
(Aberta ao público até completar capacidade, en Piruchela Colectivo, Rúa Trovador Esquio 14, Neda)
Entrevista de Carolina Sertal a Manuel Esteban en Faro de Vigo:
“(…) – Faro de Vigo (FV): Como chega a esta historia?
– Manuel Esteban (ME): A través dunha persoa que coñezo, de Adolfo, quen leva xa uns anos embarcado en múltiples ámbitos, dende pesca a buques de investigación, pero que nunca estivera en buques de rescate. Cando me contou esa historia hai uns anos, a verdade é que me asaltou a necesidade de escribila, porque pensei que tiña que ser contada. Se algún tesouro agocha o mar, debe de ser o de milleiros e milleiros de historias coma esta, e que resultan moi sorprendentes en terra firme, porque van máis alá dos nosos lugares comúns e, dende logo, dos lindes morais no que nos movemos de portas para adentro baixo o amparo das leis que nos rexen e protexen, ata certo punto. A min chegoume esta, quedou escrita durante uns anos, Xerais propuxo publicala e decidín publicala.
– FV: É unha novela diferente con respecto ás anteriores.
– ME: Efectivamente está escrita dunha maneira diferente porque é unha historia completamente distinta ao que escribo habitualmente, aínda que diría que non tanto. O outro día escoitáballe ao cantautor Santi Araújo nunha entrevista que todos os cantautores escribían e compoñían sempre a mesma canción, igual que un paxaro que canta sempre a mesma canción, só que intenta refinala. É certo que o estilo de «A lei do mar» é distinto, porque pensaba que a historia merecía ser contada doutra maneira. Aínda que é un pouco «thriller», «western», non é novela negra ou ciencia ficción, que é o que escribín até o de agora, polo que decidín cambiar un pouco o ton e a forma. Mais, no fondo, conto probablemente moitas das cousas que conto en A ira dos mansos ou O meu nome é Ninguén. De feito, lembraba moito a dedicatoria deste último: «Aos que están abaixo de todo porque eles non teñen xa a ninguén a quen pisar», e polo tanto teñen como mínimo o beneficio da dúbida. Escribo sobre iso, sobre os que están abaixo de todo, e máis abaixo do mar… Por outra banda, revisitei ese libro arquetipo no que a idea fundamental é que o mar sempre ten razón, como en O vello e o mar, de Hemingway, Moby Dick ou mesmo en As ondas, de Virginia Woolf, que exploran esa idea, a mesma sobre a que en parte pivota A lei do mar. (…)”
Entrevista de Pilar G. Rego a Miguel Anxo Fernán-Vello no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“‘O vello agoniza e o novo canta tarda en chegar!’. Con esta frase ábrese Diarios, o libro que recolle os textos de Syra Alonso unha das máis importantes cronistas da represión franquista en Galicia.
Neste primeiro programa da temporada de Zigzag falaremos da figura de Syra Alonso e do seu marido, o pintor Francisco Miguel, que este mes son os homenaxeados en Coruña. Para falarnos deles convidamos a Miguel Anxo Fernán Vello, especialista na figura deste dous artistas esquecidos. A entrevista pode verse aquí.”
Entrevista a Antonio Tizón en Radio Fene/Radiofusión:
“A editorial Elvira deu forma ao proxecto de Antonio Tizón e de todo o equipo artístico, coordinado por Eugenia Sanmartín, que o fixo posible. Está inspirado na figura de María Dominga Cordeiro García, unha muller analfabeta que gardaba centos de coplas na súa cabeza, unhas copras que lle cantaba ao seu neto preferido cando se sentaba con ela á beira da súa cama. Foi unha mera casualidade que o libro saía cando a Real Academia Galega lle adicou o Dia das Letras Galegas ás cantareiras. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Entrevista de Xacobe Ferreiro a Iria Morgade Valcárcel en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario: Como foi o proceso de recuperación de memoria democrática após a morte de Franco e que a actividades se desenvolveron nese sentido?
– Iria Morgade: A investigación amosa, en contra do relato dominante, que afirma que tras a morte de Franco se desenvolveu un consenso sobre o esquecemento ou do discurso sobre o pacto de silencio, que si existiu memoria. En definitiva, ambas as lecturas da transición negaron a existencia da memoria traumática no espazo público, tras a morte do ditador. O traballo certifica que nos primeiros 10 anos posteriores á morte de Franco desenvolvéronse accións memorialísticas. Neste sentido, a investigación arroxou o coñecemento dun rico ecosistema de accións da memoria cun rexistro de máis de 300 iniciativas, o que constata a existencia dun desexo de recordo nun tempo definido como o do esquecemento e do silencio. O que negou o relato do esquecemento foi a existencia de memoria. Parecía que non había nada, pero isto non era así. Os que fixeron memoria actuaron nunhas circunstancias moi complicadas, porque estaban cuestionando o relato dominante e porque a memoria cuestiona un sistema político que non foi de ruptura.
A represión contra o movemento da memoria foi moi dura neses anos, chegando a prohibirse a homenaxe a Bóveda en 1976. (…)”
Entrevista de Inés Pena Franco a Samuel L. París en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Os seus inicios no mundo escritor remóntanse a xa hai preto de 20 anos e sempre cunha obra que non deixa de sorprender, pero, quen dirías que é hoxe Samuel L. París? Como se definiría artisticamente?
– Samuel L. París (SP): Pois así como cando empecei era moito máis referencial e trataba de tirar abaixo certas cousas, pois estaba no fondo da aula da creación da literatura soltando chanzas e sinalando cousas que non me gustaban; a día de hoxe estou máis no labor de crear. De conformar as cousas desde un punto de vista máis positivo para poder facer o que aínda non está feito. Igual a evolución na que estou agora mesmo é esa: construír no canto de deconstruír.
Artisticamente definiríame como unha persoa que intenta divertirse en todo o que fai, que trata de estar conectado cos proxectos. Tampouco me insiro nunha cousa en concreto, ao final fixen música, diferentes literaturas… Creativamente a cabeza vaime levando por diferentes sitios que me gusta probar, nuns asento e noutros saio correndo, mais sempre trato de probalos todos. Gústame moito xogar cos formatos, entendelos, experimentar…. Así que si, ese probar cousas novas xunto co humor posibelmente sexa o que máis e mellor me defina.
– ND: Aparentemente xa o título da súa última peza poética, O tenro é o salvaxe, é moi potente, como nace esa tensión antonímica de enfrontar “tenro” e “salvaxe”?
– SP: Pois un pouco do que somos a naturalidade de cada un de nós. Polo menos desde o meu lado, xa no mesmo día a día e mesmo en horas conviven esa parte máis tenra e vulnerábel que agochamos baixo a tona con esa parte máis salvaxe que pretende saír. Ao final a vida está cargada de moitos tenros e salvaxes, e precisamente é iso, para nada as vexo como opostas ou á marxe, senón bastante identificadas. (…)”
Entrevista de Héitor Picallo a Xosé Lois García en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Este sábado, 6 de setembro, recibe en Chantada unha homenaxe por mor do seu compromiso co país e a súa produción cultural e literaria. Que supón para vostede e quen anda na organización?
– Héitor Picallo: Para min significa vitalizar resistencia e cederlle a palabra aos que poidan facer o que eu non fixen, que foi pouca cousa. A non ser o galopar diante dos grises do ditame. Os meus 80 anos levan a coita, pero tamén levan a memoria e o compromiso, e isto vouno practicar e coidar até que me metan no asador. (…)
– ND: Como ve o panorama literario actual na Galiza?
– XLG: Ben, a pesar de estar nun momento deplorábel, no que respecta as mudanzas de pensamento político, e de incontinencia depredadora que se manifesta nas tráxicas actuacións de intolerancia e agresividade que proclaman os neonazis, que tratan de descarrilar a apoteose dunha literatura de embate que localizamos activa. Isto non é saudábel para a creatividade literaria, tan cargada de vulnerabilidade que, con frecuencia, tratan de desestabilizar a liberdade humanista e democrática, asaltando a realidade do outro, do diferente ao que eles pretende alienar. (…)”