Redondela: actividades destacadas para o 7 e 8 de xuño na Feira do Libro 2018

O 7 de xuño comeza a Feira do Libro de Redondela (na Alameda), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 17:00 a 21:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para estes días:

7 de xuño
19:00 h. Inauguración, diante do Concello. Pregón a cargo de Ánxela Gracián.

8 de xuño
18:30 h. Presentación de Camiños, de Magín Blanco.
19:00 h. Fina Casalderrey asina exemplares de Historia da bicicleta dun home lagarto e outras obras.

María Victoria Moreno e a problemática cultural galega

Artigo de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
“(…) “María Victoria Moreno fora finalista do premio Café Gijón, en Madrid. Tiña futuro como escritora en castelán, na xeración do realismo social”, esténdese Ánxela Gracián (Castroverde, 1968), “mais abandonouno todo para traballar por Galiza e polo galego. Ese compromiso aínda me emociona”.
Moreno batera coa “problemática sociolingüística e cultural” no seu primeiro destino como docente. Alí entrará en contacto, relata, con Xesús Alonso Montero, o seu xefe de departamento e militante do Partido Comunista. “El introduciuna nos problemas deste país”, sinala a biógrafa. Destes e doutros episodios trata Doce cartas a María Victoria Moreno (Hércules de Ediciones), a súa achega ao coñecemento da autora de Elexías de luz.
“Eu sempre fun lectora de Moreno e, desde que me mergullei máis a fondo, admiradora”, explica, “esta foi unha obra por encarga. Comezou dirixida ao público infantil pero ao final colleu máis profundidade. A editorial clasificouna para maiores de 12 anos”. E escolleu a forma novelada porque era “o rexistro en que podía dar o mellor”. “Non a coñecera en vida e non tiña datos diferentes do que outros investigadores. Así podía ademais permitirme ir pasando polas diferentes etapas históricas en que viviu, desde o ano 39”, di.
Gracián, tradutora e escritora prolífica de literatura infantil, estudou vida e releu obra de Moreno (Valencia de Alcántara, Cáceres, 1939 – Pontevedra, 2006). “Penso que non se está a facer abondo fincapé no seu compromiso coa literatura infantil”, aduce, “aínda se pensa nesta como unha literatura menor. Mais María Victoria Moreno puxo o seu talento ao servizo dela”. E deu algúns froitos inexcusábeis.
Guedellas de seda e liño (1999) é aínda a obra que a ánxela Gracián lle parece máis salientábel. “Amosa un pulso narrativo inmenso, malia non ser unha novela pechada. Hai homenaxe ao barroco de Otero Pedrayo e ao realismos social ou a Luis Martín Santos”, expón, “e abre moitas liñas temáticas”. Se Anagnórise (1988) foi o seu título máis recoñecido, e lectura de cabeceira para varias xeracións de adolescentes, a propia Moreno prefería “a ollada tenra do can en Leonardo e os fontaneiros (1986)”.
A María Victoria Moreno de Doce cartas -que leva ilustracións de Antonio Seijas- tamén ilustra a volución social e política do Estado español. E tampouco agocha certa amargura, tal e como conclúe Gracián: “Houbo comentarios crueis. Perdonábanselle menos cousas por ser muller. Como cando se di que ten pouca obra. Mais ela tamén se dedicou ao ensino, que era vocacional”.”

A Coruña: actividades en torno ao Día das Letras Galegas 2018

“O Concello da Coruña rende homenaxe nas Letras Galegas á escritora María Victoria Moreno cunha programación “que pon en valor a cultura de proximidade”. (…)
A partires do luns 14, e até o sábado 19, o goberno local promoverá unha serie de iniciativas que inclúen a lectura pública da obra de Moreno desde o balcón do Pazo de María Pita, un concerto no Campo da Leña con grupos galegos, diversas propostas abertas a todos os públicos nas bibliotecas municipais e unha programación específica elaborada, en común, coas librarías de proximidade da Coruña. (…)”
Aquí pode descargarse a programación completa. (…)
Ás iniciativas que se desenvolverán durante toda a semana nas librarías súmase tamén a lectura pública colectiva, desde o propio balcón do Pazo Municipal de María Pita, da obra da autora homenaxeada nesta edición.  (…) A proposta, tal e como recordou Sande, comezará ás 12.00 horas deste xoves desde o balcón, “sempre que as condicións meteorolóxicas así o permitan. Se non é posible, trasladarase, como o ano pasado, ao salón de Plenos”, explicou o edil. As persoas que queiran intervir na lectura poderán facelo, previa inscrición, a través do correo concellaria.cultura@coruna.es
O concelleiro de Culturas, Deporte e Coñecemento tamén salientou as actividades que a rede de Bibliotecas Municipais está a realizar durante todo o mes para o fomento da lectura en galego, “e que referendan o seu carácter de excelencia e de compromiso coa promoción da cultura”. Así, do luns 14 ao sábado 19, todos os centros ofrecerán préstamo ilimitado de materiais en galego, ademais de acoller, na súa meirande parte, mostras bibliográficas que renden homenaxe á María Victoria Moreno así como outras autoras e autores de referencia da literatura galega.
Xa o día 15, a biblioteca dos Rosales acollerá un encontro -a partires das 18.30 horas -coa escritora Emma Pedreira, que vén de gañar o IV Premio Internacional de Poesía Jovellanos coa súa obra Lista da compra da viúva, que presentará o vindeiro martes. As actividades abertas á veciñanza completaranse co concurso #selfieLetrasGAL, unha proposta a través da cal as Bibliotecas Municipais convidan á cidadanía a compartir a súa lectura favorita en galego na rede social Instagram, a través dos cancelos #recomendamosBMC e #selfieLetrasGal -e etiquetando ás bibliotecas na foto, co perfil @bibcoruna-, e que dará a posibilidade de gañar un lote de libros. As bases completas da iniciativa pódense consultar no web www.coruna.gal/bibliotecas.
Ademais, a biblioteca do Centro Ágora está a promover o ciclo Eloxio da Diversidade, dentro da liña de traballo cos centros de ensinanza na súa área de influencia e que inclúe unha ampla programación arredor da efeméride. Desde o 9 maio, e até o día 29, preto de 200 mozas e mozos de bacharelato, ESO, e de ciclos formativos participarán, activamente, en actividades que inclúen visitas á Real Academia Galega, ao Servizo de Normalización Lingüística do Concello da Coruña e da Deputación, ou ao Teatro Colón -nun evento teatralizado e protagonizado pola figura de María Casares-, entre outros espazos.
Tamén durante a noite do mércores 16, o Campo da Leña acollerá un concerto especial co gallo do Día das Letras Galegas, que contará coa participación de diversos grupos de orixe galega, “con música crítica e aspectos máis que interesantes”, segundo apuntou Sande. Así, ás 22.00 horas, O Leo i Arremecághona subiranse ao escenario, para dar paso, contra ás 23.15 horas, á banda The Tetas Van. Finalmente, Terbutalina pechará a sesión cunha actuación que comezará contra ás 00.15 horas da noite.”

Doce cartas a María Victoria, de Ánxela Gracián

Desde o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Seguimos falando de María Victoria Moreno, e de como achegar a súa figura aos mais novos. Estamos xa con Ánxela Gracián, autora de Doce cartas a María Victoria. A entrevista pode verse aquí.”

Feira do Libro de Santiago: actividades destacadas do 5 e 6 de maio

O domingo 6 de maio finaliza a Feira do Libro de Santiago de Compostela (no Paseo Central da Alameda), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:30 a 14:30 h. e de 17:30 a 21:30 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para o sábado e domingo:

Sábado 5
13:00 h. Cata poética. Duelo de viños: Rioja e Ribeira Sacra por Agranola, con poemas de Ramón Blanco Fernández.
19:00 h. Ánxela Gracián e Antonio Seijas asinan exemplares de Doce cartas a María Victoria Moreno, publicado por Hércules de Edicións, na caseta da Libraría Pedreira.
19:00 h. José Luis Casteleiro, Miguel García Seoane e Carlos Sardiña asinan exemplares de Galicia inmaterial, Galicia máxica, na caseta da Libraría Ler A Pobra.
20:00 h. Presentación de Amor por catro, de Helena Villar Janeiro, publicado por Galaxia. No acto, xunto á autora, participa Francisco Castro.

Domingo 6
12:00 h. Obradoiro express de escrita creativa, con Andrea Barreira. A partir de 11 anos.
18:00 h. Actuación infantil Cantares das Letras, de Rosalía a María Victoria Moreno, de Luís Vallecillo.
19:30 h. Palabras Vivas con Poesía en feminino. 20 poemas, de Ana Romaní, Esther Carrodeguas, Fátima Núñez, María do Cebreiro e Marilar Aleixandre.

“Cerimonias da escrita”, por Armando Requeixo

Artigo de Armando Requeixo en Criticalia:
“Á hora de escribir, moitos autores de toda época e lugar desenvolveron costumes extravagantes cos que se sentiron seguros e que, dalgunha maneira, foron aos seus ollos imprescindibles para lograr plasmar literariamente aquilo que querían comunicar. Entre esas cerimonias da escrita contaríanse hábitos que tiñan que ver cos materiais empregados, co lugar no que se atopaban, cos alimentos ou substancias que inxerían, coas datas e horas da creación e un longo etcétera de condicionantes sen os cales se vían perdidos e incapaces de levar adiante a súa escrita. (…)
Os escritorepondals galegos non se subtraeron a esta vertixe maniática e hai rechamantes exemplos neste sentido. Entre os clásicos, o máis célebre é sen dúbida o do poeta Eduardo Pondal, quen acostumaba escribir os seus barís poemas de pé, amosando así un carácter tan rexo coma o dos famosos guerreiros celtas que imaxinou.
Agora ben, entre os nosos coetáneos hai tamén hábitos singulares. Mirado do material érao Agustín Fernández Paz, quen adoitaba escribir en cadernos de follas amarelas. Tamén Luís Valle precisa facelo con algunha pluma ou bolígrafo que teña para el un significado especial; Miguel Sande escribe nas marxes dos libros doutros autores se estes lle gustaron, do contrario fican intactos, e Xosé María Álvarez Cáccamo emprega decote bolígrafos de tinta cor violeta e cadernos de papel cuadriculado que vai numerando.
Xenuínas pola atmosfera que dispoñen ao seu redor á hora da escrita sono Ánxela Gracián, que chama polo can Argos ao seu carón, come mazás a moreas e toma moito café; Berta Dávila, quen pendura os textos das paredes da casa para poder manipulalos fisicamente e retocalos a vontade; Iolanda Zúñiga, á que non é preciso preguntarlle se está escribindo algo porque a súa onicofaxia creativa xa a delata; ou Xina Vega, que se fai cunha bóla de neve por cada libro que comeza e, cando está atoada na redacción, abanea esta, contempla o caer das folerpas e deixa que a maxia da inspiración volva a ela tan cunqueirianamente.”