Lugo: acto de homenaxe a Benxamín Casal

O venres 17 de xaneiro, ás 20:00 horas, no Círculo das Artes de Lugo (Praza Maior, 23), terá lugar un acto de homenaxe a Benxamín Casal, baixo o nome de A forza da intelixencia, organizado conxuntamente pola Editorial Galaxia, o Club Cultural Valle-Inclán e o Círculo das Artes. No acto intervirán:

Víctor F. Freixanes (Editorial Galaxia).
– Tonina Gay e Felipe Arias Vilas (Club Cultural Valle-Inclán).
– Jesús López-Domínguez López (Círculo das Artes).
Ramón Villares Paz (Consello da Cultura Galega).
– Xesús Alonso Montero (Real Academia Galega).
– Xosé López Orozco (Concello de Lugo).
– Alberto Núñez Feijóo (Xunta de Galicia).
– Xulián Parga Rodríguez.
– Familia de Benxamín Casal Vila.
– Música a cargo de Najla Shami.

O que vén en 2014 (efemérides literarias), por Ramón Nicolás

Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Non é difícil conxecturar que boa parte da actualidade cultural do 2014 estará ocupada por dous escritores que, sen dúbida, suscitarán unha abondosa atención mediática en forma de actualización e posta ao día da súa obra literaria. Eles son Xosé María Díaz Castro e Eduardo Blanco-Amor, mais talvez non sería desaxeitado atender aniversarios e datas simbólicas doutras voces, igualmente significativas para a nosa cultura.
Son dúas as circunstancias que este 2014 ofrece en relación ao poeta de Guitiriz. Por un lado a celebración, o 19 de febreiro, do centenario do seu nacemento e, polo outro,  a decisión da Real Academia Galega para que protagonice o Día das Letras Galegas.
Díaz Castro ben merecía este recoñecemento, malia ser un autor dun único libro publicado en vida ou mesmo talvez por esa mesma razón pois Nimbos é deses poemarios que honran e dan brillo a unha literatura. O mesmo ocorreu con autores que faleceron cun único libro publicado, véxase De catro a catro de Manuel Antonio, Fírgoas de Manuel Luís Acuña ou Proel de Luís Amado Carballo. Neste ronsel é onde, ao meu xuízo, cómpre situar a Díaz Castro: o que quixo dicir deixóunolo nun excelente poemario e logo calou, ou gardou silencio. É evidente que este ano traeranos necesarias biografías, a edición do resto da súa obra literaria que sospeito abondosa e interesante e outras iniciativas. Benvido, pois, este 2014, ano Díaz Castro para a cultura galega.
Tamén a RAG dispón xa diversas actividades que se vincularán co 35 aniversario da morte do autor de A esmorga; o mesmo aniversario, por certo, que lle corresponde a Celso Emilio Ferreiro ou Luís Seoane.
Respecto a Eduardo Blanco-Amor xa se programan tanto a celebración dun plenario extraordinario na cidade de Ourense como un simposio que afonde en diversos aspectos da súa produción literaria. O perfil do escritor ourensán cómpre evocalo sempre, entre outras causas porque viviu moitos anos como un outsider, ignorado e maltratado tantas veces polo oficialismo. Gústame esta homenaxe porque posibilitará outra nova ollada á súa biografía –insuperable a que nos deixou Gonzalo Allegue co título EBA diante dun xuíz ausente– e, asemade, á súa obra.
Descoñezo se algunha institución pública ou asociación privada planifica algunha actividade ao fío das posibles celebracións que as circunstancias cronolóxicas fan cadrar, mais así debía ser. Entre elas salienta a do cincuenta aniversario do falecemento tanto do político sadense Ramón Suárez Picallo, que viviu axitadamente entre Galicia e América toda a súa vida, como do político e arquitecto vigués Manuel Gómez Román, que desenvolveu un labor aínda hoxe escasamente recoñecido tanto no ámbito do Partido Galeguista como, anos despois, na resistencia cultural no franquismo no seo da editorial Galaxia e da Fundación Penzol.
Por último, tamén este 2014 cumpriría cen anos o mestre, político e ensaísta Avelino Pousa Antelo, falecido hai tan só ano e medio, que foi presidente da Fundación Castelao durante moito anos e exemplar modelo de fidelidade ao seu país e á súa lingua. Neste mesmo grupo cumpriría citar a Celestino Fernández de la Vega, outro ilustre tradutor e ensaísta, especialmente coñecido polo seu intemporal O segredo do humor (1963) e mais a Ramón de Valenzuela, quizais unha das voces narrativas máis precisadas de difusión e revisión, tamén pola dificultade de atopar libros clave como Non agardei por ninguén ou Era tempo de apandar…, obras que non deben faltar para este 2014.

Este artigo publicouse nas páxinas do suplemento Culturas de La Voz de Galicia, o 4 de xaneiro de 2013, baixo o título de O ano de Díaz Castro e Blanco Amor.

P. D. Dous días despois da publicación infórmanme que neste 2014 hai 110 que naceu Arturo Cuadrado e cen anos do escritor murgardés Xosé Rubia Barcia. Deixo constancia aquí deles. Grazas.”

Compostela: Homenaxe a Isaac Díaz Pardo no segundo cabodano

Compostela: Voces a Castelao

A Fundación Castelao celebra o martes 7 de xaneiro, no Panteón de Galegos Ilustres (San Domingos de Bonaval), en Santiago de Compostela, o acto Voces a Castelao, polo LXIV cabodano da morte (en 1950) de Daniel Castelao.

O programa é o seguinte:
– Saúda de recepción ao acto.
– Música de Raúl Galego: O gaiteiro nubeiro.
– Voces acompañadas polas músicas de Mini e Mero:
* Lorena Rei.
* Sofía Sánchez-Brunete Facal.
* Génesis Andreina Toárez Rosado.
* Carlos Negro.
* O Leo.
* Antía Otero.
* Anabel Montouto.
* Marcos Borrageros.
– Clausura o acto o presidente da Fundación Castelao, D. Carlos Mella Villar.

Becerreá: actividades do 25 aniversario da A. C. A Pipa

Santiago: xornada de celebración do XXV aniversario do Premio de Novela Manuel García Barros

O sábado 16 de novembro, ás 12:00 horas, na Cidade da Cultura (Centro de Emprendemento Creativo-Sala Camiño de Santiago), celébrase unha xornada de conmemoración do XXV aniversario do Premio de Novela Manuel García Barros. O programa é o seguinte:
– 12:00 h. Recepción de autoridades e invitados. Fotocall. Apertura con pezas musicais a cargo de Javier Otero.
– 12:10 h. Presentación do evento.
– 12:15 h. Proxección dun vídeo elaborado cos alumnos do IES Manuel García Barros da Estrada.
– 12:20 h. Intervención do alcalde da Estrada.
– 12:30 h. Nova peza musical (Javier Otero).
– 12:35 h. Breve semblanza de Manuel García Barros a cargo de Carlos Loureiro.
– 12:45 h. Intervención de Víctor F. Freixanes, director xeral da Editorial Galaxia.
– 12:55 h. Intervención do presidente da Real Academia Galega, Xesús Alonso Montero.
– 13:05 h. Intervención dun representante dos gañadores.
– 13:15 h. Nova peza musical (Javier Otero).
– 13:20 h. Peche a cargo do conselleiro de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria (ao comezo, entrega dunha placa conmemorativa aos familiares de Manuel García Barros e, ao remate, entrega de agasallo conmemorativo aos 25 autores gañadores).
– 13:35 h. Peche musical (Javier Otero).
– 13:40 h. Foto de familia.
– 13:50 h. Cocktail de despedida na cafetaría da Cidade da Cultura.

O Premio Manuel García Barros celebrará o seu 25 aniversario reunindo os seus premiados

Desde Praza:
“O Premio de Novela Manuel García Barros fai 25 anos. Promovido polo Concello da Estrada dende 1989, neste tempo serviu de escaparate en toda Galicia de esta vila e converteuse nun dos galardóns de referencia da literatura galega. Juan Constenla, concelleiro de Cultura, destaca a importancia “da consolidación” deste premio, e o seu valor para A Estrada e para a súa proxección cultural en todo o país.
O propio Concello da Estrada, en colaboración coa Secretaría Xeral de Política Lingüística, organizan o vindeiro sábado 16 de novembro na Cidade da Cultura un acto que servirá para conmemorar a traxectoria deste certame e “promocionar e difundir en toda Galicia os valores e a aposta cultural e literaria do premio estradense”. O obxectivo é reunir á maior parte dos e das gañadoras que tivo este premio, unha listaxe que reúne o máis destacado da narrativa do noso país das últimas décadas. Anxos Sumai é a máis recente premiada, e súmase a Santiago Lopo, Xesús Constela, Antón Lopo, Manuel Veiga, Santiago Jaureguizar, Xabier López, Bieito Iglesias ou Antón Riveiro Coello. Ou os Aníbal Malvar, Xosé Ballesteros, Xosé Miranda ou Manuel Forcadela recoñecidos nas primeiras edicións.
De momento xa está confirmada a presenza de Alfonso Álvarez Cáccamo, Xerardo Agrafoxo, Francisco Castro, Xesús Constela, Antonio Piñeiro, Bieito Iglesias ou Anxos Sumai. En recoñecemento á súa contribución á consolidación do premio e á construcción do seu prestixio actual, todos eles recibirán unha serigrafía creada especificamente para a ocasión polo artista estradense Ramiro Cimadevila. O acto será presentado pola xornalista local Mireia García e contará coa actuación do pianista estradense Javier Otero. Ademais, tamén terá un protagonismo especial o IES Manuel García Barros da Estrada, xa que os seus estudantes de Literatura Galega de 2º de Bacharelato participaron na gravación dun vídeo sobre a traxectoria do premio que se proxectará durante o evento.”

Dez anos sen Xela Arias

Artigo de Marga Do Val en Sermos Galiza:
“Hai dez anos a morte de Xela Arias con só corenta e un anos, moitas ganas de vivir e quizais no mellor da súa vida, nai dun fillo, conmocionaba o mundo cultural galego. Unha delegación de escritores e escritoras atopábase no marco da reunión anual da Federación Galeusca, en concreto no Museo da Paz de Gernika, cando esta mala nova chegou a través dunha chamada telefónica do poeta Xosé María Álvarez Cáccamo á escritora Yolanda Castaño, a noticia batía coma un mazazo.
Profesora de literatura de ensino medio nos últimos tempos, ligada desde o inicio a Edicións Xerais de Galicia, onde realizara traballos de corrección de estilo, poeta e recoñecida tradutora, nacera en Lugo en 1962, aos sete anos trasládase cos seus pais a Vigo que será xa o seu lugar de residencia. Xela Arias tamén foi un dos rostos que se levantou contra a burla negra do Prestige a súa voz estivo presente en moitos actos de protesta e queda reflectida en publicacións como Alma de Beiramar (2002).
Desde unha perspectiva actual aínda sorprende no panorama literario o poemario publicado en 1986 Denuncia do equilibrio, innovador de forma e transgresor de contido, como abraia en 1990 Tigres coma cabalos, quizais un dos libros máis fermosos como obxecto da poesía galega, quizais un dos espellos-pozos nos que caer ou dos que fuxir para indagarmos sobre a dependencia e a liberdade, o ser ou non ser, unha ousadía.
En 1994 ofrécenos a súa experiencia da maternidade e preséntanos unha nai inédita no seu entrañábel Darío a diario. Todos estes poemarios circulan hoxe de man en man, ás veces en exemplares fotocopiados, hai quen aínda consegue dar con algún en librerías de vello, todos, agardan unha reedición. Unha autora que xa cumpre todos os requisitos para ser homenaxeada co día das Letras Galegas, incluso o das obras esgotadas. (…)”

Nova York: Homenaxe a Rosalía de Castro e á emigración galega

O martes 5 de novembro, ás 18:00 horas, terá lugar unha Homenaxe a Rosalía de Castro e a emigración galega, organizada polo Colectivo Celso Emilio Ferreiro na 239 West, 14º Street, de Nova York, en conmemoración do 150º aniversario dos Cantares galegos. Falarán: Arturo Conde, Claudio Rodríguez Fer e Francisco Álvarez Koki.