Josi Lage: “Precísase poñer en valor o feito de que o FETEGA sexa o único festival integramente dedicado ao teatro galego”

Entrevista a Josi Lage en Erregueté:
“Josi Lage anunciou que despois desta edición deixaba a dirección do Festival de Teatro Galego do Carballiño (FETEGA) para dedicarse de cheo á súa profesión de actriz. Nos moitos anos que leva á fronte deste encontro, o FETEGA medrou, mais a costa de pasar por moitas vicisitudes que ela tivo que enfrontar sen contar con axudas institucionais, só co apoio do seu equipo. A presente edición semella deixar atrás as ameazas que se cerniron sobre o encontro en anos anteriores, cando a continuidade estivo en perigo. Lage fai un balance do seu traballo nun festival que cumpre agora tres décadas. | Manuel Xestoso |
– Erregueté (E): Este ano o Fetega celebra o seu 30 aniversario, despois dos problemas do ano pasado e cun mellor orzamento nesta nova edición, como afrontaron esa dificultade?
– Josi Lage (JL): O feito de que este ano o concello case dobrase o orzamento, coas axudas da AGADIC e o apoio tanto da Deputación, que sempre está, como da empresa Montañesa e os establecementos do Carballiño que colaboran con nós, a vida vese doutra cor. O Festival estivo a piques de desaparecer en dúas ocasións e sempre tivo que ver coa falta de axudas de Agadic; e o ano pasado pasámolo realmente mal. Somos o único festival de teatro galego, exclusivamente en lingua galega, e é unha mágoa que iso ás veces non se considere como un valor. Nós tratamos de ser fieis ao noso nome e ser profesionais. Iso require tempo, require unha programación e require un esforzo durante todo un ano. No Fetega non temos a sorte doutros festivais subscritos a un concello que pon o seu persoal e os seus técnicos en funcionamento. Nós contamos cun equipo que fai todo e que leva 30 anos sacando este proxecto adiante. É difícil pero estamos satisfeitos de que todo o que fixemos é pola xente, polo Carballiño e polos compañeiros que teñen unha praza máis onde mostrar en verán os seus traballos. Que o festival desaparecera ou que estivese a piques de desaparecer, a min doíame sobre todo polos compañeiros, independentemente do traballo de tantos anos. Que non se tivera en conta no seu momento, evidentemente, a min fíxome sacar as unllas. Pero tamén son unha persoa agradecida e se digo cando as cousas non están ben, tamén as teño que dicir cando están ben e estoume referindo tanto ao apoio de Agadic como polo feito de que o concello dobrase o orzamento este ano.
– P: De feito, na rolda de prensa do luns apelaban á vontade das institucións para que o festival non dependese dos vaivéns políticos.
– JL: Ten que estar claro e sempre o tivemos claro e é que o festival non podía politizarse. Soa político o de dicir que isto é do pobo e para o pobo, pero concibiuse así, como se concibiu a MIT en Ribadavia. Entón imos respectar esa idiosincrasia e imos a respectar a lingua galega. Non é de ninguén máis, de ningún partido político e imos loitar para que se siga mantendo así. É unha das cousas que máis teño en conta de cara á sucesión: que non se politice e que siga no Carballiño. Que despois siga medrando e que se poida algunha parte noutra cidade, estupendo porque eu aspiro a que a persoa que veña o faga medrar. Ese polbo, nunca mellor dito, con ese concepto estamos traballando agora. O epicentro é o Carballiño pero pode haber tentáculos que se estendan. Eu quero que o festival medre e eu creo que a persoa que veña o vai conseguir.
– P: Aínda que está fóra do programa, como valoras o que esta sucedendo agora no FITO?
– JL: Unha tristeza. Tanto a nivel particular como a nivel de festival porque son compañeira, e porque eu estiven nesa situación. Eu sei o que doe non ter as axudas, non ter as colaboracións das institucións e esa é unha das cousas que a min máis me cansaron nestes 20 anos de traballo; lidar coas autoridades é o máis duro.

O que lle pasa ao FITO é inconcibible. Un festival que leva tantos anos que leva e que é un referente a nivel galego en que ser apoiado. O concello debería facelo a súa bandeira. Dóeme a súa situación do FITO e gustaríame mostrarlles o meu apoio como compañeira e como directora do festival de teatro galego. (…)”

A AELG solidarízase coa AAAG e Sarabela Teatro en relación á decisión do Concello de Ourense de retirar o seu apoio ao FITO

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) súmase á nota emitida pola Asociación de Actores de Actrices de Galicia (AAAG) en relación á decisión do Concello de Ourense de retirar o seu apoio ao Festival Internacional de Teatro de Ourense (FITO), ao tempo que amosa a súa solidariedade con Sarabela Teatro, compañía que organizou esta actividade anualmente desde 2007.

Desde a AELG consideramos que a cultura e as artes, como a educación e a sanidade, son bens necesarios para que unha sociedade se desenvolva de maneira sa, equilibrada e feliz. Por iso é de valorar que Concellos, Deputacións e Xunta velen por facilitar o acceso ás artes escénicas tanto de aquí como de fóra, auspiciando e axudando, tamén, a que as compañías e artistas galegas/os poidan realizar procesos de creación fóra da precariedade.

“Cando o noso Hamlet subiu ás táboas”

Artigo en La Voz de Galicia:
“(…) «Non hai nada que teña maior actualidade ca os mitos. Son sempre noticias de última hora», escribiu o autor mindoniense, que, cómpre lembralo, dedicou ao xornalismo moitas horas da súa vida. Hai agora 60 anos, o 31 de agosto de 1959, Hamlet achegouse á Coruña e no Teatro Colón estreouse a obra á que Cunqueiro dedicara esforzos, ás veces envoltos en dúbidas, nos meses anteriores.
Nunha carta ao amigo Alberto Casal, incluída no volume Saiban cantos estas cartas viren, o escritor anota antes da estrea que viaxará de Mondoñedo á Coruña para ver os derradeiros ensaios, pero en realidade confesa o seu desacougo: «Non é nada esa estrea, e porén tenme inquedo e impaciente, e con temor», di.
Os temores semellaban fundados, non por inexperiencia dun autor que xa tiña unha longa traxectoria na poesía e na narrativa, pero si máis ben por circunstancias habidas nos meses anteriores. Noutra carta do devandito volume, escrita en xullo de 1959, Casal recolle os problemas xurdidos antes da estrea por mor das dificultades para a difusión da obra. O Ministerio de Información e Turismo xogara un papel importante nese asunto, aínda que a obra puido logo representarse. (…)
Chegado por fin o verán de 1959, Cunqueiro contaba, nunha entrevista en La Voz de Galicia asinada por Vicencio, que coa obra tentara dar resposta a «vellas e eternas preguntas» e que confiaba nos actores -a obra foi representada polo grupo Teatro Cultura, da Asociación Cultural Iberoamericana- polo «verdadeiro amor» posto nos ensaios. Tamén engadía que se a obra resultaba un fracaso, a responsabilidade sería súa por ter emprego unha linguaxe «escura e torpe». O xornalista remata a entrevista cun comentario que lectores, espectadores, actores e críticos semellan asumir 60 anos despois: que Cunqueiro amose escuridade ou torpeza na linguaxe, escribe Vincencio, «resulta imposible». (…)”

Miguel de Lira, Premio de Honra do FETEGA do Carballiño

Desde Erregueté (foto do autor: Rosinha Rojo):
“A 30ª edición do Festival de Teatro Galego (Fetega), que se celebra dende o día 2 ata o 6 de setembro no Carballiño, entregará o seu premio de honra ao actor e cofundador da compañía Chévere Miguel de Lira, pola súa achega “imprescindible” ao mundo das artes escénicas.
Así o explicou este luns a directora do evento, Josi Lage, durante a rolda de prensa de inauguración do Festival. Na mesma, a actriz volveu a anunciar a súa retirada da dirección do Festival e asegurou o “compromiso total” de que o Fetega continúe celebrándose no Carballiño, como un do requisito que deberá adquirir o seu predecesor ou predecesora no cargo, aínda por coñecer.
Na mesma liña, pediu á Axencia Galega dás Industrias Culturais (AGADIC), o Concello do Carballiño, a Deputación de Ourense e as empresas e establecementos privados que continúen coa súa colaboración para facer posible a continuidade do festival. A este respecto, Lage non puido evitar lembrar que a pasada edición “pasaron un mal momento e o festival resentiuse”, cando Agadic non colaborou co mesmo. Por todo iso, agradeceu a achega de 15.000 euros este ano e pediulles que sigan na mesma liña.
Neste contexto, a xefa territorial de Cultural e Turismo de Ourense, en representación de Agadic, recolleu a testemuña despois de destacar que se trata dunha “cita obrigada para os amantes das artes escénicas” e un “reclamo para que a cidadanía consuma cultura”.
Durante a convocatoria tamén estiveron presentes varios membros do xurado que entregará os premios do Festival. Un “xurado de altura”, como os definiu Josi Lage, cunha “tarefa complicada”.“Os grupos e compañías participantes son do mellor do noso teatro galego”, explicou Mariana Carballal, para a continuación agradecer o traballo de Josi Lage para converter ao festival xa “maduro” en todo un “referente”, con “moitas posibilidades para ser viable”.”

Comezou a XXXIV Semana de Teatro do Valadouro

Desde Erregueté:
“Onte comezou a XXXIV edición da Semana de Teatro do Valadouro coa actuación do grupo Os pícaros da Lagoa, que representou Asilo por compasión. Seis días de actuacións (do 1 ao 6 de setembro) coa participación de grupos locais de recente creación e grupos da bisbarra xa ben consolidados.
O ciclo continúará hoxe co grupo de teatro Lume Escénico, da Pontenova, coa obra O achado do castro, de Manuel Núñez Singala. Mañá, martes día 3, será a quenda do grupo Axóuxeres de Vilaronte coa peza Un divorcio no pobo, de Tito Casado. O mércores 4 será o grupo O Bordelo, de Cervo, o que represente Toluras de proveito, de Francisco Piñeiro. O xoves 5, Touporroutou, de Foz, chegará ao Valadouro con Comedia bífida, de Núñez Singala. E, para rematar, o venres 6, A Adala de Fazouro representará a obra O que armou unha zoca.
Todas as representacións son as 22:00 no salón de actos da Casa da Cultura e, como novidade este ano, a apertura da billeteira para a retirada das entradas, de balde, será ás 21:00.
A entrada é gratuíta ata completar o aforo disposto na sala.”

O FETEGA do Carballiño pasa a chamarse Festival de Teatro Galego Celso Parada

Desde Erregueté:
“Inclúe unha ducia de citas con destacadas compañías galegas, ademais de monólogos, animación de rúa, coloquios, obradoiros e a entrega dos premios Dorotea Bárcena.
O Festival de Teatro Galego (Fetega) do Carballiño anunciou hoxe a súa programación, nunha edición que marca o trixésimo aniversario da súa existencia. A dirección do festival carballiñés rende homenaxe ao recentemente falecido Celso Parada rebautizándoo como Festival de Teatro Galego Celso Parada.
Unha ducia de compañías de teatro e de novo circo danlle forma ao cartel deste ano, que se despregará en diferentes espazos da localidade do 2 ao 6 de setembro e inclúe, así mesmo, actividades paralelas como monólogos, animación de rúa, coloquios, obradoiros e a entrega dos premios Dorotea Bárcena.
Cinco compañías conforman a programación que acollerá o Auditorio Municipal: Iria Pinheiro con Anatomía dunha serea o 2 de setembro; Contraproducións con A compañeira de piso o día 3; Chévere con Curva España o día 4; Redrum Teatro con Idiota o día 5; e Enconarte Producións con Monstuación o día 6.
A estas función do Auditorio súmanse ás do anfiteatro da Veracruz con varios espectáculos de novo circo, clown e maxia: Catro segundos, da compañía IO o día 2, Don Gelati de Dani García o día 3, Cartoons de PT Excéntricas o día 4, Lume de Asacocirco o día 5 e 4.0 de Sue Moreno o día 6.
Ademais, na Casa da Cultura, haberá monólogos cómicos a cargo de Xan Veiga (día 2), Fran Campos (día 3), Víctor Grande (día 4) e Pepo Suevos (día 5). No mesmo lugar, o mércores 4 ás 12:00, Raquel Queizás presentará Toin toin, un espectáculo de contos con monicreques de mesa acompañado de instrumentos musicais sinxelos para gozo dos máis pequenos da casa e os seus pais.
Como en anos anteriores, o programa complétase cunha serie de actividades paralelas, entre as que se atopan pasarrúas diarios a cargo da compañía Barafunda, dous obradoiros de interpretación a cargo de Fernando Tato e Nekane Fernández e un coloquio de creadoras baixo o título Arte con nome de muller o venres 6, no que participarán a directora do Centro Dramático Galego, Fefa Noia, as actrices Belén Constela e Iolanda Muíños, a escenógrafa e iluminadora Silvia Penas, a dramaturga e directora da erregueté Vanesa Sotelo e a directora de escena Ánxeles Cuña, baixo a moderación de Inma López Silva.
A trixésima edición do Festival de Teatro Galego do Carballiño pecharase na noite do venres coa gala de entrega dos premios Dorotea Bárcena, que será presentada pola directora e actriz Marián Bañobre no Auditorio Municipal.”

Manuel Vieites, premio Mácara na XX Mostra de Teatro Amador de Palas de Rei

Desde Erregueté (foto: Aisge):
“O sábado, 6 de setembro, durante a xornada de SON D’ALDEA, entregarase o XIV Premio Careón á escritora Ana Pillado Vega en recoñecemento polo seu labor como escritora e dinamizadora da cultura galega e o XIX Premio Mácara a Manuel Vieites pola súa traxectoria profesional como escritor e o seu apoio ao teatro. O sábado, 31 de agosto, ás 21:00, na Casa de Cultura de Palas, entregarase o II Premio Garabato á conservación do Patrimonio en Homenaxe a Gabriel Barreiro Toural, dotado con 1000 euros e plica a unha entidade que se distingue pola súa labor de defensa do patrimonio cultural do rural.
O sábado, 7 de setembro, nas aldeas de Albá, Santo Xusto, Vilafofe e Pambre celebrarase a XIX edición de SON D’ ALDEA, actividade protagonizada polos veciños e polas veciñas das aldeas do Concello. Trátase dun evento dinamizador da cultura rural que procura amosala, proxectala e dignificala.
Todas as funcións serán ás 21:00 na Casa de Cultura de Palas de Rei, salvo as sinaladas abaixo.

Programa
MARTES, 27 DE AGOSTO.
GRUPO: Barafunda Teatro
OBRA: Bañistas despistados.
HORA: 18:00
MÉRCORES, 28 DE AGOSTO.
GRUPO: Lila Teatro
OBRA: Duncan de palleiro.
HORA: 21:00.
XOVES, 29 DE AGOSTO.
GRUPO: Obradoiro Municipal de Teatro de Palas de Rei.
AUTOR/-A: Creación colectiva do alumnado, coordinado por Afonso García Penas.
OBRA: Vogando nos contos.
HORA: 21:00.
VENRES, 30 DE AGOSTO.
GRUPO: Iara Teatro.
OBRA: No berce da palabra.
HORA: 21:00.
SÁBADO, 31 DE AGOSTO. (DOBRE FUNCIÓN)
No campo da festa de Santo Xusto
GRUPO: Metátese Teatro.
HORA: 17:30.
GRUPO: Metátese Teatro.
Na Casa de Cultura de Palas de Rei
OBRA: Na procura dun traballo.
HORA: 21:00.
DOMINGO, 1 DE SETEMBRO.
GRUPO: Ateneo, de Pozuelo.
OBRA: En el estanque dorado.
HORA: 21:00.
MÉRCORES, 4 DE SETEMBRO.
GRUPO: Caxigo Teatro, de Curtis.
OBRA: O conxuro das letras.
HORA: 21:00.
XOVES, 5 DE SETEMBRO.
GRUPO: Alentía.
OBRA: Conversas teatralizadas con… Johan Photography.
HORA: 21:00.
VENRES, 6 DE SETEMBRO.
GRUPO: Caxoto (Felipe Díaz).
OBRA: Daló de onde eu veño.
HORARIO: 21:00 horas.
Esta función será no Parladoiro de Arqueixal, en Albá con motivo da IX edición do Son d’aldea.
SÁBADO, 7 SETEMBRO.
Sairase do campo da festa da aldea de Santiago de Albá ás 9:30.
GRUPO: Son d’aldea.
OBRA: Os ollos da experiencia.
AUTOR: Creación colectiva dirixida por Metátese Teatro e Alentía Teatro.
HORA: 10:00.”

Celso Parada e o patrimonio inmaterial da cultura galega

Desde a Sección de Literatura Dramática da AELG lamentamos a morte de Celso Parada.

Sendo un dos pioneiros do teatro profesional galego, chegou a arriscar, en tempos difíciles, o seu patrimonio material para que a empresa do teatro contribuíse ao patrimonio inmaterial da cultura, aínda que non dese diñeiro. Celso Parada, ademais, era un teatreiro comprometido coa escenificación da literatura dramática galega.