Henrique Dacosta: “A novela dáche unha maior liberdade, un maior desenvolvemento en todos os aspectos que o relato”

Entrevista de X. Fandiño a Henrique Dacosta en Diario de Ferrol:
“(…) – Diario de Ferrol (DF): Regresa á novela cinco anos despois de Illas a sotavento e faino cun thriller, un xénero no que xa se estreara anteriormente, mais non protagonizado por unha parella de policías. Cal é a orixe de Mortes con argumento?
– Henrique Dacosta (HD): No que respecta ao thriller, efectivamente, A Rota do Oeste tócao nunha certa medida. Pero é agora con Mortes con argumento que este volve estar presente como parte do xénero e, nomeadamente, como thriller policíaco. Esta novela xorde como un desafío, como unha necesidade de mergullarme nese ambiente que responde, á fin e ao cabo, a uns esquemas máis ou menos preconcibidos, tópicos mesmo, aínda que debo dicir que a ambientación e os temas que aquí se abordan pretenden profundar na nosa singularidade. A investigación non vai estar exenta do elemento socioeconómico, fala da nosa maneira de ser e, así mesmo, do risco de estar a perder a unha gran velocidade os nosos signos identitarios, de aí a importancia de remarcarse o mundo do megalitismo, da etnografía e o asunto antropolóxico, pois incídese no tema do arraigo.
– DF: Na historia hai varias tramas que conflúen arredor de dous asasinados nunha poboación pequena. Como foi o proceso de encaixe de todas elas?
– HD: Supoño que, como na gastronomía, é cuestión de ingredientes. Dunha parte estás a tocar o que é máis de raíz, máis de noso, aquilo que, en principio, parece que non ha de ser mudado, porque é o que está máis ligado ao noso ser, aínda que finalmente esteamos a ver que este principio comeza a fender. E, por outro lado, tócanse realidades absolutamente actuais (os parques eólicos, tanto terrestres como mariños e o estrago sistémico dos nosos montes, enténdase aquí coa infestación de eucaliptos), de modo que da combinación desa realidade identitaria e tei-muda que non quere desaparecer, que non se rende, ao lado desoutra “utilitarista” e baseada na falacia do ben común e da necesidade de sermos produtivos, aínda que os beneficiarios sexan empresas espurias e depredadoras é como nace esta historia que vai ligando as diferentes subtramas. (…)”

Suso de Toro: “Castelao e Piñeiro son figuras, xa non contrarias, senón inimigas politicamente”

Entrevista de Montse Fajardo a Suso de Toro en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Dixo nas súas redes sociais que con este libro pretendía fechar o ano Castelao cun relato que o reivindique de vez e lle tire de encima a imaxe que outros lle crearon.
– Suso de Toro (ST): Si, con iso entramos xa directamente no cuore, no centro do sentido do libro, porque con iso refírome ao combate político que estabeleceu un grupo de galeguistas do Interior, e nomeadamente Ramón Piñeiro, para liquidar a posición política que representaba Castelao. Piñeiro descualifícao situándoo como un naif que non se enteira, que non sabe ver os cambios no tempo e eu digo que non é certo, simplemente estaban en posicións distintas. Castelao demostrou no exilio que era capaz de modular posturas e buscar acordos pero sempre manténdose nunha posición republicana. Pasou anos aferrándose ao Estatuto de Autonomía, que estaba unido á República, e ademais representou o Consello da Galiza, o que tamén vai ser esencial nesta dialéctica porque Piñeiro e o seu grupo descualificaron igualmente a institución e impedíronlle que tivese enlace co interior en base a ese argumento de que Castelao era un gran artista, unha figura simbólica, pero non era realmente un político porque era un soñador e a súa postura non era sensata. A que era válida era a deles.
– ND: Parece que iso de resaltar a figura artística de Castelao para minimizar a política quedou no ADN, e hai quen segue a facelo hoxe.
– ST: Absolutamente. É asombroso que até mesmo estudosos da figura de Castelao repitan ese prisma que estabeleceu Piñeiro desde finais dos anos 40 e sobre todo nos 50 e 60. Repetiuno unha vez e máis outra. Por iso Galaxia non editou o Sempre en Galiza, é dicir, o pensamento político de Castelao, até anos despois de que o editaran en Madrid. A súa reticencia a divulgar o pensamento político de Castelao é significativa. (…)”

Xosé Iglesias, o mariñeiro de Cee que pon por escrito as súas vivencias: “Xa vou polo sexto libro”

Entrevista de Candela F. Roldán a Xosé Iglesias en La Opinión:
“(…) «Os barcos transfórmanse en seres que conforman o seu espírito», explica o mariñeiro de Cee, que di que este libro reúne 67 ilustracións con metamorfoses que renden homenaxe ao mar, aos devanceiros e aos mariñeiros que faenaron e faenan cada día. «Recollo unha historia detrás de cada ilustración e falo de xente real, das súas vidas», asegura.
O mariñeiro, que traballou durante un tempo como patrón de pesca no caladoiro de Rockall, ao noroeste de Escocia, continúa navegando cada día cun bolígrafo na man na súa terra. «Vivimos intensamente as catro estacións, e o mar é pura poética, é imposible non sentir inspiración cando me subo ao barco», sostén o patrón, que di que «cando tes o abismo a cero centímetros, a inspiración chega soa».
A Costa da Morte é unha personaxe máis das súas obras, pois o poeta recoñece que a comarca e a súa bisbarra son os principais escenarios dos seus libros. «Estou moi empapado da miña terra», di o mariñeiro, afincado en na parroquia arteixá de Pastoriza, que recorda que se criou recollendo fanecas co seu avó a carón da casa. (…)”

Carlos Labraña presenta ‘O carteiro de Ximaraos’: “Hai que manter vínculos entre xeracións porque podemos aprender moito das persoas maiores”

Entrevista de Sergio Casal a Carlos Labraña en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Que o inspirou para crear a relación entre Xoán e o seu avó en O carteiro de Ximaraos?
– Carlos Labraña (CL): Esta é a miña obra máis persoal, porque hai moitos elementos autobiográficos nela. A obra vai da enfermidade de alzhéimer do avó de Xoán. No libro reflicto, por un lado, a enfermidade que tivo a miña nai e as diferentes fases da mesma e, por outro, a historia do meu pai, que traballaba en Correos en Cedeira (Ferrolterra). A conexión entre Xoán e seu avó é moi forte e reflicte un pouco a que tiña eu co meu pai.
– ND: Como traballa o tema da doenza e o coidado familiar nun texto teatral dirixido á mocidade?
– CL: Na miña escrita toco temas moi delicados porque penso que á rapazada se lle pode falar de todo, con moita sensibilidade e poesía, pero pódese falar de todo. Elas e eles son moito máis intelixentes do que poden pensar os adultos e son conscientes do que sucede ao seu arredor. Neste caso en concreto, introducín o tema e a figura da coidadora porque me parecía moi importante e, a día de hoxe, aínda recae nas familias, especialmente nas mulleres. (…)”

Inés Mosquera Calvo: “O que eu pensaba cando escribín o poemario, ese ‘niño común’, é finalmente a liberación”

Entrevista de Sergio Casal a Inés Mosquera Calvo en Nós Diario (foto da autora, de Nós Diario):
“(…) – Nós Diario (ND): A ave é un poderoso símbolo de liberdade na literatura. Que significa para vostede falar a través da voz dunha bubela neste poemario?
– Inés Mosquera (IM): O propio título, que é Upupú, é a transcrición fonética do canto da Bubela, que é o paxaro que toma as páxinas do poemario. Quixen concibir este libro como un canto, como unha sorte de cartografía dunha voz en diferentes momentos vitais nos que vai transitando a dualidade entre a muller e o paxaro. Dábame moito xogo facer isto a través do canto dun paxaro e quixen escoller a bubela. Ademais, os paxariños levan formando parte da miña vida desde hai moito tempo como observadora da natureza que son ao criarme nun ambiente rural, aínda que agora viva nunha cidade.
– ND: O libro móvese entre a dor, a enfermidade ou a vergonza. Que parte de Upupú lle resultou máis complicada de escribir e cal máis liberadora?
– IM: No poemario fálase de dor, de cansazo, de doenza, de fastío… O proceso da escrita deste libro foi duro, pero ao mesmo tempo foi moi gratificante. Non creo que poida primar unha sensación sobre a outra, xa que as dúas son moi importantes. (…)”

Samuel Merino recolle o premio de poesía Lueiro Rey

Entrevista de María Solar a Samuel Merino no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“En novembro entregouse o premio de poesía Manuel Lueiro Rey. Un premio que coñecemos en xaneiro, e que desde xuño xa está editado pola editorial Xerais.
Samuel Merino, que recolleu o premio de poesía Manuel Lueiro Rey, tamén gañaba o VII Premio Nacional de Poesía Viva de El Corte Inglés, e participaba na gala poética do Museo Nacional Thyssen-Bornemisza, pero amais anda en marcha cun espectáculo poético-musical con Lucía Aldao.
A entrevista pode verse aquí.”

Manuel López Foxo: “O libro pretende convidar a reflexionar sobre o país, sobre o que fomos e o que podemos ser”

Entrevista de Sergio Casal a Manuel López Foxo en Nós Diario:
“Manuel López Foxo (Ortigueira, 1960) publica A construción da nación desde o realismo político (Lorref), unha reflexión que visita o galeguismo histórico para repensar o nacionalismo actual. A obra compila artigos do autor e apela ao diálogo, á memoria e ao país que está por construír.
– Nós Diario (ND): Realismo político e nacionalismo galego. Como se conxugan estes conceptos na teoría e, sobre todo, na práctica no ano 2025?
– Manuel López Foxo (MLF): Todo proxecto político ten que adecuar a súa alternativa ao momento social e político no que vive e facelo sen renunciar ao seu ideario. Eu por iso parto da experiencia do Partido Galeguista na II República, porque penso que nos deron unha lección de realismo. Sen renunciar aos ideais que tiñan, foron capaces de aproveitar ese momento histórico, de entender cal era a correlación de forzas e de comprender que conseguir o Estatuto de autonomía naquel momento era fundamental para asegurar a personalidade e o futuro de Galiza como nación.
Partindo desa base, neste momento, o realismo político ten outro contexto, onde o nacionalismo galego é segunda forza política e unha alternativa de Goberno. Por isto, ten que adecuar o seu discurso e o seu xeito de traballar para lograr ese cambio político galego. Non porque sexa algo que precise o nacionalismo, senón porque o precisa o país.
– ND: E desde que espazo se constitúe unha alternativa política que xere maiorías suficientes?
– MLF: O libro non ofrece unha visión ideolóxica, senón unha visión de país. Eu teño moi claro que o importante é tecer país.
O país técese desde o propio nacionalismo pero tamén desde outras visións que existen na sociedade. Persoas que, aínda non considerándose nacionalistas, acreditan que este país ten dereito a ter outro futuro e outro presente. (…)”