onde ían os que chamaban roxos daquela. Estaba abríndome á vida e esa novela ten ese cariño para min.
– SG: É autor dunha abondosa obra narrativa que transita desde os libros de viaxes á prosa poética, pasando pola literatura xuvenil, e sempre cun fondo compromiso social e cunha vontade por manter o pulso do país. Até que punto iso non o converte nun escritor incómodo para o poder e non lle fechou a porta a un maior recoñecemento da súa obra por parte da oficialidade?
– LD: É unha obra abondosa, con bastante produción, un esforzo que se ve lendo por etapas o que fun construíndo. O compromiso vén desde o momento en que descubrín que era galego en Madrid, que tiña unha cultura e un idioma e que iso estaba reprimido. A primeira batalla foi cos propios madrileños cando estudaba topografía, cos compañeiros da clase que se burlaban do noso acento. No colexio de topógrafos eran militares boa parte dos profesores por ser eles os responsábeis da topografía oficial do Estado. Sobre un plano a escala 1:50.000 debatíamos os posíbeis erros que tería e sobre el fíxenlles ver as incorreccións cometidas nos que correspondían a Galiza por deformar os topónimos. Cando aínda hoxe se segue defendendo aquí a españolización dos topónimos, xa a finais dos anos sesenta aceptaban os militares a súa barbaridade, outro exemplo de como incide nunha persoa o feito de non poder ser ela; porque eu non podo ser eu sen ser galego. Que conflito hai en aceptalo? Un escritor non está fóra da sociedade, non anda nas nubes, está nun lugar concreto e iso vai diferenciar o seu traballo. Eu o que fago sáeme con toda naturalidade. Cando escribo, sei que iso vai chegar só a un número de xente, se chega. O conflito hoxe, xa con anos de moita batalla, é o silencio. Somos incómodos porque afondamos na vida de cada un, no que sente, no que expresa e no que quere. Se un non se somete ao poder ou se o contradí, resulta incómodo, como o é a muller que loita polos seus dereitos e que axiña silencian e combaten. Eu fun incómodo expresándome política ou socialmente, evidentemente, e nesa batalla fun vítima. Hai tres libros meus que sería interesante reeditar, penso, porque axiña desapareceron. Chegaron a un sector, ponlle 1.000 ou 2.000 persoas daquela, entre 1992 e 1997, e aí morreron e parécenme importantes na medida en que son voz da nación, historia dunha época a través duns personaxes que a conforman. (…)”
María Reimóndez publica O xeito das froitas
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“A escritora María Reimóndez publica O xeito das froitas, unha obra con ilustracións de Alicia Varela dirixida aos máis pequenos da casa. Este libro reflexiona sobre quen somos e as reaccións ante o diferente. “Ser quen somos non debería ser un acto de rebeldía, pero por desgraza é unha realidade para moitas persoas”, explica María Reimóndez, quen considera a literatura como un mecanismo para intervir socialmente contra os patróns que a sociedade vende como “normais”.
Outro dos temas presentes nesta obra é o concepto de pobreza, como afrontan os máis pequenos o feito de non ter cartos para comprar o material escolar? Cal é a reacción dos compañeiros de clase? Os prexuízos entre o rural e o urbano aparecen tamén nesta libro de María Reimóndez, quen consegue abrir os ollos do lector ante unha realidade que vive moi preto de nós. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Lois Pérez: “A tristeza é un terreo abonado para sacar versos”
Desde Xerais:
“O poema Blues do Rei Bermang = B.B.King, incluído no libro Long Play, de Lois Pérez, gañou o Premio aRi(t)mar Galiza e Portugal ao mellor poema publicado en Galicia. ARi(t)mar é unha iniciativa da Escola Oficial de Idiomas de Santiago para difundir a música e a poesía editada nos dous lados da raia e para achegar a cultura e a lingua dos dous países.
Con motivo deste recoñecemento, o programa Diario Cultural da Radio Galega emitiu unha entrevista a Lois Pérez sobre este poema e sobre o seu libro: Long Play, editado por Xerais na colección Poesía.
A entrevista pode escoitarse nesta ligazón, a partir do minuto 10´.”
Mario Regueira: “Á literatura galega fáltalle un Estado propio”
Entrevista de María Obelleiro a Mario Regueira en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): É a vez primeira que se centra de cheo na literatura erótica.
– Mario Regueira (MR): Foi un tema que estivo sempre, de maneira transversal, en todas as miñas obras, mais nunca –e é algo que dixen o día da entrega– se me pasara pola cabeza facer unha cousa tan claramente orientada cara a iso nin poñelo tan no foco se non chega a ser pola proposta do premio.
– SG: Quen é Marco Livorno, título tamén da obra gañadora?
– MR: O título pode parecer moi estraño mais marca un nome propio de orixe italiana e Livorno é unha cidade italiana, cun clube de fútbol moi vinculado á esquerda política. É un personaxe fantasmal que chega a unha cidade que é Ferrol e alén de xogar pachangas de fútbol cunha camisola que ninguén recoñece inicialmente vai pasando polas camas de máis da metade do barrio. O poemario está construído desde a perspectiva da marcha dese personaxe, que é o centro dos recordos, das ilusións e das experiencias da maior parte da xente que o coñeceu. Dalgunha maneira, o personaxe reactiva unha cidade derrotada, un barrio periférico, a través da sexualidade, das ganas de vivir e da camaradería. (…)
– SG: Refírese ao proletariado e, precisamente, a súa obra ten unha perspectiva política e social moi marcada tanto na poesía como na narrativa. A que se debe?
– MR: Sempre tratei de non facer literatura comprometida ou social en sentido clásico, pero sempre quixen que as miñas orixes e a miña identidade estivesen presentes. Parte da miña realidade é esa e éo dunha forma moi intensa. Procedo dun barrio da periferia de Ferrol, dunha familia de varias xeracións de traballadores de estaleiros e é unha parte moi marcada da miña realidade. Considero que a clase obreira, o proletariado, segue a ser, por moito que pasase nas últimas décadas, a protagonista da historia con maiúsculas. As cousas interesantes, as realmente relevantes, sobre as que se pode escribir son aquelas que lle pasan á clase obreira, outra cousa é que non o sexa no sentido da novela social atada a un esquema moi prefixado, que era o que se facía antes. Tamén existe a experiencia persoal, por exemplo, en canto á sexualidade, que é algo que aparece no poemario.”
Antonio Tizón: “Moita xente pensa que se tes un trastorno bipolar es máis creativo, cando se trata dun problema que precisa tratamento, en moitos casos toda a vida”
Entrevista a Antonio Tizón en La Región:
“O primeiro contacto co comisario Xosé Sánchez Pereiro foi en A antesala luminosa, pero é agora coñecemos cales foron os feitos que determinaron a súa conduta “corrupta e viciosa”, explica Antonio Tizón (A Coruña, 1960), que presentou en El Cercano, con Manuel Bragado, Un home estraño, a segunda novela desta saga policiaca, que funciona como precuela da primeira.
Esta obra parte de dúas imaxes moi concretas que quedaron grabadas na mente de Tizón: a primeira, a dun home que o escritor viu repetidamente na súa mocidade, cada vez cunha expresión diferente, pero igual de penetrante; a outra, a dun artista de rúa co que a cotío coincidía na súa estancia en Madrid.
Nesa época, Antonio Tizón escribía “unha especie de cantos”, que decidín engadir como epígrafe e “están relacionados con un dos personaxes da novela”, conta o coruñés, que hoxe interpretará o músico Xosé Constenla.
Un dos aspectos máis importantes desta entrega, da primeira e das que están por vir, é a importancia do contexto histórico: “Elixín a Transición porque foron anos moi complicados, con repetidos golpes de Estado, centos de mortos por terrorismo… Non foi un camiño de rosas como moitos pensan”. Tizón considera que está parte da nosa historia foi maltratada, pois “os mozos non saben en que consistiu e é importante que o fagan desde o colexio”.
O eixo da bipolaridade
Outro das pretensións de Tizón, como persoa con trastorno bipolar, é conseguir desmitificar a visión romántica das enfermidades mentais. “Moitas xente pensa que se tes un trastorno deste tipo es directamente máis creativo e tes un potencial maior cando, realmente, estamos a falar de problemas que precisan dun tratamento, en moitos casos, toda a vida”, conta.
Para trasladar isto ao papel, dota a algún personaxe cunha enfermidade mental e, ademais, repite a estrutura de dobre narrador que xa presentara en A antesala luminosa.
Por unha banda fala o comisario, cun galego normativo pero con presenza de expresións xa desfasadas, e despois está a xornalista Ledicia Muruzábal, cunha linguaxe máis literaria, co que “tamén se mostra a confusión que había na Galicia preautonómica”, destaca Tizón.”
Susana Sánchez Arins: “Estou orgulhosa de que a Através já não seja o espaço único que nos resta às autoras reintegracionistas”
Entrevista a Susana Sánchez Arins no Portal Galego da Língua:
“(…) – Portal Galego da Língua (PGL): Parece teres certa predileção pela combinatória de géneros, como já vimos com o seique. Tu contas e eu conto é um livro que contém poesia e narrativa. Umas vezes parece que os poemas estão escritos para os contos e outras que é ao invés. Podes contar-nos um bocado sobre o processo criativo e a decisão de unires num mesmo texto diferentes géneros?
– Susana Sánchez Arins (SA): Alguns dos poemas, como o de “política assistencial”, nasceram da estória que só depois decidi narrar em prosa, e pensei que deviam acompanhar-se, partilhar espaço, assim como mostra de respeito pola ideia primeira; depois nasceram estórias que eu não sabia se ficavam transparentes e pensei em colocar-lhe o poema para marcar aquilo que me interessava, ou oferecer outra visão do mesmo tema, ou mesmo contradizer o discurso dalguma personagem ou narradora. Em realidade, a medida que compunha o livro, vi que umas e outros pediam o acompanhamento: a estória, da síntese poética, o poema, duma estória que o estendesse.
E a cousa é sempre assim, não há vontade inicial minha de fazer cousas raras, juro, mas no processo de escrita encerelho-me, os textos tiram, eu puxo (“não, não, quero escrever normal, deixai-me, deixai-me!”), e sempre acabam por ganhar-me a partida.
– PGL: Formalmente o teu livro tem esse teu tom humorístico, ameno e mesmo oral. Porém, do ponto de vista do conteúdo impera a violência, que se manifesta de muitos jeitos (simbólica, institucional, machista…). É este um livro sobre a dor?
– SA: Não penso que seja um livro sobre a dor, mas sobre a vida. Eu pretendia escrever sobre o quotidiano, e foi no quotidiano que a violência entrou, entra. E quase sempre é essa a violência que fica sem narrar, porque as que interessam são as grandes, as maiúsculas, as públicas. E são estas privadas as que esquecemos porque não são contadas.
Acho que há muito humor nos textos, e que esse humor convive com situações de violência, mais ou menos brutal, mais ou menos subtil. Acho que assim são as nossas vidas. É com certeza o humor, junto com a tenrura (amor, diriam outras), o que faz que possamos erguer-nos, e continuarmos a ser pessoas, por cima dessa violência que sofremos ou presenciamos dia a dia. Isso é o que queria contar. (…)
– PGL: Tenho entendido que tens outros projetos em processamento… Podias-nos adiantar alguma coisa?
– SA: Ai! Devo-me à discrição! Mas posso dizer que estou muito contente porque os dois mais imediatos tenho-os comprometidos com editoras que não são a Através. Quer dizer, estou orgulhosa de que a Através já não seja o espaço único que nos resta às autoras reintegracionistas. Que haja outras editoras que publiquem obras nossas sem comentar nada, por desnecessário, dos nossos nh. Sem sugerir a possibilidade, sequer, de mudar a ortografia. Encontro isso prova dum caminho, pode que lento, mas inexorável, para o binormativismo. E orgulha-me fazer parte.”