Feira do Libro de Santiago: actividades destacadas do martes 2 e mércores 3

O martes 2 de maio continúa a Feira do Libro de Santiago de Compostela (no Paseo Central da Alameda), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:00 h. e de 17:30 a 21:30 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para o martes 2 e mércores 3 de maio:

Martes 2
19:30 h. Presentación de Once portas, de Héctor Cajaraville, publicado por Xerais.
20:30 h. Presentación de Galegocalantes e galegofalantes, de Carlos Callón, publicado por Xerais.

Mércores 3
19:30 h. Presentación de O Códice esmeralda de Alberte Blanco, publicado por Xerais.
19:30 h. Presentación de O misterio de Portomarín, de Antía Yáñez, publicado por Galaxia. No acto participan, xunto á autora, Francisco Castro e David Vázquez, director do documental Asolagados.

Xabier Paz: “Non podemos vivir en perpetuo estado de alarma. Os soños e a beleza son tan necesarios coma a mantenza”

Entrevista de Marcos Pérez Pena a Xabier Paz en Praza:
“(…) – Praza (P): Como nace a historia? En que momento comezaches a trazar a novela e as figuras de Artemisia e Aníbal?
– Xabier Paz (XP): Todo comezou cando dei cun cadro en Internet. Era a reprodución dun dos mitos bíblicos máis representados, Susana e os vellos. O cadro, para min descoñecido, era de factura impecábel, algo estuario nas figuras; o corpo de Susana contundente e desprovisto de calquera traza de erotismo, a diferenza da meirande parte das representacións dese tema. Por outra banda, semellaba obra dun mestre tardo-renacentista nas cores brillantes e na perfección das dobras. Procurei o autor e resultou ser autora e para a miña sorpresa, unha moza de dezasete anos nacida en 1593. O cadro datado en 1610 fora pintado por Artemisia Gentileschi. Fun tomado por unha curiosidade insólita que durou non menos dos seis anos nos que fun enchendo o oco da miña ignorancia sobre a pintora, o tempo que tardei en escribir Aníbal e a Pintora. O personaxe de Aníbal xurdiu cando me puxen a escribir, representa a conciencia dunha obsesión, o intento imposíbel de aprehender o pasado, neste caso a vida enteira de Artemisia, de escribir a biografía total de alguén. (…)
– P: A novela histórica engancha, ten lectores fieis e achega elementos que sempre enriquecen os relatos. Mais, ao teu xuízo, que vantaxes e que riscos ten o xénero histórico para os autores?
– XP: Supoño que de cando en vez a todos nos gusta visitar escenarios máis ou menos exóticos e, de camiño, deprender cousas coa lectura. Non sabería falar en xeral de vantaxes e riscos para os autores. O certo que novela histórica é un concepto onde caben cousas tan diferentes coma as Memorias de Adriano de Marguerite Yourcenar; El recurso del método de Alejo Carpentier; ou a máis filosófica e densa A Morte de Virxilio de March Broch ou La catedral del mar de Ildefonso Falcones e unha morea de supervendas. Para min a peripecia histórica é unha pauta, un molde onde verter preocupacións atemporais, digamos universais. Neste caso a violencia sobre a muller, idea reforzada co capítulo dedicado a Beatrice Cenci; a impotencia da arte para aprehender totalmente a realidade; a fantasma de incesto; o papel do traballo e da actividade profesional e artística na emancipación persoal…
Para min o importante en toda novela é o tratamento literario. Alén da linguaxe, do manexo do idioma, cousa da que non se adoita falar moito, valoro o equilibrio entre o de dentro e o de fóra, é dicir entre os sentimentos e paixóns e a realidade social e histórica ou sexa entre a definición dos personaxes e a descrición da época. Nas narracións históricas existe o perigo de deixarse seducir pola época e perder alento narrativo por caer no ensaístico. Ou, por mencionar outro risco, talvez un dos máis presentes, o anacronismo, esquecer a mentalidade do momento con todas as súas facetas e adxudicarlle aos personaxes valores quer morais quer sociais impropios da época. (…)”

Feira do Libro de Santiago: actividades destacadas do sábado 29 e domingo 30 de abril e luns 1 de maio

O sábado 29 de abril comeza a Feira do Libro de Santiago de Compostela (no Paseo Central da Alameda), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:30 h. e de 17:30 a 21:30 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa para o sábado 29 e domingo 30 de abril, e luns 1 de maio:

Sábado 29
19:00 h. Concerto-presentación de Volta, revolta e reviravolta, de As Maimiñas, publicado por Galaxia.

Domingo 30
19:00 h. Espectáculo musical O mundo de Carliños, de Luís Vallecillo, baseado na figura de Carlos Casares.

Luns 1
18:00 h. Obradoiro de escrita, por Fernando M. Cimadevila: “Claves para a escrita e a publicación dunha novela”.
19:00 h. Presentación e recital sobre Pico Sacro. Ferido polo lóstrego e a lenda, libro coordinado por Miro Villar e Xosé M. Lobato, e publicado por Alvarellos.
20:00 h. Presentación de Eugenia Osterberger: A compositora galega da Belle Époque (1852-1932), de Beatriz López-Suevos, Susana de Lorenzo e Rosario Martínez Martínez, publicado por Ouvirmos.

Ana Cabaleiro: “A voz da muller non sempre tivo unha consideración igualitaria no mundo da literatura”

Entrevista de R. Castro a Ana Cabaleiro en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vés de publicar a túa primeira obra, entras nas listaxes dos máis vendidos e, ademais, bendecida pola crítica. Como foi este parto de Sapos e Sereas, que ademais é o teu primeiro?
– Ana Cabaleiro (AC): Ben, realmente a min píllame un pouco desprevida todo isto porque toda a miña ambición era escribir os relatos, xuntalos nun libro e conseguir publicalos. Entón unha vez que o vexo, parecía que esa parte do soño estaba cumprida e aí está a miña función como escritora, que é algo no que longamente levo traballando e a parte toda de como é recibida polo público e pola crítica é algo que de momento non me atrevo a valorar, aínda que obviamente estou contenta e satisfeita.
– SG: Empezas a publicar agora, pero desde cando escribes? Cando comezaches a escribir?
– AC: Realmente é un pouco difícil, empecei a escribir como case todo o mundo, supoño, na adolescencia, e despois sempre hai unha viraxe entre que escribes nos ocos libres, cando queres desafogar ou cando che parece que estás algo inspirada, a cando empezas realmente a plantexalo como unha tarefa e como unha responsabilidade. Cando queres contar xa cousas conscientemente, cando queres darlle unha voz ou un determinado punto de vista ás historias ou cando empezas a reflexionar sobre cuestións estéticas, sobre cuestións de narrativa, sobre como contan as cousas ou como che gustaría que se contasen. Entón entras nesa segunda parte, cando lle queres dedicar unha parte importante do teu tempo a ese traballo, porque é un traballo, desde o meu punto de vista. No meu caso, como non tiña -digamos- un plan concreto, fun achegándome a diversos obradoiros de escrita, que hai moita xente que renega deles, pero eu confeso e digo abertamente que foi o que me cambiou totalmente a perspectiva. A chegada doutras persoas que escriben, persoas que tiven de mestres, que son escritoras e escritores recoñecidos e moi xenerosos e que nos abriron a súa maneira de pensar e de plantexar a escrita, axudoume moito a pensar en serio como quería afrontar a miña responsabilidade como escritora. Aí eu creo que llo teño que agradecer sobre todo a Francisco Castro, unha persoa que sempre me axudou e apostou por min e que ademais me axudou moitísimo a atopar a miña propia voz, porque é algo que inconscientemente temos, pero ás veces non somos quen de velo abertamente e de poder explotalo dun xeito consciente. Entón aí foi onde se produciu toda a viraxe e onde por fin podes chegar a ver ese produto, porque aínda que é un produto, porque ten un prezo e se vende, para min realmente publicar é como un soño que despois de moitos anos se converte en realidade. (…)”

Vigo: A memoria dos pioneiros: Os nenos da varíola, conferencia de María Solar, actividade ligada a Inspiraciencia

Inspiraciencia é máis que un concurso: como todos os anos, organiza e propón varias actividades paralelas para afondar as interaccións múltiples entre a ciencia e a literatura, como o ciclo de conferencias Elementos da química na literatura, que quere escoitar algunhas das voces que falaron de química do campo literario. Ademais, propóñense outras actividades e formatos de exploración das relaciones entre ciencia e literatura. Destacamos:

A memoria dos pioneiros: Os nenos da varíola
María Solar. Bióloga, xornalista e autora do libro

27 de abril, ás 19:00, no Salón de Actos da Biblioteca Pública de Vigo Juan Compañel. Rúa Joaquín Yáñez, 6. Vigo, Pontevedra
En 1980 a OMS declarou o planeta Terra libre de varíola, unha enfermedade terrible que matou e marcou durante séculos a millóns de persoas en todos os continentes. Era a primeira victoria absoluta dos humanos sobre un virus. Unha vacina rematara por primeira vez, e única polo momento, cunha enfermidade. Esa victoria comezouse fraguar a finais do século XVIII coa invención da mesma, e a comezos do XIX coa primeira expedición para implantala como método sanitario. En 1803 a Expedición filantrópica da vacina sufragada pola Real Facenda Española, amparada polo monarca Carlos IV e dirixida polo médico real Francisco Xavier Balmis, partía do porto da Coruña na corveta María Pita. A bordo o equipo médico da Expedición, a reitora da casa de expósitos da Coruña, Isabel Zendal e 22 nenos orfos que servirían para portar a vacina ata a América, “brazo a brazo” a través dunha cadea de vacinacions. No porto, outro médico pioneiro e ilustrado despedía ao barco, o doutor Posse Roybanes.
A participación española nesta gran xesta médica segue a ser esquecida polos libros de texto e non é  o referente histórico e médico que debera. A literatura, unha vez máis serve para poñer carne, pel e sentimentos a cada un dos implicados, para facernos vivir e sentir aquela odisea e entender que tras ela algo importante cambiou no mundo.

Emma Pedreira: “A estética pola estética non me interesa”

Entrevista de M. Obelleiro a Emma Pedreira en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Son eses os fobólogos, termo acuñado por ti, dos que falas no teu último libro Bibliópatas e fobólogos?
– Emma Pedreira (EP): A etimoloxía existe, o fobos como un rexeitamento a algo e logo para a palabra. Sería o antónimo ao filólogo, que é quen ten amor polas palabras. Estámolo vendo e vivindo constantemente, existen os fobólogos e as fobólogas, esa xente que che di “no me hables en gallego que no te entiendo”, “yo lo entiendo pero no lo hablo”… Iso é foboloxía, un odio por esa lingua, por esas palabras e unha impermeabilidade total a que ese idioma entre ti. E proliferan, cada día máis.
– SG: O feminismo está presente en toda a túa obra, por que?
– EP: Si, podes ver máis poemas feministas, de corte máis social, que eróticos. A muller sempre está, as devanceiras, a loita no agro… ou os distintos tipos de violencia contra as mulleres. Hai un libro enteiro dedicado ao maltrato que se dá nunha parella e nunca se tivo en conta esa característica. Falamos de críticos que teñen que poñer en valor as características e temas dese libro e deciden que como se di “teta” nun verso é un poemario erótico pero non están vendo que é unha teta dunha muller que está morta porque a súa parella acaba de matala. É unha cousa que me molesta bastante. Aí póñome snob. Eu penso que se a poesía non ten compromiso, non vale para nada. A estética pola estética non me interesa. Temos a potencia da palabra e témola que encher de contido, de compromiso, de loita… que sirva para algo. Gastar 20 euros nun libro de poesía que supoña en ti unha idea de revolución fai que ese libro, ese esforzo, pague a pena. Se non, non me interesa. (…)”