Pontevedra: Culturgal 2024, actividades do 29 de novembro

Este é o programa do Culturgal 2024. As actividades previstas para o 29 de novembro son:

Ferrín analiza nun novo libro os momentos clave nos que se manipulou a figura de Castelao

Desde La Opinión:
Sempre en Galiza de Alfonso Daniel Rodríguez Castelao está considerada a Biblia do galeguismo. Hoxe, podemos conseguilo sen problemas. Non iremos ao cárcere; non nolo confiscarán; non sufriremos torturas. Mais dende que se publicou en Bos Aires no 1944 ata expirar a ditadura de Franco, portalo podía supoñer acabar entre reixas. A pesar dos riscos, un rapaz de 15 anos chamado Xosé Luís Méndez Ferrín facíase cun exemplar prestado no 1953. Nunca máis prescindiría dos postulados desta catedral de principios. Estes días, chega ás librarías o novo libro de Ferrín, Castelao é noso (Alvarellos Editora) onde expón os momentos cumio nos que se manipulou o legado do histórico galeguista.
Castelao é noso tamén lembra como Ferrín logrou o Sempre en Galiza. Por teléfono, explicaba onte o escritor e exdirector da Real Academia Galega (RAG) o que sentiu ante aquelas páxinas: “Resultoume moi emocionante e incluso perigoso. Era un libro prohibido, ilegal, transmitido de forma clandestina a través de mariñeiros de barcos de liñas regulares que colaboraban na difusión”.
A súa nova obra recompila 13 artigos publicados neste diario entre 2007 e 2020 en No fondo dos espellos. Os textos falan —como sinala no limiar Fernando Ramallo— do “apropiacionismo” da figura de Castelao, “un suxeito político radicalmente republicano, nacionalista federalista, contrario á monarquía” pero que nos últimos anos foi defendido por determinados políticos —Núñez Feijóo, por exemplo— como monárquico. “Castelao era republicano e morreu como tal”, recalcaba onte Ferrín polo teléfono. A continuación, algúns exemplos da usurpación. (…)”

Entrevista a Xosé Luís Méndez Ferrín arredor de En espiral

Entrevista a Xosé Luís Méndez Ferrín no Diario Cultural da Radio Galega:
““Como autor síntome implicado con mil voces”. Publícase En espiral, a antoloxía poética escolma a obra do escritor Xosé Luís Méndez Ferrín. A entrevista pode escoitarse aquí.”

Antón Baamonde: “A integraçom económica da Galiza e Portugal pode dar lugar a futuras formas de relaçom social, linguística e cultural”

Entrevista a Antón Baamonde no Portal Galego da Língua:
“(…) – Portal Galego da Língua: As relações socioeconómicas com Portugal som um dos focos do teu último livro Unha nova Olanda. Porquê?
– Antón Baamonde: Na realidade, o primeiro que me fascinou, aquilo polo qual tivem interesse desde muito cedo, foi a cidade como carácter e como espetáculo. Continua a ser assim. Parece-me difícil de entender que entre nós o imaginário urbano tenha sido, até há pouco, desatendido e desprezado. O espaço simbólico era ocupado pola visom ruralizante sem atençom nenhuma à história urbana ou aos fenómenos de hibridaçom e mestizagem suburbana. No entanto, “Celtas sen filtro”, uma comédia de Méndez Ferrín, estreada nos anos oitenta, com muito sucesso no seu tempo, caminhava por esse carreiro.
Tanto era assim que nos meus vinte anos estava abduzido pola semiótica – era um fã de Eco&Barthes&co – e se me sentava, por pôr um exemplo, nos jardins de Méndez Núñez na Corunha, ou na Praça do Marqués de Santa Ana em Madrid, ficava com os olhos esbugalhados perante o espetáculo urbano.
Os anos oitenta fôrom o momento de descolagem da moda, por exemplo, como fenómeno social de massas. Uma das consequências, que me fascinava imensamente, era observar como as diferenças de classe através da vestimenta, muito marcadas antes, se desvaneciam em grande medida. A isso colaborárom empresas galegas como Zara, Adolfo Domínguez ou Verino, que nascêrom ao abrigo dessa transformaçom simultânea do gosto, da economia e da sociologia.
Isso parecia-me progresso – a propósito disto, hoje creio que voltam a crescer essas diferenças na moda. Porém, como leitor das Mitologias estava interessado em desentranhar os mistérios da mobilidade social e os novos modos psicossociológicos da conduta de massas. O trânsito duma sociedade atrasada – a espanhola – segundo parâmetros europeus à modernidade. Tenho espírito de flâneur, sem dúvida.
Outras leituras – Simmel, Sennett, Benjamin – aumentárom o meu interesse polo fenómeno urbano em modos que seria longo explicar aqui. Mas tudo isso foi dando um substrato que me levou a tentar pensar sobre o diferente carácter das respetivas cidades galegas fundado nas diferentes histórias e especializações socioeconómicas.
A Portugal, ao Porto, fum, durante muitos anos, regularmente. Quando ainda havia fronteira, nom havia autoestrada, e era uma viagem. Estava “tão perto e tão longe”… Ia comprar livros à livraria Leitura, cear no Mal Cozinhado com fundo de fados e a dar uma volta pola Baixa. Portugal chamava-me a atençom polo ponto “british” e o carácter amável e discreto dos naturais. Essa frase de Thomas Bernhard: “Portugal é o último país educado da Europa”. (…)”

Xosé Luís Méndez Ferrín: “Temos que reivindicar o dereito a estar continuamente repasando e revisando as nosas ideas”

Entrevista de Ana G. Liste a Xosé Luís Méndez Ferrín en Praza:
“(…) – Praza (P): Escribir foi sempre unha necesidade?
– Xosé Luís Méndez Ferrín (XLMF): Si, unha vocación, un desexo. Aínda que a miña vocación inicial foi científica. Non fun biólogo, ou naturalista, porque se me daban moi mal as matemáticas e tiña que facer o preparatorio de ciencias, senón teríame dedicado a iso.
– P: Esa inquietude pola natureza aparece na súa obra.
– XLMF: Claro, ás veces se escapa. Está aí encapsulada, pero aparece.
– P: Non pode montar a cabalo, pero segue indo por Vilanova dos Infantes?
– XLMF: Vou algunha vez, si.
– P: Alí semella que non pasara o tempo.
– XLMF: É que non pasa. Vilanova é unha vila moribunda. Eu coñecina xa en decadencia, pero é unha parte moi importante da miña vida e da miña infancia.
– P: Lembra moito a época da infancia?
– XLMF: Procuro non facelo porque me dá moita pena.
– P: Querería regresar?
– XLMF: Si. É unha perda moi grande. Había cousas horrorosas, pero a miña infancia foi cojonuda, como a de todos os rapaces, salvo os que tiveron a desgraza de ser maltratados.
– P: Como lle senta que a xente se siga achegando á súa obra e a converta en teatro, videoxogos ou películas?
– XLMF: Para iso escribín, para que alguén o lese. É como tirar unha botella ao mar cunha mensaxe, que non sabes onde vai parar, igual rompe ou pérdese. (…)”