Desde o Agadic:
“O espectáculo de Centro Dramático Galego (CDG) Neorretranca e posmorriña remata a súa xira mañá venres ás 20:30 h. no Teatro Afundación de Vigo, onde se despedirá do público tras ter ofrecido unha trintena de funcións en oito escenarios galegos.
Tras a súa estrea o pasado 11 de abril no Salón Teatro, sede do CDG en Santiago de Compostela, onde levou a cabo dúas quendas de representacións, a compañía pública viaxou coa súa última produción propia a Tui, Pontevedra, A Coruña, O Barco de Valdeorras, Rianxo e Ourense. Para este derradeiro pase en Vigo, as entradas poden adquirirse xa a través da web entradas.ataquilla.com.
Dez actrices poñen en escena as dúas pezas arredor das que se constrúe esta proposta: Fantasía nº 5 en sol ou non, de Esther F. Carrodeguas, e Boisaca ou a divina desgraza, de Roi Vidal Ponte. A través delas, o CDG ofrécelle ao público dúas olladas moi diferentes arredor da identidade galega, tema que é o punto de partida común de ambos os textos.
Este fío condutor compartido é o resultado da participación de ambos os autores na primeira edición do grupo de traballo DramaturXa, do que formaron parte xunto a outros 10 integrantes e baixo a coordinación do escritor e director teatral Manuel Lourenzo. A compañía da Xunta puxo en marcha esta nova iniciativa a primeiros de 2018 no marco do seu programa Dramaturxente de apoio, fomento e promoción da autoría teatral galega contemporánea, en colaboración coa Asociación Galega de Dramaturxia DramaturGa.
Sinopses
A linguaxe corporal e o xogo escénico son os eixos arredor dos que se desenvolveu a montaxe Fantasía nº 5 en sol ou non, definida por Gena Baamonde como unha colaxe, un “catálogo-secuencia de múltiples imaxes dunha terra por facer”. A partir deste traballo de movemento grupal, o texto vai poñendo o foco en tópicos e prexuízos, que se abordan desde a ironía, o humor e a crítica.
Pola súa banda, Boisaca ou a divina desgraza reflicte outra visión da dramaturxia contemporánea, cun fío narrativo máis recoñecible e cargado de retranca a través de personaxes moi caricaturizados. O propio Roi Vidal, encarnado nunha actriz veterana, é un dos personaxes da obra, na que –coa encarga de escribir un texto sobre a identidade galega como escusa– emprende unha viaxe polo máis alá na procura do seu pai, Roberto Vidal Bolaño. Neste camiño, irase atopando con algunhas figuras emblemáticas do imaxinario galego como Isaac Díaz Pardo, Castelao ou Rosalía, ademais de contar coa axuda de Mary Shelley, a autora de Frankenstein, para intentar encaixar cada unha das pezas desa idea de Galicia.
Varias xeracións de actrices en escena
Ánxela Blanco, Areta Bolado, Olga Cameselle, Mercedes Castro, Raquel Espada, Anabel Gago, Atenea García, Andrea Quintana, María Roja e Laura Villaverde son as 10 intérpretes de Neorretranca e posmorriña, conformando un elenco no que teñen cabida varias xeracións de mulleres con formacións e traxectorias artísticas moi diversas en ámbitos como o teatro, as artes do movemento ou o audiovisual.
O resto do equipo artístico tamén é maioritariamente feminino, con Marta Pazos a cargo do deseño da escenografía; Alicia e Lola Dapena (Saturna), do vestiario; Esther Quintas, da caracterización; Wilma Moutinho, da iluminación; Ailén Kendelman, da música orixinal e do adestramento vocal; María Cabeza de Vaca, da coreografía e do adestramento físico; Rosa Moledo, da asesoría lingüística, e o Mago Teto, da asesoría de maxia. Ademais, Iria Azevedo traballou na asistencia de dirección; Carmen Triñanes, de escenografía; María Alonso Velázquez, de música, e Hugo Torres, de produción.”
Ramón Vilar Landeira: “Son moi inseguro co que escribo”
Manuel Portas: “Ensínasenos a procurar no amor unha sorte de solución a todos os nosos males”
Entrevista de Montse Dopico a Manuel Portas en Praza:
“(…) – Praza (P): O narrador [Por puntos] parece ás veces un romántico e outras semella que ri duns personaxes a miúdo un pouco patéticos. Persoas que se senten soas e que tentan -quizais de xeito absurdo- curar as súas carencias emocionais cumprindo coa norma social: buscando unha relación de parella. Hai unha intención de crítica social aí?
– Manuel Portas (MP): Por aí van os tiros. Pero en moitos personaxes hai xogos arquetípicos e histriónicos. Aínda que o narrador, que se mantén nunha omnisciencia aséptica e ás veces cruel, con quen marca máis distancias é co personaxe do profesor da autoescola, o representante da “autoridade”, que esconde unha angustia vital moi forte. Mais si: é un xogo traxicómico. Eu procurei, iso si, tratar cun delicadeza, con sensibilidade, uns personaxes que, como dis, poden resultar patéticos.
Por unha banda porque non teño intención moralizadora ningunha, e por outra porque penso que, sendo como son, resultan moi humanos e non é difícil poñerse no seu lugar. Si é certo que, como dicía, hai tipoloxías, arquetipos… Coma os mozotes do Barbanza, por exemplo. Ou Tupé, tan macholo, que sofre tamén unha tremenda soidade. E si, a novela ten que ver con como están estruturadas as relacións humanas, como se nos ensina que a solución á soidade é a procura dunha relación de parella, como se iso fose unha sorte de solución a todos os nosos males. Despois tamén hai un certo xogo coas convencións da novela policiaca, cos seus arquetipos: un caso a resolver, un investigador… (…)
– P: Tamén Marité e Adela -que, sendo máis nova, non é unha muller moi empoderada- representan un pouco o mesmo, en distintas xeracións. Esa socialización que fai depender a autoestima de ter “pretendentes”…
– MP: A de Marité a min paréceme unha existencia dramática. Acaba de casar, despois dunha primeira experiencia sexual traumática queda sen parella e non volve ter outra relación. Garda o seu equilibrio levando unha vida recollida e metódica, refúxiase no alcol, no que atopa momentos de pracer solitario… A súa é unha tremenda soidade ontolóxica…
Adela é capaz de sobrepoñerse tras o remate, tamén traumático, dunha relación, e mesmo se rebela contra a nai cando esta a chama a resignarse, porque non está disposta a aguantar: ten polo menos o seu amor propio. Mais si que é verdade que, como dis, atopa un reforzo da súa autoestima ao saberse considerada como obxecto de desexo sexual por parte dos homes. Os personaxes van avanzando ao longo da novela e é o lector, o lectora, quen ten que valorar como evolúen. (…)”
Homenaxe A Escritora na súa Terra – Letra E a Pilar Pallarés: discurso da presidencia da AELG na descuberta do monólito e a plantación da árbore
“Amigas e amigos,
Autoridades das institucións culturais políticas e sociais,
Querida Pilar Pallarés,
Facemos nacer da terra fértil a pedra para así crear o lugar do poema, para que soñe e se faga substancia, ánima da pedra.
Chantamos a pedra para que o sen tempo chame polo poema, chame e fale en emocionado diálogo cos libros da biblioteca como corazón colectivo no que cabe o latexar das personaxes que os Escritores e Escritoras crearon e que nela moran para estas se recoñeceren nos versos do poema de Pilar Pallarés e crearen outros poemas, outro tempo. Eles darannos a capacidade de nomear o tempo que aínda non existe.
A pedra da poeta que vén buscar achego perto dos lectores e lectoras, que tamén darán acougo a estes versos insculpidos na pedra. A insculpida pedra que o canteiro Domingos tallou con sabia e cálida mao.
Chantámola nun lugar de tránsito entre a cidade e a memoria de cidade verde onde as veciñas e veciños creando hortas salváronse das ás veces frías xeometrías urbanas.
Este xardín futuro da poesía, este anaco da natureza que na soia humilde centralidade é un cosmos onde o confluír en irmandade da biblioteca pública, do centro escolar, coas hortas dos mariñeiros, coas casas mariñeiras, fainos lembrar que está cidade ten unha antiguísima alma mariñeira. As hortas aínda teñen memoria da humildade do eido fértil onde reborda a vida, teñen unha alma na que habita a natureza como eco non moi lonxincuo dunha alma anterior á cidade, que era o eido a ser traballado polo home e a muller para o seu sustento.
Como nos versos da nosa poeta homenaxeada, furtamos hoxe silabas súas ao silencio para as traer a aquí e sexan elas bolboretas de luz, para que sexan hoxe presente, e tamén o lonxincuo da memoria colectiva que se chanta na terra fértil. Chantamos a pedra da escritora, facémola pedra fita, nosa, que chanta a raíz do poema, que enuncia e canta neste lugar que dende hoxe é xardín da poesía, onde o carballo entregará as súas sombras e se fará tempo vedraio, tempo antigo, amada caracocha onde naza o canto rumoroso do chover e diga delicadas sílabas do verso en namoro, a rula.
Aquí cantará de mañanciña clara a luz que vén do mar, e acariñará a pedra que pide tempo para ser memoria, eco antigo, para facer tremer de beleza o poema.
A árbore da poeta, o carballo, será sólida columna e sosterá o centro: un dos cinco puntos cardinais que nos di o pensamento do lonxincuo oriente, neste doce día de xuño, nun verao acabado de nacer que foi preguizoso en nos dar a súa mornura.
Chantamos a árbore na súa raíz, o carballo, o símbolo desta terra que é folla acharoada no chover e cae na terra para se facer fértil humus.
El daranos a sombra na súa rotación estacional pola que seguirmos o paso do tempo que tamén é arbore, daranos na mao o tempo circular, a luz a tecer a súa infinita espiral. Será acougo no verao co seu reloxo de sombra, para que a luz aconteza. A palabra que agarda polos soños.
Agardamos que este lugar sexa Ágora de comunicación poética e siga a dar fe da alma das cousas, dos sons da chuvia. Lugar onde reborda a luz para nos desvendar o misterioso que habita a realidade no idioma que é a memoria, que somos o Nós que contén o eu e os estremecementos desta clara luz de xuño.
Cesáreo Sánchez Iglesias
Presidente da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega
Xardíns do Centro Ágora
A Coruña, a 29 de xuño de 2019“
O discurso pode descargarse aquí.
Pontevedra: recital exposición de poesía, arte e ciencia do Obradoiro A Ciencia das Letras, conducido por Estíbaliz Espinosa
Vilaxoán: presentación de Por puntos, de Manuel Portas
Vigo: actos destacados na Feira do Libro 2019 para o 4 de xullo
O 4 de xullo continúa a Feira do Libro de Vigo (na Rúa do Príncipe, con horario de 11:00 a 14:00 horas e de 17:00 a 21:00 h.), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, cos seguintes actos literarios destacados para este día:
– 18:00 h. Presentación de As nosas letras de Muller a Muller, de María Eiras.
– 18:30 h. Ledicia Costas asina na caseta da Secretaría.
– 18:30 h. Roteiro con Pedro Feijoo polos lugares recollidos no seu libro Camiñar polo Vigo vello. Organizado pola Feira do Libro de Vigo. Previa inscrición, posterior á compra dun libro na Feira. Prazas limitadas a 25 persoas.
– 18:45 h. Daniel Landesa presenta Penumbra, publicado por Xerais. Participa María Lado. Ao remate, sinatura na caseta de Secretaría.
– 19:00 h. Xosé Manuel González “Oli” asina Ratos de viaxe, na caseta de Libros para Soñar.
– 19:30 h. Presentación de Os días felices de Benvido Seixas, de Eduard Velasco, publicado por Xerais. Participa O Leo i Arremecághona. Ao remate, sinatura na caseta de Secretaría.
– 19:30 h. Ana Fontenla asina exemplares de Números vermellos, publicado por Galaxia, na caseta da Libraría Pedreira.
– 20:00 h. Ana Cabaleiro asina exemplares de As ramonas, publicado por Galaxia, na caseta da Libraría Cartabón.
– 20:00 h. Antonio García Teijeiro asina Pasando as follas do tempo, publicado por Belagua, na caseta de Librouro.
– 20:15 h. Presentación de Galileo no espello da noite, de Xabier Paz, publicado por Xerais, en conversa con Ana Ulla. Ao remate, sinatura na caseta de Secretaría.