Xavier Alcalá, Teresa Moure, Antón Riveiro Coello e Suso de Toro pasan a formar parte do Portico of Galician Literature

“O portal en internet para a literatura galega traducida ao inglés, Portico of Galician Literature, incorpora novos escritores e escritoras co apoio da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria. Xavier Alcalá, Teresa Moure, Antón Riveiro Coello e Suso de Toro xa forman parte deste proxecto, que ten como obxectivo ir medrando progresivamente para se converter nun referente da literatura galega para o mundo anglófono e, en xeral, para a proxección internacional da literatura galega. Este escaparate internacional da literatura galega a través da rede, promovido pola Secretaría Xeral de Cultura, permite ler en inglés información destes escritores, xunto con sinopses da súa obra. O proxecto foi posto en marcha este ano con información sobre o autor Agustín Fernández Paz e cunha tradución dun fragmento da súa obra Aire negro.  Proximamente tamén estarán dispoñibles a través deste portal traducións de fragmentos das obras dos escritores que se acaban de incorporar, para poder dar a coñecer unha pequena, pero significativa, mostra dos seus traballos literarios.” Desde a Secretaría Xeral de Cultura.

As manías d@s escritor@s de noso III

Desde o blogue Trafegando Ronseis:
“Hai un ano comezamos con esta interesante sección do blogue que nos axudaba a coñecer un pouco máis aos nosos escritores e escritoras. Recoñezo que pasou demasiado tempo, pero volvo a retomar agora o traballo tentando achegarvos novas entregas. Isto, claro, se eles e elas así o desexan. Déixovos aquí as ligazóns do ano pasado: I e II. Volvo dar as grazas a tod@s el@s, pola súa xenerosidade, e a Fran Alonso e a Ramón Nicolás pola axuda imprescindible que sempre están dispostos a ofrecerme. É Ramón Nicolás quen me proporcionou os datos sobre Álvaro Cunqueiro e Fran Alonso mandoume o texto que el publicou en novembro de 1990 no Diario 16 de Galicia sobre o mesmo tema: a información sobre Avilés de Taramancos provén del.
Álvaro Cunqueiro: nunha autobiografía do 1935 afirma cando se lle pregunta polo seu xeito de traballo: “Ren poido decir. Como si a luz fixera un redondel branquísimo no escuro. Eu vou entrando nil e poñendo verbas, verbas. Cando xa me sinto eu todo naquela luz, van saíndo outras verbas diferentes, cáseque un mundo. Iste é o poema”.
Séchu Sende: afirma non ser moi consciente de ter moitas manías. Asegura que lle gusta escribir despois de se duchar, co pelo aínda mollado, e prendéndose nel unha pinza de madeira (das da roupa).
Carlos Negro: porfía asemade que a percepción que ten de si mesmo é a de non ser maniático. Iso si, escribe en roupa de casa –chándal, zapatillas- e sen música, pero cunha botella de auga sempre a man. E agradece a soidade e o silencio (non sempre conseguidos por ter un neno pequeno).
Suso de Toro: sempre leva con el unha libretiña e bolígrafo ou estilográfica. Nela anota as ideas que vaian xurdindo… De esquecela, terá que procurar desesperadamente un anaco de papel para anotar a inspiración fuxidía.
Diego Ameixeiras: traballa a calquera hora do día, pero prefire facelo a primeiras horas da mañá, sempre escoitando música, e cunha cita da novela de Jim Thompson na que recomenda non “soltar as palabras dunha vez” nin “divagar sobre estrelas que escintilan e se mergullan nun profundo océano opaco” (The killer inside me).
Concha Blanco: sempre anda cunha libretiña ou cun simple papel dobrado no que poida escribir en caso de precisalo tanto nos bolsos coma na mesiña de noite amais dun lapis ou bolígrafos minis, co único obxectivo de cazar palabras, ideas, descricións, vivencias, soños… que sempre ten medo a perder ou esquecelos se non os recolle por escrito.
Antón Dobao: asegura que máis que manías o seu son rarezas. Gústalle deixar que o tempo lle pase a un texto antes de retocalo para a súa publicación. Tampouco escribe varias obras á vez, prefire terminar o que está a escribir antes de comezar cun novo proxecto. Se é unha rareza, declárase tímido e non comenta nada sobre o que escribe antes de que saia do prelo.
Celso Fernández Sanmartín: escribe de cabeza, andando, paseando, na horta, lendo, ou escoitando. Toma apuntamentos en papeliños e cando isto dá o seu froito, aparece a escritura máis consistente.
Antón Avilés de Taramancos: escribía sempre na súa taberna típica, cun bo viño para quen alí se achegase, no tempo libro que lle deixaban as visitas, e pondo música para illarse das voces dos clientes. A súa obsesión era escribir moi abrigado para sentir calor, “quizais porque veño do trópico”, afirmaba.
Ramón Loureiro: tamén declara non ter manías. Escribe sempre a man, con pluma estilográfica.”

Santiago: actividades literarias do 25 de xullo no Festigal 2012

Na Galería das Letras do Festigal 2012, que se celebrará no Campus Universitario Sul de Santiago de Compostela, desenvolveranse as seguintes actividades literarias o mércores 25 de xullo:

16:00 h. Presentación do libro: A terra sabe a loita, de Emilio López Pérez (Milucho).
16:30 h. Presentación do libro O galego é uma oportunidade, de José Ramom Pichel e Valentim R. Fagim, publicado por Através Editora.
17:00 h. Presentación do libro Cartografías do derrubo, de Carme Adán, publicado por Difusora das Letras. Falarán no acto Tareixa Navaza, Xabier Paz e a propia autora.
17:35 h. Presentación de Queer-emos un mundo novo, de Teresa Moure, publicado en Galaxia. Coa participación de Carlos Lema xunto á autora.
18:15 h. Presentación de Para unha crítica do españolismo, de Camilo Nogueira, publicado en Xerais. No acto, acompañando ao autor, participan Suso de Toro e Manuel Bragado.
19:00 h. Presentación de Esperando o leiteiro, de Xosé Neira Vilas, publicado en Galaxia. No acto, que contará coa presenza de Víctor Freixanes e o autor, Xosé Ramón Fandiño lerá algúns fragmentos do libro.
19:45 h. Presentación do libro Crise e radicalización neoliberal, de Xavier Vence, publicado en Laiovento. Falarán Francisco Jorquera e o autor.
20:30 h. Presentación do libro Outramente…, de Maria Pilar García Negro, publicado en Laiovento, con intervención, xunto á autora, de Goretti Sanmartin.
21:15 h. Presentación do libro Carvalho Calero Atual. Coletânea de artigos de Carvalho Calero comentados por 11 especialistas, publicado por Através Editora.

Meteorito Polaroid

“As augas baixaban tranquilas polo río da narrativa galega en 1986. Poetas de tendencia veneciana arriscaban armas na prosa e as novelas sucedíanse sen maiores sobresaltos. Sobrevivían o epigonalismo cunqueirián e a épica poscéltica. O ruralismo esmorecía. Ese era, a trazo groso, o mundo que recibiu a Polaroid (Xerais), de Suso de Toro (Compostela, 1956), o espello en cachizos dunha realidade en descomposición. Sete escritores contemporáneos falan do impacto do libro. (…)” Vía El País.

Santiago: presentación de As rapazas de Xan, de Manuel Iglesias Turnes

O xoves 31 de maio, ás 20:00 horas, na Libraría Couceiro (Praza de Cervantes, 6) de Santiago de Compostela, preséntase o libro As rapazas de Xan, de Manuel Iglesias Turnes, publicado en Xerais. No acto, xunto ao autor, participan Pablo Vaamonde García, Suso de Toro, Che Turnes e Manuel Bragado.

Santiago: presentación de As rapazas de Xan, de Manuel Iglesias Turnes

O venres 18 de maio, ás 21:15 horas, no Auditorio da Casa da Cultura de Negreira (Rúa San Mauro, s/n), preséntase o libro As rapazas de Xan, de Manuel Iglesias Turnes, publicado en Xerais. No acto, xunto ao autor, participan Pablo Vaamonde García, Suso de Toro, Che Turnes e Manuel Bragado.

O desafío exterior

“O Consello da Cultura Galega acolleu hoxe o Encontro Festlatino 2012, As linguas e culturas peninsulares e a súa proxección internacional. Coordinado por Henrique Monteagudo e Humberto França, o encontro ten como obxectivo poñer en diálogo cultural a países de linguas e culturas neolatinas de Europa, África, as Américas e Asia. Deste xeito, no evento están a participar representantes do Instituto Cervantes, do Instituto Camões e do Ramon Llull, canda representantes das artes, da universidade e das institucións galegas.
Entre eles, pola mañá celebrouse a mesa redonda A literatura e o audiovisual galegos e a súa proxección internacional, na que participaron o escritor Suso de Toro, o editor Manuel Bragado e a catedrática da USC Margarita Ledo, achegando diferentes perspectivas sobre a proxección internacional da literatura e o audiovisual. O escritor Suso de Toro aludiu ás dificultades para un escritor en galego de conseguir ser incorporado como tal dentro do Estado español. De Toro referiuse á relevancia do contexto cultural do autor como parte da súa visibilidade exterior: “un escritor sempre leva canda el o prisma nacional”. O escritor compostelano sinalou que “o balance da miña experiencia peninsular é que sempre encaixamos parcialmente. Recíbennos como un sitio de narcotráfico ou de ananos do bosque”. O escritor sinalou que “a miña experiencia é que a nosa lingua, sen un Estado que a respalde, non vai funcionar”. O editor e presidente da Asociación Galega de Editores, Manuel Bragado, referiuse á “fantasía” das cifras, que aínda que sinalan datos relevantes sobre o sector do libro en galego, na práctica non se substancian nunha visibilidade exterior clara. Bragado demandou a creación dunha Oficina da Literatura Galega, na que estiveran implicados todos os axentes do sector, e de “menor rango” que o proxecto do Instituto Rosalía de Castro que tiña o bipartito. Pola súa banda, a catedrática de comunicación audiovisaul Margarita Ledo sinalou a dificultade da produción audiovisual galega para ser emitida en versión en galego no propio país, e as dificultades de internacionalización do audiovisual galego se non hai unha política cultural que aposte por ela.” Vía Cultura Galega.

Santiago: Encontro Festlatino 2012. As linguas e culturas peninsulares e a súa proxección internacional

O Consello da Cultura Galega ten como encomenda estatutaria a defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego. Nos últimos anos véñense desenvolvendo encontros e convenios con distintas institucións públicas e entidades culturais con vistas a contribuír ao diálogo da cultura galega con outras culturas e á súa proxección no exterior. Nesta liña de traballo o Consello da Cultura Galega organiza en colaboración co Movimento Festlatino o seminario As linguas e culturas peninsulares e a súa proxección internacional que terá lugar o martes, 3 de abril de 2012, na sede do Consello da Cultura Galega en Santiago de Compostela. Nel participarán representantes de institucións das distintas culturas da península ibérica vinculadas á súa proxección exterior e á promoción do diálogo intercultural (Institut Ramón Llull, Instituto Camões, Instituto Cervantes, o propio Festlatino), xunto a persoas de recoñecido prestixio no ámbito cultural e universitario galego. O encontro está coordinado por Henrique Monteagudo (Consello da Cultura Galega) e Humberto França (Movimento Festlatino).
O Festlatino é nun movemento cultural, literario e educacional que ten como obxectivo fomentar o diálogo cultural entre os países e zonas de linguas e culturas neolatinas de Europa, África, Américas e Asia. Anualmente celebra un congreso no Recife e seminarios preparatorios en varios países de linguas neolatinas que reúnen persoas relevantes do ámbito da escrita, filoloxía, profesorado, arte, estudantado, diplomacia, xornalismo, xestión e liderado cultural e político e promoción cultural. O Movimento Festlatino ten como presidente de honra ao Dr. Mário Soares, ex-Presidente da República Portuguesa, e está dirixido por un consello formado por vinte e seis personalidades do mundo da cultura e linguas de doce países. O seu coordinador xeral é Humberto França.

Para asistir é preciso confirmar asistencia previamente no correo electrónico difusion@consellodacultura.org. O programa do Encontro é o seguinte:
09:30 h. Inauguración.
10:00 h. O Instituto Camões e a proxección internacional da cultura e a língua portuguesa, por Ana Paula Laborinho, Instituto Camões.
11:00 h. El Instituto Cervantes y su proyección americana, por Francisco Moreno, Instituto Cervantes.
12:00 h. Pausa.
12:30 h. Mesa redonda: A literatura e o audiovisual galegos e a súa proxección internacional. Con Suso de Toro, Manuel Bragado e Margarita Ledo, moderados por Humberto França.
16:00 h. O movemento Festlatino e a súa proxección internacional, por Isabel Pires de Lima, Festlatino.
17:00 h. Promocionando la literatura catalana, por esos mundos de Dios, por Àlex Susanna, do Institut Ramon Llull.
18:00 h. Pausa.
18:30 h. Mesa redonda: As institucións galegas e a proxección internacional da cultura galega. Con Enrique Sáez Ponte, Francisco Fernández Rei e Valentín García, moderados por Henrique Monteagudo.”

Daniel Salgado: Cunqueiro para ben e para mal

Reportaxe de Daniel Salgado sobre Álvaro Cunqueiro en El País:
“(…) “A narrativa de Cunqueiro revalorizouse, sobre todo, nos noventa, grazas ao labor teórico de Xoán González-Millán”, considera a profesora Dolores Vilavedra, que recentemente publicou un mapa da cuestión, A narrativa galega na fin de século (Galaxia, 2010). E engade: “Esa revalorización tardou en producirse en parte por prexuízos ideolóxicos, en parte porque non había ferramentas teóricas para enxergar unha obra así, deuse unha incapacidade hermenéutica”. O paradigma dividíase, na atoutiñante prosa de posguerra, entre o existencialismo rebelde de Blanco Amor -non conceptualizado dese xeito- e o relato de fonte popular e tendencia fantástica de Ánxel Fole. Cunqueiro non cadraba en ningures. “O seu programa está fóra do tempo, tampouco ten relación coa literatura española”, explica Vilavedra, para quen o achegamento ao escritor dende a dicotomía realismo / fantástico “encorsetou a súa obra”.
Na súa gran triloxía en galego, esa que vai de Merlín e familia, pasa por As crónicas do sochantre e desemboca en Se o vello Sinbad volvese ás illas, non existe o eixo temporal, a mestura indiscriminada de tradicións culturais avanza estratexias melting pot, un pouso melancólico percorre todo o seu espiñazo e nas ansias por ser outras vidas e explorar outros mundos sedimenta o edificio narrativo. “O Sinbad é un libro para montar a vida nel, é para namorarse e é unha cabronada para un escritor”, sentencia Darío Xohán Cabana, aínda sinceramente abraiado, moitos anos logo do seu contacto cos repertorios do mindoniense, “pola capacidade de evocación da súa linguaxe”.
Mais o propio Cabana, que asegura volver unha vez e outra aos poemas de Herba aquí ou acolá, é consciente dos riscos de Cunqueiro. “A súa narrativa ten unha influencia enorme na literatura posterior”, di, “pero posúe uns xeitos que, se te achegas demasiado a el, podes acabar sendo unha caricatura”. O perigo do manierismo, do que tamén alerta a crítica Dolores Vilavedra e no que sitúa o menos produtivo da herdanza cunqueiriá. Non dubida en poñer exemplos: “O Xentiario (Galaxia, 2009) de Carlos Reigosa ten unha vontade de homenaxe explícita aos libros de semblanzas, pero se cadra aí se atope o menos interesante”. Pero tampouco detecta alternativas a esa liña, pegadas sutís, asimilacións fértiles: “Non as vexo”. (…)”.

No mesmo medio, pódense ver artigos de Quico Cadaval, Suso de Toro, Daniel Salgado e Iago Martínez.

‘De Frantz Fanon a Cunqueiro’

Artigo de Daniel Salgado en El País (Galicia):
“Aquela galería das clases populares, confeccionada a modo de catálogo de curiosidades e gabinete de oficios e artes da cultura non industrial, chamouse Xente de aquí e acolá. Un dos libros centrais de Álvaro Cunqueiro, publicado por Galaxia en 1971, tamén coñeceu versión en francés. Pero foi 21 anos despois e co título Galiciens, courbeaux et parapluies. Ese Galegos, corvos e paraugas traduciuno François Maspero e publicouno Actes du Sud, a editora fundada por Hubert Nyssen en 1978. (…)
Segundo Laurence Malingret, en 2005 adscrito á Universidade de Santiago, Maspero traduciu a partir da tradución ao castelán, La otra gente. Así o certifica Actes du Sud. Non foi, con todo, a única paraxe da editorial francesa, cuxo fundador morreu recentemente, na literatura galega. Les Chroniques de sous-chantre [As crónicas do sochantre] apareceron naquel mesmo ano de 1992, da man de Claude Bleton e con limiar de Torrente Ballester, e, aos dous anos, L’année de la comète ou la bataille des quatre rois [El año del cometa]. A atención de Actes du Sud ás literaturas ao sur -de Francia, enténdese- levouna, amais, até Suso de Toro. Foi no selo Jacqueline Chambon, integrado en Du Sud, onde Anne Bragance publicou en francés e en 2006 Trece badaladas, pero con título lixeiramente modificado e tamén con base no español: Le trezième coup de minuit [O décimo terceiro golpe de medianoite]. Chambon mesmo converteu en best-seller no hexágono O mandarim, de Eça de Queirós.