Desde o blogue Criticalia, de Armando Requeixo:
“Co primeiro luns do mes, chega a nova Tabela dos Libros que ofrece a lista de títulos que Francisco Martínez Bouzas, Inma Otero Varela, Mario Regueira, Montse Pena Presas e eu estimamos como os máis recomendables entre os publicados nas últimas semanas.”
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Paco Souto. A vida nos poemas. Achegamento de urxencia para unha perda. Falece o escritor, editor e activista cultural. Pode accederse ao programa aquí.”
Estas son algunas das fotografías dos actos promovidos pola AELG polo Día de Rosalía de Castro en Vigo e Vilalba, o venres 24 de febreiro. A crónica fotográfica completa pode verse aquí.
VIGO
VILALBA
Artigo
de Xoán Costa en Sermos Galiza:
“Durante o ano 2013, e no contexto do 150 aniversario da publicación de Cantares Gallegos, Sermos Galiza deu a luz, como parte do proxecto Análise e divulgación de Cantares Gallegos, promovido pola Sociedade Cultural Medulio e patrocinado pola Deputación da Coruña, un total de 23 páxinas, unha cada semana, recollendo diferentes aspectos da presenza pública de Rosalía e algunhas das iniciativas levadas a cabo durante aquel ano. Tamén, e como complemento daquelas páxinas, publicamos un caderno A Fondo titulado Rosalía de Castro, a liberación das tebras.
Agora, en febreiro de 2017, no 180 aniversario do nacemento de Rosalía, ofrecemos novamente aquela publicación, indexada e en formato pdf para descargar libremente desde as páxinas de Sermos ou para ler directamente desde a tenda da AS-PG. É a pequena contribución de Sermos Galiza para seguirmos avanzando no coñecemento de Rosalía.
A meniña morena
O primeiro dos textos, da autoría de Francisco Rodríguez, transcribe, e contextualiza, un poema de Rosalía publicado en La Soberanía Nacional. A partir de aquí veñen outros mais relacionados coa efeméride dos 150 anos de Cantares. Tal é o caso da crítica que Carlos Serantes fai ao disco producido pola AS-PG en que Tempo Catro musica 11 poemas de Cantares Gallegos, sen esquecer, como fai Carlos Arias, que Amancio Prada representou un “paso incrible para un recoñecemento masivo da nosa capacidade expresiva”
Pilar García Negro analiza a presenza da “meniña morena” e como Cantares representa a vitalidade do pobo e as súas capacidades organizativas.
Un libro, unha patria.
É esta a tese de X. L. Axeitos que, nun artigo titulado Un libro unha patria, afirma, en referencia a Cantares, que “un libro é a nosa esencia fundacional como nación”. Chegan logo outros artigos, como de Kathleen March, para quen “Rosalía soubo escreber como ninguén a Terra”, en referencia ao poema Campanas de Bastavales; ou o recuperado texto de Carvalho Calero, publicado en 1973, que fala da necesidade de desmitificar Rosalía sen por iso deixar de ser símbolo colectivo.
Segue un texto que retoma as palabras de Carvalho para mostrar a necesidade de pormos gravacións das obras de Rosalía, como teñen outras literaturas, a disposición do público. Quer dicir, ademais de podermos ler Rosalía, temos que poder escoitala, como, por exemplo, sucede con El Quijote. Neste sentido, valóranse, noutro artigo, os traballos que a AS-PG ten feito para achegar Rosalía a todos os públicos, quer a través da música, do cinema ou do ensaio, nunha liña moi próxima á expresada por Mercedes Queixas e a necesidade de aproveitar, escolarmente falando, Rosalía.
Novamente Francisco Rodríguez nos aproxima á Rosalía que realiza a defensa máis afervoada do pobo galego fronte a quen pretendía “reducilo a un fato de bárbaros selvaxes”
A descuberta individual
A nosa curiosidade humana pode romper moitas barreiras. Iso é o que exprime Marta Dacosta ao lembrar como foi a súa curiosidade infantil a que a aproximou a un pacote no fondo dun armario. Alí algúns títulos, entre eles Cantares. E a partir de aquí todo normal, unha nena castelán falante le Cantares sen se decatar que está escrito en galego.
Chegan agora unha serie de artigos de caracter máis formal. Celia Armas céntrase no contexto literario e político en que aparece Cantares Gallegos; a problemática da restauración do galego escrito no século XIX é o tema do traballo de Xosé Ramón Freixeiro Mato.
A escrita oportunista
Neste amplo traballo non podía ficar fóra o oportunismo, a utilización de Rosalía como mercadoría. Isto é o que analisa Xurxo Borrazás ao comentar os prólogos que Alberto Núñez Feijóo, Pilar Rojo e Ramón Villares fan á edición facsimilar de Cantares.
Veñen a seguir outras colaboracións de carácter máis lingüístico. Para Goretti Sanmartín a maneira que Rosalía ten de defender a patria é, desde a primeira obra, a través da lingua mentres César Morán reclama a necesidade de ler Rosalía nas aulas, cuestión que, sen a negar, valora de maneira algo diferente Marga do Val: “Cantares agarda para ser lida por puro gozo,sen pensar en aspectos pedagóxicos e didácticos. Suso de Toro e Francisco X. Barreiro afondan no papel de Rosalía e de Cantares no nacemento do sistema literario galego.
Finalmente son Laura Tato, ao falar da produción crítica sobre Rosalia no 150 aniversario de Cantares, e Aurora López e Andrés Pociña, que fechan a serie de textos, ao referir como o 150 aniversario non pasou en silencio mais aínda así hai moitas luces e sombras, salientando especialmente o contributo de Carvalho Calero para dar luz sobre tanta sombra.
O PDF complétase cun estudo de 8 páxinas, un A Fondo na terminoloxía de Sermos, titulado Rosalía de Castro, a liberación das tebras.
Coincidindo coa efeméride do nacemento de Rosalía, Sermos Galiza tamén ofrece 10 por cento de desconto para as compras dos seus libros en papel durante os días 22, 23, 24 e 25 de febreiro
Podes descarregar o pdf desde este artigo, tamén o tes disponíbel na nosa loxa.
Desde 
o Instituto de Estudos Miñoranos:
“O pasado sábado 10 de decembro o auditorio municipal Lois Tobío de Gondomar acolleu o acto de entrega da 9ª edición do Premio de Poesía Victoriano Taibo cunha audiencia ben numerosa que se deixou engaiolar pola maxia irresistible dun escenario repleto de calidade literaria, calidade oratoria, calidade dramática e exquisita sensibilidade. A clave do éxito que, sen dúbida, acompañou o desenvolvemento deste evento estivo, sobre todo, na afortunada conxunción de catro extraordinarios representantes do mundo cultural: Marta Dacosta, directora do acto, que foi introducindo todos os intervenientes coa axilidade e dinamismo que a caracteriza ao tempo que proporcionaba a información necesaria, breve pero oportuna, sobre o que o público precisaba saber para apreciar non só a aparencia senón tamén a substancia do que alí estaba sucedendo, todo adornado con pinceladas poéticas e eruditas que lle engadían atractivo ao seu ben facer; Xosé Lois Vilar, comentarista do libro gañador, que nos deleitou cunha maxistral descrición dun número incrible de elementos que conforman o noso mar e a relación que con el ten o mariñeiro, para introducirnos na degustación dos valores, mariñeiros e poéticos, que adornan A relixión do mar, o libro que mereceu o galardón deste ano, que cualificou de “mito fundacional da nosa literatura”, todo cunha linguaxe expresiva, forte, contundente e chea de imaxes mariñeiras e telúricas; Xosé Iglesias Lamela, poeta galardoado, que nos deu a coñecer algunhas claves do poemario, este berro, en palabras súas, silenciado entre as tapas que emerxe forte, sonoro e firme cando se abre para denunciar que nos están a roubar o mar dos nosos avós, que nos fixo unha entrañable profesión de fe mariñeira, pois, así como outros precisan ir a misa ou orientarse cara á Meca para rezar, el necesita ver o mar, sentilo, respiralo, amarrarse sobre o seu lombo líquido, que nos fixo transitar por artes do xeito, cardumes, sardiñas e xardas, ardoras, noctilucas, vagalumes mariños, rosas dos ventos, cuadrantes, partes meteorolóxicos… e nos engaiolou cun sentido e breve recital para acabar emocionándonos co recordo da súa sobriña Nerea, moi prematuramente morta, a quen lle dedica o libro, antes de despedirse facendo soar unha buguina do mar de María Antonia; e Xesús Alonso Montero, que puxo o punto e final con palabras gabanciosas para o IEM, o Concello e todos os intervenientes no acto, gabanzas que intensificou cando se referiu ao poemario e ao seu autor que fixeron del un novo e fervoroso crente da relixión do mar, libro insólito no panorama da poesía de hoxe pola súa forza e orixinalidade que vai marcar un antes e un despois, como xa sucedera con Manuel Antonio, e que motivou, ademais, a presentación maxistral de Xosé Lois Vilar “o máis grande orador de Galicia dende Prisciliano a hoxe en galego mariñeiro”.
Máis información en Grupo EsComunicaciónGalicia.
Desde
o IEM:
“O xurado do IX Premio de Poesía Victoriano Taibo, formado polos profesores e escritores Xulián Maure, Gonzalo Navaza, Marta Dacosta, Iñaki Varela e Miguel Anxo Mouriño, acordou concederlle o galardón ao poeta de Cee Xosé Iglesias Lamela polo poemario titulado A relixión do mar. Trátase dun libro que, sen abandonar a linguaxe poética, constitúe un auténtico tratado sobre a vida en e relacionada co mar. Desfilan por estas páxinas aparellos, artes de pesca, coñecementos de navegación, embarcacións, carpintería de ribeira, lugares, sucesos e un grande etcétera que o autor aproveita habilmente rebordando a súa intención didáctica e presentándonos, a través de imaxes ricas e suxestivas, un proxecto de vida na que cicela a súa propia identidade. Versos con recendo a marusía que evidencian coñecemento profundo e vivencia delongada do mundo mariño nesta “homenaxe á fe infinita que teñen os nosos mariñeiros por este anaco de océano. Unha fe a se representar en distintos rituais que van converxendo ao longo da costa e do tempo”, en palabras do autor. O premio está dotado con 3000€ e unha peza escultórica da autoría de Fino Lorenzo. O acto de entrega, conducido por Marta Dacosta, terá lugar o próximo sábado día 10 de decembro ás 19:30 horas no auditorio municipal Lois Tobío, co seguinte programa:
– A banda de gaitas Balcón do Miñor, de Morgadáns, abre o acto.
– Marta Dacosta fai unha breve lembranza da figura de Victoriano Taibo e recorda tamén a recente publicación da súa obra inédita Contos pequenos.
– O CEP Neira Vilas, de Peitieiros, interpreta dous destes contos.
– Xosé Lois Vilar fará un breve comentario sobre o libro premiado.
– O autor recibe o galardón da man do alcalde de Gondomar, Francisco Ferreira, e recita algúns poemas da súa obra.
– Actuación da banda de gaitas Balcón do Miñor, de Morgadáns.
– Despois da quenda de agradecementos clausurará o acto o presidente da Real Academia Galega, Xesús Alonso Montero.
– Á saída, no vestíbulo, estará agardando un albaroque de confraternización durante o cal o autor asinará libros para quen o desexe.”
Homenaxe ao poeta Miguel González Garcés no seu centenario. Interveñen Luz Pozo, Xavier Rodríguez Baixeras, Medos Romero, Paulino Vázquez, Román Raña, Xavier Lama, Marta Dacosta, Estevo Creus, Pepe Cáccamo, Xulio Valcárcel, Manuel Álvarez Torneiro e Lorena Conde. Coa música de Alba María.
O
Simposio Manuel María terá lugar do 22 ao 24 de novembro no Salón de actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11), na Coruña, con entrada libre e gratuíta ata completar aforo. A actividade está organizada pola Real Academia Galega coa colaboración da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega.
PROGRAMA
MARTES 22 NOVEMBRO
16:00 h. Inauguración.
16:30 – 17:30 h. Conferencia inaugural.
Darío Xohán Cabana | De Muiñeiro de brétemas a Advento: a progresión fulgurante.
17:30 – 19:00 h. Mesa de debate: obra poética.
Moderadora: Mercedes Queixas.
Marta Dacosta | Fixando a emoción.
Manuel López Foxo | A poesía última de Manuel María.
Rosalía Fernández Rial | Travesía até Mar Maior: contexto literario e biográfico do primeiro Manuel María.
19:00 – 19:30 h. Pausa.
19:30 – 20:30 h. Recital poético.
Entón fechei os ollos cara afora / e abrinos cara adentro.
Marica Campo | Marta Dacosta | Rosalía Fernández Rial.
Xulio López Valcárcel | Cesáreo Sánchez Iglesias.
“O xurado do IX Premio de Poesía Victoriano Taibo, formado polos profesores e escritores Xulián Maure, Gonzalo Navaza, Marta Dacosta, Iñaki Varela e Miguel Anxo Mouriño, acaba de acadar o acordo de concederlle o galardón ao poeta fisterrán de Cee Xosé Iglesias Lamela polo poemario titulado A relixión do mar. Trátase dun libro que, sen abandonar a linguaxe poética, constitúe un auténtico tratado sobre a vida en e relacionada co mar. Desfilan por estas páxinas aparellos, artes de pesca, coñecementos de navegación, embarcacións, carpintería de ribeira, lugares, sucesos e un grande etcétera que o autor aproveita habilmente rebordando a súa intención didáctica e presentándonos, a través de imaxes ricas e suxestivas, un proxecto de vida na que cicela a súa propia identidade. Versos con recendo a marusía que evidencian coñecemento profundo e vivencia delongada do mundo mariño nesta “homenaxe á fe infinita que teñen os nosos mariñeiros por este anaco de océano. Unha fe a se representar en distintos rituais que van converxendo ao longo da costa e do tempo”, en palabras do autor que participou con temas tamén relacionados co mar nun feixe de publicacións colectivas ademais de contar cun poemario propio, Transfusión oceánica, editado por Caldeirón en 2014.”
