Desde Galaxia:
“A obra Maternidades virtuosas, de María do Cebreiro Rábade Villar, resultou gañadora do Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2021, que organizan conxuntamente a Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia e Editorial Galaxia co patrocinio de Caixa Rural Galega. A xuntanza do xurado realizouse o día 21 de decembro de 2021, ás 11 horas, no Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, en Santiago de Compostela.
O ensaio premiado nesta edición do Premio Ramón Piñeiro, está dotado con 3.000 euros e ha ser publicado por Editorial Galaxia durante o próximo ano.
O xurado valorou especialmente o traballo por facer unha achega accesible a todos os públicos sen perder o rigor intelectual sobre como os cambios sociais, o capitalismo, o contexto tecnolóxico e os cambios no coñecemento están intervindo a experiencia da maternidade. A autora conecta a quen le coas últimas tendencias en pensamento feminista e coa actualidade, deixando que alcance as súas propias conclusións sobre o tema
O xurado, que concedeu o premio por maioría, estivo formado por Dona María Alonso Alonso, Don Javier Barcia González, Dona Raquel C. Pico, Don Lois Oreiro e Don Carlos Lema, como secretario con voz e voto, salientou a calidade dos orixinais presentados, así como a variedade de temas tratados neles.”
Arquivo da categoría: Premios ensaio: ditames
O historiador Bieito Alonso gaña o XIII Premio de Ensaio Manuel Murguía da Deputación da Coruña
Desde a Deputación da Coruña:
“Un xurado composto por ensaístas como Celia Pereira, Helena Miguélez-Carballeira, Suso Fernández Acevedo, David Rodríguez e o gañador da edición anterior, Martín Fernández Calo, ademais do deputado de Cultura, Xurxo Couto, como presidente, e a xefa de sección de Cultura, Mercedes Fernández Albalat como secretaria escolleron a obra Estendendo a rebelión. sindicalistas marítimos galegos na América Atlántica 1875-1930, de Bieito Alonso, como gañadora da décimo terceira edición do premio Manuel Murguía de Ensaio da área de Cultura da Deputación da Coruña. O premio está dotado con 6.500 € e a publicación da obra gañadora.
O xurado valora que a obra “acomódase acaidamente áo xénero ensaio. Investiga a pegada deixada por unha serie de sindicalistas galegos en distintos portos atlánticos de sudamérica e de norteamérica. O libro aborda a relación de Galiza co Atlántico ofrecendo unha lectura novidosa do océano como espazo xeográfico historizable en consonancia coas correntes historiográficas actuais”.
Alén do traballo de investigación na prensa sindical americana e da pesquisa biográfica dos personaxes estudados, o ensaio destaca, segundo o xurado, “por ofrecer unha visión do país no mundo que expande a imaxe que temos da emigración galega. Un fenómeno, este, que non se esgotaría no que tivo de vía de saída para masas de labregos, na conformación de comunidades de emigrados ou na experiencia do exilio, senón que tamén presentaría derivadas proletarias e revolucionarias, especialmente na súa veta anarquista”.
No traballo, “o país, lonxe de aparecer como periferia, preséntase como punto neurálxico das grandes rotas atlánticas, tamén no que ten que ver coa circulación de ideas emancipadoras. Unha inserción no contexto global, que fomentou un diálogo directo co outro lado do atlántico, de enorme interese para o presente”, apunta o xurado no seu fallo. (…)”
Carlos Quiroga gaña o XXV Premio Vicente Risco de Ciencias Sociais
“O xurado do XXV Premio Vicente Risco de Ciencias Sociais nomeou como gañadora a obra titulada A costela galega de Eça de Queirós, de José Carlos Quiroga Díaz, por tratarse dun ensaio formalmente ben estruturado, con rigor científico e destinado a un público amplo de Galiza e Portugal, que demostra a raíz galega de Eça de Queirós, con abundante documentación tanto administrativa como histórica. No deseño desa xenealoxía tamén se fai un pormenorizado retrato das relacións comerciais, culturais, sociais e humanas entre o sur de Galiza e o norte de Portugal entre os séculos XVII e XIX, cuestionando mesmo a idea de fronteira.
Concede tamén os seguintes accésits, con dereito á publicación:
· Da ría ás Rías Baixas. Paisaxe, turismo e territorio, primeiro accésit de Breixo Martins Rodal, polo seu rigor científico e porque senta as bases para posíbeis investigacións futuras.
· O Corpus Christi de Allariz, segundo accésit de Juan Antonio Seara Ferro, polo tratamento de documentación inédita que realiza sobre esta temática.”
Laura Calvo gaña a III Edición do Premio de investigación e ensaio sobre arte contemporánea do CGAC
Desde a Xunta de Galicia:
“O secretario xeral de Cultura, Anxo M. Lorenzo, entregou no Centro Galego de Arte Contemporánea (CGAC) o Premio de Investigación e Ensaio sobre a arte cuxo obxectivo é, a través dun premio único de 3.000 euros, promover o coñecemento e o acceso do público á arte contemporánea nas súas diversas manifestacións, así como favorecer a comunicación social das artes plásticas.
Nesta terceira edición o premio impulsado pola Xunta de Galicia recaeu sobre Laura Calvo, graduada en Historia da Arte, pola obra orixinal Memoria do Azul, un texto no que a autora traza un itinerario polos diversos ámbitos da creación contemporánea a través do uso da cor azul como monocromo que establece simbolismos e sinestesias. Deste xeito, Laura Calvo súmase ao artista Rosendo Cid, gañador do I Premio CGAC e a María Marco, galardoada na pasada edición. (…)
O xurado, presidido por Santiago Olmo, director do CGAC, e integrado por Alberto Ruíz de Samaniego, profesor da Facultade de Belas Artes de Pontevedra (Universidad de Vigo) crítico de arte e comisario; David Chao, profesor da Facultade de Historia da Arte de Santiago de Compostela; Natalia Poncela, critica de arte e comisaria, e Elena Expósito, coordinadora do departamento de publicacións do CGAC, valorou a capacidade de Laura Calvo para abordar algúns dos momentos estelares da cultura visual do século XX como o azul de Yves Klein, o cinema de Derek Jarman, as cores de Fromanger, o Picasso Azul e Rosa como duplicidade, o Deserto Rosso de Antonioni ou as luces e Skyspaces de James Turrell, para rematar con Hito Steyerl.”
Xosé Manoel Núñez Seixas gaña o Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2020
Desde Galaxia:
“A obra De imperios e danzas: poéticas da pluralidade territorial no fascismo español (1930-1975), de Xosé M. Núñez Seixas, resultou gañadora do Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2020, que organizan conxuntamente a Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia e Editorial Galaxia co patrocinio de Caixa Rural Galega. A xuntanza do xurado realizouse o día 21 de decembro de 2020, ás 10 horas, por videoconferencia.
O ensaio premiado nesta edición do Premio Ramón Piñeiro, que está dotado con 3.000 euros, ha ser publicado por Editorial Galaxia durante o próximo ano. O xurado destacou a capacidade analítica que a obra premiada, baseada nunha ampla e rigorosa documentación, consegue despregar sobre o fenómeno da utilización do folclore e os seus símbolos polo fascismo.
Á luz desa documentación, o enfoque contrastivo entre as diferentes nacionalidades históricas realízase cun estilo diáfano e crítico. Ademais, a obra premiada vencella o presente con feitos históricos que informan o actual debate sobre a organización do Estado, salientando dese xeito a actualidade do tema.
O xurado, que concedeu o premio por maioría, estivo formado por Don Luís Alonso Girgado, Don Xesús Fraga, Dona Rexina Vega, Dona Montserrat Pena Presas e Don Carlos Lema, como secretario con voz e voto, salientou a calidade dos orixinais presentados, así como a variedade de temas tratados neles.”
Casa de Rosalía (Padrón): entrega do II Premio de Investigación e Ensaio Ramón Baltar Feijóo a Carlos Castelao
Xaquín Núñez Sabarís gaña o Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2019
Desde
Galaxia:
“A obra Cartografías da narrativa galega contemporánea, de Xaquín Núñez Sabarís resultou gañadora do Premio Ramón Piñeiro de Ensaio 2019, que organizan conxuntamente a Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia e Editorial Galaxia co patrocinio de Caixa Rural Galega. A xuntanza do xurado realizouse o 27 de decembro de 2019, ás 12:30 horas, no Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades, en Santiago de Compostela.
O ensaio premiado nesta edición do Premio Ramón Piñeiro, está dotado con 3.000 euros e ha ser publicado por Editorial Galaxia durante o próximo ano.
O xurado valorou moi especialmente o achegamento ao discurso literario galego desde unha perspectiva aberta ao transmedia e a cultura de grande difusión. A obra revela dunha maneira anovadora e lúcida cambios repertoriais na produción galega a través do estudo do thriller xacobeo, a novela viguesa e o auxe da narcofición.
O xurado, que concedeu o premio por maioría, estivo formado por Dona África López Souto, Don Luís Alonso Girgado, Dona María López Sández, Dona Anna R. Figueiredo e Don Carlos Lema, como secretario con voz e voto, salientou a calidade dos orixinais presentados, así como a variedade de temas tratados neles.
Xaquín Núñez Sabarís é doutor en Filoloxía Hispánica e Profesor Associado (Titular) do Departamento de Estudos Românicos da Universidade do Minho. Desenvolve a súa investigación no Centro de Estudos Humanísticos da Universidade do Minho, no grupo de investigación “Identidade(s) e Intermedialidade(s). Ademais, integra o grupo de investigación da Universidade de Santiago de Compostela, dedicado ao estudo da obra de Valle-Inclán.”
Identidade e afectos patrios, de Ramón Villares, Premio Mondoñedo 10 2019 de Ensaio
Un ensaio sobre os soberanos da Galiza Castrexa gaña o Manuel Murguía da Deputación da Coruña
Desde 
a Deputación da Coruña:
“Callaici principes. Os soberanos da Galiza castrexa é o título da obra gañadora da XII Premio de Ensaio Manuel Murguía da Deputación da Coruña. O seu autor, Martín Fernández Calo (Porto do Son, 1990), reivindica a Galiza antiga como suxeito historiográfico de seu. Gaña un premio de 6.500 € e a publicación da obra é o que recibirá o autor.
Un xurado composto por Xurado, Miguel Anxo Seixas Seoane, Rebeca Baceiredo Pérez, Iria Veiga Ramos, e os gañadores da edición anterior Raúl Sotelo Vázquez e José Manuel Vázquez Lijó ademais do deputado de Cultura, Xurxo Couto como presidente e a xefa de sección de Cultura, Manuela Muñiz como secretaria escolleron a obra de Martín Fernández Castro da que destacaron o seu rigor e claridade expositiva.
“A investigación amosa unha profunda e rigorosa análise da institución de principes na Callaici da Antigüidade, cun amplo marco comparativo no eido xeográfico europeo. É singularmente meritoria dadas as dificultades da interpretación social do rexistro material de época castrexa”, apunta o fallo do premio que destaca tamén que “a tese dunha xefatura indíxena (asimilable ao concepto de princeps gentis) prerromana que persiste en época de Xulio-Claudia, descansa nunha sólida argumentación teórica, grazas á lectura científica do limitado corpus epigráficos, dun rico abano de clásicos latinos e de copiosas e pertinentes referencias bibliográficas (galegas, españolas e estranxeiras)”.
O xurado apunta ademais que o estudo está moi ben redactado e é moi preciso terminolóxicas e conceptualmente. “O autor sintetiza ben os obxectivos da investigación e os resultados acadados nas conclusións. E formula interrogantes cuxas respostas probablemente están enterradas nas ducias de xacementos castrexos sen escavar a día de hoxe”, sinalan arredor da obra.
Martín Fernández Calo naceu en Porto do Son en 1990 e forma parte da última xeración de licenciados en Historia (USC, 2013). O seu ámbito de investigación céntrase na historia socio-política, institucional e eclesiástica da antiga provincia romana da Gallaecia, os seus antecedentes pre-históricos e o seu legado tardo-antigo e medieval.
Reivindica así a Galiza antiga como suxeito historiográfico de seu, digno de estudo específico, tentando asemade de superar os compartimentos cronolóxicos que adoitan encorsetar a investigación académica.
Alén de Callaici principes: os soberanos da Galiza castrexa, gañadora do Manuel Murguía, a esta intención xeral se adscribe a súa tese de licenciatura (USC, 2015): A organización político-administrativa de Galicia na Antigüidade: séculos II a.C.-VIII d.C.
O pasado ano publicou Estado, poder e estruturas políticas na Gallaecia: séculos II a.C.-VIII d.C. (Blukk Edições, 2018). Toda a súa produción académica, con referencias, resumos e eventualmente arquivos para a descarga, pode consultarse na súa páxina académica persoal.”
O mellor ensaio galego da década atópase entre 13 obras
Desde
Sermos Galiza:
“Un total de 13 obras compiten por seren recoñecidas co Premio Mondoñedo 10 ao mellor ensaio da última década. Trátase dos seguintes libros: Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro, de Ramón Nicolás (Xerais, 2012); Os santos titulares de parroquia en Galiza, de Xosé M. González Reboredo (Sotelo Blanco, 2012); Para que nos serve Galiza?, de Xaime Subiela (Galaxia, 2012); Herdeiros pola forza. Patrimonio cultural, poder e sociedade na Galicia do século XXI, de Xurxo Ayán e Manuel Gago (2.0 Editora, 2012); Rosalía de Castro, estranxeira na súa patria (a persoa e a obra de onte a hoxe), de Francisco Rodríguez Sánchez (AS-PG, 2013); Tastarabás. Enciclopedia de brinquedos tradicionais e uso lúdico da natureza, de Antón Cortizas (Xerais, 2013); Galiza, um povo sentimental?, de Helena Miguélez-Carballeira (Através Editora, 2015); Historia de Galicia, de Ramón Villares (Galaxia, 2016); Enfermos pobres, médicos tristes: Historia crítica da medicina rural en terras esquecidas, de Roberto Fernández Álvarez (Urco, 2017); Identidade e afectos patrios, de Ramón Villares (Galaxia, 2017); Rosalía de Castro. Cantos de independencia e liberdade (1837-1863), de María Xesús Lama (Galaxia, 2017); Memorias dun loitador antifranquista. O testemuño do comunista David Álvarez Carballido, de Anahí Almasía, Mariela Sánchez e Antón Santamarina (Alvarellos, 2018) e As orixes da fotografía en Galicia. Estudios composteláns do s. XIX, de Carlos Iglesias Castelao (Alvarellos Editora-Consorcio de Santiago, 2018).
O xurado reunirase en Mondoñedo o domingo, 13 de outubro de 2019, ás 12 horas, e a entrega do premio terá lugar nun acto público que acollerá o Auditorio Pascual Veiga de Mondoñedo o domingo 20 de outubro. O premio consistirá nun diploma acreditativo e unha obra artística orixinal e única, creada para esta ocasión polo artista mindoniense, José Pedro Gómez.
Forman parte do xurado: Antonio Reigosa (presidente, sen voto), cronista oficial de Mondoñedo; un vogal designado polo Consello da Cultura Galega; outro pola Real Academia Galega; outro pola Asociación de Escritores/as en Lingua Galega; outro pola Asociación Galega de Editoras; outro polo Instituto Galego de Historia; outro pola Facultade de Humanidades de Lugo (USC) e outro polo Concello de Mondoñedo. Actuará como secretario (sen voto) Fran Bouso, designado pola asociación convocadora deste premio.”
