Entrevista de Patricia Blanco a Manuel Iglesias Turnes en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Como van estes Os soños de Miguel?
– Manuel Iglesias Turnes (MIT): Ata que o libro non ten o visto bo dos lectores, eu teño dúbidas, un certo pudor, e con este igual me pasou máis. Vai ben, a editorial sacou unha edición ampla e xa saíu a maioría nestes catro meses. Non contaba con todo isto. Que escribas algo e acabe publicado en Xerais, das editoriais galegas máis potentes… De As rapazas de Xan van sete edicións, é moito máis do que podería agardar.
– LVG: Por que se lanzou a escribir?
– MIT: Veño do mundo da gandeiría, sempre traballei con gandeiros, primeiro dende unha asociación de criadores de frisoa [Afriga] e logo con actividade comercial tamén ligada ao sector [para a mellora xenética da variedade Holstein]. Non teño nada que ver coa escrita, non son filólogo nin xornalista, pero a perda dun ser querido levoume a un estado emocional descoñecido. Deume por escribir, case de forma compulsiva, e todo o demais veu dado. De repente vinme cunha historia montada, cuns personaxes que para min tiñan vida, que se movían, falaban… Fun o primeiro sorprendido. Publicar con 62 anos, por vez primeira, unha trama ata certo punto complexa, con moitas familias interactuando…
– LVG: E todo o que escribe pasa nunha aldea, a súa, onde naceu. Cabanas, na Baña.
– MIT: Iso si que o tiven claro. Lese por aí que retratas a túa aldea, retratas o mundo. O escenario nunca se esgota. Coñezo os espazos nos que viven os personaxes, é o meu método de escritura. (…)
– LVG: Cara onde ve ir o rural?
– MIT: A miña percepción agora é dende fóra, son un xubilado, pero creo que son tempos incertos. Galicia está entre as oito zonas de Europa máis importantes de produción láctea, pero é onde menos cobramos o leite. Semella que van moitos anos maltratados, mesmo que sobramos.
– LVG: Coa guerra fálase de produción propia, soberanía alimentaria…
– MIT: Fálase, pero é que se puxo tanto empeño en botar a xente do rural… Habilitáronse plans de abandono a cambio de pequenas pensións. Dóeme a alma ver terra fértil, en entornos coma Ponteceso, cun valor agrícola altísimo, abandonada. Mentres, corremos ao súper coa carteira na man para comprar unha leituga ou unha mazá que vén de non sei onde, a miles de quilómetros, co que iso supón xa de impacto para o medio. Non sei se aprenderemos algo, pero é tempo de reflexión. (…)”
Arquivos da etiqueta: La Voz de Galicia
Aguiño, Ribeira: presentación de O tesouro de Rande, de Alberto Hevia
Diana Varela Puñal: “A miña vinculación con Corme é permanente, definitiva”
Entrevista a Diana Varela Puñal en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): A Costa da Morte é territorio de fértil creación literaria, artística… Que cre que ocorre?
— Diana Varela Puñal (DVP): A presenza do territorio é fortísima, xa a presenza do mar sería suficiente para crear un fío. Marca non só a nivel literario, senón vital. A parte disto, é un núcleo de poboación onde as raíces, a cultura galega, está moi presente. Iso propicia que afloren escritores, artistas… Unha planta coas raíces no ar divaga. Non é o caso da nosa terra, na que o patrimonio cultural, e iso inclúe a paisaxe, está vivo en cada un de nós. Isto ten continuidade nas nosas obras.
— LVG: Que a levou á escrita?
— DVP: Sempre me gustou ler, e mesmo antes de saber ler encantábame que me contasen contos. Meus pais chegaron a gravarme cintas con contos contados por eles e logo mercáronme unhas de contos clásicos e un walkman porque xa ían cansos de escoitar sempre o mesmo na radiocasete [ri]. Cando aprendín a ler, aquilo era un paraíso. Na escrita descubrín, despois, unha vía de expresión.
— LVG: Ten gañado diversos galardóns, un ben recente, no 2021, o Premio Xosé Neira Vilas de Novela Curta, coa súa obra A conxura. Neira Vilas é especial para vostede.
— DVP: Foi ese escritor admirado, case místico. O meu primeiro premio, sendo aínda unha nena que estudaba no colexio As Forcadas, entregoumo el no Couto. Recordo aquilo con agarimo, e á mestra dona Beatriz, que sempre nos animaba e ensinaba palabras con historias disparatadas. Con A conxura estou satisfeita, chamoume xente á editorial para dicirme que lles sacara un sorriso. Ao avogado e escritor Xosé Antonio Andrade, como dixo na presentación da obra en Espiral Maior Foro, pareceulle un «delicioso disparate», e eu xa adoptei iso. Hai quince días que cheguei de París, onde falei precisamente de A Conxura na aula de galego da Sorbona. (…)”
Noia: presentación de Labirinto de soños, de Manel Monteagudo
Medos Romero: “O que hai tempo doeu tanto, hoxe dá o seu froito en forma de beleza”
Entrevista de Héctor J. Porto a Medos Romero en La Voz de Galicia:
“(…) Non acaba de chegar cos seus lapiseiros no estoxo e os seus cadernos a petar na porta do Parnaso. Leva moitos anos Medos Romero (Somede, As Pontes, 1959) escanciando versos, dándolle á palabra unha e outra vez e delicadamente co esmeril, sen que asome un aceno de impaciencia no seu rostro. Iso a pesar de que en moitos momentos acosábana as dúbidas, as incertezas, albiscando que «quizais non había espazo» para a súa poesía. Pois ben, algún lugar debe haber. Só era cuestión de saber agardar. E niso non hai quen lle dea leccións. O seu último libro, E o sol era Ela, que xa acadara o galardón que promoven Afundación e o Centro PEN de Galicia, mereceu este sábado o recoñecemento do Premio Nacional da Crítica Literaria 2022 na modalidade de poesía en galego.
Romero confésase gratamente sorprendida, agasallada por unha distinción na que nunca pensara, nin esperaba, que a colleu na casa, nas ocupacións domésticas. E que «aínda hai pouco desfrutaba da felicidade do premio Afundación», engade. Pero tamén se sente agradecida polo que supón de confirmación de que os seus poemas atopan eco, e lonxe.
E isto, obviamente, non ten que ver que fora en Valencia onde o presidente da Asociación Española de Críticos Literarios, Fernando Valls, anunciou o fallo. Refírese a autora a que este libro seu é moi persoal, ten «unha temática diferenciada», incorpora «moita carga vital», e non sempre pensou en que sería ben recibido, ben entendido: «É cousa tan íntima que resulta difícil de interpretar desde fóra». De feito, insiste, percibiu nalgunha crítica interpretacións que non estaban, «para nada», na súa intención cando escribía. «Pero tamén acepto que estando o libro en mans alleas, xa é o lector o dono dos significados. Desde que o len os outros, o libro deixa de ser meu», asume.
Os de E o sol era Ela son poemas que impactan, aclara, nos que a palabra preme para que unha experiencia dura sexa reconvertida en fermoso canto. Porén, comprende que non todos os seres humanos reaccionan igual ante unha experiencia complexa, e «non todos están na obriga de vivenciala igual, como un abandono, sen adobíos».
Sabe ben do que fala. Porque este poemario ten unha contundente carga autobiográfica. Ela, sendo nena, sentiuse abandonada polos seus proxenitores, que marcharon á emigración deixándoa ao cargo da familia. «Estes versos parten dunha experiencia propia moi amarga, que só cheguei a superar co tempo a través dun traballo terapéutico profesional profundo. O que quixen dicir co libro é que se falla a proteína do amor na nenez non es quen de desenvolverte como persoa, de ter autoestima suficiente para saír adiante. Detrás desta escrita hai un labor fondo de escavación cara a dentro». Medos Romero viviu a súa circunstancia de carencia de amor dos pais cunha sensación absoluta de abandono. «Chegas a crer que non tes dereito, que non es nada. Para saír dese estado abisal, botei moitas horas de diván. É aí onde ha de agromar o poema: só co paso dos anos podes retomar aqueles sentimentos, volver sobre aquilo que che fixo tanto mal, unha vez solventada esa ferida», detalla.
«É ben curiosa a vida —incide leda—, o libro que me fai máis feliz está firmemente sustentado pola amargura e o sufrimento. O que hai tempo doeu tanto, hoxe dá o seu froito en forma de beleza e amor, de celebración da vida», festexa a poeta. (…)
Boiro: presentación de Nas terras vermellas do Brasil, de Xerardo AgraFoxo
A Pobra do Caramiñal: presentación de A vida incerta, de Montse Fajardo
Ramón Nicolás: “Segue a ser moi preciso visibilizar a nosa creación literaria”
Entrevista de Xesús Fraga a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Cal será a súa contribución como académico correspondente?
– Ramón Nicolás (RN): Entendo que a propia entidade suxerirá camiños de investigación ou pescuda polos que poida transitar. Polo de agora, con franqueza, só tiven ocasión de agradecer o nomeamento, tanto ás persoas que a día de hoxe integran a Academia como a outras moitas que me manifestaron por moitas vías a súa satisfacción por esta decisión e, por extensión, o seu afecto. Algo que particularmente valoro moito no ronsel dese «pouso dos afectos» do que falaba Xela Arias.
– LVG: Cre que o seu labor crítico influíu na decisión da Academia?
– RN: Sospeito que si: talvez o meu traballo no ámbito da crítica literaria, desenvolto con maior ou peor fortuna desde esa data, pesou no nomeamento e tentarei que este perfil teña, na medida das miñas posibilidades, un defensor activo na institución. Sempre defendín a necesidade de promocionar a crítica literaria en todos os ámbitos posibles e fíxeno, fágoo hoxe, a custa doutras opcións creativas persoais. Segue a ser preciso, moi preciso, visibilizar a nosa creación literaria: un territorio que cómpre seguir agarimando e construíndo con xenerosidade.
– LVG: A súa sinatura está presente en La Voz dende hai anos, un periódico xeneralista que chega a todo tipo de público: como enfoca entón as súas críticas?
– RN: Para min gozar desta atalaia desde hai moitos anos supón un privilexio. Cultivar o exercicio da crítica sen ningún tipo de presión, alén doutro tipo de colaboracións que atenden ao fenómeno da nosa literatura, e facelo desde un xornal que chega ás mans de milleiros de persoas non deixa de ser, sempre, unha responsabilidade. O enfoque tenta ser precisamente xeneralista, isto é, ofrecer de maneira concisa as ideas clave que dominan un libro ou nunha publicación e suxerir, sendo consciente de que a miña sempre é unha opinión subxectiva, a súa lectura.
– LVG: Creo que o seu traballo como crítico tamén se retroalimenta coas súas investigacións e a atención que lle dedicou e dedica a autores como Manuel Luís Acuña, Cunqueiro, Celso Emilio e Lueiro Rey.
– RN: É posible. Para min esas voces que nomeas foron, e son, obxecto da miña atención como investigador en diversas etapas. Tiven a fortuna de ter na miña formación profesorado competente que me iniciou por eses, e outros, camiños e tamén a inmensa sorte de atopar, sobre todo no caso dos dous últimos autores que citas, contornas familiares que confiaron en min para abordar diversos traballos. E por aí continuaremos.”
Boiro: actos polo Día de Rosalía 2022
Francisco Castro: “Hai outra masculinidade posible, menos testosterónica, máis lóxica e racional”
Entrevista de Xesús Fraga a Francisco Castro en La Voz de Galicia:
“O cemiterio de barcos (Galaxia) é a vixésima obra que publica Francisco Castro (Vigo, 1966), unha novela xuvenil que combina amores adolescentes, segredos familiares e a dupla denuncia das relacións tóxicas e unha corrupción derivada do franquismo.
– La Voz de Galicia (LVG): Na trama esas dúas denuncias mesturan a corrupción e un atentado ecoloxista, xunto cunha relación tóxica e machista: é interesante ver a relación entre a orixe individual dun mal e a súa expresión colectiva?
– Francisco Castro (FC): Si, claro, todo está relacionado. O machismo e o antiecoloxismo son doados de maxinar nunha mesma persoa. A novela quere ser unha denuncia de moitas cousas pero sobre todo diso que dis. Acaba de rematar o Cumio do Clima e coa idea que nos quedamos é con que non vai pasar nada, que todo seguirá igual, que xa veremos máis adiante se facemos algo. É a lóxica capitalista. Entre os cartos e o verde, sempre gañan os cartos, será porque moitos billetes son verdes. E logo está a denuncia das relacións tóxicas, dese «mal amor» na que moita rapazada segue caendo ano tras ano. Súmalle a iso eses datos que din que case que o 15 % dos rapaces consideran que o feminismo é un invento para amolar aos homes, e as non poucas rapazas que consideran que a violencia de xénero é un invento, e xa tes un cóctel molotov social tremebundo.
– LVG: Esa parte da relación de sometemento machista está contada dende o diario da vítima: que che permitía ese punto de vista?
– FC: O diario da vítima permitíame, sen mesturalo coa trama principal, saber dos pensamentos da rapaza vítima da violencia tóxica á que a ten sometida o seu mozo. Mais serve, sobre todo, para ver como lle vai cambiando a cabeza a medida que toma conciencia do que lle están facendo. O libro pretende amosar outra masculinidade posible, outro xeito de ser homes, menos testosterónicos, máis lóxicos e racionais. É un libro que defende unha mirada feminista sobre a realidade.
– LVG: Non revelamos nada substancial se citamos aquí que unha das tramas ten a súa orixe última na Guerra Civil, algo que está presente noutros libros seus….
– FC: Si. É un tema que leva saíndo sempre e que sairá. Supoño que ten moito que ver o feito de que non pechamos ben esa parte da nosa historia e que incluso hai quen a reivindica ou pretende transformar noutra cousa. Preocúpame o revisionismo que a ultradereita está facendo, esa tentativa por reescribir a historia. Preocúpame que esta sociedade non sexa consciente de que aquí houbo unha ditadura criminal. Preocúpame o descoñecemento total que a mocidade ten do pasado do noso país. Haberá, pois, que seguir escribindo sobre isto. A literatura ten que cumprir tamén esa función pedagóxica. (…)”
