Desde Galicia Confidencial:
“O novo Premio Nacional das Letras, Manuel Rivas, asegura que a lingua está “a pasar unha época crítica” na que se utiliza “para pavimentar o odio”. O escritor considera que desde a literatura débese contribuír a “manter o sentido das palabras” porque serve para “ver o que non está ben visto porque está oculto, camuflado, escondido ou porque incomoda”.
Rivas explica que a literatura ten un dobre sentido, porque pode utilizarse para “descontar aquilo que non se quere ver”, pero para el os seres humanos somos “seres moi estraños e non hai nada como a literatura para aproximarche a esa estrañeza”. Ademais, o narrador e poeta defende a súa lingua, o galego, e expón que se atopa en “un proceso de extinción”, polo que “a literatura é máis necesaria que nunca para revertelo”.
O autor atópase na Feira de Sevilla para presentar a súa última novela, Tras do ceo. Foi alí onde coñeceu a noticia: “En plena treboada sevillana chamoume o que pensaba que era un primo bromista dicindo que gañara, pero era o ministro de Cultura. Foi unha treboada creativa”. Á súa vez, asegura que a primeira persoa en saber que recibira o galardón foi a súa muller, Isabel, porque considera que é “un premio compartido, sen ela o traballo de escritor non sería posible”.
Rivas confesou que o primeiro no que pensou ao gañar o premio foi na súa infancia. “Situeime na casa dos meus pais, en Elviña (A Coruña), cando empecei a soñar con ser escritor”, relata o autor: “O meu pai sempre volvía empapado do traballo e dicíame ‘busca un traballo onde non te molles’. E eu empecei a facer xornalismo pensando que non me ía a mollar, pero non estiven acertado.Cos 50.000 euros do galardón o autor espera tapar pingueiras, porque explica que “como bo galego” sempre lle persegue “unha pingueira”.
O xurado do premio Nacional das Letras premiou a Manuel Rivas pola súa “pluma que, sen adoutrinamento, axita conciencias”, algo que non sabe se é certo. “Houbo días nos que pensaba que a literatura podía influír na sociedade”, conta o escritor, que admite que agora o que pensa é que o primeiro compromiso do escritor “é escribir e non desapegarse da vida” pero que non descarta que as letras poidan influír na mirada.
Rivas asegura que a experiencia de escribir cambia o seu propio sentido ao “ver cousas que antes non vía e percibir cousas que antes non vía”. “Ti non podes ser libre se a xente que está á túa ao redor está a ser oprimida. A liberdade ten unha dimensión solidaria, o facer o que che dá a gana non é liberdade, é pisar. Todo isto para o meu ten que ver coa literatura”, explica o escritor.
Manuel Rivas lembra o seu primeiro premio como poeta aos 17 anos, o Premio de Poesía Nova de O Facho, co que foi feliz porque puido comprarse “un pantalón de pana e unha camisa de felpa, de cadros”. O autor asegura que todos os premios que viñeron despois son galardóns aos que non se presentou senón polos que lle elixiron, polo que di que non vai “estar pendente do seguinte”.
“Para escribir tes que estar espido, sen contemplacións”, explica Rivas, pero tamén agradece o recoñecemento: “Hai un poema que me gusta moito de René Char que di ‘No meu país danse as grazas'”.”
Arquivos da etiqueta: Tras do Ceo
Pontevedra: Culturgal 2024, actividades do 1 de decembro
A Coruña: lectura, conversa e sinaturas de Tras do Ceo, de Manuel Rivas
Manuel Rivas: “A maquinaria pesada da manipulación está a arrasar co significado das palabras”
Entrevista de Javier H. Rodríguez a Manuel Rivas no Salto Galiza:
“(…) – O Salto Galiza (SG): Linche dicir que non tes inseguridade con este libro, que estás satisfeito e que é algo que non sempre acontece.
– Manuel Rivas (MR): É unha sensación, nada racionalizado. Cando fas unha obra literaria, procuras que sexa unha especie nova. Achegar unha especie de planta nova á biodiversidade cultural. E paréceme que si, teño a vibración de que isto é algo diferente, polo menos ao que eu fixen.
– SG: Ata certo punto, salvaxe. Non engana a contracapa.
– MR: A palabra salvaxe, ás veces, cando se repite moito, queda un pouco domesticada. Non hai que utilizala moito (ri). Aquí salvaxe enténdoo no sentido de que todo está feito con moita liberdade. Tamén hai xente que me comentaba que levaba 90 páxinas é que iso de salvaxe e de novela negra non o atopaba por ningunha parte. Eu voulles dicindo que esperen un pouco. Dentro da novela negra hai varias escolas e a min a que sempre me gustou foi a de Hammett, iso que chaman hardboiled. Penso que lle pasa un pouco diso ao libro: vai endurecendo e a medida que ferve, que sería unha tradución aproximada.
– SG: É unha procura consciente?
– MR: Eu non son moi de planificar. Nin de planificar sobre o libro nin en xeral do que vou facendo. Comentouse algo de se isto era unha triloxía. Eu non teño nin idea de se vai ser triloxía ou que vai ser. O que si é que responde a un proxecto literario que ten que ver moito con xirar arredor desa idea da caza do home polo home. Máis que nada, dunha radioloxía do poder en diferentes épocas. Dese poder depredador que o entrelaza coa dominación e a cobiza. Hai unha guerra interna, un debate interno dentro do libro que penso que tamén é interno dentro de cadaquén e, dende logo, dentro de min cando o escribín. (…)”
Manuel Rivas: “Vivimos a guerra como un espectáculo televisivo”
Desde Faro de Vigo (por Mar Mato):
“A violencia contra a natureza e a muller nutren a estrutura base do último libro de Manuel Rivas, Tras do ceo, que presentou o autor no Club Faro. Ante un atento auditorio, reflexionou sobre como «corremos o perigo de ser banais» á hora de tratar a violencia. Como exemplo, sinalou que «vivimos a guerra como un espectáculo de televisión. Rompeuse o corazón da humanidade».
Presentado por Fran Alonso, director xeral de Xerais; e entrevistado polo xornalista Xan Carballa, recoñeceu que «non son pesimista pero ao escribir esta novela vin como o tánatos ía gañando; o pesimismo fíxome abanear varias veces».
Tras do ceo –explicou Fran Alonso no arranque– «é unha novela arrebatadora, inquietante e emotiva que nos fai pensar (…) Diante nosa temos nela unha das mellores novelas da literatura galega da última década».
Coa máxima de Thomas Hobbes de que o home é un lobo para o home, derivada da locución latina homo homini lupus, describiu que a narración de Rivas nos presenta un grupo de cazadores que vai na procura dun xabarín albino ao que acusan de ser maligno.
Nesa xornada na súa busca e ameazada a súa misión a causa da néboa, dan con dúas mulleres que tiveron un accidente. Nun primeiro momento, deciden axudalas.
A conversa entre os dous grupos acaba derivando nun enfrontamento dialéctico ao redor do ecoloxismo e o machismo para, a partir de aí, virar no cambio de rumbo da caza.
A este respecto, no acto, Rivas fixo fincapé na importancia do poder no seu último traballo literario pero non co foco na modalidade política ou económica senón nos micropoderes que ostentan determinados grupos sociais.
«O tema do xénero no libro atravesa a historia e ubícanos nunha situación de anomalía, nunha especie de guerra non declarada pero real sobre a muller e outros sectores máis vulnerables así como sobre a natureza», indicou o intelectual galeguista. (…)”
Manuel Rivas: “Sen imaxinación queimaríanos o inferno, a imaxinación si que é un refuxio climático!”
Entrevista de Rodri García a Manuel Rivas en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Por que unha novela negra?
– Manuel Rivas (MR): Escribes unha novela, entre outras cousas, porque non podes explicar a realidade doutro xeito. Cousas que ás veces vemos desde un realismo simple poden parecernos mundos afastados. A novela pon en cuestión ese simplismo do branco e negro, e mesmo de facer valados. Aquí as cousas están moi tecidas.
– LVG: E as realidades enfrontadas…
– MR: Penso que o máis interesante xorde cando se comunican dous contrarios. Aquí hai momentos en que o infernal é o cómico se xuntan, pero tamén personaxes con caracteres que son duros pero afastados, como é o Amadeo construtor e o Outro [Antón], que non ten un peso. Enténdense ben porque se necesitan no sentido de que teñen curiosidade os dous. Este é un mundo que non propicia o encontro entre contrarios, máis ben levanta moitos muros, sitúa a xente en estratos, en capas. E perdemos o mellor da paisaxe humana e da paisaxe natural. Os humanos, en vez de ser o centro do mundo, son enxertos que están nunha paisaxe, nunha xeografía, e grazas á imaxinación podemos oír o latexo da natureza, a resistencia. Os animais tamén resisten… Ás veces dis estas cousas e hai xente que di: «Fáltalle un sulfato» [ri].
– LVG: Iso non está no que din do protagonista: Chóvelle no tellado, ten o casco avariado, fáltalle un rego, está en menos cuarto…
– MR: Faltoume o de «está sen sulfatar». O rapaz, falando doutro veciño que fai bromas con eses ditos, rosma: «Non é o único imbécil que me considera un imbécil». [risas]. Escribir, posiblemente, é a necesidade de explicar moitas cousas, as zonas de sombra, os lados escuros, pero tamén os lados ás veces marxinados, como pode ser ese humor popular, a imaxinación… A imaxinación semella hoxe en día que é algo obsoleto, asóciase cos contos, coa fantasía, e nada máis diferente: É un xogo de chaves que nos serven para abrir a realidade. Aquí as chaves sempre se usan para pechar. O que fan falta son xogos de chaves para abrir. (…)”
Vigo: presentación de Tras do Ceo, de Manuel Rivas
Manuel Rivas: “A paisaxe xa non é bucólica, a terra está berrando”
Entrevista de María Solar a Manuel Rivas no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Un xabaril albino e sanguinario, autor de varias mortes, e unha batida de cazadores para rematar con el, é o inicio da historia que Manolo Rivas nos conta en Tras do ceo. Un libro que o devolve á novela nove anos despois da última. Tras do ceo é a trama escura de depredación humana, onde o rural e a natureza son tan protagonistas como os animais e as persoas. Rivas, abre o novo curso de setembro, no só volvendo á novela senón que xa anuncia que será unha triloxía. A entrevista pode verse aquí.”