Entrevista 
de Laura Liñares a Xavier Queipo en Galego en Cork:
“(…) – Laura Liñares (LL): Hai uns días estiveches en Cork falando de escritura creativa e das vantaxes dos exercicios de estilo para os escritores. Coidas que sería interesante que os estudantes de linguas fixesen exercicios similares para mellorar o seu nivel?
– Xavier Queipo (XQ): Eu non estou moi a prol da separación de ciencias e letras, e daquela coido en pensar que a experimentación é sempre necesaria para avanzar no coñecemento. Cando de estudar una lingua se trata e se se quere avanzar alén do nivel básico de comunicación o feito de facer exercicios axuda a acadar un maior dominio da lingua que se estuda (como diría eu esto mesmo se fose un neno?, como podería describir o mesmo sentimento dun xeito romántico?, ou funcionarial?, ou técnico?, ou sintético?). De seguro que hai moitos manuais que eu non coñezo, pois sempre fixen estes exercicios de xeito intuitivo, mais se cadra podería recomendar os Exercicios de estilo de Raymond Queneau, que se ben están orixinalmente en francés, xa foron traducidos a moitas linguas, entre elas o castelán, o galego (en edicións Xerais de Galicia) e mais en inglés (Exercises in Style, by Raymond Queneau – Oneworld Classics)
– LL: No seminario sobre a tradución do Ulysses comentaches que non poderás volver escribir do mesmo xeito despois de lelo e traducilo. Cres que traducir a Joyce mudou tamén a túa visión de Irlanda? Como foi a túa experiencia en Cork?
– Xavier Queipo (XQ): En Joyce, en Faulkner, en Cortázar, en Kafka, en Musil, en García Márquez, en Borges e en tantos outros está a esencia de literatura, a exploración da complexidade do mundo. Nese sentido un non é o mesmo logo de ler as grandes obras deses escritores xeniais. Polo meu traballo vistei Irlanda unha ducia de ocasións na última década do século XX e mesmo convivína bordo dunha fragata irlandesa durante un mes enteiro, patreullando polas augas de Terranova. Logo vistaría por razón literarias (dúas vistas a Cork) ou peroais (dúas visitas a Dublin e unha a Galway e Connemara) xa no século XXI. Joyce presenta unha visión da Irlanda do inicio do século XX e nese sentido o que me revelou foi a esencia dun país que xa non existe, que estaba baixo o dominio imperial dos ingleses e que vivía na miseria ética e o oscurantismo da dependencia do poder central. Por sorte, ese perídodo pasou, mais quedan trazas dese pasado e Joyce axudou pois na comprensión de como esa dependencia puido influír na historia posterior de Irlanda logo da súa independencia. (…)”
Arquivo da categoría: Tradución
Paul Auster, Xavier Queipo, Karasik e Mazzuchelli nunha novela gráfica
Desde
Sermos Galiza:
“A editorial con sede en Compostela, El Patito Editorial, publica en galego a novela gráfica de Karasik e Mazzuchelli Cidade de Cristal, unha adaptación do relato de Paul Auster incluído na súa Triloxía de Nova York. O escritor Xavier Queipo é o encargado de traer a obra ao galego. (…)
“É un dos meus autores de referencia, quer na súa prosa, quer nos filmes que se fixeron a partires dos seus textos. Ten unha característica para min moi querida: Foi profesor en Francia e, daquela, utiliza unha linguaxe moi asequíbel no orixinal en inglés para lectores de linguas romances. Nunca estiven en Nova York (debo ser dos poucos escritores da miña xeración), mais si coñezo Brooklyn a partir dos seus textos. Tiven a oportunidade de encontralo en Bruxelas e foi un pracer falar con el uns minutos, pois é moi accesíbel e extremadamente amábel”, sinala Xavier Queipo, tradutor do texto da novela gráfica. (…)
Alejandro Tobar: “As subvencións, en vez de consolidar o mercado das traducións, desvirtuárono”
Entrevista
de César Lorenzo Gil a Alejandro Tobar en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): A tradución é un dos alicerces de calquera sistema literario. En galego custa moito crear un mercado estable para os libros foráneos. Que cre que falla? Que se pode facer para melloralo? Que papel lle toca ao Goberno?
– Alejandro Tobar (AT): Na sociedade galega coa que eu fantasío, os libros en galego son inmensa maioría, e non hai lector que, en similares condicións, recorra antes a unha tradución en castelán ca a unha en galego. Non ten sentido que unha lectora galega calquera, por exemplo, se interese por comprar Miguel Strogoff, Canción de Nadal ou 1984 en castelán cando existen boas e coidadas versións destas obras na nosa lingua De feito, como comportamento é disparatado e daniño. Ora ben, sucede que esa lectora a miúdo descoñece que en galego dispomos desas e de infinidade doutras importantes obras. Esta circunstancia vén motivada por diversos factores, algúns realmente graves, como o feito de que padezamos un goberno que no ámbito lingüístico voga á contra, que carezamos por completo dun plan lector, dunha estrutura de promoción e dotación das bibliotecas, dun modelo de creación dunha engrenaxe editorial seria. O actual sistema de subvencións, lonxe de consolidar o mercado de tradución ao galego, desvirtuouno.
Hai outros defectos: que as máis das librarías non se preocupen de contarlles aos interesados que de tal ou cal libro que buscan hai versión galega; que a Asociación de Tradutores Galegos sexa ninguneada ano tras ano; que a Facultade de Tradución de Vigo non se anime por fin a facer unha subscrición coas editoriais de tradución do país –que lle suporían 500-800 euros ao ano por recibir a produción editorial traducida de Kalandraka, Rinoceronte, Galaxia, Urco, Xerais…? Fariámoslles prezo, con certeza–; que non haxa unha masa social potente que dea un golpe na mesa e lea dunha vez na lingua que lle corresponde por ser de onde é, en fin: o cambio ten que ser de raíz. Con todo e iso, resistimos.
– B: Vostede publicou un libro (Cremalleiras, Tris Tram, 2008). Segue a escribir?
– AT: Si, algo escribo, pero sen ínfulas de ningún tipo, é dicir, só por pracer, para exercitar a mente e para despois o gardar nun ficheiro e deixalo aí aparcado, nas entrañas do portátil. Gozo moito coa escritura e coa lectura, a verdade. (…)”
Barcelona: presentación de Dragal I. L’herència del drac, tradución ao catalán da obra de Elena Gallego
Lleida: presentación de Dragal 1. L’herència del drac, versión en catalán do Dragal. I, de Elena Gallego
Pontevedra, Vigo e Redondela: Con barqueira e remador
O Obradoiro Internacional de Tradución Poética Con barqueira e remador reúne na súa terceira edición e durante unha semana na Illa de San Simón, en Redondela, sete recoñecidos poetas e, á vez, tradutores literarios procedentes de diversos países.
Baixo a coordinación de Yolanda Castaño e do vindeiro 13 ao 18 de outubro, Karlis Verdins (Letonia), Katerina Rudcenkova (República Checa), Leire Bilbao (Euskadi), Marilar Aleixandre (nacida en Madrid e cuxa obra literaria desenvolveu en galego), Alvin Pang (Singapur), Catharina Gripenberg (Finlandia) e Cosmin Perta (Romanía) terán oportunidade de compartir un enriquecedor traballo de transvasamento lingüístico dos seus textos aos distintos idiomas presentes no obradoiro, co inglés como lingua vehicular.
O Obradoiro Internacional de Tradución Poética Con barqueira e remador constitúe unha iniciativa pioneira en Galicia, concibida a semellanza das que se realizan noutros países, que se completa cunha programación de actividades abertas a todo o público e gratuítas. A primeira delas terá lugar o 15 de outubro, ás 20:00 horas na Casa das Campás de Pontevedra, onde terá lugar un recital poético multilingüe en colaboración coa AELG e o Concello de Pontevedra, cunha mostra do traballo poético dos autores e autoras do obradoiro como do labor de tradución ao galego durante o proxecto.
Ao día seguinte, ás 13 horas, celebrarase na Facultade de Filoloxía e Tradución de Vigo unha mesa redonda sobre a tradución poética, que se acompañará cun recital. Outra lectura poética, neste caso de cada un dos poetas no seu idioma orixinal xunto coas versións en galego dos textos recitados, poralle o broche de ouro ao obradoiro o venres 17 de outubro, ás 20:00 horas, no Multiúsos da Xunqueira de Redondela.
Pontevedra: Presentación de Ás voltas coa diversidade cultural
O
venres 10 de outubro, ás 19:30 horas, na Galería Sargadelos de Pontevedra (Rúa da Oliva, 22), preséntase Ás voltas coa diversidade cultural. As conferencias de Claude Lévi-Strauss para a UNESCO, tradución publicada por Edicións da Curuxa. No acto, organizado pola Sociedade Antropolóxica Galega (SAGA), participan o coordinador do libro, o profesor da USC José M. Álvarez-Castro, e o presidente da SAGA, Rafael Quintía.
Resumo das actividades do día dedicado a Xavier Queipo en Cork, Irlanda
Desde
Galego en Cork:
“Last Friday we had the great opportunity to have Xavier Queipo in Cork and enjoy a full day of activities ranging from a Creative Writing workshop, a lecture on the experience of living in a multilingual city such as Brussels, and a seminar on the first full translation ever done of Joyce’s Ulysses into Galician.
We started the day discussing about microfiction (also known as flash fiction) and how to exercise one´s style by taking a story and rewriting it from different points of view. Xavier selected the microstory A filha do piloto japonês, by Angolan writer Ondjaki -available in his short story book E se amanhã o medo. The story is told from the point of view of an unknown narrator, who describes a scene in which a Japanese pilot says goodbye to their family for the very last time. During the workshop we focused in creating new perspectives and views of the story: one of us was now the pilot, the other, his wife or his daughter, and we also had to imagine what could have happened after Ondjaki’s story ends. All the nerves and self-consciousness about reading our own stories finally got transformed into laughter and the joy of realizing that we could create much more than we initially thought possible. It was certainly eye-opening for a lot of us. And you, do you think you could create new stories from inspiration on something you read?
Xavier Queipo has been living in Brussels for many years, and has thus experienced the life in one of the most multicultural and multilingual cities in Europe, and probably the whole world. Only in his neighbourhood, about a hundred languages are spoken, from all the European languages to many African or Asian languages as well. As a result, communication completely changes and, in a context in which originally one could have thought a so-called minority language such as Galician wouldn’t have had a place, the reality is that it is only one more member of an extensive family. What do you think? Would you try to continue speaking your language if it was considered a minority language in a context like this? Would you speak Irish in Brussels, for example? Or Galician?
As a part of the team of 4 translators who undertook the very significant task of bringing to life the first full translation of the Ulysses into Galician, Xavier Queipo gave us a fantastic insight on what the translation of a book of this calibre really means. Not only 4 different versions of each chapter were created, but also the team of translators had to all agree on all the proposed solutions. This titanic work allows us today to finally be able to read this classic entirely in Galician, after the great Galician writer Otero Pedrayo had shared his reading experience in 1926 by translating a fragment of the novel.”
Cork, Irlanda: actividades do día dedicado a Xavier Queipo
O Irish Centre for Galician Studies (UCC) da Universidade de Cork organiza unha serie de actividades este venres 26 de setembro arredor da figura de Xavier Queipo, quen protagonizará o programa de actividades:
– De 11:00 a 13:00 h. no ORB. G38. Obradoiro A esencia en frascos pequenos / Eye Drops.
– De 14:00 a 15:00 h. no ORB. 132. Conferencia Sobre o contacto entre linguas: o vigor do híbrido.
– 16:15 h. no TBC. Seminario Arquitectura dun mito: a tradución galega de Ulysses de James Joyce.
A Coruña: presentación de A volta do xove Príncipe, de A. G. Roemmers
O
venres 26 de setembro, ás 20:30 horas, no Hotel Hesperia Finisterre da Coruña, preséntase A volta do xove Príncipe, de Alejandro Guillermo Roemmers, publicado en Galaxia. No acto participan, xunto ao autor, Dores Tembrás, Manuel Francisco Reina, Roberto Alifano e Luís González Tosar, tradutor do libro.
