A cultura galega valora positivamente a xestión de Ferrín e pide unha RAG “máis activa” e “plural”

Desde Praza:
“Vai acalmando a treboada iniciada este luns coa renuncia de Xosé Luís Méndez Ferrín á presidencia da Real Academia Galega e cómpre facer balance dos seus case tres anos de xestión, marcados por un proxecto de modernización da institución e de achegamento á sociedade, que fica inconcluso. Tres anos nos que se procedeu a un proceso de renovación e rexuvenecemento do seu plenario, no que aínda segue chamando poderosamente a atención a escasa presenza de mulleres. Tres anos marcados tamén polas celebradas escollas dos homenaxeados no Día das Letras e tres anos nos que foron frecuentes os tirapuxas co Goberno galego a respecto de dúas cuestións: o decreto de plurilingüísmo contra o que a RAG presentou un recurso, estimado parcialmente polo TSXG, e a reclamación dun financiamento xusto para a institución. Méndez Ferrín ten un gran peso específico na literatura galega e tamén na política e entre as críticas que se lle fan está o seu apoio á candidatura de AGE nas últimas eleccións, ademais da falta de “transparencia” e rendición de contas no seo dunha institución que é privada pero que se nutre de fondos públicos. (…)
Cesáreo Sánchez, presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, fai fincapé en que sexa quen sexa o novo presidente ou presidenta da RAG, o máis importante é que “a Academia siga tendo unha posición firme na defensa da lingua e recomenda “non perder o norte. Debemos ter claro que é o fundamental e que é o accesorio. Sería lamentábel que se apartase, como fixo no pasado, dos seus labores fundacionais”. (…)
Entre as eivas na xestión sinaladas polos entrevistados destaca a petición dun meirande “pluralismo” e “transparencia”. Cesáreo Sánchez sinala que “hai certas cousas que deben cambiar. A Academia debe ser transparente e plural e as diferenzas deben ser solventadas sendo conscientes de que a RAG é un símbolo do pais”. Valórase a mellora da relación con outras entidades e institucións pero bótase en falta que na Academia só estea representada unha das universidades galegas e que moitas outras entidades tampouco o estean. Carlos Callón salienta por exemplo que “o equipo que está facendo a gramática da RAG é só da USC e debe acadarse a pluralidade coa que se chegou ao consenso normativo”. E Cesáreo Sánchez di que “se dende a sociedade se fan propostas para que se homenaxeen determinados autores, a RAG debe escoitar a sociedade. O feito de que non se homenaxee a Ricardo Carvalho Calero implica un certo sectarismo”. E engade: “Con que criterios se exclúe?”. (…)”

Santiago: actividades literarias do 25 de xullo no Festigal 2012

Na Galería das Letras do Festigal 2012, que se celebrará no Campus Universitario Sul de Santiago de Compostela, desenvolveranse as seguintes actividades literarias o mércores 25 de xullo:

16:00 h. Presentación do libro: A terra sabe a loita, de Emilio López Pérez (Milucho).
16:30 h. Presentación do libro O galego é uma oportunidade, de José Ramom Pichel e Valentim R. Fagim, publicado por Através Editora.
17:00 h. Presentación do libro Cartografías do derrubo, de Carme Adán, publicado por Difusora das Letras. Falarán no acto Tareixa Navaza, Xabier Paz e a propia autora.
17:35 h. Presentación de Queer-emos un mundo novo, de Teresa Moure, publicado en Galaxia. Coa participación de Carlos Lema xunto á autora.
18:15 h. Presentación de Para unha crítica do españolismo, de Camilo Nogueira, publicado en Xerais. No acto, acompañando ao autor, participan Suso de Toro e Manuel Bragado.
19:00 h. Presentación de Esperando o leiteiro, de Xosé Neira Vilas, publicado en Galaxia. No acto, que contará coa presenza de Víctor Freixanes e o autor, Xosé Ramón Fandiño lerá algúns fragmentos do libro.
19:45 h. Presentación do libro Crise e radicalización neoliberal, de Xavier Vence, publicado en Laiovento. Falarán Francisco Jorquera e o autor.
20:30 h. Presentación do libro Outramente…, de Maria Pilar García Negro, publicado en Laiovento, con intervención, xunto á autora, de Goretti Sanmartin.
21:15 h. Presentación do libro Carvalho Calero Atual. Coletânea de artigos de Carvalho Calero comentados por 11 especialistas, publicado por Através Editora.

Unha carta inédita de Iglesia Alvariño a Carvalho Calero

Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Hoxe [14 de xuño] é un día especial para o escribidor deste blog, que a tal hora se fixo un ano máis vello. Para celebralo —para celebrármolo entre as amigas e amigos lectores do Criticalia—, o voso anfitrión pensou que vos debía un agasallo, así que hoxe vou dar á luz unha carta inédita de Aquilino Iglesia Alvariño a Ricardo Carvalho Calero datada o 4-2-1956. Xusto esta que podedes ver ampliada se clicades ao pé das imaxes que acompañan estas liñas e as do seguinte parágrafo. Se tivestes a curiosidade de lela, veriades que é unha misiva que confirma tres cousas: dunha banda, a excelente relación que unía os dous escritores; doutra parte, o fino espírito crítico que ambos gastaban; e, terzamente, a cortesía coa que é tradición dende vello que se atencionen cruzando as súas publicacións os escritores de noso. (…)”

María Pilar García Negro: “Censuras en vida, censuras póstumas”

Artigo de Pilar García Negro en El País:
“Cadroume ler no día 2 deste mes o artigo de Suso de Toro Aquilinaria carballesa, en que se facía eco da censura que se cerneu no seu día sobre a persoa e obra de Ricardo Carvalho Calero, no comezo da cativa institucionalización autonómica. Agradoume moito o seu contido, pois o escritor evocaba os termos principais dun conflito onde o profesor mantivo a súa independencia de criterio e a súa defensa da lingua de xeito tal que non cabía no marco de control e distribución regulada da mesma e da súa literatura. Dúas semanas despois, lin tamén con atención o artigo da profesora Helena Miguélez Carballeira, O outro tabú sobre Carvalho Calero, indubitabelmente provocado polo que citei de Suso de Toro, mais que non aparece nomeado por nengures. Nen este artigo nen nengún outro, ou estudo ou análise onde se examine a obra do profesor e se reivindique o seu legado. Bon comezo, abofé: denunciar pretensamente un silencio, aplicalo estritamente a quen se critica! Mais vaiamos aos termos principais do que á autora lle produce, seica, grande irritación. (…)”

O outro tabú sobre Carvalho Calero

Artigo de Helena Miguélez en El País:
“Aparece con frecuencia nos medios e no discurso académico a referencia ao nome de Ricardo Carvalho Calero como presenza incómoda, mesmo como tabú. A explicación de por que isto é así adoita a non se dar, ou cando si aparece, resulta somera ou críptica. Sorprende que nisto sexan coincidentes tanto os artigos de opinión xornalísticos como os académicos, cando o segundo tipo de texto podería permirtirse maior delonga á hora de xustificar por que, á altura de 2012, resulta aínda necesario referírmonos a un participante histórico da cultura galega en termos de censura. As que lemos o discurso do nacionalismo cultural galego en tanto que narrativa histórica houbemos de remexer nos propios códigos da crítica carvalhocaleriana (refírome aos traballos sobre el, non aos escritos por el) para entendermos qué está en xogo cando se di que mentar a Carvalho Calero constitúe en por si un acto transgresor. Ditos códigos inclúen, por exemplo, a referencia ao autor como exemplo dunha humildade e modestia portentosas, a prevalencia do método científico que caracteriza a súa historia literaria, a súa vocación de servizo desinteresado á construción nacional, servizo que a Galicia autonómica lle compensou pobremente, ou mesmo do cal renegou. Sobre todo, as referencias a Carvalho Calero oscilan entre os arquetipos do mártir ou do mentor total, e por iso, os e as que reclaman unha meirande visibilidade do seu legado se pronuncian, antes que nada, na estela dunha débeda impagable. (…)”

Ferrol: Encontros Carvalho Calero no centenario do seu nacemento

O venres 10 e sábado 11 de decembro, no 3º andar da Biblioteca Municipal de Ferrol, teñen lugar os Encontros Carvalho Calero, en conmemoración do seu centenario na súa cidade natal. O programa dos mesmos é o seguinte:

Venres 10
16:00-16:30 h. Recepción e entrega de material
16:30-17:30 h. Esbozo biográfico de Carvalho Calero. Relator: Martinho Montero Santalha, presentado por Mercedes Carbajales Iglesias.
17:30-18:00 h. Acto inaugural.
18:00-19:00 h. O ensaio lingüístico do profesor Carvalho Calero. Relatora: María Pilar García Negro, presentada por Pablo Santomé Soto.
19:00-20:00 h. A creación literaria do profesor Carvalho Calero. Relatora: Araceli Herrero Figueroa, presentada por Carmen Porta.
20:00 h. Actividades lúdico-culturais.

Sábado 11
09:30-10:30 h. Carvalho Calero na política galeguista. Relatora: Aurora Marco, presentada por Delia Vázquez.
10:30-11:30 h. O professor Carvalho Calero ao longe. Relatora: Maria do Carmo Henríquez Salido, presentada por Henrique Dacosta.
11:45-12:45 h. D. Ricardo, profesor na USC. Relator: José Luís Rodríguez, presentado por Bernardo Máiz.
12:45-14:30 h. Carvalho Calero e a innovación pedagóxica en Galiza. Presenta e modera: Adela Figueroa Panisse:
Depuración e resistencia. A ‘Institución Libre de Enseñanza’ e a renovación pedagóxica en Galiza. Relator: Anxo Serafim Porto Ucha
Fingoi, 60 anos de innovación pedagóxica. Relatores: Asunción (Siña) Fernández Puentes e Ramón Reimunde Noreña.
14:30 h. Clausura.

A inscrición é gratuíta, podéndose realizar online a través deste enlace ou no enderezo carvalhocalero.educación@ferrol.es. O número de prazas é limitado, por rigurosa orde de inscrición. Está organizada polo Concello de Ferrol: Educación, Cultura e Universidade, e colabora a Universidade de Vigo: Vicerreitoria de Extensión Universitaria (que acreditará a asistencia e participación nestes Encontros cun diploma de dez horas).