A Coruña: Simposio Luísa Villalta. Mil son eu tan só, tan soa, do 19 ao 21 de novembro

Ferrol: Inaugurar o tempo da xustiza. Celebrando a Luísa Villalta

Vídeos da Homenaxe a Luísa Villalta. “O outro lado da música: a palabra”, 2004

A Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG) rendeu o domingo día 3 de outubro de 2004, unha sentida homenaxe póstuma á escritora coruñesa Luísa Villalta (1957-2004), falecida en circunstancias tráxicas e inesperadas. O acto de homenaxe, que comezou ás 12:00 do mediodía, celebrouse no Teatro Rosalía de Castro da cidade da Coruña, e constou de tres partes diferenciadas coas que a AELG tentou honrar a traxectoria artística de Luísa, tanto no ámbito literario como no musical.

Recuperamos os vídeos desta actividade, que damos a coñecer agora publicamente:

A Coruña: Luísa Villalta e as chaves do tempo

Luísa Villalta e as chaves do tempo é unha actividade organizada pola AELG e a Agrupación Cultural Alexandre Bóveda, coa colaboración de Monty4, Deputación da Coruña e Concello da Coruña.

As chaves do tempo quere ser un espazo de re-encontro multidisciplinar co verso, coa prosa, co diálogo atemporal, mais en presente continuo, coa poeta coruñesa Luísa Villalta. Porque queremos ler a Cidade Alta tatuada nos ollos da poeta que máis se representou nela.

SÁBADO 18 DE NOVEMBRO DE 2017
12:00 h.
A CIDADE SOBRE O ESPELLO DO MAR E DO VENTO, CON MARÍA CASAR
A inscrición previa, necesaria e gratuíta, farase en oficina@aelg.org ou no teléfono 981-133233, en horario de 09:00 a 14:30 horas, de luns a venres.

Un percorrido polos espazos da cidade da Coruña que Luisa Villalta poetizou nos libros En Concreto e Papagaio ofrécenos a fusión entre poesía e paisaxe que sinala o territorio como xerme da creación. A cidade do vento e do mar que se sabe sempre aí, medrando en ondas que mollan os ollos e lamben as xanelas, faise palabra e debúxase no vento en ceos poboados de nubes. A poeta re-constrúe a Cidade como lugar mítico, actualizando a súa inclusión no inventario dos TERRITORIOS literarios do noso país.
María Casar. Licenciada en Filoloxia Hispánica e en Humanidades. Presidenta da A.C. Ergueitos de Sarria e organizadora dende o ano 2000 do Premio de Poesía Fiz Vergara Vilariño. Coordinadora dos roteiros Fiz Vergara na Xabreira por Santalla de Lóuzara, Sons de Mulleres na cidade de Vigo para Mulheres Nacionalistas Galegas e a concellaría de Igualdade e o roteiro Luisa Villalta na Coruña.

Plano do roteiro:
1. Xardíns Méndez Núñez. Estatua Pardo Bazán.
2. Obelisco.
3. Porta de Ares.
4. Pazo Municipal.
5. Papagaio.
6. Asilo rúa Adelaida Muro. Campo de Marte.
7. Cemiterio de San Amaro.

DESDE O MARTES 21 DE NOVEMBRO DE 2017
MONTY (RÚA PAPAGAIO)
EXPOSICIÓNS

  • O Papagaio: A poesía de Luísa Villalta e as fotografías de Maribel Longueira
  • Eu en nós: Soledad Penalta, Xurxo Gómez-Chao, Julia Ares e Ana Pillado reinterpretan a poesía de En concreto.

VENRES 24 DE NOVEMBRO DE 2017 
20:00 – MONTY (RÚA PAPAGAIO)
CONFERENCIA: A MEMORIA DA CIDADE… DA CORUÑA.  ENTENDER O PASADO, ABORDAR O PRESENTE.
Nesta palestra aportaremos algunhas chaves interpretativas do crecemento urbanístico da nosa cidade no século pasado con José María Cardesín Díaz, profesor na Facultade de Socioloxía da UdC.

VENRES 24 e SÁBADO 25 DE NOVEMBRO DE 2017 
19:00 – 20:00 O MEU NOME É O DA CIDADE ALTA
Un paseo en bicicleta pola Coruña. A poesía de Luísa encherá de luz os espazos da cidade.

SÁBADO 25 DE NOVEMBRO DE 2017 
13:30 REVOLTA LITERARIA 
Para loitar contra o vento de esquecemento ateigado de orgullo percorremos a Cidade coa lectura da obra de Luísa.
A PARTIR DAS 16:00 – MONTY (RÚA PAPAGAIO)
ESCULTURA AO VIVO CON OLALLA FRANCO
18:30 – MONTY (RÚA PAPAGAIO)
CONCERTO PARA UN HOME SÓ 
Eis a música que brota como o río da existencia. Dramatización de textos con Nacho Pena.
19:30 – MONTY (RÚA PAPAGAIO)
RECITAL POÉTICO
@s poetas a recitala… outra vez, sempre o vento dos ventos rodeando este ponto no mundo: Cabeza, Garda, Chave, Forza e Antemural do reino renacido.

DOMINGO 26 DE NOVEMBRO DE 2017
12:00 – IGREXA DAS CAPUCHINAS (R/ PANADEIRAS)
MÚSICA RESERVADA Grupo Instrumental Siglo XX / Florian Vlashi 

  • “Adagio” (Samuel  BARBER)
  • “Preludio” (P. PEREIRO)
  • “Arte de Fuga” (J. S. BACH)

Con Florian Vlashi e Caroline Bournaud, violín; Arben Llozi, viola, Rediana Lukaçi, violonchelo;  e a palabra de Yolanda Castaño.

LUNS 27 DE NOVEMBRO DE 2017
19:00 – MONTY (RÚA PAPAGAIO)
ENCONTRO C@S AMIG@S, PARA LER, RELER, LEMBRAR…  
Mantedores: Flor Maceiras, Teruca Queiro e Xurxo Souto. Ven ao Monty e poderás percorrer a súa obra, pararte na que máis che guste, saborear, gozar con toda ela…

Entrevista a Paulino Pereiro

EntrevistaPaulino Pereiro a Paulino Pereiro na Palavra Comum:
“- Palavra Comum: (PC): Que significam para ti a literatura e a música?
– Paulino Pereiro (P): Son dúas maneiras de expresar os meus sentimentos de xeito creativo. As palabras e os sons permítenme inventar, crear algo que non formaba parte da natureza e acrecentar o catálogo de sensacións que todos experimentamos. Dalgunha maneira, coa literatura e a música alargamos o mundo, prolongamos a curva da espiral infinita das nosas vidas para sentir algo novidoso, que formaba parte da esencia do noso sentir e que só mediante artes afastadas da comunicación cotiá, como son a música e a literatura, poderemos expresar esa nova realidade.
– PC: Como entendes (e levas a cabo, no teu caso) o processo de criação artística?
– P: Estímulo-resposta. A realidade, ou mellor direi a paisaxe, aguilloa os meus sentidos e esa percepción, disfrazada de música, de historias, ou da filosofía creativa da poesía, provoca unha resposta equivalente, proporcionada aos momentos interiores en que o pensamento sente. O meu proceso é coma min, con melancolía e con alegría, ás veces doe e, as máis das veces, esparexe a ledicia de vivir.
– PC: Qual consideras que é a relação -ou qual deveria ser- entre as diversas artes (literatura e música, artes plásticas, teatro, audiovisual, etc.)? Como é a tua experiência neste sentido?
– P: Creo que a relación se encontra nas diferentes maneiras, moitas delas mixtas, en que o artista percibe a realidade circundante. Hai artistas que ven, outros oen, outros pretenden ser testemuñas da realidade. Son diferentes puntos de vista que se poden relacionar entre si, en igualdade ou non, pero que sempre aportarán novidade.
En canto á miña experiencia persoal, relacionei música e plástica, música teatral en diferentes estilos adaptados ao contexto (iso fixo que publicase A música teatral como reflexión da miña opción persoal sobre como debe ser a música para a escena). Mais as miñas relacións máis intensas e abondosas son a da música coa poesía (ben en forma de cancións ou ben como eco do recitado dun poema) e mais da música e/ou da poesía coa paisaxe natural. (…)”

Manuel María: o dereito á dignidade e á enteireza

ReportaxeManuel María de Montse Dopico en Praza:
“A poesía de Manuel María, -dixo Uxía-, leva música dentro. Como Rosa namorada, poema dedicado a Saleta Goi. “A terra faise en ti,/ Saleta, sutileza,/ chama apaixonada/ e transparente,/ levidade de neve,/ torrente e forza/ de seiva poderosa”. Ou como O Melro, que Xabier Díaz cantou con Uxía, no que foi outro dos momentos máis álxidos do concerto, xunto con Heiche dar un bico e, despois, a moi actual Bando. “Dende agora as pombas teñen/ que pedir licencia para voar”. “Prohíbeselle á lúa/ andar ceiba de noite polo ceo”. Na mesma senda reivindicativa, veu despois a tamén moi coñecida O idioma. “O idioma é a chave/ coa que abrimos o mundo:/ o salouco máis feble,/ o pesar máis profundo”. (…)
A musicalidade dos versos de Manuel María é tamén destacada polo compositor e escritor Paulino Pereiro no libro A propósito de Manuel, editado pola produtora Nós, que acompaña o documental Manuel María: eu son fala e terra desta miña terra, dirixido por Margarita Ledo e tamén publicado por Nós. “Chao xurdiu coa ocasión da lectura do poema de Manuel. As palabras, o contido do poema, o ritmo e as sonoridades vocálicas e consonánticas, todo iso suxería música, sons que houbo que domear organizándoos para a expresión das ideas filosóficas do falante”, explica Pereiro, que traballou con Chao, de Manuel María, na súa colección de pezas pianísticas O tempo nas voces. Op. 82, na que evoca musicalmente as sensacións que suscitan os versos de poetas de distintos lugares e tempos.
“Cando eu xa estexa canso de verdade/ e as cousas e o mundo non alcendan/ en min nengun fervor, quero/ deitarme, Outeiro, no teu chao,/ contemplar o brillo das estrelas,/o paso das nubes tráxicas e grises/ mentras, con todo o meu ser, vou,/ moi de vagar, dun xeito lúcido,/ facéndome, pra sempre, terra túa/e ensumíndome, calado, no teu seo”, di Chao. E con Chao, -explicou Margarita Ledo na presentación en Numax do libro+DVD de Nós-, coa voz de Miguel Anxo Fernán-Vello, empeza Manuel María: eu son fala e terra desta miña terra. Un filme de 2005 agora reeditado co engadido do libro, que presenta as distintas faces da vida de Manuel María a través da súa propia voz. (…)
Neste mesmo libro, Darío Xohán Cabana sinala algo que tamén comentou Ledo en Numax: “Manuel María encabeza historicamente a que nós chamaremos Xeración dos Cincuenta, a Grande Xeración, a gloriosa constelación que puxo o seu xenio e a súa enerxía militante ó servizo da resurrección das letras galegas feridas de morte pola ditadura fascista, e que acabou de conformar a estrutura esencial do edificio da Literatura Galega moderna tal como hoxe a percibimos”. (…)”

Obras premiadas do XLI Certame Literario Concello de Vilalba

“DendeCERTAME-LITERARIO-2015web1 a Concellería de Cultura do Excmo. Concello de Vilalba, faise público os premiados no XLI Certame Literario do Excmo. Concello de Vilalba 2015.
– PRIMEIRO PREMIO, dotado con 3000 euros, flor natural e diploma, para o poemario Adagio por outono, presentado baixo o lema “Giacomo da Lentini”, por Modesto Fraga Moure, de Arteixo (A Coruña).
– SEGUNDO PREMIO, dotado con 1000 euros, flor natural e diploma, para o poemario, Poemas de ruxido e barruzo, presentado co lema “Barruzo” por Paulino Pereiro, de Ferrol.”

A Coruña: Volver a Luísa Villalta. No outro lado da Música, a Poesía, o domingo 28 de setembro

O Luísa Villaltadomingo 28 de setembro, a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co apoio da Deputación Provincial da Coruña e CEDRO, e a colaboración do Concello da Coruña e o IES Isaac Díaz Pardo de Sada, organiza a homenaxe Volver a Luísa Villalta. No outro lado da Música, a Poesía, co seguinte programa:

11:00 h. DESCUBRIMENTO DUNHA PLACA NA CASA ONDE VIVIU LUÍSA VILLALTA. Rúa Vila de Laxe, 6 – A Coruña.

12:15 h. RECITAL POÉTICO-MUSICAL. Teatro Rosalía de Castro.
• Intervención de Cesáreo Sánchez, presidente da AELG.
• Interpretación musical:
Dúo Paganini de guitarra e violino.
Solo de guitarra de Juan S. Bach.
• Lectura de textos de Luísa Villalta: Lino Braxe, Marica Campo, Miguel Anxo Fernán-Vello, Carlota Fiaño Salinas, Francisco Xosé Fernández Naval.
• Interpretación musical:
Fragmento de cuarteto de corda con mezzosoprano de Paulino Pereiro e texto de Cesáreo Sánchez Iglesias.
Trío de frauta e corda de W. A. Mozart.
• Lectura de textos de Luísa Villalta: Luz Pozo, Xavier Seoane, Mercedes Queixas, Xulio López Valcárcel, Dores Tembrás, Eva Veiga.

Mantedora do acto: Antía Otero.

Entrada libre até completar aforo.

Luísa Villalta constitúe unha destacada representante da cultura galega contemporánea, tanto no ámbito musical como no literario; a súa obra abarca todos os xéneros (poesía, teatro, novela e ensaio literario) sempre dende unha perspectiva renovadora e orixinal. Así, foi unha das pezas chaves da renovación da dramaturxia galega nos anos oitenta, dende os Cadernos da Escola Dramática, destacando nela a importancia do elemento musical, que propicia unha querenza formalista que devén nun cultismo textual na procura da dignificación do xénero teatral e da lingua.
Formouse na Universidade de Santiago onde se licenciou en Filoloxía Hispánica e Galego-Portuguesa, dedicando parte da súa vida profesional á docencia da Lingua e Literatura Galegas no ensino secundario; mais a súa inquedanza polo mundo das letras sempre estivo acompañada dun profundo amor pola música, que a levou a ser Titulada Superior de Violín e a participar en diferentes conxuntos de cámara, ademais de integrar a Xove Orquestra de Galicia, faceta que desenvolveu ademais como estudosa das relacións entre linguaxe musical e linguaxe poética como formas de coñecer poeticamente o mundo.
A poesía de Luísa Villalta estaba atenta ao eu, mais tamén a pensar o mundo contemporáneo, o que facía dela unha persoa interesada no devir da sociedade e en promover e participar vivamente en procesos de debate sobre ensino, emigración, marxinación, xénero…, involucrándose así nas mobilizacións que se convocaron desde o mundo da cultura contra a guerra do Iraq ou a catástrofe do Prestige, até o punto de que a súa última intervención pública foi a participación nun recital de poetas galegos e galegas en solidariedade con Palestina. O seu grande activismo cultural levouna a colaborar de xeito constante e desinteresado con diversas asociacións culturais, colectivos e proxectos.
Na lúcida ironía dos seus textos destaca tamén a reflexión sobre a cidade na posmodernidade, entendida como ágora, como territorio no que se formulan e resolven as tensións sociais, tomando a autora parte pola defensa dos dereitos das persoas desposuídas. Sensíbel e contundente, denunciou os valores e a apatía da sociedade capitalista.

CartazVILLALTA