Entrevista de Alberto Ramos a Francisco Castro en Praza:
“(…) – Praza (P): A crítica social da que fala é unha constante en toda a literatura, pero tamén en concreto do xénero negro. Ademais non é a primeira vez que se achega vostede ao xénero, por exemplo en In vino veritas xa tiñamos un detective, aínda que nesa obra todo tiña un trazo máis paródico…
– Francisco Castro (FC) O corazón da Branca de Neve é un libro máis clásico. In vino veritas si que tiña ese aquel de parodia de novela negra. Pero sendo unha parodia, era tamén unha novela negra. E tiña o seu detective, tiña a súa muller fatal, a súa trama corrupta, a denuncia social… Todos eses tópicos. Pero tamén pretendía ser unha reflexión sobre o propio xénero. Neste novela, pola contra, estiven máis contido.
Sobre a primeira parte do que dicías, a min gustaríame que cando se falase da miña obra, dentro de 100 ou 200 anos e eu morra, se dixese que os meus libros quixeron retratar o seu tempo. En Xeración perdida falaba da miña xeración e de como a droga a machucou. No caso de Spam, trataba o tema de internet e de como a rede comezaba servilles ás empresas para o controlarnos. Chamádeme Simbad fala dunha das pragas do século XXI: o alzheimer. Sempre intento que cada obra sexa unha pintura da realidade e, ao tempo, unha pintura crítica. (…)
– P: E como editor, voulle preguntar pola crise. Como ve que está a sufrir a crise o mundo editorial?
– FC: Vou dar unha resposta longa. O primeiro que hai que dicir é que a situación editorial en Galicia é exactamente que o da literatura en galego. Sempre dixen que a literatura galega non é mellor nin peor ca outras, é unha literatura normal. Facemos libros bos, regulares e malos. No caso da edición, diría exactamente o mesmo. A edición galega é moderna, está a altura da que se fai no mundo occidental. Eu vou a encontros internacionais e vexo o que se fai por alí fóra. E podo dicir que estamos á mesma altura, ás veces moi por riba. Nese sentido, o nivel da edición en Galicia é óptimo e profesional. Podemos estar orgullosos de como editamos.
Outra cousa é a parte económica do asunto… Loxicamente nun lugar do mundo como no que estamos, con cinco millóns de parados, a xente reduce o seu gasto en libros e en cultura. A xente non pode deixar de mercar mortadela, pero si pode deixar de ler ou pode ler doutra maneira. Comentábame hai pouco a directora dunha biblioteca que cuadriplicaran no último ano os carnés de socios. Isto quere dicir que hai moito lector que non quere deixar de ser lector e que, por fortuna, neste país aínda temos bibliotecas. Creo que este dato ilustra bastante ben cal é a situación.
A situación que vivimos lévanos a editar, a controlar máis as tiraxes, hai que ser máis conservadores. A edición é un traballo fermosísimo, pero ten un aquel arriscado. A min pódeme gustar moito unha novela, penso que vai ser un exitazo e, ao final, non lle fai caso ninguén. E ás veces pasa todo o contrario. O mercado é así e é difícil de prever… En calquera caso, creo que agora nos toca ser conservadores. (…)
– P: Vou facer unha pregunta tópica sobre a Literatura Infantil e Xuvenil (LIX). Segue a manterse o prexuízo de que é de segunda división, de que non é relevante e esas cousas?
– FC: Evidentemente o prexuízo segue. Menos que hai unha década, sobre todo por autores como Fernández Paz, que é premiado polo mundo adiante, ou pola facilidade dos autores da LIX de seren traducidos dende o galego. Todo iso fai que se nos respecte un pouco máis. Pero o prexuízo existe… E debo ter o día moi politicamente incorrecto, pero teño que dicilo: o prexuízo está moi instalado en moitos escritores e escritoras da literatura adulta. Moitos deles pensan que iso o pode facer calquera. E pensan iso cando a LIX -e non falo como presidente da Galix nin como escritor, falo como pai e lector- é tremendamente importante para a formación lectora. Non se pode desprezar así.
De cando en vez, hai que ler columnas de opinión e voces autorizadas que deitan así como unha mirada case de perdón sobre a LIX. Conviría lembrarlles que quen sostén no conxunto do estado a edición é, precisamente, a LIX. E para formar lectores é importante facer unha literatura infantil e xuvenil de calidade. Merecemos o respecto que non sempre se nos dá. (…)”