Onde ferve o amor por Galiza, 270 cartas entre Martínez-Risco e o galeguismo exterior

Desde a Real Academia Galega (foto de Almara, na RAG):
“Eduardo Blanco Amor, Xosé Neira Vilas ou Luís Seoane son algúns dos moitos persoeiros da Galicia na diáspora que intercambiaron cartas co xurista, escritor e académico Sebastián Martínez-Risco. Para eles, e tamén para institucións ou persoas doutras procedencias interesadas na nosa cultura, o presidente da Real Academia Galega (RAG) de 1960 e 1977 foi “unha especie de representante oficioso da cultura galega, e case poderiamos dicir que do país no seu conxunto, nun momento en que Galicia non tiña institucións representativas propias”, expresa Xosé Ramón Freixeiro Mato. Así queda reflectido nas 270 cartas que compoñen Onde ferve o amor por Galiza. Correspondencia do galeguismo exterior con Sebastián Martínez-Risco (1942-1977), edición ao coidado do profesor da Universidade da Coruña publicada pola Deputación da Coruña.
A obra, que recompila sobre todo cartas do arquivo persoal de Martínez-Risco (Ourense, 1899 – A Coruña, 1977) e outras conseguidas en institucións como o Centro Galego de Buenos Aires, foi presentada na sede da RAG nunha rolda de prensa na que o investigador estivo acompañado polo presidente da Academia, Xesús Alonso Montero; a vicepresidenta da Deputación da Coruña, Goretti Sanmartín; e a actriz Isabel Risco, neta de Martínez-Risco. O libro toma o seu título dunha frase extraída dunha carta que Isaac Díaz Pardo lle escribiu a Martínez-Risco en 1955 desde Arxentina. O editor escolleuna “porque representa moi ben ese sentimento de preocupación polo futuro de Galicia” que lle amosaban ao académico as persoas que contactaban con el desde o exterior, moitos deles galegos exiliados e emigrados, pero tamén persoas interesadas na nosa cultura de Portugal, Francia ou América. (…)”

Homenaxe en Lisboa á unha grande dos estudos da lírica galego-portuguesa

Desde a Real Academia Galega (foto de Ivo Santos):
“A Real Academia Galega, da man da Facultade de Letras da Universidade de Lisboa (FLUL), presentou o 19 de xaneiro neste centro o libro que acaba de editar en homenaxe á profesora lusa Elsa Gonçalves, unha das figuras máis sobranceiras da lírica trobadoresca galego-portuguesa e doutora honoris causa pola devandita universidade. O volume xunta unha escolma de estudos da investigadora, que estivo arroupada no acto por colegas de distintos países.
Ao coidado do secretario da RAG, Henrique Monteagudo, e dos filólogos lusos João Dionísio e Maria Ana Ramos, De Roma ata Lixboa. Estudos sobre os cancioneiros galego-portugueses recolle trinta traballos sobre lírica medieval da investigadora publicados entre 1976 e 2016, entre eles varios sobre a poesía do rei Denis, Martin Codax ou a Tavola Colocciana. Na presentación do libro, editado en colaboración coa FLUL, interveu tamén en nome da RAG o seu presidente, Xesús Alonso Montero.
Malia a calidade das achegas de Elsa Gonçalves, boa parte eran até agora de difícil acceso porque a súa non foi unha carreira académica convencional. “Por iso propuxemos homenaxeala rescatando os seus traballos”, explica Henrique Monteagudo, quen destaca a “ética profesional” dunha persoa “realmente entregada á investigación”. “Nunca buscou figurar nin facer unha carreira no sentido competitivo. Desenvolveu un traballo silencioso pero moi sólido, moi bo”, sintetiza.
João Dionísio apunta na mesma liña que De Roma ata Lixboa é unha compilación de estudos “marcados tanto por unha grande humildade como por unha argucia e saber singulares en relación ao que hai de descoñecido ou incerto ao respecto da lírica galego-portuguesa”. “Elsa Gonçalves é certamente unha das estudosas que máis contribuíu, co rigor da súa análise, ao coñecemento da lírica galego-portuguesa”, conclúe Maria Ana Ramos, quen sinala como un dos seus traballos máis emblemáticos a edición interpretativa de Tavola Colocciana. “Renovou todo o que conxecturabamos sobre a tradición manuscrita galego-portuguesa, sobre todo no relativo á confección dos cancioneiros copiados en Italia (Cancioneiro Colocci-Brancuti e Cancioneiro da Vaticana).”

Francisco Castro: “Hai tempo que o lector en galego xa non é o ‘lector militante’, e esa é unha moi boa nova”

Entrevista de Marcos Pérez Pena a Francisco Castro en Praza:
“Este luns Galaxia nomeou a Francisco Castro novo director xeral da editora, en substitución de Víctor Freixanes, que ocupou esa responsabilidade nos últimos 14 anos e que continuará na empresa como conselleiro, director da revista Grial (compartida con Henrique Monteagudo) e presidente da Fundación Otero Pedrayo. (…)
O relevo xeracional que supón a entrada de Francisco Castro (Vigo, 1966) busca afondar consolidar a aposta da editorial polos novos formatos e a procura de novos lectores e lectoras para a literatura e o ensaio galegos. O propio Consello de Administración sinalou que o nomeamento “pretende continuar co espírito co que naceu o proxecto en 1950 e, ao mesmo tempo, abrir unha etapa de renovación marcada polos novos tempos e desafíos editoriais”.
– Praza (P): Como recibiches a noticia? Máis alegría e orgullo ou tamén unha pinga de sensación de responsabilidade ante o nomeamento, tendo en conta que Galaxia é unha empresa, pero é tamén unha institución da cultura galega?
– Francisco Castro (FC): Recibín a noticia, primeiro, cunha enorme alegría, porque é unha honra que pensasen en min para que me puxese á fronte deste proxecto. Con orgullo, tamén. Galaxia non é simplemente unha editorial e unha empresa: é tamén unha institución e un dos símbolos importantes do noso país. Para calquera editor profesional, e máis no meu caso como editor formado na casa, isto é unha gran responsabilidade.
– P: O mundo editorial leva tempo en transformación: novos formatos e soportes e tamén unha certa reformulación do seu modelo de negocio. Cales son os retos inmediatos que ten Galaxia?
– FC: O reto é dobre. Por unha banda é certo que o mundo da cultura o está a pasar mal, pois a cultura é un dos grandes damnificados pola crise. Pero ao mesmo tempo eu vivo este momento como unha oportunidade: estamos nun momento de mudanza e estamos nun horizonte dixital que cada vez ofrece máis posibilidades. Por unha banda, hai que afianzar a saúde económica da empresa, pero ao mesmo tempo hai que abordar os novos formatos, novas liñas de colección. Por unha banda hai que coidar ao actual lectorado en galego, para que siga fiel a nós, pero ao tempo hai que insistir moito no traballo que levamos anos facendo co lectorado infantil e xuvenil. Imos ter futuro se hai lectores e lectoras dende pequenos e pequenas. (…)
– P: Como pode chegar Galaxia a novos lectores e lectoras, tanto á mocidade á que xa fixeches referencia coma a aquel público adulto que non é lector ou comprador de libro galego?
– FC: Hai moito tempo que o lector en galego xa non é o lector militante, e esa é unha moi boa nova. Quizais nos anos 80 podíase dicir que unha boa parte de lectores e lectoras en lingua galega lían por militancia, por fortuna hoxe xa non é así. Cada vez máis lese pola calidade obxectiva da literatura galega. Igual que dicimos que haberá futuro para o galego como lingua se os e as que non son galegofalantes de nacemento deciden incorporarse, nós temos que tentar chegar a moitos máis lectores e lectoras que os que xa len na actualidade en galego. Temos que conseguir convencer á sociedade de que a literatura galega é dunha altísima calidade. De que é importante ler boa literatura e que, ademais, resulta que está en galego.”

A Coruña: Simposio Manuel María, actos do 24 de novembro

Osimposio-manuel-maria-banner Simposio Manuel María terá lugar do 22 ao 24 de novembro no Salón de actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11), na Coruña, con entrada libre e gratuíta ata completar aforo. A actividade está organizada pola Real Academia Galega coa colaboración da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega.

PROGRAMA DO 24 DE NOVEMBRO

XOVES 24 NOVEMBRO
16:30 – 18:00 h. Mesa de debate: poética e política.
Moderadora: Margarita Ledo.
Xosé Estévez | Manuel María e Euskal Herria.
Carlos Quiroga | Um poeta galego no fascínio de Portugal.
Pilar García Negro | A intervención pública de Manuel María: unha revisión.
18:00 – 19:00 h. Relatorios.
Antón Lopo | Nave espacial Xistral.
Xosé Lois García | As paisaxes identitarias na literatura de Manuel María.
Fina Casalderrey | Un muiñeiro de verbas no corazón da escola.
19:00 – 19:30 h. Pausa.
19:30 – 20:00 h. Proxección do documental Eu son fala e terra desta miña terra, de Margarita Ledo.
20:00 h. Clausura.

Compostela: X Xornada Xustiza e Lingua, o martes 29 de novembro

cartel-x-xornadadiptico-x-interiorInscrición e máis datos aquí.

A Coruña: Simposio Manuel María, actos do 23 e 24 de novembro

Osimposio-manuel-maria-banner Simposio Manuel María terá lugar do 22 ao 24 de novembro no Salón de actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11), na Coruña, con entrada libre e gratuíta ata completar aforo. A actividade está organizada pola Real Academia Galega coa colaboración da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega.

PROGRAMA DO 23 E 24 DE NOVEMBRO

MÉRCORES 23 NOVEMBRO
16:30 – 17:30 h. Conferencia.
Camilo Gómez Torres | Manuel María: biografía e creación.
17:30 – 19:00 h. Mesa de debate: narrativa.
Moderador: Henrique Monteagudo.
Mercedes Queixas | A obra narrativa de Manuel María ou como contar a vida a través do río da escrita.
Carme Fernández-Pérez Sanjulián | Andando a terra ou a construción dun espazo simbólico.
Xosé Ramón Freixeiro Mato | A lingua na vida, na obra e no pensamento de Manuel María.
19:00 – 19:30 h. Pausa.
19:30 – 20:30 h. Relatorios:
Henrique Rabuñal | A historia inserida no teatro de Manuel María.
Montse Pena | Soñar sen cancelas: Manuel María e a construción dunha educación literaria en galego.
Xurxo Souto | Unha canción marabillosa, galega e panteísta.
XOVES 24 NOVEMBRO
16:30 – 18:00 h. Mesa de debate: poética e política.
Moderadora: Margarita Ledo.
Xosé Estévez | Manuel María e Euskal Herria.
Carlos Quiroga | Um poeta galego no fascínio de Portugal.
Pilar García Negro | A intervención pública de Manuel María: unha revisión.
18:00 – 19:00 h. Relatorios.
Antón Lopo | Nave espacial Xistral.
Xosé Lois García | As paisaxes identitarias na literatura de Manuel María.
Fina Casalderrey | Un muiñeiro de verbas no corazón da escola.
19:00 – 19:30 h. Pausa.
19:30 – 20:00 h. Proxección do documental Eu son fala e terra desta miña terra, de Margarita Ledo.
20:00 h. Clausura.

A Coruña: Simposio Manuel María, do 22 ao 24 de novembro

Osimposio-manuel-maria-banner Simposio Manuel María terá lugar do 22 ao 24 de novembro no Salón de actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11), na Coruña, con entrada libre e gratuíta ata completar aforo. A actividade está organizada pola Real Academia Galega coa colaboración da Consellería de Cultura, Educación e Ordenación Universitaria e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega.

PROGRAMA

MARTES 22 NOVEMBRO
16:00 h. Inauguración.
16:30 – 17:30 h. Conferencia inaugural.
Darío Xohán Cabana | De Muiñeiro de brétemas a Advento: a progresión fulgurante.
17:30 – 19:00 h. Mesa de debate: obra poética.
Moderadora: Mercedes Queixas.
Marta Dacosta | Fixando a emoción.
Manuel López Foxo | A poesía última de Manuel María.
Rosalía Fernández Rial | Travesía até Mar Maior: contexto literario e biográ­fico do primeiro Manuel María.
19:00 – 19:30 h. Pausa.
19:30 – 20:30 h. Recital poético.
Entón fechei os ollos cara afora / e abrinos cara adentro.
Marica Campo | Marta Dacosta | Rosalía Fernández Rial.
Xulio López Valcárcel | Cesáreo Sánchez Iglesias.

recitalsimposiomanuelmaria2016

MÉRCORES 23 NOVEMBRO
16:30 – 17:30 h. Conferencia.
Camilo Gómez Torres | Manuel María: biografía e creación.
17:30 – 19:00 h. Mesa de debate: narrativa.
Moderador: Henrique Monteagudo.
Mercedes Queixas | A obra narrativa de Manuel María ou como contar a vida a través do río da escrita.
Carme Fernández-Pérez Sanjulián | Andando a terra ou a construción dun espazo simbólico.
Xosé Ramón Freixeiro Mato | A lingua na vida, na obra e no pensamento de Manuel María.
19:00 – 19:30 h. Pausa.
19:30 – 20:30 h. Relatorios:
Henrique Rabuñal | A historia inserida no teatro de Manuel María.
Montse Pena | Soñar sen cancelas: Manuel María e a construción dunha educación literaria en galego.
Xurxo Souto | Unha canción marabillosa, galega e panteísta.
XOVES 24 NOVEMBRO
16:30 – 18:00 h. Mesa de debate: poética e política.
Moderadora: Margarita Ledo.
Xosé Estévez | Manuel María e Euskal Herria.
Carlos Quiroga | Um poeta galego no fascínio de Portugal.
Pilar García Negro | A intervención pública de Manuel María: unha revisión.
18:00 – 19:00 h. Relatorios.
Antón Lopo | Nave espacial Xistral.
Xosé Lois García | As paisaxes identitarias na literatura de Manuel María.
Fina Casalderrey | Un muiñeiro de verbas no corazón da escola.
19:00 – 19:30 h. Pausa.
19:30 – 20:00 h. Proxección do documental Eu son fala e terra desta miña terra, de Margarita Ledo.
20:00 h. Clausura.

Henrique Monteagudo, Premio Rosa dos Ventos

DesdeHenrique Monteagudo Galaxia:
“A Galicia viva de alén mar. Os alumnos e alumnas do Instituto Arxentino Galego Santiago Apóstol, o centro que escolariza en Bos Aires, con programa educativo galego, máis de medio millar de nenos e rapaces, dende a educación infantil ao preuniversitario, vén de outorgar un ano máis o seu Premio a unha persoa ou institución que se teña salientado a prol da cultura galega nas súas relacións coas colectividades emigrantes e, máis concretamente, coa realidade bonaerense.
Neste ocasión a persoa escolleita foi o profesor e académico Henrique Monteagudo. (…)
Nunha carta oficial que o alumnado enviou ao premiado argumentase, entre outras razóns, a atención constante que Henrique Monteagudo vén dedicando ás varias Galicias de alén mar, non só a Galicia arxentina, e a alta estima que no centro docente se ten pola súa obra, tanto no plano académico como no que atinxe á súa actividade como dinamizador cultural. (…)”

Ourense: Mesa de debate sobre lingua e ideas lingüísticas nas Irmandades

O mércores 26 de outubro, ás 19:30 horas, no Centro Cultural Marcos Valcárcel (Rúa Progreso, 30), en Ourense, terá lugar a mesa de debate Lingua e ideas lingüísticas, coa que a Real Academia Galega continúa o ciclo No tempo das Irmandades: fala, escrita e prelos.
Modera: Xesús Ferro Ruibal.
Relatores:
– Rosario Álvarez. Fagamos do cultivo do noso idioma unha relixión de homes dignos.
– Antón Santamarina. Galicia e Cataluña. Aproximación ó estudo dunha relación.
Henrique Monteagudo. Lingua nacional, idioma moderno. As Irmandades e a fala.

ciclo-no-tempo-das-irmandades-2016-1ciclo-no-tempo-das-irmandades-2016-2

Finalistas do Premio Mondoñedo 10, modalidade Narrativa, e composición do xurado

“Apremio-mondonedo-10-2 Asociación “As San Lucas”, en colaboración co Colectivo Mondoñedo É … e o concello de Mondoñedo, creadores dos premios denominados “Mondoñedo10” comunican que, tras a pertinente deliberación do xurado, os títulos finalistas que optan neste ano 2016 ao Premio Mondoñedo10 na modalidade de Narrativa son:

– Begoña Caamaño, Morgana en Esmelle, Editorial Galaxia, col. Literaria, 2012, 220 pp. (ISBN: 978-84-9865-412-7).
Víctor F. Freixanes, Cabalo de ouros, Editorial Galaxia, col. Literaria, 2010, 368 pp. ( ISBN: 978-84-9865-328-1).
Agustín Fernández Paz, Non hai noite tan longa, Edicións Xerais de Galicia, col. Narrativa, 2011, 272 pp. (I.S.B.N.: 978-84-9914-252-4).
María Reimóndez, O club da calceta, Edicións Xerais de Galicia, col. Narrativa, 2006, 272 pp. (ISBN 10: 84-9782-437-7).
Manuel Rivas, Os libros arden mal, Vigo: Edicións Xerais de Galicia, col. Narrativa, 2006, 746 pp. (ISBN: 84-9782-461-X).
Antón Riveiro Coello, Laura no deserto, Vigo: Editorial Galaxia, col. Literaria, 2011, 726 pp. (ISBN: 978-84-9865-395-3).

COMPOSICIÓN DO XURADO
Presidente:
Don Antonio Reigosa Carreiras, Cronista oficial de Mondoñedo.
Vocais:
Don Xosé Henrique Monteagudo Romero, en representación da Real Academia Galega.
Dona Dolores Vilavedra Fernández, en representación do Consello da Cultura Galega.
Don Cesáreo Sánchez Iglesias, en representación da Asociación de Escritores e Escritoras en Linuga Galega (AELG).
Don Luís González Tosar, en representación do Pen Clube Galicia.
Dona María Xesús Gómez, en representación da Asociación Galega de Editoras (AGE).
Dona Pilar Rodríguez Álvarez, en representación da Federación de Librarías de Galicia.
Don Armando Requeixo Cuba, en representación do Concello de Mondoñedo.
Secretario:
Don Fran Bouso. Designado pola organización.

A reunión decisoria do Xurado terá lugar o vindeiro domingo, 16 de outubro ás 12:00 horas.
A entrega do premio á obra que resulte gañadora terá lugar en acto público, salón de plenos da Casa do Concello de Mondoñedo, o mesmo domingo, 16 de outubro, a partir das 17:00 horas.
O premio, que se entregará ao/á autor/a da obra seleccionada, ou en caso de falecemento ou outra causa a un representante designado polos herdeiros ou titulares dos dereitos da obra premiada, consistirá na entrega dun diploma acreditativo e dunha obra artística orixinal de Caxigueiro.

Mondoñedo, 10 de outubro de 2016″