Carlos Casares, Letras 2017 e incorporación de Marilar Aleixandre á RAG

DesdeCarlos Casares Sermos Galiza:
“Finalmente o Pleno da Academia Galega resolveu homenaxear Carlos Casares (Ourense, 1941-Nigrán, 2002) nas Letras Galegas do vindeiro ano. Así o comunicou o presidente da institución, Xesús Alonso Montero, en comparecencia de imprensa este mediodía.
Casares era o favorito entre a listaxe de nomes -todos masculinos- que compuñan as distintas candidaturas a valorar pola Academia. O que foi director de Galaxia e renovación do ‘piñeirismo’ presidiu tamén o Consello da Cultura Galega e foi deputado independente nas filas do PSOE en 1982.
Narrador, ensaísta, articulista de prensa, editor e dinamizador cultural, Carlos Casares foi un autor polifacético e “unha das figuras máis senlleiras e renovadoras da literatura galega das últimas décadas do século XX”, sinalan desde a Academia nun comunicado público após a deliberación do pleno.
“Alén do seu talento literario, Casares foi un intelectual de relevo extraordinario que destacou tamén pola súa implicación na vida cultural, social e institucional do país e por unha laboriosidade incansable, ao tempo intelixente e reflexiva, e sempre cun compromiso inequívoco coa lingua galega”, acrecentan desde a institución.
Neste senso, entenden que “que a calidade, a vocación abertamente comunicativa e o carácter variado da súa obra, que incluíu a literatura infantil, o xornalismo e o ensaio, converten a Carlos Casares nun escritor especialmente idóneo para protagonizar a celebración das Letras Galegas de 2017″. Pois, subliñan, “con toda seguranza, reforzará o prestixio das nosas lingua e literatura non soamente entre o público escolar e estudantil en xeral, senón entre o gran público lector, que xa celebrou en vida a súa espléndida obra literaria”. (…)
O Pleno da Academia tamén aprobou a incorporación da escritora Marilar Aleixandre, como nova integrante substituíndo o falecido Xosé Neira Vilas. Aliás, oficializou a candidatura de Chus Pato como proposta para se incorporar -se así o decide o Pleno na vindeira sesión- á Academia pasando a ocupar a vacante producida polo pasamento de Xosé Fernández Ferreiro.”

Ramón Nicolás recrea un Medievo luminoso en O espello do mundo

ArtigoRamón Nicolás en La Voz de Galicia:
Ramón Nicolás estivo arroupado na presentación da súa obra na Feira do Libro de Vigo polo subdirector de Xerais, Fran Alonso, a quen agradeceu «multitude de orientacións e consellos xenerosos»; a escritora Marga Romero, «hildegardiana confesa»; e o profesor de tradución e de formación medievalista, José Yuste, en quen o autor recoñeceu a inspiración para atopar «o título exacto da novela». Ramón Nicolás confesou tamén que as súas moitas lecturas como crítico foran deixando un pouso que contribuíu á escrita de O espello do mundo, xa que, como lembrou, «para escribir cómpre ler e cómpre saber ler». Deste xeito, citou algunhas achegas a este período como as de Luísa Villalta ou Darío Xohán Cabana, ademais de citar como influencias as lecturas de textos de autoras como Marilar Aleixandre, Begoña Caamaño ou especialmente Herba moura, de Teresa Moure, e a súa estrutura de patchwork literario.
Para Ramón Nicolás, esta incursión no Medievo é tamén un exercicio de memoria, cun epicentro claro, o de Ramirás: «De memoria quixen falar neste libro, da memoria dun lugar concreto, da memoria dun tempo concreto. A igrexa conservada de San Pedro de Ramirás, e os seus arredores, pedían que se contase a súa historia». O outro eixo de fascinación era Von Bingen, «símbolo do protofeminismo e mesmo da protociencia, da música, da ilustración e de tantos e tantos ámbitos do saber». O autor pechou a súa intervención precisamente cunha cita da mística xermana: «Que os afectos prendan e perseveren nas vosas vidas».”

Pontevedra: Camiño aberto. 100 anos do nacemento de Manuel Lueiro Rey 1916-2016

Lueiro Rey 1Lueiro Rey 2Lueiro Rey 3Lueiro Rey 4

Dez obras significativas da LIX galega, segundo Helena Villar Janeiro

DesdeHelena Villar Lermos.gal:
“(…) A grande escritora Helena Villar Janeiro proponnos unha listaxe dos 10 títulos máis significativos da LIX galega de todos os tempos.

A galiña azul, Carlos Casares.
A Marela Taravela, Xosé Neira Vilas.
Os soños na gaiola, Manuel María.
A expedición do Pacífico, Marilar Aleixandre.
Abracadabras, Marica Campo.
Contos por palabras, Agustín Fernández Paz.
O misterio dos fillos de Lúa, Fina Casalderrey.
A nena de auga e o príncipe de lume, Xabier P. DoCampo.
O segredo de Marco Polo, Francisco Castro.
O meu pesadelo favorito, María Solar.”

Marilar Aleixandre: “É moi importante que haxa máis mulleres nas institucións, mais tamén que haxa mulleres feministas”

EntrevistaMarilar Aleixandre de Montse Dopico a Marilar Aleixandre en Praza:
“(…) – Praza (P): Todo apunta a que vas entrar na RAG como membro numerario en substitución de Neira Vilas… Que significa para ti?
– Marilar Aleixandre (MA): Estou de candidata. Candidata única, pero tampouco hai que dalo por feito, porque a candidatura someterase a votación no vindeiro pleno. En calquera caso, para min tería un significado especial pola relación que tiven con Neira Vilas. Un home entrañable ao que lle tiña moito cariño, e penso que el tamén a min… Eu xa fora proposta como candidata outra vez, e fora el unha das persoas que me propuxeran. Ademais do seu compromiso coa lingua e coa cultura, tamén se destacou polo seu compromiso coa xustiza social, encarnada nesa oposición que fai en Memorias dun neno labrego entre Balbino e Manolito. Balbino non se resigna, desde logo. Neira Vilas tiña ese espírito, e unha vitalidade moi grande. Era unha persoa moi reivindicativa. Ía onde o chamasen. (…)
– P: Hai tempo que se está a falar de fórmulas para que a RAG se abra máis á sociedade, ou que sexa percibida por esta como unha institución realmente decisiva para a lingua e a cultura. Cando entrou Margarita Ledo, por exemplo, dábase así entrada ao audiovisual…
– MA: É moi importante que haxa xente cun perfil variado, si. Que entrase Margarita Ledo foi tamén, si, un recoñecemento á importancia do cinema na cultura galega. No meu caso, supoño que podo representar, metade e metade, a literatura e as ciencias. E pode ser un xeito de visibilizar que as ciencias son parte da cultura galega. A cultura non é só a música popular, a literatura ou a historia. Tamén é a ciencia. Ademais, fun unha das primeiras persoas en escribir manuais de ciencias en galego. Un deles tivemos que publicalo clandestinamente, porque cando se ía publicar foi o golpe de Tejero. Decidimos autoeditalo. Despois, no 88, xa saquei en Xerais un libro de ciencias naturais, Sete estrelo.
Iso é parte da miña biografía, e ademais parece que agora volvemos a aquel tempo, porque hai unha lei que exclúe o galego das clases de física e matemáticas. É moi importante, neste contexto, persuadir a xente de ciencias de que o galego é tan válido como calquera outra lingua para aprender matemáticas ou física, e sobre todo na Universidade. En primaria e secundaria hai máis profesores de ciencias que imparten docencia destas materias en galego. Carvalho Calero fora o primeiro profesor en dar aulas na Universidade en galego. Despois viñeron outros, como Antón Santamarina. Pero de ciencias o primeiro foi Manolo Bermejo. (…)
– P: Foi habitual, nese tempo, que os propios profesores comezasen a escribir literatura infantil e xuvenil en galego, en parte pola necesidade que vían de lecturas nesta lingua para o alumnado.
– MA: Si, pero eu non era profesora de lingua nin de literatura. Eu daba aulas de Bioloxía. Non foi por iso polo que comecei a facer literatura. Do que si me decataba era da falta de materiais de ciencias en galego. Por iso comezamos a escribir os primeiros materiais didácticos. A formiga coxa, por certo, comezou sendo un conto que lles contaba aos sobriños. E era unha cascuda, que ao pasar ao papel transformouse en formiga. (…)”

Cabana de Bergantiños: actos destacados no I Congreso Internacional de Escritores de Cabana para o 19 e 20 de marzo

O sábado 19 e domingo 20 de marzo destacamos as seguintes actividades dentro do I Congreso Internacional de Escritores de Cabana (na ligazón pode descargarse o programa completo):

Sábado 19:
No Auditorio de Neaño.
10:30 horas: mesa redonda sobre Influencias celtas na literatura. Participan: Miguel Vázquez Freire, Óscar de Souto, Miguel Mato Fondo, Maribel Longueira e Elena Vázquez Galván Modera Xosé Ameixeiras.
12:30 horas: Taller de Contos para a memoria, a cargo de Yolanda Castaño.
16:30 horas: Mesa redonda sobre Literatura galega do novo milenio.
No Dolmen de Dombate.
17:30 horas: Taller de Contos para a memoria, a cargo de María Canosa.
No Auditorio de Neaño.
18:30 horas: Recital poético. Presentadora: Branca Vilela. Poetas: Serxio Moreira (pianista Cabanés), Rosalía Fernández Rial, Elena Vázquez Galván, Olga Patiño, Miguel Melero, Claudia Castro, Marilar Aleixandre, Estevo Creus Andrade, Suso Bahamonde, Francisco X. Fernández Naval, Maribel Longueira, Óscar de Souto, Miguel Mato Fondo, Xulio Valcárcel, Xosé Iglesias, María José Fernández, María Socorro Mármore Brich, Miguel Vázquez Freire, José Manuel Carreiro, David Creus, Alfredo Puy e Primitivo Fernández.

Domingo 20:
No Dolmen de Dombate.
11:00 horas: Mesa redonda sobre Muller e literatura.

Marilar Aleixandre: “A ciencia tamén é cultura galega”

Entrevista Marilar Aleixandrede R. Castro a Marilar Aleixandre en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Volvendo á Academia, parece que está a intentar compensar o déficit histórico coas mulleres. Agora son cinco de trinta, e en breve seredes seis…
– Marilar Aleixandre (MA): É un avance, mais as feministas o que pedimos é a metade de todo. O lóxico é que sexamos a metade das listas electorais, a metade dos postos elixibles, a metade dos representantes públicos, a metade das académicas… E nese momento estaremos chegando á igualdade. Eu son profesora na USC e as mulleres como docentes son a metade, pero son moitas máis nos postos máis precarios, no profesorado interino, que son mileuristas. Porén, catedráticas somos o 20%. Isto mostra que a promoción non se fai por igual. Porque cando unha muller é escollida para un posto, parece que se espalla a idea de que é porque hai unha cota. E cando é un varón dáse por suposto de que é polos seus méritos. E eu nego isto. As mulleres que chegaron a algún sitio normalmente tiveron que esforzarse máis que os homes en chegar aí.
– SG: Que supón para ti substituír a Neira Vilas na Academia?
– MA: É algo que ten un factor emocional grande, porque eu tíñalle moito cariño e el a min. Era un home entrañable, compartiamos moitas cousas. Ambos valorabamos a literatura infantil e xuvenil, non é unha literatura menor. E valoro tamén o seu compromiso social e político, sempre estivo a carón da xente que sufría inxustizas e eu síntome moi identificada con el. (…)
– SG: Cales son os teus obxectivos na Academia? En que ámbitos che gustaría deixar pegada?
– MA: Aínda é un pouco cedo para falar disto, porque en todas as entidades colectivas hai que ir con actitude de cooperación. Eu sei o que me gustaría pero teño que ver o que se agarda de min. Eu hai un ámbito que eu creo que podo achegar, que é o do feminismo, e xa hai persoas feministas na Academia, e iso é algo que debe ser reforzado neste momento. Hai feminismo moi interesante que se está a facer aquí, tanto a nivel de ensaio como no activismo, e eu espero achegar algo nese sentido. E tamén supoño que no ámbito nas ciencias, porque é unha situación que debería estar totalmente normalizada e non o está. E aí hai dúas cousas: a ciencia tamén é cultura galega. Non só é cultura galega a literatura e a música. Hai que incorporar toda a actividade científica que se está facendo tanto sobre Galiza e sobre outras cuestións máis universais. Temos que facer un esforzo para que se considere parte da cultura galega e, por outra parte, e que as científicas recoñezan que se pode dar ciencia en galego. E, por outra banda, que se rectifique ese decreto. (…)
– SG: Para rematar, cóntanos dos teus próximos proxectos literarios. Todo o que publicaches ultimamente foi para público infantil e xuvenil…
– MA: Neste intre estou cun libro de poesía que lle prometín ás miñas amigas de Apiario, que é un proxecto editorial marabilloso. Pretendo que estea rematado en maio, pero non sei porque hai moitas identidades están aí competindo. E tamén comecei un libro de relatos, pero que vai algo máis atrasado.”

O Pleno da RAG oficializa a proposta de Marilar Aleixandre para ocupar a vacante de Xosé Neira Vilas

DesdeMarilar Aleixandre a Real Academia Galega:
“No Plenario ordinario celebrado pola Real Academia Galega o venres 4 de marzo oficializouse a proposta de Marilar Aleixandre para cubrir a vacante producida polo pasamento do académico de número Xosé Neira Vilas, falecido o pasado 27 de novembro. A candidatura someterase a votación no vindeiro Pleno.
A vacante de Xosé Neira Vilas proclamárase o pasado 11 de decembro, no primeiro Plenario ordinario celebrado tras a súa produción, tal e como establece o Regulamento de réxime interno da Real Academia Galega. De igual xeito, na sesión do venres declarouse a vacante rexistrada polo falecemento de Xosé Fernández Ferreiro o pasado 16 de decembro.
As candidaturas de novos membros de número poden presentarse por escrito ata 24 horas antes do Plenario posterior ao da proclamación de cada vacante e cada unha delas debe ir avalada polas sinaturas de tres membros de número da Academia. Unha vez oficializadas, sométense a votación no seguinte Pleno. (…)”

Santiago de Compostela: Simposio Crítica e medios de comunicación, 27 e 28 de novembro

Simposio AGC 2015Por razóns técnicas, a aula onde se celebrará o simposio será a AULA 0 (planta baixa).