Marilar Aleixandre: “Ter lingua propia é unha riqueza”

EntrevistaMarilar Aleixandre a Marilar Aleixandre en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Diagnostique o momento actual da literatura galega.
– Marilar Aleixandre (MA): Eu diría que está moi vizosa. Hai un claro recambio xeracional que non se ve noutros ámbitos. Están Anxos Sumai, Alberto Ramos, Berta Dávila… Outra cousa é a conexión coa sociedade. Ese é un problema que ten que ver coa situación actual do galego.
– LVG: Os mozos abandonan o galego cando deixan a escola. ¿Por que?
– MA: Interveñen varios factores. O primeiro é que as institucións non o toman en serio: trátano como o inglés, como se fose unha lingua estranxeira, cando é a lingua propia. E a conciencia social é minoritaria no sentido de utilizala. Non hai un sentimento de conservar ese patrimonio. Ter lingua propia é unha riqueza.
– LVG: Vostede é autora. ¿Canto lle preocupa a piratería?
– MA: Penso que non é cuestión de laiarse polo libro electrónico. O problema son os prezos. A diferenza entre o prezo dun libro electrónico e outro de papel non está proporcionada porque os custes non teñen nada que ver. Á xente non lle gusta piratear. (…)”

Bautista Álvarez: “A emigración é o noso gran drama e merecía ter máis consideración literaria”

EntrevistaBautista Álvarez de Carme Vidal a Bautista Álvarez en Sermos Galiza:
“- Sermos Galiza (SG): Un ano despois do libro de relatos Retallos daquela infancia, publica a novela Cuarto minguante. Para o que demorou en publicar van moi seguidas. Tamén é así o proceso de escrita?
– Bautista Álvarez (BA): A novela escribina no ano 2013 mais tardou en publicarse. Non é que comezara agora a escribir. Fágoo desde moito antes, o que pasa é que boa parte dos meus escritos non aparecen co meu nome. Colaborei moito en Terra e Tempo mais os artigos non están asinados polo autor. Outros están recollidos en dous tomos de Obras escollidas, cada un del de trescentas páxinas e está por saír un terceiro libro. Claro está que son obras distintas e a novela e os relatos son ficción, aínda que moitas veces estean fundamentados na realidade. (…)
– SG: Lamenta que a emigración non fora máis tratada na nosa literatura.
– BA: Xa digo ao principio que a Nova Narrativa débelle aínda a grande epopea galega á emigración. Diríalles que foran a América e se puxeran en contacto cos nosos emigrantes. Fago referencia á escena que contemplei menos de un ano antes de que partira o barco Santa María. Teño na memoria como a xente se despedía nos barxos, uns arriba e outros abaixo, e iso ten pouco reflexo na literatura galega. Sucedía no porto de Vigo, cidade na que hai tan bos escritores que non contemplaron o tema na súa obra. É un verdadeiro drama e merece ter máis consideración literaria.
– SG: A presenza da emigración é moi forte e orixinou historias de gran intensidade, como explica entón esa ausencia?
– BA: Está presente en todas partes. A emigración a América é o verdadeiro drama. É distinta á que se produciu por Europa porque eles non perderon o contacto co país, construíron aquí as súas casas e viñan nas vacacións de Nadal e do verán. Era como os que estaban en Euskadi ou Cataluña. A de América non, ás veces non volvían nunca. Eu non trato de escribir as historias da emigración. Na novela hai parte que é real mais outra é fantasía, aínda que se fundamente na realidade. (…)”

Inma López Silva: “A experiencia vital é a que nos nutre como artistas”

EntrevistaInma-López-Silva-685x1024 de Carlos Loureiro a Inma López Silva en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Desde logo que ser profunda estudosa de teatro nada ten que ver coa arte escénica -ti mesma recoñeces que non posúes talento escénico- pero xamais te viches participando na posta en escena dalgunha obra teatral?
– Inma López Silva (ILS): Coma case todos os nenos, fixen teatro escolar, claro, e o meu contacto coa Profesión escénica condúceme, cada vez máis, a ter propostas de participación no lado creativo, si. Seguramente en breve me anime, pero non como actriz.
– NG: Por que cres que pasa máis desapercibido o gran momento que está a pasar o noso teatro, cando menos a nivel de produción? Claro que o de ser levado á escena xa é outro cantar…
– ILS: En xeral, o teatro non é unha arte maioritaria en Galicia, e sobre ela pesa, dunha maneira tremenda, a forte filoloxización dos discursos que dan moita máis importancia á literatura. Evidentemente, o teatro galego non é a súa literatura dramática, que ten os seus propios problemas, e o lado escénico, que realmente o define, sufriu dunha forma moi notábel esta crise noxenta. Mais a profesión teatral galega está afeita a resistir, malia todo. Esa Profesión teatral a miúdo constrúe os seus propios textos para traballar en escena, adaptados ás súas necesidades, circunstancias e intereses artísticos, que non sempre coinciden cos dos nosos dramaturgos. Quizais por iso hai unha certa distancia entre produción dramatúrxica e produción escénica. (…)
– NG: E xa metidos en materia desta última obra [Maternosofía], como xurdiu a idea da súa escrita? Foi realmente unha reacción de rebeldía persoal contra unha circunstancia considerada universalmente como ligada á muller -incluso na propia literatura- ou máis ben contra algo co que non acreditabas persoalmente -ti mesma falas da túa carencia de sentimento maternal-?
– ILS: Un pouco das dúas cousas. Xa antes de empreñar, consideraba que había moito que dicir e que reflexionar desde o feminismo sobre o asunto da maternidade, tan chea de mitos e de falsos amigos para nós. Entre eses falsos amigos estaba o asunto do “instinto maternal”, sobre o que eu tiña unha hipótese cuxa comprobación experimentei en carne propia a través do embarazo. Por iso Maternosofía ten ese ton de alegato e, ao mesmo tempo, de confesión e de declaración de amor pois, no fondo, quizais o que nos empeñamos en ver como un rol non é máis ca unha forma de experimentar o amor…
– NG: Sabemos que ti es unha muller profundamente concienciada coa liberación feminina… Puido ter que ver tamén este pensamento para a concepción desta obra?
– ILS: Si, por suposto. Quería escribir un ensaio feminista e pareceume un formato idóneo. (…)”

Antía Otero: “Non hai nada máis fermoso para unhas editoras que publicar no seu selo aqueles títulos dos que se namoraron”

EntrevistaApiario a Antía Otero en Letra en Obras:
“(…) – Letra en Obras (LeO): É evidente que son máis necesarios que nunca os selos de poesía. Se publicar resulta moi complicado darlle saída a un poemario xa parece un labor titánico. É preciso apostar por novas fórmulas para visualizar a creación poética?
– Antía Otero (AO): Si. De feito nós pensamos que o sistema editorial na súa vontade de competir con outros formatos está a adquirir maneiras que non lle son propias. Os libros “pasan de moda” practicamente aos dous meses de estar nas librarías. Un termo, o “pasar de moda”, co que non concordamos e que non fai outra cousa que acurtar a vida do libro. A nosa idea é acompañar *s autor*s e ás súas creacións o maior tempo posible, así como desenvolver moitas das súas posibilidades. O libro non morre nas súas páxinas.
– LeO: Dende Apiario, ademais de editar, tedes previsto impartir cursos e formación literaria e creativa. Tiñades claro que eran necesarias novas vías de ingreso para ter viabilidade nun momento tan complexo?
– AO: Os cursos de escrita e os obradoiros de Apiario non foron deseñados posteriormente á parte editorial buscando neles unha fonte de ingresos para o proxecto, senón que son o pilar fundamental do proxecto. Tanto Dores Tembrás coma min levamos moito tempo coordinando estas actividades tanto no ámbito público coma no privado. Dende hai anos é parte do noso traballo e da nosa dedicación. Agora, cando puxemos as experiencias enriba da mesa, vimos realmente o traballo que xa hai detrás. Poñer en valor a palabra, o que se dí e o que non, tamén dende o ámbito teórico e da experimentación, é fundamento… ao igual que é xuntarse c*s participantes dos obradoiros que cada semana ao longo do ano traballan continuadamente con nós, ou que asisten a un curso ou sesión específica. As nosas sesións rematan sendo, un lugar de encontro onde escoitar e compartir dende o respecto, o ánimo de aprender e a crítica fundamentada. Damos moitas posibilidades. Dende obradoiros presenciais e continuados, cursos on_line e monográficos, ou laboratorios dirixidos por autor*s e artist*s que nos interesan realmente e que cada vez que nos visitan son un vento novo.
A parte editorial e o laboratorio de escrita son para nós vasos comunicantes e así o entedimos dende antes de comezar. (…)
– LeO: Antía, agora xa dende o outro lado do escenario, que debe ter en conta un escritor ou escritora á hora de facer chegar o seu traballo a unha editora? Que consellos lle darías?
– AO: Non me sinto na situación de dar ningún consello. Escapo deles. A escrita e a lectura é algo moi persoal e todas sabemos que o que che pode gustar a tí a outra persoa pode darlle para atrás. O que sí se agradece é recibir obras onde ves que existe un traballo detrás, un tempo, unha demora, unha dedicación. Que verdadeiramente hai unha vontade artística, literaria, de transmisión…unha necesidade de contar iso que se está a escribir. Non hai nada máis fermoso para unhas editoras que publicar no seu selo aqueles títulos dos que se namoraron e que admiran como lectoras.”

Entrevista a Susana Sánchez Arins

EntrevistaSusana Sánchez Arins a Susana Sánchez Arins na revista Palavra Comum:
“- Palavra Comum (PC): Que supõe para ti a literatura?
– Susana Sánchez Arins (SSA): Uma parte imprescindível de mim, de nós. Se não a tivesse, teria que inventá-la. Em realidade isso é o que levamos a fazer desde que somos humanas. Gosto dessa teoria a defender que a nossa área de Broca cerebral desenvolve a um tempo a capacidade linguística e a de manipular objetos com a mão direita. E aquela que associa sermos bípedas com o desenvolvimento do aparato fonador. Somos humanas porque fabulamos. Fabulamos porque somos humanas. E eu tenho-me por mui humana.
– PC: Como entendes o processo de criação artística?
– SSA: Pois sou mui materialista nesse assunto. Entendo-a como um processo de produção, um trabalho que manufatura objetos, artefactos. Em troca de utilizar como matéria prima o coiro, a madeira ou o papel, recorre ao coiro, à madeira ou ao papel, mas para outra cousa. No campo da literatura a matéria prima é a língua, a palavra, e o nosso trabalho consiste em repuxá-la, talhá-la ou tingi-la para expor a nossa maneira de ver o mundo, denunciar realidades que nos desgostam, propor alternativas de qualquer tipo, ou, simplesmente, jogar. Bom, talvez jogar seja o trabalho mais importante que devamos fazer com a palavra.
[Não gosto nada da palavra criação. Percebo-a com tal hálito de divindade, de superioridade, que para mim deriva em halitose. Achega-me à concepção da artista como a Elegida que vê onde as demais não vemos, o qual limita a acessibilidade à arte das pessoas não elegidas, que somos a maioria]. (…)
– PC: Que caminhos (estéticos, de comunicação das obras com a sociedade, etc.) estimas interessantes para a criação literária hoje -e para a cultura galega, em particular-?
– SSA: A nível estético penso que o caminho libertário é o melhor e é já um caminho aberto: penso que há grande diversidade de vozes e maneiras de fazer na literatura, independientemente da sua visibilidade. Se revisamos os títulos de poesia publicados no ano passado, por ponher um exemplo, resultaria-nos mui difícil, creio, estabelecer uma continuidade estética. Há de todo, como em botica, e isso é bom, porque assim todas podemos encontrar ligações com os nossos gostos e interesses.
Onde vejo eivas é no campo da visibilização, quer dizer, essa variedade que creio que sim existe, não é percebida pola comunidade leitora. Porque onde falhamos é na comunicação. E não só é um problema institucional (que também, com esse absoluto abandono da administração de bibliotecas e promoção livreira). As próprias escritoras temos hoje em dia uma cheia de recursos, antes inacessíveis (quem podia editar o seu próprio booktrailer e difundi-lo sem serem conhecidas numa canle de televisão?, p. e.), que não aproveitamos ao 100% para reduzir a distância com o nosso leitorado. (…)”

Cuestionario Proust: Xurxo Souto

DesdeXurxo Souto o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Xurxo Souto:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A capacidade de sorpresa.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A creatividade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Nada (a marabilla é que existan).
4.– A súa principal eiva?
– A falta de concentración (ou sexa, a preguiza).
5.– A súa ocupación favorita?
– Tocar cos meus amigos.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Andar polo mundo a escoitar e a contar historias.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Non ter a ninguén a quen lle contar esas historias.
8.– Que lle gustaría ser?
– Gaiteiro!
9.– En que país desexaría vivir?
– En Galiza. O único xeito de ser cidadán do mundo é comezar por coñecer a parte do mundo que temos diante do fociño.
10.– A súa cor favorita?
– Fanme falta todas.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A flor da pataca (descubrina grazas a Pepe Barro).
12.– O paxaro que prefire?
– O pardal vellouco, ou “gorripacho”, como dicía o meu avó.
13.– A súa devoción na prosa?
Teresa Moure e Manuel Rivas.
14.– E na poesía?
Luísa Villalta.
15.– Un libro?
As crónicas do Sochantre, de Álvaro Cunqueiro.
16.– Un heroe de ficción?
– Adrián Solovio.
17.– Unha heroína?
– Pepa a Loba.
18.– A súa música favorita?
– Algunha repichoca de Béla Bartók, Faustino Santalices ou Erik Satie.
19.– Na pintura?
– Urbano Lugrís.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Mercedes Peón.
21.– O seu nome favorito?
– Icía e mais Manuela.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Polo de agora podo ir soportándoos todos.
23.– O que máis odia?
– O propio odio.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Por demodé e polo que nos rompen a cabeza con ela: Isabel, a católica.
25.– Un feito militar que admire?
– A Guerra de Troia (exclusivamente polas súas consecuencias literarias: a Ilíada, a Odisea, a Eneida…).
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O ouvido absoluto.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Despois de ter armado –e contado- unha boa historia.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Arramallado (isto é, asombrado, en galego de Corrubedo).
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A preguiza.
30.– Un lema na súa vida?
– Ti que me levas, eu que te axudo, ímoslle xuntos ao cabo do Mundo!”

Entrevista a Alberto Ramos no Diario Cultural

DesdeAlberto Ramos o Diario Cultural da Radio Galega:
“O escritor e xornalista Alberto Ramos fala da novela coa que gañou o último Premio García Barros: Máscaras rotas para Sebastian Nell, publicado en Galaxia. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”