
Arquivo da categoría: Entrevistas
Xosé Lois García: Letras con resistencia
Entrevista de Héitor Picallo a Xosé Lois García en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Este sábado, 6 de setembro, recibe en Chantada unha homenaxe por mor do seu compromiso co país e a súa produción cultural e literaria. Que supón para vostede e quen anda na organización?
– Héitor Picallo: Para min significa vitalizar resistencia e cederlle a palabra aos que poidan facer o que eu non fixen, que foi pouca cousa. A non ser o galopar diante dos grises do ditame. Os meus 80 anos levan a coita, pero tamén levan a memoria e o compromiso, e isto vouno practicar e coidar até que me metan no asador. (…)
– ND: Como ve o panorama literario actual na Galiza?
– XLG: Ben, a pesar de estar nun momento deplorábel, no que respecta as mudanzas de pensamento político, e de incontinencia depredadora que se manifesta nas tráxicas actuacións de intolerancia e agresividade que proclaman os neonazis, que tratan de descarrilar a apoteose dunha literatura de embate que localizamos activa. Isto non é saudábel para a creatividade literaria, tan cargada de vulnerabilidade que, con frecuencia, tratan de desestabilizar a liberdade humanista e democrática, asaltando a realidade do outro, do diferente ao que eles pretende alienar. (…)”
Samuel Merino: “Os recitais para min son, prioritariamente, un encontro”
Entrevista de Laura Piñeiro a Samuel Merino en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario: En Manual de Camuflaxe (Xerais, 2025) trata distintos temas que reflicten a autopercepción de calquera ser humano. De feito, Oriana Méndez, no limiar, considera que a propia estrutura da obra é un reflexo da vida, ao comezar con “Poema final” e rematar con “Poema primeiro”, símbolo do avance en espiral da vida que, ao igual que a poesía, “ábrese ao retorno e á revisión”. Destaca Méndez que non se trata dun retrato estático, senón que avanza conforme o fai a obra. Eran estas unhas premisas das que partía á hora de dar comezo ao poemario?
– Samuel Merino: A verdade é que non, non o eran. Non adoito escribir con premisas. O proceso [de escritura] foi case unha necesidade, ao decatarme de que levaba tempo dando voltas ao mesmo tema. Tamén é certo que, a medida que ía avanzando na miña obra, fun recorrendo a temas tratados noutros traballos, e compilándoas neste Manual de camuflaxe no que a idea era, e é, falar sobre o tema da identidade.
Non tiña unha vontade explícita de falar sobre este tema en concreto, mais se hai un concepto sobre o que xira, e, nunca mellor dito, xira, por esta concepción da obra como circular, é a identidade. Non se trata dunha busca da identidade, senón que é unha reflexión, en forma de poemas, acerca de como nos construímos, de como inflúen os demais na nosa autopercepción, na construción da nosa identidade, de como inflúe a linguaxe, as etiquetas que nos poñen…
En definitiva, non eran esas premisas das que eu partira, pero si que é certo que, como a miña obra ten un carácter autorreferencial e é amplamente reflexiva e intimista, facer esta viaxe ao pasado, resituarme no momento no que estou escribindo e proxectarme para un futuro no que a lectora vai atopar os versos e vainos ler, crea un xogo de tempos en constante movemento. Isto provoca que unha das interpretacións que se lle poida dar [á estrutura da obra] é esa que Oriana lle dá no limiar. (…)”
O escritor Amador Castro leva o galego a Islandia
Desde a Radio Galega:
“Amador Castro Moure asiste nunha vila nórdica, de apenas 200 habitantes, a unha residencia literaria impulsada pola Deputación de Lugo. O obxectivo da iniciativa é apoiar a creación en galego e enriquecer o perfil internacional dos escritores e das escritoras da provincia. O autor, nacido na Ribeira Sacra, pero emigrado de moi novo a Barcelona, aproveita para traballar no seu próximo libro, unha reflexión sobre o valor e as funcións da arte. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Entrevista a Antonio Tizón sobre Coplas analfabetas
Desde SER Coruña:
“Entrevista a Antonio Tizón sobre Coplas analfabetas, por Leila Fernández. Pode escoitarse aquí.”
Tareixa Roca: “A miña curiosidade é inesgotable e forma parte de min”
Xavier Alcalá: “A ficción entra nos espazos onde a historia oficial non chega”
Entrevista de María Viñas a Xavier Alcalá en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Comandantes e familiares abre o camiño cara a Tempo de fugas. Que papel xoga esta novela dentro da «Triloxía dos mayimbes»?
– Xavier Alcalá (XA): É o elo central, o que mergulla o lector directamente nas entrañas do poder revolucionario cubano. Se A capital do mundo nos levaba ata Nova York e mostraba a vida dun emigrante galego na metrópole capitalista, aquí a protagonista queda atrapada no mundo oposto: o socialismo tropical, con todas as súas contradicións. Comandantes e familiares amosa como a Revolución tamén se humaniza, ou se descompón, nas relacións de familia, de confianza, de conveniencia.
– LVG: É a protagonista a chave para comprender a trama?
– XA: Sen dúbida. Nieves é o fío que entretece as tres novelas. Non é unha heroína ao uso, senón unha muller que observa, que sofre e que actúa segundo as súas conviccións. Ten unha capacidade rara de adaptarse sen renunciar a si mesma. No fondo, é unha emigrante que non deixa de ser galega, e iso dálle un punto de vista diferente, libre, incómodo mesmo para os que a rodean. (…)”
Antonio Reigosa: “Os contos populares e tradicionais integran un corpus universal do que Galiza forma parte”
Manuel Lourenzo: Séculos a escribir teatro
Entrevista de Afonso Becerra a Manuel Lourenzo en Erregueté:
“(…) – Erregueté (E): Pero a onde quero ir chegar é que che acaban de dar o Premio da Cultura Galega non de teatro ou de literatura dramática, senón das Letras.
– Manuel Lourenzo (ML): A min tamén me sorprendeu. Será para darme o premio como escritor. Debe ser porque publiquei as supostas obras completas, con seis tomos… Ao mellor é por iso. Tamén é para meterme nese estatuto, aí nas letras, veña… a traballar soíño!
En todo caso, acólloo con agradecemento e con orgullo, porque é resultado do traballo de toda unha vida, dedicado sempre ao mesmo, escribindo sobre o que eu máis quero, sobre o país, sobre a xente. Eu amo á xente, entendes?
Sempre gostei da literatura, aínda que o meu sexa o teatro, sempre escribín moreas de obras, aínda que soubese que non se ían poñer en escena. Nunca fixen ningunha xestión para que os meus textos se puxesen en escena. Se algún día lle interesan a alguén que os poñan. O meu traballo é escribilas e algunhas delas escribinas para facelas eu, porque me interesaban, por exemplo Xoana, a que chaman a tola, a de Castela, cando os tolos eran o pai e a nai e non ela, sobre todo a nai e logo dicían “Juana la loca”. Non señor! “Isabel la loca!” E eu quixen falar diso, á miña maneira. Hoxe faríao con moita máis violencia, porque teño máis coñecemento e lin máis cousas sobre Xoana.
A min pásame unha cousa: o teatro que chamamos clásico, da Grecia clásica, Shakespeare, Cunqueiro, está continuamente fluíndo en min e eu estou volvendo a el. Porque sempre penso que esquecín algo alí, que hai unha riqueza que non souben ver. Pero tamén hai autores novos que aparecen, que me tolean a cabeza e que necesito ir a eles constantemente. Por iso teño dúas bibliotecas enormes, con autores que non me dá tempo a reler todas as veces que eu necesitaría para telos ben incorporados. E despois, teño a sorte de ser deste país, no que hai unha tradición oral moi importante e eu tiven a sorte de nacer nunha aldea e vivir alí até o bacharelato, entre as montañas e o val, onde todo se contaba, aínda que fose polo baixo, onde a relixión era algo moito máis amplo que a Biblia. E eu fun absorbendo moito de todo iso. E iso ficou perenne en min e volven á miña memoria lembranzas que me poñen a escribir. Eu necesitaría polo menos cen anos máis para escribir todo o que quero escribir. (Risos) Para dicir aínda algunhas cousas que quixera ter tempo de dicir.
Agora, por exemplo, estou a escribir dunha maneira diferente, que vai revolucionar todo o que escribín antes.
– E: Que muda?
– ML: Que non hai referencias nin acoutacións e que, ás veces, hai unha especie de escurantismo en canto a personaxes, en que ás veces é tan colectiva a cousa que… hai que ter vivido noutra época para darse conta do que estás vendo. Misterios da alma humana que saen ao papel. E, se a alguén lle interesa, que os saquen ao escenario.
O caso é intervir, eu fágoo á miña maneira. Un dramaturgo non se xubila e debe seguir intervindo. Máis aínda no meu caso, que son un “traumaturgo”, como fun chamado unha vez por un membro dun xurado. E gustoume iso! (…)”
Carlos L. Bernárdez: “Castelao fixo unha viaxe intelectual e plástica na súa obra sobre os negros”
Entrevista de Xan Carballa a Xosé Carlos López Bernárdez en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Esta achega á obra plástica de Castelao, agrupa dous traballos diferenciados.
– Xosé Carlos López Bernárdez (XCLB): Un aborda unha análise resumida da súa plástica anterior a 1936, pero o traballo sobre os debuxos de negros é a cerna do libro porque aínda que houbo outros estudos sobre eles crin que merecía novas lecturas. Está feito desde unha perspectiva algo novidosa, porque me parece que para entender as imaxes dos negros de Castelao era oportuno ver a imaxe do negro nese período no contexto internacional, dos anos 20 e 30 fundamentalmente. Como aparece na arte e na imaxe cultural europea e americana desde unha perspectiva, ás veces folclorizada ou racializada de maneira moi marcada, e tamén como os propios negros, escritores ou artistas plásticos, se vían a si mesmos e redefinían a súa imaxe. Acudín ás imaxes propostas nos anos 20, en Nova York e noutros ambientes culturais americanos e tamén revisei as imaxes do negro producidas no París que coñeceu Castelao no ano 1921. Ese foi o punto de partida.
– ND: O singular é que eses debuxos negros só existen porque houbo exilio e o Castelao propagandista da causa democrática botou case un ano movéndose intensamente polos Estados Unidos.
– XCLB: Iso é certo e esa xeira militante é ben coñecida. Na prehistoria desa proposta artística de Castelao houbo poucos exemplos de representación dos negros na súa obra. Hai tres debuxos moi distintos que me parecen interesantes e se reproducen no libro: unha cartolina pequena nun café de París no ano 21, o debuxo de Panchito no conto de Cousas e unha viñeta do Faro de Vigo do 1927 que é unha obra que pode resultar incómoda pero é moi reveladora. Estudei estas imaxes contextualizadas para entender como a cultura plástica de Castelao tamén respondía a un pensamento dominante da época. (…)”