Pastoriza (Arteixo): Rimando e xogando con Manuel María, por Ana Hermida (Lisístrata Asociación)

RIMANDO E XOGANDO MANUEL MARÍA_PastorizaO xoves 18 de febreiro, ás 18:50 horas, na Biblioteca Miguel Sande, de Pastoriza, Arteixo, terá lugar a actividade Rimando e xogando con Manuel María, coa que se renderá unha homenaxe a Manuel María, neste seu ano das Letras Galegas. O autor chairego será obxecto de lecturas, xogos, rimas, cancións… Unha maneira de achegar ao público infantil o seu traballo e a súa figura que estará nas voces de Ana Hermida e das nenas e nenos de entre 4 e 11 anos que por alí se acheguen. Haberá pequenos xoguetes poéticos cheos de entretemento, versos que ás veces son cantados, historias unhas, con actividades para a infancia e outras nas que interactúan coa contadora.”

Entrevista a Darío Xohan Cabana sobre a Antoloxía poética de Manuel María

DesdeDarío Xohán Cabana o Diario Cultural da Radio Galega:
Darío Xohan Cabana é o responsable da edición e limiar da Antoloxía Poética de Manuel María, publicada por Galaxia. “Advento é un deses libros grandes da poesía galega, un libro excepcional”. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”

Saleta Goy: “Entre a vida e a obra de Manuel María non hai contradicións, e iso non é tan fácil”

EntrevistaOLYMPUS DIGITAL CAMERA a Saleta Goy na Real Academia Galega (a foto é da propia entidade):
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Empecemos polo principio, no Lugo de 1956, cando vostede e Manuel María se coñeceron. Foi nun dos cafés aos que adoitaba acudir á tertulia.
– Saleta Goy (SG): Si, cando nos coñecemos eu estaba cunha amiga, unha irmá do pintor Grandío. El estaba noutra mesa e comezamos a charlar. Cando marchamos para a casa el acompañoume… e despois empezamos a nos cartear, e así comezou a nosa relación. Eu sempre explico que me namorei antes das cartas ca do poeta (ri)! Esas cartas algo tiñan, eran moi bonitas. Puxémonos de acordo para rompelas. (…)
– RAG: Cando vostede o coñeceu xa tiña varios poemarios nas librarías e era recoñecido como o primeiro poeta novo que escribiu en galego na posguerra. Malia o tempo no que lle tocou medrar, el xa tivera un primeiro contacto coas letras galegas sendo neno e medrou tendo acceso a moitos libros, non si?
– SG: El tivo un mestre moi bo en Rábade. Sempre lles falaba aos rapaces en castelán, pero os sábados dedicábanos a leren poesía galega, e seu pai tiña ademais na casa Cantares Gallegos e algún libro máis das nosas letras. Manuel leu ademais moitos clásicos co seu tío cura, con quen viviu en Lugo.
– RAG: Sendo ben novo tamén tivo quen lle aprendera a arte dos versos, Paderna.
– SG: Paderna acabou sendo barbeiro na súa propia barbería, pero naqueles anos traballaba na Casa de Hortas. Aprendeulle a el e a outro rapaz a falar en verso, era un poeta popular. Despois Manuel homenaxeouno en moitas ocasións na súa obra. (…)
– RAG: Un dos momentos de cambio na súa vida foi o ano 1953, cando lle morreu un irmán. Daquela traumática experiencia saíu Libro de pregos, premiado en Buenos Aires e que permaneceu inédito case unha década.
– SG: Si, o impacto pola morte do irmán está nese libro, froito dun momento no que ten unha crise relixiosa moi forte. El fora educado co seu tío crego e chegou un momento en que se revolveu contra toda esa educación católica que levaba enriba. Anos despois chegaría Documentos personaes, que é xa un libro de transición, e o seu primeiro de denuncia. Daquela estaba facendo as prácticas como procurador e empregou o estilo dos documentos burocráticos. E logo viría Mar maior, que é un libro de moitas etapas. Recolle poemas que tiña no caixón, porque Manuel María escribía moito. Quizais o feito de vivirmos en Monforte influíu en que dese máis obra, porque unha cidade ao mellor absórbete máis. El tiña dificultade para publicar con Galaxia, pero Mar maior saíu aí, en 1963, por Celso Emilio Ferreiro e Francisco Fernández del Riego, nunha colección de poesía, Salnés, que se creou para que os novos gobernaran. Non obstante, Manuel María niso sempre tivo sorte e publicou en Arxentina, Uruguai ou Suíza ao gañar concursos que se facían nos centros galegos, e foi tamén traducido a distintos idiomas. (…)
– RAG: Que recordo garda vostede daqueles faladoiros e daqueles persoeiros xa históricos das nosas letras que participaban neles?
– SG: Antes había moi boas tertulias! Eu teño estado en tertulias en Santiago, en Lugo, en moitos sitios, con xente encantadora da que aprendías moitísimas cousas. Celso Emilio era simpatiquísimo e con Celestino entendíame moi ben, era moi sarcástico e eu arreáballe tamén (ri), era tremendo. Manuel tíñalle moito respecto a Pimentel, que era un señor moi elegante e que falaba nun ton moi musical. A súa poesía é tamén moi delicada. A Otero Pedrayo tamén lle tiña moito respecto, pero con Vicente Risco eu falaba moito. Era un señor cunha linguaxe moi sinxela, e moi irónico. (…)”

A «emoción poética» de Manuel María, plasmada nunha antoloxía

ArtigoManuel María de Xesús Fraga en La Voz de Galicia:
“Vén de saír do prelo Antoloxía poética (Galaxia), unha escolma de arredor dunhas oitenta pezas da súa amplísima traxectoria a cargo de dúas persoas que coñeceron ben ao escritor, Amelia Outeiro Portela e Darío Xohán Cabana. Este último, autor do limiar do volume, advirte da imposibilidade de representar a extensión e variedade da obra do poeta, polo que optaron polo criterio de elixir aqueles que mellor expresaban a «emoción poética» de Manuel María. «Non queríamos que fose unha enciclopedia de formas ou de temas, senón escoller os máis logrados, os máis fermosos, os máis perfectos», explica.
O prólogo a cargo de Cabana sintetiza as características da poesía de Manuel María, que se divide en catro períodos. No primeiro, cualificado como «xuvenil», destaca a «potencia extraordinaria» coa que o poeta entra na literatura galega grazas a uns versos debedores do surrealismo no formal e próximos ao existencial no fondo. Esta etapa conclúe con Advento. Unha nova xeira ábrese cando Manuel María fai o servizo militar en Santiago, na que prescinde do «luxo verbal» anterior e adopta unha contención. «O existencial sigue, pero máis sosegado», describe Cabana. En 1966 arranca o terceiro período, no que Manuel María se achega claramente «á vocación social dunha poesía de combate», e que dará libros como Versos pra un país de minifundios ata que en 1980 entra na derradeira etapa. «O social pasa a un segundo plano e volve á poesía de confesión persoal, máis espida, máis sinxela», apunta o antólogo.
Darío Xohán Cabana foi tamén un dos académicos que propuxo para a celebración do 17 de maio a Manuel María, a quen considera «a figura máis poderosa da súa xeración poética e unha das máis significativas na construción nacional galega». Xa que logo, esta edición do Día das Letras está chamada a ser unha das máis vividas e difundidas, non só pola calidade da obra do escritor, senón tamén pola súa dimensión política e persoal. «Manuel María é o poeta galego máis popular de Curros para acó», conclúe Darío Xohán Cabana.”

Comezan os lanzamentos arredor de Manuel María

DesdeManuel María Antoloxía poética Darío Xohán Cabana Galaxia Cultura Galega:
“Como era de agardar, no ano no que o Día das Letras homenaxea a Manuel María comezan a aparecer os primeiros lanzamentos arredor da súa figura. Así, a editorial Galaxia acaba de anunciar o lanzamento dunha Antoloxía poética do autor chairego, unha selección que correu a cargo de Darío Xohán Cabana e que explora os múltiples temas que abordou o homenaxeado. Os textos, que se escolleron a partir de diferentes edicións, mecanoscritos e orixinais, preséntanse por orde cronolóxica e permiten analizar a evolución creativa do autor.
En paralelo, Títeres Alakrán acaba de anunciar a posta en escena da obra de Manuel María Os soños na gaiola, para a que conta con dirección e dramaturxia de Roi Vidal Ponte. A montaxe de monicreques adapta un dos primeiros libros de poemas do chairego, dirixido ao público infantil.”

Taboleiro do libro galego XL (xaneiro de 2016), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Retoma o Caderno da crítica as entregas do Taboleiro do libro galego. Grazas, nesta ocasión, ás catorce librarías colaboradoras: Libros para Soñar, Andel, Casa do Libro, Librouro e Cartabón de Vigo; Paz de Pontevedra; Miranda de Bueu, Biblos de Betanzos, Trama de Lugo, Suévia e Sisargas da Coruña, Lila de Lilith e Couceiro de Compostela e, finalmente, Cronopios (Santiago e Pontevedra).

NARRATIVA
1º-. Manuel Rivas, O último día de Terranova Xerais.
2º-. Marcos Calveiro, Fontán, Galaxia.
3º-. Xosé Neira Vilas, Memorias dun neno labrego, Galaxia.
4º-. Antón Riveiro CoelloOs elefantes de Sokúrov, Galaxia.
5º-. Pedro Feijoo, Morena, perigosa e románica, Xerais.
6º-. Xabier Quiroga, Izan o da saca, Xerais.
7º-. Manuel Portas, Lourenço, xograr, Galaxia.
8º-. Susana Sánchez Arins, Seique, Através.
9º-. Fran P. Lorenzo, Cabalos e lobos, Xerais.
10º-. Domingo Villar, A praia dos afogadosGalaxia.
11º-. Teresa Moure, Ostrácia, Através.
12º-. Pablo Rubén Eyré, A verdade nos espellos, Sotelo Blanco.

POESÍA
1º-. Manuel María, Terra chá,  Casa-Museo Manuel María.
2º-. Gonzalo Hermo, Celebración, Apiario.
3º-. Manuel María, Os soños na gaiola, Xerais.
4º-. María do Cebreiro, O deserto, Apiario.
5º-. VV.AA., Dez anos na Porta, A porta verde do sétimo andar.
6º-. VV.AA., 6 poemas 6. Homenaxe a Federico García Lorca, Biblos.
7º-. Ramón Neto, Zonas de tránsito, Sotelo Blanco.

ENSAIO-TEATRO
1º-. Montse Fajardo, Un cesto de mazás, autoedición.
2º-. VV.AA., Poesía hexágono, Apiario.
3º-. J. A. Gurriarán, As mulleres do monte, Galaxia.
4º-. Grupo Fiadeiras, Machismos: de micro nada, Embora.
5º-. VV.AA., José Suárez, Xunta de Galicia.

XUVENIL
1º-. Andrea Maceiras, Europa Express, Xerais.
2º-. Pere Tobaruela, Formig4s. Misión Barcelona, Xerais.
3º-. Carlos Meixide, Ons, autoedición.
4º-. Manuel Rivas, Madonna e outros contos de inverno, Xerais.
5º-. Agustín Fernández Paz, A neve interminable, Xerais.
6º-. Francisco Castro, Tes ata as 10, Galaxia.

INFANTIL
1º-. Ledicia Costas – Víctor Rivas, Escarlatina, a cociñeira defunta, Xerais.
2º-. Estíbaliz Espinosa, Caer de cu polo universo, Apiario.
3º-. Érica Esmorís, Nena e o mar, Xerais.
4º-. María Solar, Teño uns pés perfectos, Kalandraka.
5º-. Miguel Ángel Alonso Diz – Luz Beloso, O valente coello que quixo soñar,  Nova Galicia Edicións.
6º-. Marisa Núñez, Cocorico, OQO.

LIBROS CD-DVD
1º-. Uxía, Uxía canta a Manuel María, Casa-Museo Manuel María.C
2º-. Troula Animación, Uxía Lambona e a Banda Molona.
3º-. Uxía e Magín Blanco, Canta o cuco, Galaxia.
4º-. Carmen Gil/Mamá Cabra, A bruxa Discordia, Galaxia.
5º-. As Maimiñas, Unha viaxe polo mundo, Galaxia.

BANDA DESEÑADA
1º-. René Goscinny, Albert Uderzo, Jean-Yves Ferri e Didier Conrad, (trad. de Xavier Senín e Isabel Soto), O papiro do César, Xerais.
2º-. Luís Davila, O bichero V, Edición do autor.
3º-. Castelao, Cousas da vida. Nenos, Galaxia.
4º-. María e Miguel Gallardo, María e mais eu, El Patito Editorial.”