No recital poético participarán: Xulio L. Valcárcel, Alfredo Ferreiro, Gonzalo Navaza, Vítor Vaqueiro, Xurxo Alonso, Carlos Fontes, Marga do Val, Ana Romaní, Román Raña, Olalla Cociña, Eduardo Estévez, Alba Cid, Celso Fernández Sanmartín, Carlos Negro, Luís Valle, Xerardo Quintiá, Eva Veiga, Salvador García-Bodaño e Mariña Pérez Rei.
Arquivos da etiqueta: Olalla Cociña
Compostela: Acto de celebración do Banquete de Conxo
A nova poesía ten nome de muller
Desde Cultura Galega:
“Poemas que non son necesariamente parte dun libro. Recitados, mesturados con vídeos, con postas en escena. Textos que non teñen unha única autoría, que mesturan voces. Versos que buscan impacto na sociedade e que xogan coas convencións do xénero (e non só o literario). Estas son algunhas das propostas que se poden atopar no actual panorama lírico do país, un espazo en transformación que ten nas poetas o seu principal protagonista.
As mulleres abandeiran a mudanza na poesía galega. Lara Rozados, investigadora da USC teno claro, e precisamente a súa intervención no recente I Encontro Galego de Nov@s Pensador@s abordaba esta cuestión. Co título Prácticas performativas nas poetas galegas contemporáneas: o corpo e a voz como espazo de resistencia esta doutorada en Teoría da Literatura abordou o xeito no que as creadoras están a reinventar o mesmo xénero da poesía. Tal e como recollemos en Culturagalega.gal ao longo de diferentes reportaxes, nos últimos anos están a proliferar as citas nas que se a poesía recitada se afianza como protagonista. Nesa mesma liña, Rozados recoñece que “están a aparecer novos foros, e iso vai da man coa renovación da propia poesía. Hai festivais, recitais, sesións de conta contos e eventos que mesturan outras artes coa poesía”. Canda a isto, as novas propostas multimedia e de mestura entre lírica ou teatro marcan tendencia.
Autoras do cambio
Á fronte destas mudanzas, o traballo desta investigadora apunta o papel que están a desenvolver as autoras do país. A repasar as iniciativas que temos tratado en Culturagalega.gal, verifícase a importancia presenza de nomes femininos nas apostas deste tipo. María Lado, en solitario e en dúo con Lucía Aldao, Antía Otero, Esther F. Carrodeguas ou Iria Pinheiro, son só algúns dos exemplos de iniciativas poéticas e parateatrais. Non son as únicas, xa que as mulleres tamén se deixan sentir na organización de encontros como os Slams Poéticos, os Picaversos ou o ciclo Poetas Di(n)versos onde atopamos nomes como Branca Novoneyra, Olalla Cociña e Yolanda Castaño entre outras. A nivel creativo, para a súa análise, Rozados centrouse na obra de Xiana Arias, Paula Carballeira, Andrea Nunes e María Rosendo, así como no traballo de As Candongas do Quirombo, colectivo promovido por Andrea Nunes e Raquel Rei. “A miña idea é ver formas contemporáneas ou performativas que empregan as mulleres para construír a súa literatura. Analizar xeito no que utilizan o espazo público, tanto en recitais ao uso como noutros formatos, como aproveitan as novas tecnoloxías, a videocreación ou arede, como interactúan entre elas e recorren a recursos como os fanzines”. A partir da súa análise, non dubida que “son fundamentalmente mulleres feministas, e nalgúns casos homes con posturas feministas, quen entran no terro da autoedición, das licenzas libres e en xeral do traballo nesta liña”.
Da marxinación á reivindicación
Encol de por que son mulleres as que abandeiran este proceso, a investigadora apunta que “poida que os homes estean educados na idea máis canónica da literatura, de publicar e deixar unha obra fechada e inmutable para a posteridade. As mulleres estamos educadas noutro tipo de discursos nas marxes que tamén nos fan buscar outras posibilidades, e iso está a eclosionar”. Precisamente a marxinación das mulleres no propio panorama literario, que diferentes críticos e colectivos están a por de manifesto nos últimos anos, así como a asignación ás escritoras a xéneros considerados menores como a literatura infantil, o teatro ou a propia poesía, marcan o caldo de cultivo para a actual renovación, segundo Rozados.
“Están a xurdir movementos como a plataforma crítica A Sega e a súa iniciativa do Día das Galegas nas Letras, que reivindica o papel das mulleres na literatura, que foi deostado e desprestixiado polo canon”. En paralelo, esta proliferación está a se dar tamén no terreo académico. “Estou a ver que moitas investigadoras novas coas que teño coincidido en simposios e encontros teñen interese en investigar este tipo de cousas. Está a saír unha nova crítica que, sen ter a visibilidade da máis canónica, faise sentir”. As propias eleccións para o Día das Galegas nas Letras amosan a tendencia a reivindicar o traballo desde as marxes do sistema literario. O pasado ano “recoñeceuse co traballo de Dorothé Schubarth o papel das mulleres como transmisoras da literatura oral e este propio patrimonio que se considera mellor. Do mesmo xeito, María Victoria Moreno está moi vencellada á literatura infantil e xuvenil, que se considera un xénero menor”, explica Rozados. Esta vangarda feminina non deixa de contar con ilustres precedentes, segundo esta autora. “Xa en Rosalía temos unha autora cunha grande vontade de estilo e unha enorme consciencia crítica, aínda que logo se asociase ao sentimentalismo ou a morriña”.
Novas autorías
“O cambio de perspectiva a respecto da obra xa non se dá só no texto poético, senón na propia idea de autor como xenio creador. Estase a evoluír cara a formas máis colaborativas e en rede que desafían esta concepción tradicional. Hai casos en que renuncian á propia autoría, asinan como colectivos ou empregan heterónimos”, lembra esta teórica da literatura. Detrás desta mudanza, a investigadora ve cuestións como “o debate que se está a dar arredor dos dereitos de autor e o desenvolvemento de formas máis colaborativas e solidarias de traballo noutros ámbitos. Actualmente a poesía está totalmente hibridada coa narración o teatro ou o ensaio”. Traballos de Xiana Arias ou de Paula Carballeira, que emprega estruturas da narración oral e do teatro na súa poesía, ou propostas de Videocreación como as de Raquel Rei, María Rosendo e Andrea Nunes con As Candongas do Quirombo son exemplos que pon neste sentido. “Está a se por en cuestión o xénero, tanto como construción cultural en relación ao sexo como considerado unha construción canónica das categorías literarias”, advirte.
Alén dos versos
A mudanza semella ir para alén da propia poesía. Esta doutora en Teoría da Literatura sinala que “estamos a vivir un momento na cultura en xeral de cambio total de paradigma. Hai mudanzas sociais, económicas e políticas que nos obrigan a transformar o xeito de producir e de recibir cultura. Cae a barreira entre o artista, considerado como ser xenial e por riba dos demais, e mais o público. Todos somos artistas e podemos participar da cultura e da literatura, e esa penso que vai ser a tónica dominante nos vindeiros anos. A cuestión vai ser se haberá máis ou menos canles, pero penso que hai futuro porque falamos dunha literatura que sae da base, da autoxestión e da precariedade, e estas fórmulas van continuar a se expandir”.
Taragoña, Rianxo: presentación de Celebración, de Gonzalo Hermo
Pontevedra: 5º Festival PontePoética
Pontevedra: 5º Festival PontePoética
Cuestionario Proust: Celia Parra
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Celia Parra:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A creatividade e a ilusión.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade, a intelixencia e o entusiasmo.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que camiñemos xuntas.
4.– A súa principal eiva?
– A inseguridade e a indecisión.
5.– A súa ocupación favorita?
– O cine.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Vivir traballando no que me apaixona, rodeada das persoas ás que quero.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non sabería dicir.
8.– Que lle gustaría ser?
– De nena quería ser inventora. Así, en xeral.
9.– En que país desexaría vivir?
– En Galicia, se a nosa lingua e cultura estiveran onde teñen que estar.
10.– A súa cor favorita?
– O violeta.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Todas as que desprenden olor.
12.– O paxaro que prefire?
– Paporrubio.
13.– A súa devoción na prosa?
– Cortázar, Kundera, Suso de Toro.
14.– E na poesía?
– Moitas: Rosalía de Castro, Manuel Antonio, Pilar Pallarés, Yolanda Castaño, Estíbaliz Espinosa, Antía Otero, Berta Dávila, María Lado, Andrea Porto, Andrea Nunes, Olalla Cociña, Xesús Castro, Cristina Ferreiro, Cristina Peri Rossi…
15.– Un libro?
– Só un?, imposible.
16.– Un heroe de ficción?
– O inspector Gagdet.
17.– Unha heroína?
– Momo, a fantástica nena creada por Michael Ende.
18.– A súa música favorita?
– De novo, moitas: podo pasar de Chopin a Guadi Galego, estancarme no jazz, empezar con Sés e rematar en Kusturica, estar moi de Ataque Escampe ou moi de bossanova. Depende do momento e do ánimo.
19.– Na pintura?
– Klimt, Hopper.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Todas as mulleres que loitan polos nosos dereitos.
21.– O seu nome favorito?
– Mariña.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A envexa.
23.– O que máis odia?
– A prepotencia e o machismo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco. Entre outros moitos.
25.– Un feito militar que admire?
– A Revolución dos Caraveis.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– A ubicuidade.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen dor.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– A tranquilidade, a efervescencia e o estrés. E así sucesivamente.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que nacen da inocencia.
30.– Un lema na súa vida?
– Pasiño a pasiño faise o camiño.”
Actividades promovidas por diversas entidades no Día de Rosalía, 24 de febreiro
A SEGA
Proposta da Plataforma de crítica literaria A Sega.
ARTEIXO
Na Sala de Exposicións do Centro Cívico Cultural de Arteixo, ás 17:30 h. O 24 de febreiro Rosalía de Castro visitará o concello de Arteixo onde naceu o seu marido Manuel Murguía. Celebraremos o Día de Rosalía con Ana Hermida, que achega a súa obra “Tecín soia a miña tea”.
Serán dramatizacións de poemas de Rosalía de Castro. Este espectáculo pretende amosar unha Rosalía actual, como os temas que ela trata, tan vixentes hoxe en día. A relación cos homes, a defensa da muller, da súa terra… O desexo e ansias súas polo teatro ” eu quería ser actriz e non me deixaron”. Unha Rosalía, a veces divertida, outras reivindicativa, dura. Unha muller interpretando a outra muller. Poemas, peza teatral de Miguel Anxo Fernán-Vello e algunha canción da autoría de Baldomero Iglesias “Mero”, para honrar a nai da nosa terra.
BOIRO
BRAGA
A Semana Cultural – Convergência Galiza/Portugal fai oco na súa programación ao Día de Rosalía de Castro.
BURELA
O Maratón de Lectura de Burela, organizado polo Colectivo Cultural Buril chega este ano á súa quinta edición. Dada a alta participación acadada nas pasadas edicións, así como o interese mostrado por parte de todas as persoas e entidades participantes, apostan por manter esta cita coa lingua e a literatura galega que se vai consolidando ano a ano. Desta volta celebrarán o Maratón de Lectura o 24 de febreiro, coincidindo co Día de Rosalía. A cita terá lugar en Burela, no salón de plenos do Concello, como vén sendo habitual.
O Buril quer sumarse deste xeito á celebración do Día de Rosalía de Castro, o 24 de febreiro (aniversario do nacemento da autora), que desde 2010 promove a AELG.
Coma o pasado ano, o Maratón de Lectura estará estruturado en dúas quendas, unha de mañá, de 10:00 a 14:00 e horas, destinada aos centros educativos de primaria e secundaria e outra de tarde, de 16:00 a 20:00 horas, destinada a colectivos e entidades deportivas, así como a todas as persoas que queiran participar a título individual.
A ESTRADA
O martes 24 de febreiro, ás 20:00 horas, no MOME, celebrarase un acto para lembrar a Rosalía de Castro, que consistirá nun breve recital sobre poemas de Rosalía de Castro a cargo dun grupo de nenos/as dos centros de ensino da Estrada e despois un Concerto do grupo “2 na fronteira”.
FERROL
O
Departamento
de Normalización Lingüística e a Biblioteca Municipal do Concello de Ferrol súmanse á celebración do Día de Rosalía 2015.
Conmemorarán o aniversario do nacemento de Rosalía de Castro e, deste xeito, súmanse á proposta da AELG coa iniciativa “Eu son Rosalía”, desenvolvendo unha actividade encamiñada a difundir a obra rosaliana.
Do 16 ao 27 de febreiro as persoas que visiten a Biblioteca Central poderán atopar tarxetas (16 modelos diferentes) con versos soltos e poemas da autora nas mesas, ordenadores, ascensor, etc., tamén se exporán paneis con poemas ou versos de Rosalía de Castro en distintos puntos da biblioteca. Tamén tarxetas e marcapáxinas serán distribuídos por diferentes puntos da biblioteca.
O Día de Rosalía, o 24 de febreiro, todas as persoas usuarias da Biblioteca Municipal Central que leven en préstamo un libro, revista ou outro elemento, recibirán un marcapáxinas cuns versos de Rosalía e aquelas persoas que tomen en préstamo un libro en lingua galega, ademais do marcapáxinas, recibirán unha flor.
OURENSE
O Concello de Ourense apoia as actividades que o Grupo Rosalauria ten proxectadas ás 20:00 no Liceo de Ourense. Tamén levará a cabo as seguintes accións:
– O propio día 24 todas as liñas de autobuses da cidade levarán no seu interior poemas de Rosalía.
– O día 24 ás 11:15 h. terá lugar no Salón de Plenos do Concello unha lectura institucional coa colaboración de alumnado do Colexio Divino Mestre da cidade.
– Desde a semana pasada dous autobuses urbanos percorren a cidade coa seguinte faixa:
PADRÓN
A Fundación Rosalía de Castro celebra o Día de Rosalía (24 de febreiro, día do nacemento da poeta) cun programa especial do Diario Cultural no que se presentará a edición en libro-disco de De Cantares Hoxe. Os Cantares Gallegos de Rosalía de Castro que reúne os poemas inéditos escritos por 36 poetas a partir dos que Rosalía de Castro publicou no seu libro Cantares Gallegos. O acto de presentación desenvolverase o martes 24 de febreiro ás 19 horas na Casa Museo Rosalía de Castro en Padrón e intervirán Anxo Angueira, presidente da Fundación Rosalía de Castro, e Rosa Martínez, directora da Radio Galega. Lerán os seus poemas os seguintes poetas: Manuel Forcadela, Antía Otero, Arturo Casas, Carmen Blanco, Luis González Tosar, Olalla Cociña e Xose María Álvarez Cáccamo. A crítica literaria Ana Salgado fará unha lectura crítica do libro-CD De Cantares Hoxe e María Xesús Nogueira fará unha achegamento ás antoloxías sonoras na poesía galega.
POIO
200 veciños de Poio están a participar das actividades previstas para conmemorar o Día de Rosalía de Castro o próximo martes 24 no concello pontevedrés, cando se cumpren 178 anos do nacemento da escritora.
Con estes actos que o Concello de Poio leva organizando dende 2010 quérese destacar a importancia que Rosalía tivo para enfrontarse a circunstancias da época como que as mulleres non participasen da vida pública e que o pobo non puidese escribir na súa propia lingua galega.
Instalaron un punto de interese sobre a figura da escritora na que van participar, do 23 ao 27 de febreiro, os usuarios/as da Biblioteca e tamén os nenos/as que acoden ao centro de Xaime Illa realizaron traballos plásticos que se van expoñer no centro cultural de Raxó a partir do martes 24. E dende os obradoiros musicais traballouse a rítmica e musicalidade dos poemas de Rosalía de Castro para realizar un pequeno recital que se levará a cabo o 17 de maio, con motivo do Día das Letras Galegas.
Os nenos/as da ludotecta do Concello de Poio tamén están a realizar debuxos que teñen que ver coa historia e a figura da poetisa cos que se elaborará un libro. Tamén as persoas que acoden a obradoiros para a terceira idade elaborarán un mural formado por unha rosa e un poema.
REDONDELA
A Radio Municipal de Redondela e mais o Servizo de Normalización Lingüística súmanse á celebración do DÍA DE ROSALÍA 2015. Para conmemorar novamente o aniversario do nacemento de Rosalía de Castro (24 de febreiro de 1837), súmanse á proposta da AELG cunha iniciativa que consistirá na gravación en Radio Redondela, entre os días 10 e 20 de febreiro, de lecturas da obra rosaliana ou de opinións e impresións sobre a súa obra, nas que cada persoa descubrirá con cal das múltiples “rosalías” e con que sensibilidades da autora se sente máis identificada. Neste caso, deberán comezar coa frase “Eu son Rosalía porque/cando/para…”, seguindo a iniciativa da AELG.
As gravacións emitiranse durante a programación habitual de Radio Redondela na semana do 23 ao 27 de febreiro.
SALVATERRA DO MIÑO
O Concello de Salvaterra de Miño promove para o día 24 de febreiro, ás 16:30 h., un recital do poema “Adios ríos, Adios Fontes”, acompañado de guitarra, mesturando o recital con estrofas adaptadas e cantadas, rematando cunha actividade de animación, na Praza do Concello.
SILLEDA
O Concello de Silleda súmase, un ano máis, aos actos de celebración do Día de Rosalía de Castro. Desde a concellaría de Cultura se repartiranse marcapáxinas conmemorativos entre o alumnado de Infantil, Primaria, ESO e os cativos e cativas da Galiña Azul. Ademais, os usuarios/as que retiren libros durante esta xornada na biblioteca pública Daniel Castelao recibirán este mesmo obsequio. Colocaranse láminas con poemas da autora en distintas dependencias municipais.
Nos centros educativos tamén levarán a cabo diversas actividades nesa mesma xornada. No CEIP Ramón de Valenzuela da Bandeira e no IES Pintor Colmeiro sumaranse á proposta da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) “Eu son Rosalía”. Ademais, noutros centros educativos do municipio tamén está previsto celebrar distintas actividades ao redor da figura da escritora e da súa obra.
TEO
O Concello de Teo convertirá o martes 24 de febreiro nun día de lembranza á figura de Rosalía de Castro, uníndose deste xeito á celebración do Día de Rosalía. Durante a xornada farase unha difusión da obra da autora sobre todo nas redes sociais a través da difusión de poemas elixidos por persoas vencelladas co Concello de Teo.
Dende a concellaría de Cultura, tamén se convidou aos centros escolares a traballar sobre a obra da escritora. Dende o Concello enviouse unha lámina cunha imaxe de Rosalía de Castro, obra da artista plástica afincada en Teo Ana Costas, e convídase a facer algunha lectura coincidindo co Día de Rosalía. Outros colectivos que falarán da obra da escritora galega máis representativa serán as escolas infantís e os grupos de memoria no que participan persoas maiores coordinados dende a Concellaría de Benestar.
Dende a Concellaría de Educación, dirixida por María A. Garea, en relación cos colexios lémbrase que existe un banco de recursos sobre a figura de Rosalía en internet. Pode consultarse no seguinte enderezo. Neste banco pódese atopar unha recopilación de actividades sobre a figuar e a obra rosaliana con actividades por idades e ciclos educativos. A realización deste banco contou coa colaboración do profesorado do CEIP A Ramallosa.
Dende o Concello durante a xornada do martes 24 lanzaranse nos perfís de facebook (www.facebook.com/ConcellodeTeo) e twitter (@concellodeteo) municipais poemas de Rosalía acompañados das ilustracións de Ana Costas. E tamén nas redes sociais se subirán vídeos con lecturas da obra de Rosalía de Castro. Para eso calquera persoa interesada pode achegarse á Mediateca do Grilo onde se gravará a lectura e se subirá ás redes sociais. Todas as accións deste día publicaranse baixo a etiqueta #DíadeRosalía.
Axenda Feminista 2015: Poetas Galegas
Desde
o Observatorio da Mariña pola Igualdade:
“A Axenda Feminista do Observatorio da Mariña pola Igualdade para o 2015 está adicada ás Poetas Galegas. Un ano máis escollemos un ambito cultural para visibilizar e valorar o traballo de doce mulleres galegas, unha por cada mes do ano. Se no 2012 foron as músicas, no 2013 as escritoras e no 2014 as teatreiras, para este 2015 que está a piques de comezar queremos render homenaxe ás nosas poetas. As poetas e a poesía, capaces de rachar as lindes da norma e de estourar ceibes en todos os espazos.
Porque, contra todo prognóstico, é posible construír, crear, dicir. Desde a rebeldía. Por iso, para este 2015, estarán con nós as palabras de Luz Pozo, Pilar Pallarés, Xiana Arias, Yolanda Castaño, Lara Rozados, Andrea Nunes, Estíbaliz Espinosa, Ana Romaní, Chus Pato, Eva Veiga, Berta Dávila e Olalla Cociña. Están porque é necesario dicir o crac, poñer palabras ao que se rompe, falar desde a fenda, medir a fractura e as consecuencias, o seu centro e a súa expansión. Están porque nos son máis precisas que nunca novas chaves para abrir as nosas vidas, palabras que nos atravesen e nos removan, lentes coas que mirar o que nos rodea e a nós mesmas. Precisamos recuperar a palabra e cargala outra volta de significado, facela luz coa que prender os tempos escuros que estamos a vivir.
Coma sempre, na Axenda Feminista 2015 atoparedes fotos e textos inéditos das doce mulleres bravas que a protagonizan, así coma a súa bio-bibliografía coa principal obra en galego, o calendario menstrual 2015 ou datas sinaladas dos movementos feministas. O formato é o mesmo que os últimos anos: tamaño A5, cosida, tapas duras con goma para pechar e cinta para marcar o día desexado.
Para facervos coa vosa Axenda Feminista 2015 sobre Poetas Galegas acudide xa, antes de que se esgoten, a un dos seguintes puntos de venta:
– Ribadeo: Libraría Casa das Letras e Tenda de Calidade Guidán.
– Foz: Libraría Bahía.
– Burela: Libraría Espacio Lector Nobel e Papelería Atril.
– Viveiro: Libraría Porta da Vila.
– A Coruña: Libraría Suevia.
– Santiago de Compostela: Librería feminista Lila de Lilith e Libraría Pedreira.
Tamén podedes poñervos en contacto con nós no mail observatorioigualdade@gmail.com ou no teléfono 627.037.668. O prezo son 12 euros (10 para soci@s do Observatorio). Enviámosvos a axenda por correo postal (+2€ de gastos de envío) a onde nos digades!
Na axenda colabora a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) e o ribadense David Ribas Pena, encargado do chulísimo deseño da cuberta.
Bulide a pola vosa Axenda Feminista 2015!
