Ramón Nicolás e Begoña Caamaño gañan o Premio Losada Diéguez

Desde Sermos Galiza:
Morgana en Esmelle (Galaxia), a segunda novela de Begoña Caamaño resultou gañadora do premio Antón Losada Diéguez na súa XXVIII edición canda Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro (Xerais), de Ramón Nicolás na categoría de ensaio. Os premios convocados polos concellos de Boborás e O Carballiño, patrocinado pola Deputación de Ourense, valoran a mellor obra publicada entre as edicións co cal, por terceira vez a obra de Caamaño recoñécese como a mellor publicada en narrativa no pasado ano.
Un xurado composto por Euloxio Rodríguez Ruibal, Dolores Vilavedra, Francisco Luis Fariña Busto, Avelino García, Xosé Henrique Costas e Goretti Sanmartín decidiu premiar a novela de Begoña Caamaño pola “súa orixinalidade no tratamento dun tema de longa tradición, non só na literatura galega senón nas literaturas universais”. Segundo o xurado, a novela consigue “renovar a temática artúrica fuxindo de estereotipos e creando poderosas personaxes femininas. Por outra parte a obra combina un persoal estilo literario cun magnífico traballo lingüístico”. (…)”.

Begoña Caamaño e Manuel Álvarez Torneiro coinciden de novo nos Premios da Crítica española

Desde Sermos Galiza:
Manuel Álvarez Torneiro en poesía e Begoña Caamaño en narrativa, son os dous nomes que resultaron premiados no Premio da Crítica Española que se fallou na mañá do sábado día 13 en Ponferrada. Recuncan cando se cumpre o mes de teren recibido os galardóns da Asociación Galega de Editores. (…)
Un xurado composto por críticos literarios destacou a voz de Álvarez Torneiro para lle outorgar este galardón que o seu máis recente libro, Os ángulos da brasa, suma ao xa recibido Ánxel Casal de poesía da Asociación Galega de Editores. O crítico Xosé Manuel Eyré, que tomou parte no xurado, apunta en Ferradura en tránsito que o libro de Torneiro: “…É un poemario extraordinario, un poemario que logra ser emotivo sen deixar de ser reflexivo, unha ollada sobre a vida desde a altura dos anos e da experiencia, sobre a vida e o ser humano. Un poemario que reconciliará coa poesía a todos aqueles que estean un pouco saturados das formas e contidos da poesía máis vangardista e anovadora, porque esta poesía, como a de sempre, perfectamente medida, calculada, con cada cousa no seu sitio para que a discursividade sexa natural, deixa lugar unha expresividade que non procura o epatante, nunca hai lugar para artificio senón o sentir e a reflexión”. (…)
De novo Morgana en Esmelle (Galaxia) de Begoña Caamaño é recoñecida como mellor obra narrativa do 2012. Da súa segunda novela, a autora comentou recentemente nunha entrevista no semanario Sermos Galiza que se pode “ler con claves de contempoarneidade e propón outro tipo de modelos. A cultura ten que camiñar apegada á ética. Non podes estar calada diante do que pasa, tes que tomar postura, propor alternativas”. A segunda novela de Caamaño publicouse despois de que a xornalista se dese a coñecer como escritora con Circe ou o pracer do azul. En ambos títulos, a escritora revisita a historia literaria e mítica desde a súa escrita feminista. (…)”

Trinta e seis obras finalistas compiten polos Premios AELG 2013

Os 425 socios e socias da AELG xa escolleron os finalistas aos premios á mellor obra publicada no 2012 nas modalidades de ensaio, poesía, narrativa, tradución, teatro, blog literario, literatura infanto-xuvenil e traxectoria xornalística. Nestes dous últimos casos tamén participaron na elección os asociados de Gálix e os membros do Colexio de Xornalistas respectivamente.
As obras gañadoras daranse a coñecer na gala que terá lugar o 4 de maio no auditorio do Centro Ágora da Coruña.

Así pois, da conxunción de votos emitidos na primeira quenda resultaron finalistas:

Blogs Literarios
Caderno da crítica, de Ramón Nicolás
Criticalia, de Armando Requeixo
Versos e aloumiños, de Antonio García Teijeiro e Antón García-Fernández

Ensaio
Como falar e escribir en galego con corrección e fluidez, de Carlos Callón (Xerais)
O labirinto da saudade, de Luís G. Soto (Laiovento)
Onde o mundo se chama Celso Emilio Ferreiro, de Ramón Nicolás (Xerais)

Literatura Infanto-xuvenil
Eu, pel, de Teresa González Costa (Xerais)
O corazón de Xúpiter, de Ledicia Costas (Xerais)
O neno can, de Fina Casalderrey e Francisco Castro (Galaxia)
Palabras de auga, de Marcos Calveiro (Xerais)

Mellor traxectoria de Xornalismo Cultural en 2012
Ana Romaní
Blanca-Ana Roig Rechou
– Carme Vidal
Fran P. Lorenzo
Iago Martínez
María Solar
– Moncho Paz
Ramón Nicolás

Narrativa
A noite branca, de Francisco X. Fernández Naval (Xerais)
As voces baixas, de Manuel Rivas (Xerais)
Morgana en Esmelle, de Begoña Caamaño (Galaxia)
Tonas de laranxa, de María Lorenzo Miguéns e Manuel Lorenzo Baleirón (Xerais)
Verde oliva, de Xavier Alcalá (Galaxia)

Poesía
Boca da cobra, de Francisco Salinas Portugal (Biblos)
Emily on the road, de Ramón Blanco (Acha Escrava Editora)
Fase de trema, de Lorena Souto (Espiral Maior)
O silencio, de Mario Regueira (Xerais)
Os ángulos da brasa, de Manuel Álvarez Torneiro (Faktoría K de libros)
ruído de fondo, de Daniel Salgado (Xerais)

Teatro
Banqueiros, de VV. AA. –Francisco Pillado, coordinador- (Laiovento)
Novo teatro fantástico, de Manuel Lourenzo (Laiovento)

Tradución
Cancioneiro, seguido das Rimas dispersas, de Francesco Petrarca, en tradución de Darío Xohán Cabana (Edicións da Curuxa)
Carné de identidade, de Mahmud Darwix, en tradución de Moncho Iglesias e Samar Sabat (Barbantesa)
Gretchen, miña nena, de Christine Nöstlinger, en tradución Isabel Soto (Oxford University Press)
O home unidimensional, de Herbert Marcuse, en tradución de Jesús Saavedra (Universidade de Santiago)
O sentido dun final, de Julian Barnes, en tradución de Xesús Fraga (Rinoceronte)

Na segunda fase, xa en andamento, os asociados e asociadas decidirán as obras gañadoras.

Alén destas categorías, os Premios AELG constan doutros tres galardóns outorgados pola Asemblea de Socios e Socias da AELG:

  • O premio Mestres e Mestras da Memoria, de nova creación, que se concede nesta primeira edición a Manuela Cortizo Medal e Ángel Rivas Veiga, por toda unha  vida de dedicación exemplar á transmisión oral de saberes e valores da nosa cultura popular tradicional;
  • O Premio Institucións que se concede a quen contribuíse á divulgación da lingua e cultura galega, e que este ano será para o asociacionismo cultural representado por aquelas asociacións que, nacidas nas décadas dos 60 e 70, aínda manteñen a súa vitalidade e activismo cultural (Agrupación Cultural O Galo, Agrupaçom Cultural O Facho, Clube Cultural Valle Inclán, Agrupación Cultural Auriense, Agrupación Cultural Francisco Lanza, Agrupación Cultural Avantar, Agrupación Cultural Alexandre Bóveda, Agrupación Cultural Lumieira, Sociedade Cultural Medulio, Associaçom Cultural Amig@s da Cultura de Pontevedra);
  • E mais o Premio AELG 2013 Escritora Galega Universal, outorgado pola Asemblea á escritora Lídia Jorge, galardón que a distingue como autora que combina a excelencia literaria co compromiso ético que o converte en referente na defensa da dignidade humana.

No transcurso da gala a AELG tamén entregará aos humoristas gráficos Siro López Lorenzo “Siro”, Xosé Lois González Vázquez “O Carrabouxo, Xosé Ángel Rodríguez López “Gogue”, Xosé Carreiro Montero “Pepe Carreiro” e Xaquín Bieito Marín Formoso “Xaquín Marín” a distinción Bos e Xenerosos.

Entregados os Premios da Edición 2012

Desde a Asociación Galega de Editores:
“Os Premios da Edición, convocados pola Asociación Galega de Editores, pretenden recoñecer e distinguir a excelencia do traballo editorial realizado no ámbito editorial ao longo do ano 2012 en Galicia. Asistiron á Noite da Edición o Secretario Xeral de Cultura e o Concelleiro de Cultura do Concello de Vigo.
O xurado dos Premios da Edición do ano 2012 estivo formado por Xaime Nogueira, Montse Pena Presas, Concha Costas, Paz Raña Lama e Laura Caveiro.

PREMIADOS

Premio Ánxel Casal ao Libro de ficción: Morgana en Esmelle, Begoña Caamaño, editado por Galaxia.
Premio Ánxel Casal ao Libro de non ficción: O rastro que deixamos, de Agustín Fernández Paz, publicado por Xerais.
Premio Ánxel Casal ao Libro de poesia ou teatro: Os ángulos da brasa, de Manuel Álvarez Torneiro, editado por Kalandraka.
Premio Isaac Díaz Pardo ao Libro ilustrado: Cartas de inverno, ilustrado por Antonio Seixas, editado por Xerais.
Premio Neira Vilas ao Libro Infantil e Xuvenil: O corazón de Xúpiter, de Ledicia Costas, editado por Xerais.
Premio Lois Tobio á Tradución: Alén da fronteira. Sete poetas vascos, traducido por Isaac Xubín, editado por Kalandraka Editora.
Premio Xosefa Vilarelle ao Libro Educativo: Peixes. Cociña infantil, de varios autores, editado por Ouvirmos.
Premio Xosé María Álvarez Blázquez: Fina Casalderrey.
Premio Rosalía de Castro á mellor iniciativa editorial: OQO films.
Premio Francisco Fernández del Riego á difusión do ámbito editorial e cultural: Fundación Penzol.”

Libros finalistas dos Premios da Edición 2012

Desde a Asociación Galega de Editores:
“O vindeiro 15 de marzo a cidade de Vigo acollerá a VIII Noite da Edición 2012, que se celebrará no restaurante Mar de Vigo. Os Premios da Edición, convocados pola Asociación Galega de Editores, pretenden recoñecer e distinguir a excelencia do traballo editorial realizado no ámbito editorial ao longo do ano 2012 en Galicia. As distincións, sen dotación económica, distribúense en dez categorías diferenciadas, que premiarán distintos aspectos da produción literaria.
As candidaturas foron presentadas polos membros asociados da AGE, ata un máximo de tres por categoría, tralo que pasaron unha primeira fase de votación realizada polos socios, na que deberon votar a un máximo de dúas obras por categoría agás as obras editadas por eles.
As obras finalistas están xa na fase do Xurado, composto por cinco profesionais do ámbito do libro e os medios. O fallo será dado a coñecer na mesma velada de entrega, o 15 de Marzo en Vigo.

FINALISTAS

PREMIO ÁNXEL CASAL AO LIBRO DE FICCIÓN 2012
Outono aquí, de Mario Regueira, editado por Sotelo Blanco.
Morgana en Esmelle, Begoña Caamaño, editado por Galaxia.
As voces baixas, de Manuel Rivas, editado por Xerais.

PREMIO ÁNXEL CASAL AO LIBRO DE POESÍA OU TEATRO NO ANO 2012
Ruído de fondo, de Daniel Salgado, editado por Xerais.
Tigres de ternura, de Claudio Rodríguez Fer, editado por Toxosoutos.
O silencio, de Mario Regueira, editado por Xerais.
Breizh, de Miro Villar, editado por Toxosoutos.
Os ángulos da brasa, de Manuel Álvarez Torneiro, editado por Kalandraka.
Fase de trema, de Lorena Souto, editado por Espiral Maior.

PREMIO ÁNXEL CASAL AO LIBRO DE NON FICCIÓN NO ANO 2012
Os señores da mentira, de José Carlos Bermejo Barrera, editado por Lóstrego.
Herdeiros pola forza, de Manuel Gago e Xurxo Ayán, editado por 2.0 Editora.
Compendio de herbas máxicas, de Montse Rubio, editado por Baía Edicións.
O carballo, de Calros Silvar, editado por Baía Edicións.
Como falar e escribir en galego correctamente e con fluidez, de Carlos Callón, editado por Xerais.
O rastro que deixamos, de Agustín Fernández Paz.

PREMIO LOIS TOBÍO Á TRADUCIÓN NO ANO 2012
Diario de inverno, traducido por Eva Almazán, editado por Galaxia.
Miguel Strogoff, traducido por Ánxela Gracián, editado por Baía Edicións.
Alén da fronteira. Sete poetas vascos, traducido por Isaac Xubín, editado por Kalandraka Editora.

PREMIO ISAAC DÍAZ PARDO AO LIBRO ILUSTRADO DO ANO 2012
Paxaro de mar e vento, ilustrado por Xosé Cobas, editado por Biblos.
Compendio de herbas máxicas, ilustrado por Montse Rubio, editado por Baía Edicións.
Almanaque musical, ilustrado por David Pintor, editado por Kalandraka Editora.
O carballo, ilustrado por Calros Silvar, editado por Baía Edicións.
Oso atrapabolboretas, de Susanna Isern & Marjorie Pourche, editado por OQO Editora
Verdedades, ilustrado por Xosé Tomás, editado por Biblos.
Cartas de inverno, ilustrado por Antonio Seixas, editado por Xerais.

PREMIO NEIRA VILAS AO MELLOR LIBRO INFANTIL E XUVENIL DO ANO 2012
Paxaro de mar e vento, de Tucho Calvo, editado por Biblos.
O corazón de Xúpiter, de Ledicia Costas, editado por Xerais.
A verdadeira historia da mosca da tele, de María Solar, editado por Galaxia.
Titiricircus, de Miguel Borines, Tatán, Tanxarina, editado por Kalandraka Editora
Carabuñas, de Charlotte Pardi, e editado por OQO Editora.
María Fumaça, de Uxía Senlle, editado por Galaxia.
A punta de pistola, de Fran Alonso, editado por Xerais.
Cartas de inverno, de Agustín Fernández Paz, editado por Xerais.

PREMIO XOSEFA IGLESIAS VILLAVERDE AO MELLOR LIBRO EDUCATIVO DO ANO 2012
Peixes. Cociña infantil, de varios autores, editado por Ouvirmos.
Inventario ilustrado de animais, de Virginie Aalakjidi, editado por Kalandraka.
Rosa caramelo, de Adela Turín, editado por Kalandraka.
O carballo, de Carlos Silvar, editado por Baía Edicións.

PREMIO ROSALÍA DE CASTRO Á INICIATIVA EDITORIAL DO ANO 2012
– Colección Xornalistas, de 2.0 Editora; OQO Filmes, de OQO Editora, Galaxia Tales, de Editorial Galaxia; e John Balan, un yanqui en la Corte de Breogán, de Teófilo Edicións.

PREMIO XOSÉ MARÍA ÁLVAREZ BLÁZQUEZ AO AUTOR/AUTORA OU COLECTIVO DE AUTORES EN LINGUA GALEGA NO 2012
– Manuel Gago, Xornalistas de Galicia (VVAA), Fina Casalderrey e Marcos Calveiro.”

Top 10. Narrativa galega 2012, por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Na última entrega de Biblos que estes días comeza a se distribuír -revista, por certo,  que completa sesenta números que viron a luz ao longo de dez anos-, dou a coñecer, na habitual sección «Breviario», unha listaxe do que considero como o máis salientable no eido da narrativa galega publicada este ano pasado. Como sinalo no comezo faltan, con certeza, outros títulos, e mesmo algúns que foron moi do meu agrado. Velaquí o artigo:
‘Coma sempre, ao comezar un novo ano e botar a vista atrás resulta inevitable revisar o que se leu, e compendiar ao que meu xuízo foi o máis salientable. Velaquí un top 10 de carácter persoal, loxicamente, sen orde de prioridade e que se centra na narrativa publicada en lingua galego o ano pasado. Asumo que nel non se inclúe todo o que realmente me gustou, alén de dúas ou tres novelas aparecidas no momento en que isto redacto e que poderían modificar esta escolla. Dun ou doutro xeito aquí está:
1. As voces baixas, de Manuel Rivas. Deses libros que resoan na memoria de quen o le, pola intensa brillantez con que foi escrito, pola sinceridade e emotividade que desprende.
2 A forma das nubes, de María López Sández. Premio Narrativa breve Repsol 2011. Ao meu ver unha das sorpresas do ano dunha autora de extraordinario potencial.
3. Palabras de auga, de Marcos Calveiro. Premio Merlín 2012. Unha historia estremecedora e comprometida para afondar en realidades que non vemos ou non queremos ver, tamén na propia condición humana.
4. En vías de extinción, de María Reimóndez. Novela que sabe a liberdade, que arrecende talento, sempre nos camiños da heterodoxia e a reflexión: imprescindible.
5. Verde oliva, de Xavier Alcalá. Experiencia e sabedoría narrativa para afondar con brillantez nos días previos da chegada de Fidel Castro ao poder.
6. Dúas letras, de Fina Casalderrey. Un libro que é un luxo: un relato poderoso e milimetrado que inspira unha magnífica curtametraxe.
7. Morgana en Esmelle, de Begoña Caamaño. Á sombra dos mitos da Materia de Bretaña, unha reflexión magnífica sobre os conceptos da impunidade e da culpa.
8. O curioso mundo das persoas normais, de Xosé Monteagudo. Retratar a paisaxe e os sentimentos da vida cotiá desde a perspectiva de alguén, que só é quen de outeala, non é doado e o autor é quen de emocionar.
9. Os fillos do mar, de Pedro Feijoo. A proposta incorporou tantos lectores á narrativa de noso que só por iso xa é de agradecer. Ademais, non lle falta pericia narrativa, talento e engado. Outra agradable sorpresa da tempada literaria.
10. 15.724, de Xesús Constela. Cun substrato que é unha alegación contra as oligarquías e a pena de morte, o autor ofrece un espléndido exercicio narrativo que non decae nin na derradeira páxina.’

Crear en 2012 (I)

Desde Cultura Galega:
“É certo. Esta ano houbo crise por todas partes e, como non, nas industrias culturais. No entanto, non a todo o mundo lle afecta do mesmo xeito, e se no caso das letras estamos a vivir fondas mudanzas como, por exemplo, a práctica desaparición de espazos para a crítica literaria, semella que a música está no seu esplendor creativo, e que a banda deseñada continúa unha marcha firme e continua. Falamos destes ámbitos cos nosos especialistas.
“Penso que unha das cousas máis importantes que pasaron este ano foi a desaparición de plataformas específicas para a crítica literaria, como Luces, explica Dolores Vilavedra, crítica literaria e profesora de Filoloxía na Universidade de Santiago. A desaparición de medios de comunicación de ámbito galego está a deixar este importante elemento do noso sistema literario sen espazos de expresión. “Paréceme unha auténtica traxedia, e que a xente aínda non se parou a pensar o que realmente significa isto. Hai lugares na rede pero non existe un espazo xeralista no que tropezas crítica mentres les o xornal ou escoitas a radio. Son fundamentais e cada vez quedan menos, está o Faro da Cultura, a Radio Galega e pouco máis”. A falar de boas novas, a profesora destaca “O Premio Nacional ao Mellor Labor Editorial para Kalandraka, que ten un grande mérito aínda que pasou algo desapercibido”. Este ano viuse tamén “o diálogo entre cine e literatura, que é un camiño de futuro. Temos dous exemplos como foi a edición de Pá negre traducido e con CD e mais a versión cinematográfica de Todo é silencio, de Manuel Rivas”.
A creación literaria
A nivel de creación apunta “un síntoma para min preocupante no que supón de involución no percorrido histórico da literatura galega que é o retorno da novela de tese, con obras como Atl, En vías de extinción e Como en Alxeria. Semella que en tempos de crise hai unha tentación de ofrecer respostas sólidas e compactas, e iso no terreo ideolóxico pode levar ao populismo e a nivel literario leva á tentación de mandar mensaxes claras e contundentes a tentar salvar o mundo desde a literatura”. En relación con isto, aínda que separado, Vilavedra sinala “a novela feminista de Begoña Caamaño, que se presenta nitidamente como unha escritora feminista. Podería ser novela de tese pero ten unha calidade literaria e unha frescura que marca unha distancia, afástase da ortodoxia e acada uns produtos para todos os públicos”. Canda a isto “biografías como a de Celso Emilio e de Murguía amosan a boa saúde deste xénero, que ten un longo camiño por percorrer. Está a medrar xa nos últimos anos e ten receptividade no público”. E despois “resulta paradoxal a aparición dunha nova colección de poesía, nun panorama de afundimento deste xénero”, como é o caso da recuperación por parte de Faktoría K da colección Tambo. (…)”.

Santiago: presentación da Axenda Feminista 2013: Escritoras Galegas

O venres 14 de decembro, ás 20:30 horas, na Libraría Lila de Lilith (Rúa Travesa, 7), en Santiago de Compostela, preséntase a Axenda Feminista 2013: Escritoras Galegas. “Libre é a miña alma, e libre é o meu pensamento…”, publicada polo Observatorio da Mariña pola Igualdade, e que conta con aportacións de Teresa Moure, María Xosé Queizán, Begoña Caamaño, Aurora Marco, Marilar Aleixandre, María Reimóndez, María do Cebreiro, Carmen Blanco, Marta Dacosta, Marica Campo, Begoña Paz e Eva Moreda. No acto participan Aurora Marco, Carmen Blanco e Begoña Caamaño.
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega colaborou na elaboración desta Axenda.